Του Νίκου Παπαδογιάννη
Το έργο που το παγκόσμιο ποδόσφαιρο παρακολουθεί από χθες εμβρόντητο, εμείς οι μπασκετικοί το έχουμε ξαναδεί. Μπορεί να θύμιζε πρωτόλειο της ανεξάρτητης σκηνής μπροστά στο χολιγουντιανών διαστάσεων ριμέικ των Ανιέλι και των Πέρεθ, αλλά το σενάριο είναι ίδιο και απαράλλαχτο.
Συνέβη το έτος 2000, μετά από προεργασία όχι ετών, αλλά μηνών. Tη χρονιά του American Beauty.
Ο νυν παντοδύναμος Τζόρντι Μπερτομέου ήταν φιγούρα πρωτοεμφανιζόμενη στο στερέωμα και οι περισσότεροι τον θεωρούσαν απλό δικηγόρο κάποιου από τα εμπλεκόμενα μέρη, π.χ. της χορηγού εταιρίας Telefonica.
O «διάβολος» τον οποίο ξόρκιζαν οι υπερασπιστές της νομιμότητας ήταν ο Εδουάρδο Πορτέλα και στο πρόσωπό του η περίφημη ULEB, η ένωση-ομπρέλα που είχε υπό την αιγίδα της τις επαγγελματικές Λίγκες της Ευρώπης.
Και ο σταυροφόρος των θεσμών και των αξιών ήταν, όπως σωστά μαντέψατε, ο Γιώργος Βασιλακόπουλος. Έλεγε «Ούλεμπ» και έφτυνε στο πάτωμα μετά βδελυγμίας.
Οι ULEB-αίοι ανακοίνωσαν τη δημιουργία της νέας, σχεδόν κλειστής Λίγκας, όχι μέσω social media, που άλλωστε δεν υπήρχαν, αλλά εν χορδαίς και οργάνω, σε ξενοδοχείο της Θεσσαλονίκης, τις μέρες του φάιναλ-φορ του 2000.
Όχι μόνο με Μπερτομέου και Κώστα Ρήγα, αλλά και με Κόκκαλη (του Ολυμπιακού), Φιλίππου (της ΑΕΚ), Ακριβόπουλο-Μπατατούδη (του ΠΑΟΚ), Κορασίδη (του Περιστεριου) και τον πρόεδρο του ΕΣΑΚΕ Θεόδωρο Καρατζά.
Επίσης με τα πατριωτάκια του Στάνκοβιτς, Ντίβατς, Στογιάκοβιτς και Πάσπαλι. Με Σαν Επιφάνιο και Μπρουναμόντι. Δείτε τις φωτογραφίες, αν δεν με πιστεύετε.
Από πλευράς ελληνικών ομάδων, απουσίασε ουσιαστικά μόνο ο Παναθηναϊκός. Και ο Ηρακλής του Εμφιετζόγλου. Και ο Άρης, που προτίμησε να παίξει άμυνα.
Οι «πράσινοι» συντάχθηκαν εξαρχής με τη FIBA, της οποίας οι Γιαννακόπουλοι ήταν χαρτί βαρύ κι ασήκωτο (αν και ο Θανάσης είχε μετάσχει στην ιδρυτική διάσκεψη της Euroleague στην πόλη Σίτχες της Βαρκελώνης), μαζί με τη Μακάμπι, την Έφες Πίλσεν και την ΤΣΣΚΑ.
Αυτό το κουαρτέτο διεκδίκησε το μοναδικό τρόπαιο της θνησιγενούς Σουπρολίγκα, το 2001 στο Παρίσι. Σημειώστε ότι οι τρεις από τις τέσσερις μετείχαν μαζί με την αντάρτισσα Μπαρτσελόνα στο τελευταίο φάιναλ-φορ της ενιαίας FIBA, στη Θεσσαλονίκη. Τις μέρες του σχίσματος…
Τηρουμένων των αναλογιών, οι εξαγγελίες του Πορτέλα και του Μπερτομέου δεν διαφέρουν και πολύ από το χθεσινό τσιτάτο της ποδοσφαιρικής European Super League.
Τριετές εγγυημένο συμβόλαιο για τους 7 πρωτοστάτες (Μπαρτσελόνα, Ρεάλ, Ολυμπιακός, Φορτιτούντο, Βίρτους, Ζαλγκίρις, ΠΑΟΚ. Εικοσιδύο (συν δύο) ομάδες, στις οποίες περιλαμβάνονταν Ισπανοί, Ιταλοί, Έλληνες, Κροάτες, και άλλες δημοκρατικές δυνάμεις.
Τέσσερις Όμιλοι των έξι ομάδων. Καμία πρόβλεψη για υποβιβασμό με αγωνιστικά κριτήρια. Απεριόριστες αλλαγές παικτών. Εσωτερική διανομή των κερδών και ελευθερία στη διαχείριση των τηλεοπτικών δικαιωμάτων.
