Του Γιώργου Βαλαβάνη
H Εθνική Ανδρών συνέχισε, μετά τις τρεις πρώτες αποτυχημένες απόπειρες να προκριθεί, μέσω της διαδικασίας των Προολυμπιακών τουρνουά, στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1972 (Μόναχο-Δ. Γερμανία) και οκτώ χρόνια αργότερα, στους Ο.Α. της Μόσχας και στους οποίους υπήρξε μποϊκοτάζ συμμετοχών από τις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλων 65 χωρών, λόγω της εισβολής των σοβιετικών στρατευμάτων στο Αφγανιστάν.
Η FΙΒΑ είχε διοργανώσει δυο Προολυμπιακά τουρνουά, το 1972. Το πρώτο ήταν με την συμμετοχή μόνο Εθνικών ομάδων από την Ευρώπη (συνολικά 17).
Προπονητής της Εθνικής είχε αναλάβει για πρώτη φορά, ξένος προπονητής, ο Αμερικάνος Ρίτσαρντ Ντουξάιρ (απεβίωσε το 2012) για να μετέφερε την τεχνογνωσία των «πατέρων» του μπάσκετ και επιχείρησε να βελτιώσει στοιχεία του παιχνιδιού στις συνεργασίες των διεθνών παικτών, στην τεχνική του σουτ και της ντρίπλας.
Η συνεργασία του με τους διεθνείς παίκτες, είχε κριθεί επιτυχημένη, ανεξαρτήτως, αν το αντιπροσωπευτικό συγκρότημα δεν κατάφερε, ούτε με τον «Δούκα» στον πάγκο του να προκριθεί για πρώτη φορά σε Ολυμπιακούς Αγώνες, σε τρεις προσπάθειες της.
Προολυμπιακό τουρνουά 1972 (Άρνεμ-Ολλανδία, Άουγκσμπουργκ-Γερμανία)
Η ελληνική ομάδα σε τρεις μόλις αγώνες, στην ολλανδική πόλη Άρνεμ, πέτυχε μόνο μια νίκη με αντίπαλο την αδύναμη Δανία και γνώρισε δυο ήττες της, από την Ιταλία και την Γαλλία. Η Ελλάδα κατέκτησε τη 10η θέση και αποκλείσθηκε, ενώ προκρίθηκαν στους Ολυμπιακούς Αγώνες, η Ιταλία και η Τσεχοσλοβακία.
Η δεύτερη ευκαιρία πρόκρισης της Εθνικής Ανδρών ήταν στο Άουγκσμπουργκ, αλλά το αποτέλεσμα ήταν ξανά ο αποκλεισμός. Η Εθνική γνώρισε την ήττα από την Πολωνία, τη Σουηδία και την Ισπανία χάνοντας την αυτοπεποίθηση της ότι θα μπορούσε να τα καταφέρει. Τελικά, ηττήθηκε από όλες τις αντιπάλους της που ήταν ευρωπαϊκές ομάδες, νίκησε τον Καναδά και την Βόρεια Κορέα, χωρίς κανένα αντίκρισμα.
Στο παγκόσμιο Προολυμπιακό τουρνουά του 1972, η Εθνική κατετάγη στη 10η θέση, όπως και στο ευρωπαϊκό Προολυμπιακό τουρνουά, ενώ την πρόκριση είχαν κερδίσει η Πολωνία και η Ισπανία.
«Έδειχνε ότι η μεγαλύτερη ευκαιρία πρόκρισης ήταν στο πρώτο Προολυμπιακό τουρνουά, με συμμετοχή μόνο Εθνικών ομάδων της Ευρώπης, γιατί δεν υπήρχε το άγνωστο του αντιπάλου, εκτός της ηπείρου μας και καταλάβαινες την δυναμικότητα του, μόνο στην διάρκεια του αγώνα. Είχαμε, όμως, άσχημη κλήρωση. Η Ιταλία, κυρίως ήταν στις τρείς καλύτερες Εθνικές του ευρωπαϊκού μπάσκετ και οι Γάλλοι διέθεταν υπολογίσιμη ομάδα. Ήταν ανέφικτο, ουσιαστικά, να κάναμε κάτι καλύτερο και περισσότερο από την μια και μοναδική ήττα» λέει ο Κώστας Μπογιατσιώτης που ήταν μέλος της Εθνικής του 1972 στο ευρωπαϊκό Προολυμπιακό τουρνουά, ενώ ο Βαγγέλης Αλεξανδρής που έπαιξε με την Εθνική στο παγκόσμιο Προολυμπιακό τουρνουά, θυμάται ότι ο βαθμός δυσκολίας ήταν μεγάλος, αν και η Σουηδία στο δεύτερο παιχνίδι μας είχε υποχρεώσει σε ήττα εκτός… προγράμματος.
