Του Νίκου Παπαδογιάννη
H διεργασία για την ελληνοποίηση του Τόμας Γουόκαπ ξεκίνησε επίσημα την Πρωταπριλιά (με τη διόλου πρωταπριλιάτικη επιστολή του παίκτη) και τελεσιδίκησε το πρωί της 19ης Απριλίου 2023, με φαρδιά πλατιά τζίφρα του πρώτου πολίτη της χώρας, δηλαδή της Κατερίνας Σακελλαροπούλου. Από το «dear sirs» του Αμερικανού, ή μάλλον του Έλληνα, μέχρι το «αποφασίζομεν και διατάσσομεν» της Προεδρίνας μεσολάβησαν 18 ημέρες. Και κάμποσες αργίες.
Ενδιάμεσα, ο Βαγγέλης Λιόλιος πετάχτηκε μια βόλτα μέχρι το γραφείο του Μαυρουδή Βορίδη, ενώ οι αδελφοί Αγγελόπουλοι έριξαν τετραετές συμβόλαιο στο τραπέζι του Γουόκαπ, ώστε να δεθεί ακόμα πιο γερά ο κάβος. Αυτό ήταν όλο. Η κυβέρνηση φοβόταν εξαρχής τις αντιδράσεις του Παναθηναϊκού και των Παναθηναϊκών, αλλά οι οπαδοί φώναξαν περισσότερο από την «πράσινη» διοίκηση. Ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος έκανε μία ανάρτηση όπου χαρακτήρισε τον υπουργό μάταιη ελπίδα της πατρίδος και αυτό ήταν όλο. Προφανώς η υπόθεση Γουόκαπ θα γίνει αντίβαρο σε αυτό που ενδιαφέρει περισσότερο το «τριφύλλι» και τον ισχυρό άνδρα του: το –κυριολεκτικά- πράσινο φως για το ΟΑΚΑ.
Η υπόθεση έχει πάμπολλες παραμέτρους και δεν ξέρω αν υπάρχει σωστό και λάθος, σε ότι αφορά τουλάχιστον το σκέλος Εθνική ομάδα. Γνωρίζω ότι οι οπαδοί δεν δίνουν δεκάρα αν στον Γουόκαπ ταιριάζουν τα μπλε, άλλωστε και για τον Ολυμπιακό θα είναι βαρίδι η πρόσθετη επιβάρυνση στο κορμί του 30χρονου παίκτη, αλλά το ραβασάκι του Γουόκαπ μιλάει για την Εθνική και μόνο για αυτήν. «Εάν ποτέ την αρνηθώ, θα επιστρέψω το διαβατήριο», υπόσχεται ο Αμερικανοέλληνας. Επιτρέψτε μου να ταξινομήσω τις σκέψεις μου σε δέκα παραγράφους, ατάκτως ερριμμένες σε 1.900 λέξεις. Εννοείται ότι θα επανέλθω σε πρώτη ευκαιρία:
1. Σήμερα ελληνοποιήθηκε τιμητικά ένας ξένος πολίτης, με βασικό επιχείρημα ότι αγαπάει τον πολιτισμό μας και σκέφτεται να ζήσει εδώ μετά το τέλος της καριέρας του. Ο Τόμας Ράιαν Γουόκαπ από την Πασαντίνα του Τέξας ζει στην Ελλάδα εδώ και δύο σκάρτα χρόνια. Το παράθυρο που ανοίγει είναι κανονική μπουκαπόρτα. Με βάση αυτό το προηγούμενο, μπορεί οποιοσδήποτε να ζητήσει ελληνικό διαβατήριο επειδή ερωτεύτηκε τον ήλιο, τη θάλασσα, το κρασί και τ’ αγόρι του. Εσείς σκέφτεστε μπάλα και μπάσκετ, εγώ Αγιαφέβε και πλυντήριο με μπλε και πράσινους κόκκους. Ένα από τα πιο πολύκροτα σκάνδαλα των τελευταίων ετών, με πρωταγωνιστή έναν καταζητούμενο Τούρκο επιχειρηματία, ολοκληρώθηκε με την ίδια μέθοδο, της τιμητικής πολιτογράφησης. Η πόρτα έπρεπε να κλείσει με συρματόπλεγμα και όχι να ανοίξει διάπλατα για να χωράνε δίμετροι.
