Του Γιώργου Βαλαβάνη
Το Προολυμπιακό τουρνουά που ανέλαβε η ΕΟΚ, κερδίζοντας την εμπιστοσύνη της FIBA από 8 υποψηφιότητες για τέσσερις πόλεις (Πειραιάς, Ρίγα, Πουέρτο Ρίκο, Βαλένθια) θα αποτελέσει το ερχόμενο Ιούλιο (2-7), την 13η προσπάθεια της Εθνικής Ανδρών, να προκριθεί στους Ολυμπιακούς Αγώνες 2024, μέσω της συγκεκριμένης, προκριματικής διαδικασίας και μόνο, αν κατακτήσει την πρώτη θέση από τους δυο ομίλους των έξι ομάδων.
H Ευρώπη θα εκπροσωπηθεί με έξι Εθνικές ομάδες στο Ολυμπιακό τουρνουά του Παρισιού. Η Σερβία και η Ισπανία που κατέκτησαν τη 2η και την 3η θέση του Παγκοσμίου κυπέλλου 2023, έχουν προκριθεί απευθείας, καθώς και ο Καναδάς και οι Ηνωμένες Πολιτείες από την Αμερική, το Νότιο Σουδάν από την Αφρική, η Ιαπωνία από την Ασία, η Αυστραλία από την Ωκεανία.
Οι τέσσερις εναπομείνασες θέσεις, θα καλυφθούν από τις ισάριθμες πρώτες θέσεις των Προολυμπιακών τουρνουά.
Ο παράγοντας έδρας δεν δίνει… πρόκριση, αλλά μόνο την κατάλληλη ώθηση στην Εθνική ομάδα που είναι «οικοδέσποινα» του τουρνουά. Είναι χαρακτηριστικό ότι:
Το παρελθόν των εθνικών συμμετοχών στα Προολυμπιακά τουρνουά, είναι συντριπτικά αρνητικό με 12 αποτυχημένες απόπειρες και μόλις μία επιτυχημένη, το 2008, όταν και για πρώτη φορά, η Ελλάδα διοργάνωσε το Προολυμπιακό τουρνουά του 2008, στο κλειστό γήπεδο των Ολυμπιακών εγκαταστάσεων. Η Εθνική προκρίθηκε αήττητη στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου (2008) και αυτή ήταν και η τελευταία συμμετοχή της από τις τρεις που προηγήθηκαν (1952, 1996, 2004).
Τα Προολυμπιακά τουρνουά έχουν αποδειχτεί ανυπέρβλητα εμπόδια για να είχε η «επίσημη αγαπημένη» περισσότερες συμμετοχές στα Ολυμπιακά τουρνουά. Διαχρονικά, οι περισσότερες γενιές της Εθνικής Ανδρών, δεν κατάφεραν να παρελάσουν στην τελετή έναρξης του κορυφαίου αθλητικού γεγονότος, στον πλανήτη και του Ολυμπισμού.
Το πέτυχε, ως επιστέγασμα στο «κλείσιμο» του κύκλου της, η Εθνική του ’87, με εκπροσώπους τους Γιαννάκη, Χριστοδούλου και Φασούλα και ανανέωση παικτών, στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ατλάντα, το 1996, αλλά η πρόκριση ήταν απευθείας από την κατάκτηση της 4ης θέσης στο Ευρωμπάσκετ 1995 που είχε διοργανωθεί, επίσης, στο ΟΑΚΑ.
Στο Ολυμπιακό τουρνουά του 2004, στην Αθήνα, η Εθνική ομάδα συμμετείχε ως οικοδέσποινα και η ίδια σύνθεση εκείνης της ομάδας, προκρίθηκε και στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου, από το Προολυμπιακό του ΟΑΚΑ.
