Του Πολύδωρου Παπαδόπουλου
Γέρε χρόνε φύγε τώρα, μιας και το 2022 αφήνει πολλές άσχημες εικόνες…
Ακόμα ένα… άψογο ποδοσφαιρικό, έτος μας αφήνει, χωρίς ανακατατάξεις σε FIFA και UEFA. Αλλωστε, το είπε και ο ισχυρός άνδρας του Παγκόσμιου ποδοσφαίρου, Τζιάνι Ινφαντίνο «Στο Κατάρ διεξήχθη το κορυφαίο Μουντιάλ στην ιστορία…».
Το 2022 έκλεισε με την Αργεντινή να γράφει ιστορία, όμως τα όσα συνέβησαν σε πολλές διοργανώσεις μας άφησαν με το στόμα ανοιχτό. Θάνατοι, επεισόδια, εικόνες ντροπής, γεγονότα που δεν πρέπει να δούμε ξανά και στο νέο έτος.
Η άσχημη χρονιά άρχισε στο Καμερούν, όπου στις 24 Ιανουαρίου στο νεότερο στάδιο του Κυπέλλου Εθνών Αφρικής βρήκαν τον θάνατο οκτώ άνθρωποι και τραυματίστηκαν 38.
Αρχικά, ως αιτία θεωρήθηκε το «ποδοπάτημα» πανικοβλημένων οπαδών, γιατί αυτό είναι το πιο εύκολο συμπέρασμα από μακριά όταν βλέπεις ανθρώπους να τρέχουν, ακόμα κι αν δεν ξέρεις γιατί τρέχουν. Ωστόσο, η αιτία ήταν διαφορετική…
Δύο μήνες πριν από το τουρνουά, η CAF είχε αμφιβολίες για τον χώρο διεξαγωγής – το στάδιο Olembe χωρητικότητας 60.000 ατόμων στη Γιαουντέ – με τον γενικό γραμματέα Βερόν Μοσένγο – Όμπα να στέλνει επιστολή στον υπουργό αθλητισμού του Καμερούν, Ναρσίς Μουέλε Κόμπι, όπου του ανέφερε τις «σοβαρές ανησυχίες για τη διοργάνωση του τουρνουά».
Ο υπουργός Αθλητισμού μίλησε για ένα «αξιοθρήνητο περιστατικό» όπου οι οπαδοί έχασαν τη ζωή τους «εξαιτίας του πάθους τους για το ποδόσφαιρο». Ήταν, σύμφωνα με τον Κόμπι, «ένα θανατηφόρο περιστατικό που προκλήθηκε από μια μαζική και καθυστερημένη εισροή οπαδών στο γήπεδο». Ωστόσο, δεν ανέφερε ποτέ τις προειδοποιήσεις που είχαν λάβει…
Οκτώ εβδομάδες νωρίτερα, η CAF ανησυχούσε για την ταχύτητα κατασκευής του σταδίου, ζητώντας από τον υπουργό και την κατασκευαστική εταιρεία να μοιραστούν το σχέδιο εργασίας. Σε εκείνο το σημείο, το στάδιο δεν είχε καν διευθυντή.
Μόλις 54 ημέρες πριν από την τελετή έναρξης, η CAF ήταν ακόμα δυσαρεστημένη με αυτό που είδε, μιας και ήταν πολλά τα εκκρεμή ζητήματα. Αν και η παράδοση του έργου είχε υποσχεθεί μέχρι τις 30 Νοεμβρίου του προηγούμενου έτους, οι ημερομηνίες άλλαζαν διαρκώς.
Σύμφωνα με την CAF, η παράδοση δεν έγινε λόγω «τεχνικών» προβλημάτων. Μια μέρα μετά τη λήξη της προθεσμίας, τουλάχιστον μία πινακίδα τοποθετήθηκε έξω από το στάδιο από την καναδική κατασκευαστική εταιρεία Magil, απειλώντας με πρόστιμα 10 εκατομμυρίων φράγκων CFA Κεντρικής Αφρικής (12.669 λίρες), καθώς και με κατάσχεση τηλεφώνων και φωτογραφικών μηχανών για όσους φωτογραφίζουν χωρίς άδεια.