2. Ένας πλούσιος και διάσημος αθλητής με ξανθά μαλλιά και λευκό δέρμα έγινε Έλληνας εν μία νυκτί, την ίδια στιγμή που η ξενοφοβική Πολιτεία τοποθετεί αδιαπέραστα εμπόδια στο δρόμο μεταναστών και ουσιαστικά τους αρνείται το δικαίωμα στην πολιτογράφηση. Ο Γουόκαπ εγκρίθηκε επειδή διαβάζει Αριστοτέλη, αλλά ο Αμπντούλ και η Ναντίμ κόβονται επειδή δεν γνωρίζουν πόσοι Έλληνες έπεσαν στο Τομπρούκ και ποια ηθοποιός έπαιξε τη Μανταλένα στο σινεμά. Ο Γιάννης Αντετοκούνμπο έγινε «Greek Freak» (με τιμητική πολιτογράφηση, όπως και τα αδέλφια και η μητέρα του) επειδή συνέβη να ξέρει καλό μπάσκετ. Ειδάλλως θα ήταν σήμερα σκέτος Freak στους δρόμους των Σεπολίων ή του Λάγκος και πάντως όχι Greek. Χιλιάδες άνθρωποι γεννημένοι και μεγαλωμένοι στην Ελλάδα, ακόμα και αθλητές αν θέλετε, περιμένουν δεκαετίες ολόκληρες για την υπηκοότητα και συχνά μένουν ισοβίως απάτριδες. Παράλληλα, χτίζονται φράχτες στον Έβρο, ενώ απειλούμε τα παγκόσμια ρεκόρ των παράνομων pushbacks. Όπως και αν το μετρήσεις, πρόκειται για ψηφοθηρική αθλιότητα. Ο κάθε Γουόκαπ έπρεπε να μπει στην ουρά μαζί με όλους τους μετανάστες και τους αιτούντες άσυλο, εφ’ όσον ήθελε τόσο πολύ την ελληνικό πασαπόρτι. Το χρειάζεται λιγότερο από οποιονδήποτε άλλον.
3. Η ελληνοποίηση του Τόμας Γουόκαπ εν κρυπτώ και παραβύστω ήταν μία πρωτοφανής επίδειξη δύναμης από πλευράς Ολυμπιακού και ΕΟΚ. Εάν δεν ξετρύπωνα το θέμα χθες στο Gazzetta, η Ελλάδα θα το μάθαινε απ’ ευθείας από το ΦΕΚ σήμερα το πρωί. Δεν υπήρξαν ούτε ζυμώσεις ούτε αλευρώματα. Μία στοιχειώδης αλληλογραφία και τέρμα. Ο Ολυμπιακός χρησιμοποίησε τον Λιόλιο, ο Λιόλιος χρησιμοποίησε τον Ολυμπιακό, η κυβέρνηση χρησιμοποίησε τους πάντες για ψηφοθηρία και χρησιμοποιήθηκε από αυτούς και ο Γουόκαπ έγινε Έλληνας ώσπου να πεις «Μπαζάρεβιτς». Με τρόπο, διευκρινίζω, απόλυτα νόμιμο. Στις ελληνοποιήσεις παρελθόντων ετών (οι οποίες σπάνια πέρασαν την πόρτα της Εθνικής ομάδας), χρειάστηκαν λαδώματα, ρουσφέτια, πλαστά πιστοποιητικά, μαϊμού υιοθεσίες, ψεύτικα ονοματεπώνυμα. Εδώ, όλα έγιναν νόμιμα, μέσα από έναν νόμο που φτιάχτηκε πρωτίστως για να τιμηθούν φιλάνθρωποι αλλοδαποί πολίτες, όπως οι Αιγύπτιοι ψαράδες που έσωσαν κόσμο στο Μάτι. Και πάντως όχι για να διεκδικήσει μετάλλιο η Εθνική μπάσκετ τον Σεπτέμβριο, στην πατρίδα των κοριτσιών που υπουργοί και βουλευτάδες χρησιμοποιούν για υπηρέτριες.