Η FIBA αποφάσισε το 1996, να καταργήσει (για τα επόμενα δώδεκα χρόνια) τα Προολυμπιακά τουρνουά και να χρησιμοποιήσει ως κριτήριο τα αποτελέσματα των Ευρωπαϊκών και των Παγκοσμίων Πρωταθλημάτων. Η παγκόσμια ομοσπονδία επανέφερε την διαδικασία των Προολυμπιακών τουρνουά, το 2008 και έκτοτε, την τηρεί για όσες Εθνικές ομάδες δεν κερδίζουν απευθείας προκρίσεις από τα Παγκόσμια Πρωταθλήματα που προηγούνται χρονικά κατά έναν χρόνο.
Το e-magazine θα παρουσιάζει σε κάθε μηνιαίο τεύχος του, την ιστορία των συμμετοχών της Εθνικής ομάδας, ανά δύο Προολυμπιακά τουρνουά, μέχρι τον ερχόμενο Ιούνιο.
Προολυμπιακό τουρνουά ανδρών 1956 (Κάιρο)
Πρώτη απόπειρα για πρόκριση στους Ολυμπιακούς αγώνες μέσω του Προολυμπιακού τουρνουά ήταν το μακρινό 1956 στην πόλη του Καΐρου. Είχε προηγηθεί η πρώτη συμμετοχή της ομάδας μπάσκετ σε Ολυμπιακούς Αγώνες, το 1952, με την ομάδα Φαίδωνα Ματθαίου, των αδελφών Αλέκου και Γιάννη Σπανουδάκη να τερματίζει στη 17η θέση. Στο Κάιρο η Εθνική, είχε απολογισμό 3 νίκες και 2 ήττες, με αποτέλεσμα να μην προκριθεί στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αυστραλίας.
Η Εθνική ομάδα είχε προπονητή τον Μίσσα (Μιχάλη) Πανταζόπουλο και η σύνθεση της απαρτιζόταν από τους Ρουμπάνη, Στεφανίδη, Πουλακίδα, Μουρούζη, Αλ. Σπανουδάκη, Γ. Σπανουδάκη, Ματθαίου, Καραμανλή, Μπαμπανικολό.
Ο Νίκος Μπαμπανικολός θυμάται για το Κάιρο
Ο Νίκος Μπαμπανικολός και ο Μίμης Στεφανίδης είναι οι μοναδικοί εν ζωή παίκτες από εκείνη την Εθνική ομάδα που έπαιξε στους αγώνες του Καΐρου και αποπειράθηκαν να την οδηγήσουν στην πρόκριση στους Ολυμπιακούς Αγώνες και ενώ είχε προηγηθεί η… περιπετειώδης, πρώτη συμμετοχή στην Ολυμπιάδα του Ελσίνκι, το 1952.
«Παίξαμε σε ένα ανοιχτό γήπεδο, χωρίς οροφή, αλλά είχε παρκέ!» θυμάται ο κ. Μπαμπανικολός, μετά από 68 χρόνια, σαν οι αναμνήσεις να είναι νωπές στην σκέψη του. «Οι αγώνες είχαν γίνει στο “Σπόρτγκ κλάμπ” που ήταν ένας μεγάλος χώρος και με γήπεδα άλλων αθλημάτων, αλλά μας έκανε μεγάλη εντύπωση ο συνδυασμός της ύπαρξης του παρκέ και της απουσίας οροφής. Το εξηγήσαμε μεταξύ μας, ότι οι Αιγύπτιοι περίμεναν να μην βρέξει, τον μήνα Αύγουστο στην πρωτεύουσα τους και ήταν λογικό, ενώ έκανε αφόρητη ζέστη. Τα θερμόμετρα έδειχναν 37-38 βαθμούς εκείνες τις ημέρες και ήταν δύσκολο ακόμα και να ανασάνεις, ενώ υπήρχε και μεγάλη υγρασία, όταν έδυε ο ήλιος» συνεχίζει να εξιστορεί ο βετεράνος παίκτης της ΑΕΚ και της Εθνικής ομάδας.
«Εγώ ήμουν 23 χρόνων, τότε. Είχαμε έναν εξαιρετικό άνθρωπο στην θέση του προπονητή, τον αείμνηστο Μίσσα Πανταζόπουλο, ενώ ως αναπληρωματικός παίκτης είχε έρθει στην αποστολή, ο Βαγγέλης Νικητόπουλος.