Παράλληλη συμμετοχή των ομάδων στα εθνικά πρωταθλήματα «και βλέπουμε». Αγώνες μεσοβδόμαδα, πάνω στις διοργανώσεις της FIBA. Άμεση ένραξης χωρίς χρονοτριβή. Και σ’ όποιον αρέσει.
Ακολούθησαν λεονταρισμοί και σκιαμαχίες, που συνεχίστηκαν ακόμα και μετά την έναρξη της διοργάνωσης. Η FIBA σκάρωσε το δικό της «Κύπελλο Πρωταθλητριών» ονόματι Σουπρολίγκα και η επόμενη σεζόν βρήκε την Ευρώπη διχασμένη, με δύο διοργανώσεις που πατούσαν τον κάλο η μία της άλλης.
Ο Μάιος ανέδειξε δύο πρωταθλητές Ευρώπης: την Κίντερ Μπολόνια στη λίγκα που οι άλλοι αποκαλούσαν «πειρατική» (και είχε best-of-5 τελικούς όπως το ΝΒΑ) και τη Μακάμπι Τελ Αβίβ στη λίγκα που οι άλλοι αποκαλούσαν «αρτηριοσκληρωτική».
«Να δείτε που θα μας πάρουν με τα γιαούρτια», έγραφα στη στήλη μου στο περιοδικό «Τρίποντο».
Οι Φιμπαίοι, με διαπρύσιο αγωνιστή τον Βασιλακόπουλο, κατέφυγαν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στις εθνικές κυβερνήσεις, σε συνηγόρους του καταναλωτή, σε εμπορικές ενώσεις, σε συνδικάτα, στο δίκαιο περί αθέμιτου συναγωνισμού, στη ΔΟΕ, στις διεθνείς Ομοσπονδίες άλλων αθλημάτων, παντού.
Κατόρθωσαν να αποσπάσουν εκατοντάδες δηλώσεις και ψηφίσματα καταδίκης, εκτόξευσαν κεραυνούς και φοβέρες προς πάσα κατεύθυνση, αλλά τελικά έκαναν μία τρύπα στο νερό.
Οι Γάλλοι, οι Τούρκοι και οι Ισραηλινοί γύρισαν σύσσωμοι την πλάτη στο νέο εγχείρημα, αλλά στις περισσότερες χώρες υπήρξαν και μακρυκωσταίοι και κοντογεώργηδες. Από τις ομάδες που σήκωσαν μπαϊράκι τον πρώτο καιρό, επέστρεψαν στο μαντρί μόνο κάποιες αμελητέες ποσότητες, όπως η Παρτίζαν.
Οι μόνοι που πλήρωσαν τη νύφη ήταν οι διαιτητές που τόλμησαν να αλλάξουν στρατόπεδο. Τους παίκτες, φυσικά, δεν τους πείραξε κανένας. Ούτε τις ίδιες τις ομάδες.
Μόλις έναν χρόνο μετά το σχίσμα, επήλθε ιστορικός συμβιβασμός και συγχώνευση των δύο πρωταθλημάτων, με λυκοφιλία και εκατέρωθεν λυκοχαμόγελα, για το καλό του αθλήματος, είπαν.
Όταν ο Παναθηναϊκός σήκωσε το τρόπαιο το 2002 στο «Παλαμαλαγκούτι» της Μπολόνια, στέφθηκε βασιλεύς ολάκερης της Ευρώπης και πασών των Ρωσιών. Όχι της μισής.
Αυτό δεν εμπόδισε τον «τυφώνα» Θανάση Γιαννακόπουλο να κάνει ρημαδιό το γκαλά του Μπερτομέου την παραμονή του τελικού και να απειλήσει με αποχώρηση του Παναθηναϊκού, εάν δεν διασφαλιζόταν η διαφάνεια στην οικονομική διαχείριση. Δεν ξέρω αν έχω ξαναγελάσει τόσο στη ζωή μου.
Ξέρω, ξέρω, άλλα τα μεγέθη του μπάσκετ και άλλα του ποδοσφαίρου. Άλλο το American Beauty, άλλο το Λούφα Και Παραλλαγή. Δεν έχει σημασία, ποιο βγάζει περισσότερο γέλιο.
Προσπαθώ να πω, ωστόσο, ότι alea iacta est. Ο κύβος ερρίφθη και το ποτάμι δεν γυρίζει πίσω. Μόνο αφελείς πιστεύουν ότι θα υπάρξει συμβιβαστική λύση μέσα στο καυτό καλοκαίρι που έρχεται.
Ο πελάτης δεν έχει τόση δύναμη όση βαυκαλίζεται και πάντως δεν μπορεί να σταματήσει τσουνάμι που προκλήθηκε από σεισμό και από το γκρέμισμα ενός πανίσχυρου φράγματος.
Η FIBA του έτους 2000 έκανε το ίδιο λάθος με την τωρινή UEFA: υποτίμησε σε βαθμό εγκληματικό την απειλή των «ανταρτών», συνέχισε το ανέμελο βιολάκι της και βρέθηκε προ τετελεσμένου.