4. Το παλαιό δόγμα, «όχι ξένοι στην Εθνική ομάδα», πήγε περίπατο οριστικά και αμετάκλητα στα χέρια της διοίκησης Λιόλιου. Στο παρελθόν φόρεσαν τα μπλε ο Ντέιβιντ Στεργάκος και ο Ιάκωβος Τσακαλίδης, αλλά αυτοί είχαν ήδη το διαβατήριο και τη χαρτούρα που «αποδείκνυε» την ελληνική καταγωγή τους. Δεν ελληνοποιήθηκαν επί τούτου, για να παίξουν στην Εθνική. Όλα τα «εξώγαμα» αποκλείστηκαν a priori, αν και ορισμένα από αυτά είχαν ή μπορούσαν να αποκτήσουν δικαίωμα συμμετοχής στην Εθνική Ελλάδας, ιδίως αυτά που εγκατέλειψαν σε τρυφερή ηλικία χώρες που βρίσκονταν υπό διάλυση (Στογιάκοβιτς, Τάρλατς, Τόμιτς, Γιάριτς, Γκούροβιτς, Νεστέροβιτς κ.α.). Σημειωτέον ότι σε όλες ανεξαιρέτως τις ελληνοποιήσεις προηγούμενων δεκαετιών πρωταγωνίστησαν όχι η Ομοσπονδία (που φυσικά έβαζε πλάτες στο όνομα του εθνικού μπασκετικού οράματος…), αλλά σύλλογοι. Η αρχή έγινε με τον Ολυμπιακό και τον Παναθηναϊκό στα 70’s, αλλά o Άρης και ο ΠΑΟΚ των 80’s και οι διοικήσεις Κόκκαλη, Γιαννακόπουλου στα 90’s τις μετέτρεψαν σε επιστήμη.
5. Η άψε σβήσε ελληνοποίηση του Γουόκαπ –ενός ανθρώπου που πρωτοήλθε στην Ελλάδα για δουλειά στα 28 του- θα γεμίσει το γραμματοκιβώτιο της ΕΟΚ και του υπουργείου Εσωτερικών με επιστολές αιώνιας αγάπης, που θα έχουν πάντοτε την ίδια κατακλείδα: να μας κάνετε και εμάς Έλληνες, όπως τον μίστερ Γουόκαπ. Και γιατί όχι; Μήπως υπάρχει κανένας περιορισμός ή αστερίσκος; Μπορεί μεθαύριο να γίνει ντέρμπι Ολυμπιακού-Παναθηναϊκού με 24 Έλληνες παίκτες, γεννημένους και μεγαλωμένους στις τέσσερις γωνιές της οικουμένης, χωρίς την παραμικρή πρότερη σχέση με την Ελλάδα. Είμαι ο πρώτος που πιστεύει στα ανοιχτά σύνορα, αλλά σύνορα ανοιχτά για τους φτωχούς και τους κατατρεγμένους, στο όνομα του ανθρωπισμού και όχι των φάιναλ-φορ. Γιατί να απορριφθεί παρόμοιο αίτημα του Μπέικον ή του Ντέρικ Ουίλιαμς; Εάν ήμουν ο Μάκης Αγγελόπουλος, θα περνούσα τις ώρες μου στο Ιερουσαλήμ συντάσσοντας παρόμοιες επιστολές παρέα με τον Ακίλ Μίτσελ και τον Πιερ Οριόλα. Α, και με τον Γιάνις Στρέλνιεκς, που έχει ελληνικό παρελθόν και είναι και Γιάνις με ένα «νι».
6. Για την Εθνική, η προσθήκη του χαλκέντερου Γουόκαπ είναι μάννα εξ ουρανού, αφού τη βοηθάει να ξαναβρεί το χαμένο dna της: άμυνα, ομαδικότητα, διάβασμα του παιχνιδιού. Ακούγεται οξύμωρο ότι ένας ξένος παίκτης μπορεί να ενισχύει τη χημεία μίας Εθνικής ομάδας, αλλά στην περίπτωση του Γουόκαπ ισχύει, ένεκα του χαρακτήρα και του τρόπου παιχνιδιού του: είναι ένα ρομπότ με σάρκα και οστά. Στο περυσινό Ευρωμπάσκετ, αλλά και στις προηγούμενες διοργανώσεις, η «επίσημη» αγαπημένη απέτυχε (όσο απέτυχε) για μία σειρά από λόγους. Ο κυριότερος, κατά τη γνώμη μου, είναι ότι ξέχασε να σκέφτεται και αναλώθηκε σε ένα μπάσκετ «νέας εποχής» που ταιριάζει περισσότερο στους αντιπάλους της παρά στην ίδια. Τα χρονάκια των βασικών γκαρντ και οι σοβαροί τραυματισμοί βασικών παικτών το καλοκαίρι ασφαλώς δεν βοήθησαν. Ομάδα που έχει στη σύνθεσή της τον Γιάννη, τον Παπανικολάου, τον Γουόκαπ, τον Λαρεντζάκη, τον Καλάθη, τον Θανάση και τον Παπαπέτρου (και ικανότατο προπονητή στο τιμόνι της) δεν γίνεται να μη παίξει καλή άμυνα. Προσωπικά, πιστεύω ότι ο Γουόκαπ είναι ο πραγματικός MVP της φετινής Euroleague και το έχω γράψει κάμποσες φορές.