Η δόξα της Εθνικής ήταν ο σπουδαίος Φαίδωνας Ματθαίου και μαζί με τον ωραίο Μίμη Στεφανίδη, τους αδελφούς Σπανουδάκη και τον Παλακίδα, προσπαθήσαμε να κάνουμε όσο το δυνατόν υψηλότερα σκορ. Οι άμυνες δεν είχαν τον πρώτο λόγο, εκείνα τα χρόνια.
Χάσαμε στα παιχνίδια από τη Ρουμανία και την Πολωνία που είχαν ψηλότερους παίκτες. Και μάλιστα με έναν πόντο και τα δυο!!» λέει ο Νίκος Μπαμπανικολός και καταλήγει για το Προολυμπιακό τουρνουά που ιστορικά έχει καταγραφεί ως τέτοιο από την ΕΟΚ και ενώ υπήρχε ο ισχυρισμός ότι επρόκειτο για ένα τουρνουά της Αιγύπτου που είχε διεξαχθεί για τον αθλητικό εορτασμό της επετείου της ανεξαρτησίας της χώρας και η ελληνική ομάδα ήταν προσκεκλημένη σε εκείνο το τουρνουά.
Ο ισχυρισμός αυτός, ενισχύεται από το γεγονός ότι στο Ολυμπιακό τουρνουά μπάσκετ του 1956 στη Μελβούρνη της Αυστραλίας, συμμετείχαν μόλις δυο ευρωπαϊκές ομάδες, η πρώην Σοβιετική Ένωση, η Γαλλία και η Βουλγαρία, ενώ αρνήθηκαν άλλες Εθνικές ομάδες της Ευρώπης να ταξιδέψουν στη μακρινή ήπειρο και δεν αναφέρονται οι ομάδες που προκρίθηκαν από το Προολυμπιακό της Αιγύπτου.
Αποτελέσματα – Κάιρο 1956
| Ημερομηνία | Αντίπαλος | Σκορ |
| 5/8/1956 | Πολωνία | 54-55 |
| 7/8/1956 | Λίβανος | 71-54 |
| 9/8/1956 | Ρουμανία | 49-50 |
| 10/8/1956 | Συρία | 94-75 |
| 11/8/1956 | Αίγυπτος | 77-68 |
Το link του αρχείου της Ε.Ο.Κ. για το Προολυμπιακό τουρνουά του 1956 ΕΔΩ
Προολυμπιακό τουρνουά ανδρών 1960 (Μπολόνια)
Στο Προολυμπιακό τουρνουά για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ρώμης, το 1960 η Εθνική μας με ηγέτη τον Κώστα «Ντίνο» Μουρούζη κατέβηκε με πολλές ελπίδες για την πρόκριση. Οι δύο ήττες από την Ανατολική Γερμανία και την Πολωνία οδήγησαν στον αποκλεισμό, παρά τις νίκες κόντρα στους Αυστραλούς, τους Ελβετούς και τους Αυστριακούς.
Προπονητής της Εθνικής ήταν ο Φαίδων Ματθαίου και το ρόστερ της ομάδας αποτελούνταν από τους Χρηστέα, Γούσιο, Αμερικάνο, Σπανουδάκη, Τσίκα, Οικονόμου, Μουρούζη, Πετράκη, Πουλακίδα, Κουκόπουλο, Γιαν. Σπανουδάκη και Κοντοβουνήσιο.
Αποτελέσματα – Μπολόνια 1960
| Ημερομηνία | Αντίπαλος | Σκορ |
| 14/8/1960 | Πολωνία | 76-77 |
| 16/8/1960 | Ελβετία | 71-54 |
| 17/8/1960 | Αυστραλία | 108-87 |
| 18/8/1960 | Αυστρία | 89-69 |
| 19/8/1960 | Αν. Γερμανία | 65-72 |
Το link του αρχείου της Ε.Ο.Κ. για το προολυμπιακό τουρνουά του 1960 ΕΔΩ
Πηγή: ΕΟΚ e-magazine
