Του Γιάννη Φιλέρη
Πέθανε ο Πελέ. Θα μπορούσαν, δηλαδή, να αποσυρθούν οι φανέλες με το νο.10 σε ολόκληρο τον κόσμο, γιατί ο πρώτος που έδωσε οντότητα και σημασία στο μαγικό νούμερο ήταν αυτός. Το δέκα το καλό! Πέθανε το σύμβολο του βραζιλιάνικου ποδοσφαίρου, του ίδιου του σπορ αν προτιμάτε, ο δεκάχρονος λούστρος που το 1950 παρηγορούσε τον πατέρα του βλέποντας τον να πλαντάζει στο κλάμα, για την ήττα της σελεσάο από την Ουρουγουάη στον τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου στο Μαρακανά. “Μην κλαις μπαμπά. Μια μέρα θα πάρουμε ρεβάνς” του είπε προφητικά…
Οκτώ χρόνια αργότερα, πριν καλά-καλά κλείσει τα 18, έκλαιγε ο ίδιος στους ώμους των συμπαικτών του. Σχεδόν ντρεπόταν να πανηγυρίσει τον θρίαμβο της Βραζιλίας που με επικεφαλής αυτό το χαρισματικό αγόρι, έπαιρνε το πρώτο της Ζιλ Ριμέ.
Πέθανε ο ποδοσφαιριστής που το 1966 τσακίστηκε από τα μαρκαρίσματα των Πορτογάλων και έφευγε με αφόρητους πόνους από την Αγγλία. Θα επέστρεφε ξανά το 1970, όταν νίκησε πρώτα τις δικές του αμφιβολίες για το αν έπρεπε να παίξει σε ένα ακόμη Μουντιάλ κι ύστερα όλους όσους αντιμετώπισε στο χορτάρι, καθοδηγώντας την καλύτερη Εθνική ομάδα όλων των εποχών!
Πέθανε ο Πελέ της Σάντος, την οποία υπηρέτησε 18 χρόνια, χωρίς να την προδώσει ποτέ, είτε γιατί δεν ήθελε ο ίδιος, είτε γιατί δεν τον άφηναν να μετακομίσει σε κάποια μεγάλη ομάδα της Ευρώπης. Πέθανε ο Πελέ των Νεοϋρκέζων της “Κόσμος”, εκεί όπου ολοκλήρωσε την καριέρα του, μαθαίνοντας ποδόσφαιρο τις ΗΠΑ σε ηλικία 35 ετών.
Πέθανε ο Πελέ των 1.289 γκολ (επισήμως καταμετρημένα 732), ο “βασιλιάς” της ντρίπλας, ο παίκτης που έπαιζε σέντερ-φορ, δεύτερος επιθετικός και μεγαλούργησε σαν κλασικό δεκάρι. Τεχνίτης όπως ο Μέσι, δυνατός όπως ο Κριστιάνο, ιδιοφυής όπως ο Μαραντόνα, απρόβλεπτος όπως ο Κρόιφ. Σαράντα πέντε χρόνια μετά την απόσυρση του από τα γήπεδα, 52 μετά το αξεπέραστο Μουντιάλ του 70, ο μύθος του κορυφαίου ποδοσφαιριστή όλων των εποχών τον περιέβαλε σε κάθε εμφάνιση του.
“Ο Πελέ ήταν ο μοναδικός που ξεπέρασε τα όρια της λογικής” είχε πει κάποτε ο Γιόχαν Κρόιφ, που δεν συνήθιζε να λέει μεγάλα λόγια, αλλά για τον Έντσον Αράντες ντο Νασιμέντο δεν μπορούσε παρά να κάνει μια βαθιά υπόκλιση.
Η είδηση του θανάτου του, αν και αναμενόμενη λόγω της ραγδαίας επιδείνωσης της υγείας του τον τελευταίο μήνα, έσφιξε την καρδιά του πλανήτη, που κάποτε χαιρόταν να τον βλέπει να παίζει μπάλα, όπως κανείς άλλος. Μπορεί ο βίος του εκτός γηπέδου να σηκώνει πολλή συζήτηση, καθώς ο Πελέ δεν άρθρωσε ποτέ λόγο εναντίον της χούντας στη Βραζιλία που αιματοκύλησε τη χώρα και κράτησε δυο δεκαετίες (1964-1985), μπορεί να έγινε ο καλύτερος φίλος της FIFA και της Pepsi, εξαργυρώνοντας το όνομα του σε εκατομμύρια δολάρια, πάνω όμως στο χορτάρι, δεν υπήρξε καλύτερος. Και πιθανότατα δεν πρόκειται να υπάρξει ποτέ.