«Απέναντι σε Πολωνία και Ισπανία, ήμασταν αουτσάιντερ, αλλά όχι και με αντίπαλο τη Σουηδία. Οι τρεις πρώτες ήττες μας “άδειασαν” ψυχολογικά και μας έθεσαν εκτός στόχου, ρεαλιστικά. Όλοι θέλαμε να πάμε σε Ολυμπιακούς Αγώνες και να γινόμασταν η πρώτη Εθνική που θα το πετύχαινε, αλλά ήταν δύσκολο εκείνα τα χρόνια και μην ξεχνάμε ότι η πρώτη συμμετοχή μας, ήρθε το 1996, με απευθείας πρόκριση από το Εurobasket 1995. Για διαφορετικούς λόγους, κάθε φορά, το αποτέλεσμα στα Προολυμπιακά ήταν ίδιο. Να ευχηθούμε ολόψυχα, η Εθνική να τα καταφέρει το καλοκαίρι και να παίξει ξανά σε Ολυμπιακούς Αγώνες. Θα είναι μεγάλο κέρδος για το ελληνικό μπάσκετ».
Αποτελέσματα – Άρνεμ 1972
Αποτελέσματα Άουγκσμπουργκ 1972
| 10/8/1972 | Ελλάδα-Πολωνία | 63-82 |
| 12/8/1972 | Ελλάδα-Σουηδία | 67-73 |
| 13/8/1972 | Ελλάδα-Ισπανία | 82-88 |
| 16/8/1972 | Ελλάδα-Καναδάς | 91-87 |
| 17/8/1972 | Ελλάδα-Φινλανδία | 66-77 |
| 18/8/1972 | Ελλάδα-Β. Κορέα | |
| 19/8/1972 | Ελλάδα-Ελβετία | 112-47 |
Προολυμπιακό τουρνουά 1980 (Βεβέ-Ελβετία)
Η πέμπτη απόπειρα πρόκρισης της Εθνικής ομάδας, έγινε στην πόλη Βεβέ της Ελβετίας, με τον Ρίτσαρντ Ντουξάιρ να συνεχίζει στον πάγκο της και τον Νίκο Γκάλη να κάνει το ντεμπούτο του με το εθνόσημο. Στην πρεμιέρα του Προολυμπιακού και παρά τους 25 πόντους του Γκάλη, η Σουηδία, όπως και στο προηγούμενο Προολυμπιακό, αποδείχτηκε ο «κακός δαίμονας» της ελληνικής ομάδας. Η ήττα από τους Σουηδούς, προκάλεσε και τον αποκλεισμό, γιατί στην συνέχεια των τριών αγώνων, η Εθνική νίκησε εύκολα την Ελβετία και το Λουξεμβούργο, αλλά ηττήθηκε από την Τσεχοσλοβακία που συγκαταλεγόταν στην ελίτ του ευρωπαϊκού μπάσκετ, τις δεκαετίες του 1970 και 1980. Δέκατη πέμπτη θέση για την Ελλάδα και απούσα από τους Ολυμπιακούς Αγώνες.
«Είχαμε πάει στην Ελβετία με τις καλύτερες δυνατές προδιαγραφές στην συγκρότηση της αποστολής. Ο Γκάλης ήταν το νέο πρόσωπο, δεν τον γνώριζαν σχεδόν καθόλου οι αντίπαλοι μας και είχαμε κάνει καλή προετοιμασία» θυμάται ο Κώστας Πετρόπουλος που ήταν στέλεχος της ελληνικής ομάδας.
«Υπήρχε επιθετικό ταλέντο στην Εθνική και το τόνιζε ο Ντουξάιρ στην προετοιμασία που κάναμε. Νιώθαμε ότι είχαμε μεγάλη ευκαιρία να προκρινόμασταν, γιατί μόνο η Τσεχοσλοβακία αποτελούσε τότε δύναμη στο ευρωπαϊκό μπάσκετ, διαθέτοντας ψηλούς παίκτες και ταλαντούχους. Την… “πατήσαμε”, όμως, στην πρεμιέρα και στο παιχνίδι με τη Σουηδία. Δεν πιστεύω ότι τους υποτιμήσαμε, γιατί πρώτος αγώνας και θέλαμε να αρχίσουμε με νίκη, αλλά δεν καταφέραμε να φέρουμε το παιχνίδι στα δικά μας “μέτρα” σε κανένα χρονικό σημείο. Αποκλειστήκαμε από το πρώτο παιχνίδι και έπρεπε να νικήσουμε την Τσεχοσλοβακία για να προκρινόμασταν στην επόμενη φάση του Προολυμπιακού» συνεχίζει ο «Νουρέγιεφ» του ελληνικού μπάσκετ.
«Η αποτίμηση ήταν ότι εκείνη η Εθνική ομάδα άξιζε να προκριθεί, αλλά δεν το απέδειξε στο γήπεδο. Και ειδικά, ο αντίπαλος που μας έκανε την “ζημιά”, ήταν υποδεέστερος».
Το Προολυμπιακό τουρνουά του Βεβέ, αποτέλεσε και την τελευταία παρουσία του Ντουξάιρ στον πάγκο, καθώς αντικαταστάθηκε από τον Γιάννη Ιωαννίδη, ενόψει του Εurobasket 1981.
Αποτελέσματα – Βέβε 1980
| 6/5/1980 | Ελλάδα-Σουηδία | 71-79 |
| 7/5/1980 | Ελλάδα-Ελβετία | 92-80 |
| 8/5/1980 | Ελλάδα-Τσεχοσλοβακία | 73-80 |
| 10/5/1980 | Ελλάδα-Λουξεμβούργο | 119-45 |
Πηγή: ΕΟΚ e-magazine