7. Παράλληλα, ωστόσο, η άφιξη του Γουόκαπ εξοστρακίζει τον πολύτιμο Τάιλερ Ντόρσεϊ, τον μοναδικό γκαρντ της Εθνικής που διαθέτει το δυσεύρετο στον τόπο μας πακέτο: μακρινό σουτ, προσωπική φάση και κάθετο παιχνίδι. Το κενό είναι κραυγαλέο και δεν νομίζω ότι αρκούν για να το ισοσκελίσουν οι άπειροι παίκτες που έρχονται από πίσω (Ρογκαβόπουλος, Μωραΐτης). Επίσης, μένει εκτός νυμφώνος ο Ναζ Μήτρου-Λονγκ με παρόμοια και αυτός χαρακτηριστικά και καλύτερο playmaking. Οι αδελφοί Μήτρου-Λονγκ, επισημαίνω, δεν έχουν ακόμη ελληνικό διαβατήριο, αφού περιμένουν εδώ και χρόνια στην ουρά με τους Αχμέντ και με τους Τζένγκο. Προσωπικά θεωρώ γελοιότητα να θεωρούνται «νατουραλιζέ» παίκτες με Ελληνίδα μάνα ή με Έλληνα παππού, δεν είναι δα περισσότερο Έλληνας ο Καλάθης (ή ο Γκάλης…) από τον Ντόρσεϊ, αλλά αυτός είναι ο κανονισμός. Dura lex, sed lex. Η ΕΟΚ ψάχνει τις γκρίζες ζώνες μπας και τους κατεβάσει όλους στο Παγκόσμιο Κύπελλο, αλλά δύσκολα θα κατορθώσει να μετακινήσει βουνά πριν τον Αύγουστο. Στη FIBA δεν έχουν δα προεκλογική περίοδο. Aλήθεια, ο Δημήτρης Ιτούδης τι σκέφτεται για όλα αυτά; Πόσα γνώριζε και πόσα αγνοούσε;
8. Έχει πια νόημα να μιλάμε για Εθνικές ομάδες; Όπως σημείωσα στην αρχή, δεν υπάρχει «σωστό» και «λάθος» στο παραπάνω ερώτημα. Αποτελούν πλέον ισχνή μειοψηφία οι χώρες που αρνούνται για λόγους αρχής τους «νατουραλιζέ» και μέχρι σήμερα ήμασταν μία από αυτές. Είτε ακολουθούμε τον συρμό και παίζουμε το παιχνίδι με τους ίδιους (νόμιμους) όρους είτε μένουμε πίσω ανεμίζοντας τη σημαία της αθλητικής και πατριωτικής ηθικής. Στην Ισπανία (του Μπράμπεντερ και του Λούικ) χάλασαν τον κόσμο όταν πρωτοείδαν τον Λορέντζο Μπράουν ντυμένο στα χρώματα της «ρόχα», αλλά τα ξέχασαν όλα μόλις σήκωσαν την κούπα. Ο «Ρώσος» Μπιριούκοφ ήταν ανάμεσα σε αυτούς που πανηγύριζαν και, κάπου μακριά, ο «Ρώσος» Τζέι Αρ Χόλντεν θυμόταν το χουνέρι που σκάρωσε στους Ισπανούς 15 χρόνια νωρίτερα στη Μαδρίτη. Οι Γάλλοι ντύνουν στα μπλε τον βέρο Τζόελ Εμπίιντ, στερώντας του την ευκαιρία να παίξει πικ-εντ-ρολ με τον Πάρις Λι στην Εθνική Καμερούν. Οι Βορειομακεδόνες χρωστάνε τη μπασκετική τους υπόσταση στον Μπο ΜακΚάλεμπ, που δεν είχε πατήσει ποτέ του στα Σκόπια. Οι Τούρκοι έχουν τον εφέντη Σέιν Λάρκιν και πιο πριν την μεμέτη Ουίλμπεκιν. Οι Κροάτες τον σύντροφο Τζαλίν Σμιθ. Οι Σλοβένοι πήραν ευρωπαϊκό με τον Άντονι Ράντολφ. Ο