Λένε ότι το 70% των πεπραγμένων του Πελέ στα γήπεδα δεν κινηματογραφήθηκε. Δεν έχουμε δηλαδή μια πλήρη εικόνα του κορυφαίου ποδοσφαιριστή που είδαμε στη γη. Φτάνει, όμως, το 30% που έχει αποτυπωθεί από τις κάμερες να καταλάβει κανείς γιατί ο γιος του Ντοντίνιο (Ζοάο Ράμος Ντο Νασιμέντο), ενός καλού σέντερ-φορ στα νιάτα του, ξεπέρασε τον πατέρα του και οποιονδήποτε άλλον.
Το μεγαλείο του, άλλωστε, αποδεικνύεται ότι το καλύτερο γκολ της καριέρας του ήταν εκείνο που δεν μπήκε ποτέ, αλλά πολλοί, ακόμη, και τώρα νομίζουν ότι η μπάλα κατέληξε στα δίχτυα.
Ο Πελέ πλησίαζε τα 30 όταν ταξίδεψε μαζί με τους υπόλοιπους Βραζιλιάνους για το Μουντιάλ του ’70. Σε αντίθεση με τη φήμη που απέκτησε αυτή η ομάδα μετά το Παγκόσμιο Κύπελλο του Μεξικού, πριν από την έναρξη του, κανείς δεν είχε υποψιαστεί τι θα έβλεπε. Ο Μάριο Ζάγκαλο, που είχε αντικαταστήσει τον Κάρλος Σαλντάνια στον πάγκο δεν έκανε πολλές αλλαγές. Απλά έβαλε ένα ακόμη … “δεκάρι” δίπλα σε Τοστάο, Ζέρσον, Ζαϊρζίνιο και Πελέ.
Αγώνα με τον αγώνα, η σελεσάο ξεδίπλωνε ένα ποδόσφαιρο γεμάτο φαντασία αλλά και ουσία, με τον Πελέ να κρατάει την μπαγκέτα. Τα τέσσερα γκολ που πέτυχε, οι μαγικές πάσες και οι ακόμη πιο μαγικές ντρίπλες του, υπέγραψαν μια απίστευτη εμφάνιση. Αλλά δεν ήταν μόνο αυτά.
Εναντίον της Τσεχοσλοβακίας στον πρώτο αγώνα της Βραζιλίας, προσπαθεί να σκοράρει με σουτ πίσω από τη σέντρα! Ό,τι επιχειρούν τώρα όσοι ποδοσφαιριστές αντιλαμβάνονται τη λάθος θέση ενός γκολκίπερ, έκανε ο ιδιοφυής Πελέ το 1970. Πριν από 52 χρόνια…
Κόντρα στην Παγκόσμια Πρωταθλήτρια του 1966, Αγγλία, ο Πελέ που είχε εκπληκτικά φυσικά προσόντα και τεράστιο άλμα, πηδάει … μέχρι το Θεό, στην ωραία σέντρα του Ζαϊρζίνιο. Η καρφωτή κεφαλιά του στέλνει την μπάλα με δύναμη προς την αγγλική εστία. Ο Γκόρντον Μπανκς θα οριζοντιώσει το σώμα του σε ένα απίστευτο συγχρονισμό και θα διώξει σε κόρνερ. Κανείς δεν πιστεύει πως σώθηκε αυτό το σίγουρο γκολ. Η κορυφαία απόκρουση στην ιστορία των Μουντιάλ, δεν θα μπορούσε παρά να έχει πρωταγωνιστή (και) τον Πελέ.
Όμως το αριστούργημα του Πελέ θα έρθει κάποιες μέρες αργότερα. Στον ημιτελικό με την Ουρουγουάη, το γκολ της οποίας στο ξεκίνημα του ματς, θα ξυπνήσει τα φαντάσματα του 1950. Η σελεσάο, όμως, θα απαντήσει λίγο πριν από τη λήξη του ημιχρόνο με μια γκολάρα του Κλοντουάλντο, ενώ στο δεύτερο ημίχρονο ένας μαγικός συνδυασμός Πελέ-Τοστάο θα βγάλει τον Ζαϊρζίνιο μόνο του για το 2-1 στο 76ο λεπτό.
Η μεγάλη νίκη (και πρόκριση) στον τελικό θα έρθει στο ’89 με την ασίστ του Πελέ στον Ριβελίνο για το τελικό 3-1 κι ενώ ένα λεπτό νωρίτερα ο Φέλιξ έχει αποσοβήσει το 2-2!
Λίγο πριν τελειώσει το ματς ο Τοστάο βλέπει τον ακούραστο Πελέ να τρέχει προς το τέρμα των Ουρουγουανών. Ο σπουδαίος τερματοφύλακας Λαντισλάο Μαζούρκιεβιτς κάνει έξοδο για να προλάβει τον Βραζιλιάνο. Ο Πελέ φτάνει πρώτος … αλλά δεν ακουμπάει την μπάλα!