«Έβλεπε τον τυφώνα στον ορίζοντα, αλλά τον βάφτιζε μπουρίνι και ετοιμαζόταν να τον αντιμετωπίσει με ομπρέλες», έγραφα στο περιοδικό. «Ακόμα και τις πρώτες ψιχάλες, με ελαφρύ μπουφανάκι τις υποδέχθηκε. Οι γραφειοκράτες του Μονάχου φωνάζουν και απειλούν, αλλά του κάκου. Αν ήταν να πτοηθούν από τα λόγια οι επαναστάτες, το πειρατικό πλοίο τους θα είχε βουλιάξει από καιρό».
Είκοσι χρόνια αργότερα, η «εξωμήτρια κύηση» που πολλοί βιάστηκαν να χαρακτηρίσουν ανεμογκάστρι έχει γεννήσει ένα ωραιότατο τέκνο, το οποίο κυριαρχεί απόλυτα στο ευρωπαϊκό μπάσκετ.
Οι Βασιλακόπουλοι εξακολουθούν να επικαλούνται κάποια αόριστη νομιμότητα και να υπενθυμίζουν ότι η Euroleague είναι «ιδιωτική εταιρία», αλλά η απόπειρα για δεύτερο σχίσμα υπήρξε χλιαρή και άγονη.
Το Basketball Champions League, πέρα από το καταγέλαστο όνομά του, δεν είναι παρά ένα πτωχό αδελφάκι της Euroleague, αντάξιο στην καλύτερη περίπτωση του Eurocup. Πιο «θεσμικό», αλλά με φώτα θαμπά, αφού οι πλούσιοι και κραταιοί συνωστίζονται στην απέναντι όχθη.
Η σχεδόν κλειστή Λίγκα έκανε ζημιές σε ορισμένα εθνικά πρωταθλήματα, έκοψε τα φτερά κάποιων ομάδων και αγορών που δυσκολεύονται να πουλήσουν τον εαυτό τους σε επενδυτές, αλλά γιγαντώθηκε και πέτυχε τους δικούς της σκοπούς δίχως να πτοηθεί από τις απειλές και από τις γκρίζες ζώνες.
Το άλμα της Βαρκελώνης προς το άγνωστο αποδείχθηκε λιγότερο τυφλό από ότι ήλπιζαν οι αντιρρησίες. Δύο δεκαετίες τώρα, δεν έχει πηδήξει από το σκάφος ούτε ένας επιβάτης.
Όποιος το σκέφτηκε (βλ. Παναθηναϊκός) και πλησίασε την κουπαστή, μέτρησε την απόσταση που τον χωρίζει από το κύμα και έκανε μεταβολή. Αποχώρησαν μόνο όσοι εξοστρακίστηκαν μετά τη λήξη των συμβολαίων τους (ΑΕΚ).
Πολλά πολλά από ποδόσφαιρο δεν ξεύρω, αλλά προφητεύω ότι κάτι ανάλογο θα συμβεί και εκεί. Εάν η UEFA και η FIFA προχωρήσουν σε τιμωρίες και αποκλεισμούς λ.χ. εν όψει Μουντιάλ, θα είναι σαν να ακρωτηριάζουν τα ίδια τους τα δάχτυλα.
Πάντως, στη χρονιά του πρώτου διχασμού υπήρχε σχετική ισορροπία δυνάμεων, όπως θα καταλάβετε αν διαβάσετε τη λίστα των ομάδων που συμμετείχαν στις δύο διοργανώσεις.
Ευρωλίγκα 2000-1: Ολυμπιακός, ΠΑΟΚ, ΑΕΚ, Περιστέρι, Ρεάλ Μαδρίτης, Μπαρτσελόνα, Τάου Κεράμικα, Εστουδιάντες, Φορτιτούντο Μπολόνια, Βίρτους Μπολόνια, Μπένετον Τρεβίζο, Βερόνα, Ζαλγκίρις Κάουνας, Ζαντάρ, Τσιμπόνα, Αγ.Πετρούπολη, Σαρλερουά, Ολύμπια Λιουμπλιάνα, Χάποελ Ιερουσαλήμ, Οβαρένσε, Μπούντουτσνοστ, Λόντον Τάουερς, Σκαϊλάινερς Φρανκφούρτης, Λουγκάνο.
Σουπρολίγκα 2000-1: Παναθηναϊκός, Ηρακλής, ΤΣΣΚΑ Μόσχας, Μακάμπι Τελ Αβίβ, Μακάμπι Ρα’Ανάνα, Βιλερμπάν, Ορτέζ, Μοντεπάσκι Σιένα, Σκαβολίνι Πέζαρο, Έφες Πίλσεν, Ούλκερ, Παρτίζαν Βελιγραδίου, Σπλιτ, Κρκα Νόβο Μέστο, Λιέτουβος Ρίτας, Άλμπα Βερολίνου, Μπάγιερ Λεβερκούζεν, Σλασκ Βρότσλαβ, Οστάνδη, Πλάνια.
Πηγή: Gazzetta