Μέχρι τις 20 Δεκεμβρίου, ο πρόεδρος της CAF, ένας Νοτιοαφρικανός δισεκατομμυριούχος ονόματι Πατρίς Μοτσέπε, εξακολουθούσε να έχει ανησυχίες. Έχοντας αναλάβει τη δική του επιθεώρηση, ανέφερε ασαφή και «ανεπίλυτα ζητήματα», απαιτώντας ωστόσο ότι μέχρι την ημερομηνία έναρξης του τουρνουά στις 9 Ιανουαρίου, πρέπει να είναι όλα έτοιμα.
Ο Μοτσέπε ανέφερε ότι η παραλλαγή omicron της COVID-19 είχε ως αποτέλεσμα μεγαλύτερη πίεση στους εργαζόμενους πριν από την έναρξη του τουρνουά, που αναβλήθηκε από το προηγούμενο έτος λόγω της πανδημίας, παραδεχόμενος ότι ήταν δική του ευθύνη να εξασφαλίσει τα πρότυπα ασφαλείας του Καμερούν.
Στον απόηχο της καταστροφής, δεν αναφέρθηκε καμία άλλη αιτία διακοπών, όπως η αποχώρηση εργαζομένων λόγω χαμένων μισθών, καθορίζοντας ένα έργο που δεν μπορούσε να αντέξει άλλες καθυστερήσεις ακόμη περισσότερο. Για τους διοργανωτές, το σόου έπρεπε απλώς να συνεχιστεί.
Αυτόπτες μάρτυρες επιβεβαίωσαν ο ένας τον άλλον, λέγοντας ότι υπήρχε πράγματι πολύς κόσμος έξω από την περίμετρο του γηπέδου πριν από την αναμέτρηση για τη φάση των «16» μεταξύ της διοργανώτριας χώρας και των Κομόρων, αλλά αυτό έγινε μόνο λόγω της συσσώρευσης που προκλήθηκε από ανεπαρκή οργάνωση.
Μόλις το πλήθος πέρασε από το πρώτο σημείο ελέγχου, ένας ελάχιστος αριθμός μελών της ασφάλειας κατεύθυνε εκατοντάδες, πιθανώς χιλιάδες οπαδούς, προς την ίδια πύλη. Αυτή λύγισε υπό την πίεση των οπαδών. Δεν υπήρχε σύστημα διοχέτευσης, ενώ ήταν λίγες οι πινακίδες που κατεύθυναν τους φιλάθλους. Όταν άνοιξε η πύλη, άνθρωποι έπεσαν μέσα και πολλοί σκοτώθηκαν, μεταξύ των οποίων γυναίκες και παιδιά.
Champions League, ο τελικός της… ντροπής!
Τέσσερις μήνες αργότερα, μια παρόμοια αλυσίδα γεγονότων θα μπορούσε να είχε οδηγήσει σε ίδια έκβαση στο Παρίσι. Οι προετοιμασίες για τον τελικό του Champions League ήταν και πάλι εσπευσμένες, μετά την αλλαγή της διοργανώτριας πόλης από την Αγία Πετρούπολη στην «πόλη του φωτός». H εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο έφερε την αλλαγή έδρας και τα όσα ντροπιαστικά γεγονότα ακολούθησαν…
Στα επίσημα του «Stade de France» στις 28 Μαΐου, ο πρόεδρος της UEFA, Αλεξάντερ Τσέφεριν, τόνιζε στον περιφερειάρχη του Λίβερπουλ, Στιβ Ρόδεραμ, ότι η Ομοσπονδία είχε «τρέξει μαραθώνιο» για να καταφέρει να μεταφέρει τον τελικό μέσα σε τρεις μήνες. Βέβαια, λίγο πριν ο Βρετανός πολιτικός είχε πέσει θύμα κλοπής έξω από το γήπεδο, όπου υπήρχε χάος.
Όπως στη Γιαουντέ, χιλιάδες περίμεναν να μπουν μέσα. Όπως και στο Καμερούν, είχαν φτάσει όλοι στο ίδιο σημείο την ίδια στιγμή. Όπως και στο «Olembe Stadium», υπήρχε έλλειψη πινακίδων και διαχείρισης. Όπως και στη Γιαουντέ, στους οπαδούς έπεσε αρχικά η ευθύνη πριν αποκαλυφθεί η πραγματικότητα.