Μίροτιτς καλά καλά δεν θυμάται σε ποια χώρα ανήκει. Ο Ντόντσιτς είναι λίγο Ισπανός, λίγο Σέρβος και λίγο περισσότερο Σλοβένος. Ο Ελληνοκύπριος Σάσα Βεζένκοβ είναι Βούλγαρος, αν και Ελληνοκύπριος. Ο Άντον Γκάβελ (πρώην του Άρη) έγινε από Σλοβάκος Γερμανός με την αιγίδα της FIBA στα 31 του. Την ίδια ηλικία θα έχει και ο Ουόκαπ όταν –αμήν- γυρίσει από τη Μανίλα με το μετάλλιο στο στήθος…
9. Ο ΠΣΑΚ, ναι, υπάρχει τέτοιος, διαμαρτύρεται έντονα για την ελληνοποίηση του Γουόκαπ και απαιτεί να μην αλλάξει το στάτους του παίκτη για το ελληνικό πρωτάθλημα. Να παίζει, δηλαδή, ως ξένος, ώστε να διατηρηθεί το καθεστώς των 7 ξένων που ήδη τρίζει. Σε έναν ιδανικό κόσμο, και πέρα από τις οπαδικές κραυγές που δεν θα σταματήσουν ποτέ, κάτι τέτοιο θα μπορούσε να γίνει με συμφωνία κυρίων. Στην Εθνική ομάδα ζήτησε ρητά να παίξει ο Γουόκαπ και όχι στον Ολυμπιακό ως Έλληνας! Αλλά ποιος έχασε το κυριλίκι για να το βρουν οι Έλληνες παράγοντες και οι ελληνικοί σύλλογοι; Στο όνομα της ενίσχυσης της Εθνικής, που τείνει να γίνει η επίσημη χρησιμοποιημένη, μπορεί να διαλυθεί οτιδήποτε απέμεινε όρθιο σε επίπεδο θεσμών. Ποιος χρειάζεται περισσότερους ξένους στο ήδη μισοπεθαμένο ελληνικό πρωτάθλημα του ΕΣΑΚΕ, όπου μάλιστα επιτρέπονται αλλαγές (π .χ. Στιβ Μπαρτ στον Ιωνικό) μέχρι και την παραμονή της τελευταίας αγωνιστικής; Για Euroleague δεν ανοίγω συζήτηση, διότι εκεί δεν υφίστανται περιορισμοί και έλεγχοι διαβατηρίων. Όποιος θέλει να παίξει με 12 ξένους και με 0 ντόπιους, με γεια του και με χαρά του. Η σημαία στη φανέλα είναι η μοναδική ένδειξη γεωγραφικής ονομασίας προέλευσης.
10. Να ανοίξω συζήτηση και για τη χαμένη τιμή της δημοσιογραφίας; Δεν είμαι αφελής να κυνηγάω χίμαιρες μέσα στη δυστοπία που ζούμε, οπότε το αφήνω στην άκρη. Επιγραμματικά σημειώνω ότι δεκάδες ιστοσελίδες αναπαρήγαγαν χθες το αποκλειστικό ρεπορτάζ του Gazzetta, αλλά σχεδόν όλες όσες ανέφεραν την πηγή ήταν ξένες: ισπανικές, κροατικές, γαλλικές, σερβικές κ.α.. Εύφημο μνεία, από τις εγχώριες, αξίζουν το Εurohoops, το BN Sports και η εφημερίδα Live Sport – και μία συγγνώμη σε όποιαν τυχόν ξέχασα. Ευτυχώς βάλαμε υδατογράφημα στην επιστολή του Γουόκαπ και δεν επιτρέψαμε στους πειρατές να την λανσάρουν ως δική τους αποκλειστικότητα. Ο καθένας γράφει την ιστορία του και κρίνεται από αυτήν. Καλή καρδιά και χάρισμά σας το Πούλιτζερ.
Πηγή: Gazzetta