Την αφήνει να πάει δεξιά, αυτός αποφεύγει τον γκολκίπερ από τα αριστερά, κάνει τον κύκλο και πηγαίνοντας ξανά προς την μπάλα σουτάρει προς την εστία για ένα από τα ωραιότερα γκολ όλων των εποχών. Η μπάλα δεν θα του κάνει το χατίρι για εκατοστά και ο Άγγλος εκφωνητής χάνει τα λόγια του, γιατί απλά δεν πιστεύει αυτό που βλέπει.
“Πολλά χρόνια βλέπω στον ύπνο μου ότι η μπάλα μπήκε γκολ…” έχει γράψει στην αυτοβιογραφία του γι αυτή την φάση ο Πελέ. Η περίφημη runaround move (περιστροφική κίνηση) έγινε αντικείμενο επιστημονικής ανάλυσης και αμέτρητου ποδοσφαιρικού θαυμασμού. Η ντρίπλα χωρίς να ακουμπήσει την μπάλα ήταν κάτι που συνήθιζε ο Πελέ, αλλά εδώ ξεπέρασε και τον εαυτό του.
ΤΟ ΣΤΟΙΧΗΜΑ ΜΕ ΤΟΝ ΘΕΟ
Μοιάζει με την περίφημη “ντριπλα της αγελάδας” (από την μια η μπάλα, από την άλλη ο επιτιθέμενος παίκτης) μια ακόμη χαρακτηριστική κίνηση του Πελέ, όπως ακόμη ο μικρός δισταγμός πριν από τα χτυπήματα πέναλτι ή το περίφημο κοντρόλ-ντρίπλα με την μπάλα να πηγαίνει ψηλά, προσπερνώντας τον αντίπαλο και εν συνεχεία να στρώνεται για ένα σουτ (θυμηθείτε το περίφημο γκολ κόντρα στη Σουηδία, στον τελικό του 1958).
Ο Μαζούρκιεβιτς είδε με ανακούφιση την μπάλα να φεύγει ελάχιστα άουτ και για πολλά χρόνια, όταν συναντούσε τον Πελέ, του έλεγε χαριτολογώντας ότι τον σταμάτησε χάρη στην γρήγορη έξοδο του. Στην πραγματικότητα ο πολωνικής καταγωγής Ουρουγουανός γκολκίπερ ούτε κατάλαβε πού ήταν η μπάλα, πού πήγε ο Πελέ και τι ακριβώς έγινε στη φάση.
Σε λίγα δευτερόλεπτα, βλέπουμε τον Πελέ να ξεδιπλώνει όλο του το ποδοσφαιρικό μεγαλείο. Κατ’ αρχήν βρισκόμαστε στις καθυστερήσεις ενός ημιτελικού Παγκοσμίου Κυπέλλου, όπου τα πάντα έχουν κριθεί, αφού το σκορ είναι 3-1. Ο Πελέ έχει ακόμη δυνάμεις να κάνει μια κούρσα για να βάλει ένα γκολ, που τόσο πολύ ήθελε σε ολόκληρο το ματς. Και σε αυτό το χρονικό σημείο έχει μια απίστευτη ποδοσφαιρική ιδέα για να αποφύγει τον αντίπαλο τερματοφύλακα, ζωγραφίζοντας ένα πραγματικό πίνακα.
Ποτέ άλλοτε ένα χαμένο γκολ δεν θαυμάστηκε τόσο πολύ για την σύλληψη, την δημιουργία και την εκτέλεση του. Η τεχνική επιτροπή της FIFA προσπάθησε να περιγράψει την ενέργεια του Πελέ: “Εκτέλεσε με τόλμη, που απαιτούσε όμως τεράστια ικανότητα, συγχρονισμό, κρίση και ταχύτητα”!
Ο Βραζιλιάνος δημοσιογράφος Μουρίγιο, που ήταν παρών στο “Αζντέκα” και είδε τη φάση ζωντανά, ήταν πιο γλαφυρός στην δική του καταγραφή: “Αυτό που συνέβη ήταν πολύ απλό. Ο Πελέ έβαλε ένα στοίχημε με τον Θεό και το έχασε. Φαντάζεστε να το είχε κερδίσει; Οι άνθρωποι δεν θα μπορούσαν ποτέ να ξανακοιμηθούν. Ναι, ο Πελέ προκάλεσε τον Θεό. Αλλά πόσο μαγική ήταν αυτή η πρόκληση. Το γκολ που δεν μπήκε ποτέ δεν ήταν μόνο η ωραιότερη στιγμή στην καριέρα του Πελέ, αλλά μια από τις καλύτερες στην ιστορία του ποδοσφαίρου”.
Πηγή: News 24/7