Είναι θαύμα που κανείς δεν έχασε τη ζωή του εκείνη την ημέρα στο βόρειο Παρίσι. Η αντίδραση των φίλων της Λίβερπουλ ήταν ιδανική και απέτρεψε τον όλεθρο. Τη στιγμή που η UEFA προσπάθησε ρίξει την ευθύνη στους οπαδούς για καθυστερημένη άφιξη προβάλλοντας ένα μήνυμα στα μάτριξ του γηπέδου, η αστυνομία και Γάλλοι έδιναν μάχες γύρω από το γήπεδο. Οι οπαδοί των Reds βρέθηκαν στη μέση της… μάχης. Πολλοί ξυλοκοπήθηκαν, τόσο από τους Γάλλους όσο και από την αστυνομία, με την τελευταία να κάνει χρήση σπρέι πιπεριού και δακρυγόνων.
Εν τω μεταξύ, οι εντάσεις σε τρεις πύλες εισόδου εντείνονταν επειδή τα μέλη της ασφάλειας δεν άφηναν κανέναν να μπει. Αργότερα αποκαλύφθηκε ότι ένα άλλο σημαντικό πρόβλημα ήταν η αποτυχία του διαδικτυακού συστήματος έκδοσης εισιτηρίων της UEFA, το οποίο δεν λειτούργησε εκείνη την ημέρα.
Μόλις τελείωσε το παιχνίδι, οι οπαδοί δέχθηκαν επίθεση από Γάλλους κατά την έξοδο από το γήπεδο. Δεν υπήρχε καμία πρόβλεψη ασφάλειας από την αστυνομία σε αυτό το σημείο, η οποία απλώς βρέθηκε εκεί και παρακολουθούσε. Θάνατοι; Όχι εκείνη τη στιγμή. Υπήρξαν πολλοί τραυματίες, ορισμένοι από τους οποίους αναρρώνουν μέχρι σήμερα. Τον Σεπτέμβριο, αποκαλύφθηκε ότι δύο άτομα που έπεσαν θύματα στη διάρκεια του χάους του τελικού του Champions League… αυτοκτόνησαν.
Η UEFA συνειδητοποίησε ότι οι τοποθετήσεις της έπεφταν στο κενό, μιας και υπήρχαν πολλά στοιχεία που έδειχναν τις σοβαρές ευθύνες. Βέβαια, δεν υπήρξε συγγνώμη από την Ομοσπονδία για περισσότερο από μια εβδομάδα και ήρθε μόνο έπειτα από τεράστια πίεση των χορηγών. Ηταν μια αποτυχημένη επιχείρηση ασφάλειας, με τους υπεύθυνους να ενεργούν βάσει λανθασμένων πληροφοριών.
Η ανεξάρτητη έκθεση της UEFA, πρόκειται να δημοσιευτεί το νέο έτος. Κάποιοι τονίζουν πως ο Τσέφεριν θα βρεθεί σε αρκετά δύσκολη θέση. Υπάρχει περίπτωση να παραιτηθεί;
Ινδονησία, η απόλυτη τραγωδία
Ακόμα ένα φάουλ… Ο προέδρος της FIFA, Τζιάνι Ινφαντίνο, τον Οκτώβριο θεώρησε σκόπιμο να δώσει το χέρι του στον χαμογελαστό πρόεδρο της Ινδονησιακής Football League κατά τη διάρκεια ενός φιλανθρωπικού αγώνα στο σημείο όπου σημειώθηκε μιας από τις χειρότερες καταστροφές. Λίγες μόνο ώρες μετά τον τραγικό χαμό 133 ανθρώπων στο Kanjuruhan Stadium ο Ινφαντίνο γελούσε και φώναζε σε έναν ποδοσφαιρικό αγώνα με τοπικούς αξιωματούχους
Η τραγωδία συνέβη όταν οι οπαδοί εισέβαλαν στον αγωνιστικό χώρο στο τέλος ενός αγώνα τοπικού πρωταθλήματος μεταξύ της Arema FC και της Persebaya Surabaya.
Αν και οι εισβολές οπαδών δεν είναι ένα ιδιαίτερα ασυνήθιστο θέαμα στην Ινδονησία, σε αυτήν την περίπτωση η αστυνομία δεν περίμενε να κλιμακωθεί η κατάσταση. Αν και η FIFA απαγορεύει τα δακρυγόνα μέσα σε οποιοδήποτε γήπεδο, η αστυνομία εκείνη την ημέρα τα εκτόξευσε στις εξέδρες, όπου κάθονταν γυναίκες και παιδιά, περιμένοντας υπομονετικά να πάνε σπίτι. Παλεύοντας να αναπνεύσουν, πολλοί τράπηκαν σε φυγή προς την ίδια κατεύθυνση, αλλά οι πύλες εξόδου ήταν ακόμα κλειστές και η αύξηση της πίεσης οδήγησε σε ακόμα μια τραγωδία.
Ηταν πολλά τα λεφτά στο Μουντιάλ του Κατάρ
Η Δύση δεν πρέπει, σύμφωνα πάντα με τον Ινφαντίνο (τον πρόεδρο της FIFA), να δίνει κατευθύνσεις και συμβουλές για τις διαφορές μεταξύ σωστού και λάθους, δεδομένης της μεταχείρισής της σε άλλες περιοχές και χώρες εδώ και εκατοντάδες χρόνια. Πού ήταν η οργή για τη Ρωσία όταν διεξήχθη εκεί το Παγκόσμιο Κύπελλο πριν από τέσσερα χρόνια ή για την Κίνα όταν διοργάνωσε τους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 2008 ή που θα έχει τη φετινή χειμερινή διοργάνωση; Σε σχέση με το Κατάρ ένα ζήτημα ήταν τα στάδια.
Σκοτώθηκαν στο Κατάρ πολλοί εργαζόμενοι, οπότε το Μουντιάλ, η FIFA και ο Ινφαντίνο συνδέονται με αυτούς τους θανάτους. Ακόμη και όταν η FIFA είχε όλον τον χρόνο να ετοιμάσει το τουρνουά λειτούργησε λανθασμένα. Ίσως τα 7,5 δισεκατομμύρια δολάρια (6,2 δισεκατομμύρια λίρες) που θα καρπωθεί ο Οργανισμός από το Μουντιάλ του 2022 να αφαιρέσουν κάθε αρνητικό στοιχείο ή κακό συναίσθημα. Προς το παρόν, δεν φαίνεται πάντως πως πολλά από τα χρήματα από αυτά θα δοθούν στους μετανάστες εργάτες, στις οικογένειες όσων έχασαν τη ζωή τους και γενικά σε όσους πέρασαν δύσκολα δουλεύοντας στο Κατάρ.
Τον περασμένο μήνα, ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων ισχυρίστηκαν ότι η FIFA δεν εκπλήρωνε τις ευθύνες της αρνούμενη να δεσμευτεί για οποιοδήποτε ουσιαστικό πρόγραμμα αποζημίωσης. Αυτό, πράγματι, θα ήταν μια παραδοχή αποτυχίας από έναν Οργανισμό που έβγαλε πολλά χρήματα μέσα από αυτούς τους εργάτες. Από έναν Οργανισμό που έχει χρησιμοποιήσει διάφορα πράγματα για να πλουτίσει αλλά και προτάσσοντας το ότι «αναπτύσσει το παιχνίδι».
Με αυτό το… πάτημα οι FIFA, η UEFA ή η CAF θα έχουν κάθε φορές δικαιολογίες: κάθε φορά που συμβαίνει κάτι κακό σε έναν ποδοσφαιρικό αγώνα ή κάτι λάθος δεν θα είναι η κακή συμπεριφορά των οπαδών που το προκάλεσε όπως στο παρελθόν (δεν θα άρεσε αυτό στους χορηγούς) αλλά ο τεράστιος αριθμός των ατόμων που θέλουν να παρακολουθήσουν από κοντά ένα παιχνίδι. Εάν αυτό ισχύει τότε φταίνε οι Ινφαντίνο, Τσέφεριν και Μοτσέπε. Η δημιουργία ενός αντίστοιχου ασφαλούς περιβάλλοντος και χώρων που θα είναι όπως πρέπει και δεν θα έχουν ανάλογα συμβάντα δεν δείχνει να είναι προτεραιότητα των αρμόδιων Αρχών πάντως.
Πηγή: Gazzetta
