Του Γιώργου Καραμάνου
Στα τέλη του 19ου αιώνα η φάρμα του Χοακίν Ντελ Βαλ στη Ναβάρα έβγαζε τους καλύτερους ταύρους για τις ταυρομαχίες.
Κανείς δεν έμαθε ποτέ το μυστικό του Χοακίν, ο οποίος επέλεξε να το πάρει μαζί του στον άλλον κόσμο. Ωστόσο, τον Οκτώβριο του 1879 ο Χοακίν βρισκόταν ακόμη εν ζωή και έσπευσε να παρουσιάσει στην αρένα της Κόρδοβα το κορυφαίο δημιούργημά του. Του είχε δώσει και όνομα. Ο ταύρος που έμεινε στην ιστορία ως «Μουρθιέλαγο» χρειάστηκε να τρυπηθεί 90 φορές από θρυλικό τορέρο, τον Μολίνα Σάντσεθ, ώστε να σταματήσει να παλεύει. Ποτέ κανείς άλλος ταύρος, πριν ή μετά από αυτόν, δεν άντεξε αντίστοιχα πολύ.
Ήταν τόσο διάσημο το εν λόγω ζώο που, όταν το 1963 ο Φερούτσιο Λαμποργκίνι αναζητούσε το έμβλημα που θα κοσμούσε την αυτοκινητοβιομηχανία με το όνομά του, κατέληξε στον Μουρθιέλαγο. Τριάντα οκτώ χρόνια αργότερα ο Πρόεδρος της Βαλένθια, Πέδρο Κορτές, θα θυμόταν αυτή την ιστορία για να περιγράψει και εν μέρει να δικαιολογήσει την πώληση του μεγαλύτερου αστεριού του.
«Ο Μεντιέτα είναι ο δικός μας Μουρθιέλαγο. Ο ταύρος που δεν λυγίζει ποτέ, αλλά που θα καταλήξει να γίνει έμβλημα στην Ιταλία».
Ήταν καλοκαίρι του 2001 και ο Γκαΐθκα Μεντιέτα είχε γίνει η ακριβότερη πώληση στην ιστορία του ισπανικού ποδοσφαίρου με κατεύθυνση προς τη Λάτσιο.
Τρέχοντας με ένα walkman
«Ο πατέρας μου ήρθε να με μαζέψει από την παραλία. Εκεί στην άμμο του Καράσπιο τα υπόλοιπα παιδιά έπαιζαν μπάλα όλη μέρα. Εγώ αντιθέτως έτρεχα μόνος μου πάνω κάτω. Έβαζα σημάδια και μετρούσα χρόνους. Αυτό ήθελα πάντα. Να τρέχω, ακούγοντας μουσική με το walkman στο χέρι. Μου είπε ότι πρέπει να φύγουμε. Δεν θυμάμαι να έχω κλάψει ποτέ τόσο πολύ. Αν μπορούσα δεν θα έφευγα ποτέ από το Λεκέτιο».
Σε εκείνο το μικρό ψαροχώρι των Βάσκων στον Βισκαϊκό κόλπο ο Γκαΐθκα πέρασε ανέμελα τα παιδικά χρόνια του. Τον μπαμπά είχε μάθει να τον ακολουθάει παντού. Ο Αντρές Μεντιέτα ήταν κάποτε αναπληρωματικός τερματοφύλακας στη Ρεάλ Μαδρίτης που κατέκτησε το Πρωταθλητριών το 1966 και πέρασε το μεγαλύτερο αθλητικό μέρος της ζωής του στην Καστεγιόν, η οποία εδρεύει στη Βαλένθια. Οπότε και η καρδιά του γιου του έμαθε να είναι χωρισμένη στα δύο. Και αυτό δεν αφορούσε μόνο στις γειτονιές αλλά και στα παιχνίδια.
Μέχρι τα 15 του δεν ήθελε να κυνηγάει το τόπι. Ήταν από τους ταχύτερους πιτσιρικάδες της χώρας, τερματίζοντας δεύτερος στα 1.000μ. στο πανεθνικό Πρωτάθλημα.
Ακόμα και έτσι, στις ελάχιστες φορές που έπαιζε μπάλα, ο πατέρας του είχε καταλάβει το ταλέντο του και τον πίεσε να ενταχθεί στις ακαδημίες της Καστεγιόν. Ενέδωσε και στα 18 του (1992) βρέθηκε βασικός στη Β’ Ισπανίας. Χρειάστηκε μόλις 16 αγώνες ώστε να φανεί ότι ήταν ένας εκκολαπτόμενος δεξιός full back.
Τυχαία τον εντόπισε σε ένα φιλικό προετοιμασίας ο Γκους Χίντινκ και ζήτησε να τον παραδώσουν στη Βαλένθια. Ωστόσο, για την επόμενη διετία θα έπαιζε μόνο με τη Β’ ομάδα των «Νυχτερίδων». Ο Χίντινκ, ο οποίος είχε απολυθεί το 1993 έπειτα από έναν ευρωπαϊκό διασυρμό από την Καρλσρούη (7-0), θα επέστρεφε το 1994, ώστε να τον βάλει στο παιχνίδι.
Η αναμόρφωση του Ρανιέρι
Ο Ολλανδός τεχνικός θα τον τοποθετήσει λίγο πιο μπροστά στη γραμμή, αλλά το club βρίσκεται σε κακή μακροχρόνια περίοδο. Τη δεύτερη απόλυσή του θα ακολουθήσει μία τριετία με αμέτρητες αλλαγές στον πάγκο. Κάρλος Αλμπέρτο Παρέιρα, Λουίς Αραγονές και Χόρχε Βαλδάνο, ο οποίος του λέει να βρει άλλη ομάδα, είναι τα πιο διάσημα ονόματα που παρέλασαν και δεν έμειναν εκείνη την καταστροφική περίοδο.
Το 1997 θα προσληφθεί ο Κλαούντιο Ρανιέρι που προέρχεται από πολύ καλή δουλειά στη Φιορεντίνα. Εκείνος είναι που θα πάρει τον 23χρονο Μεντιέτα και θα τον τοποθετήσει στον άξονα, σε περισσότερο επιτελικό ρόλο, μπροστά από τους Χαβιέρ Φαρινός, Λουίς Μιγιά. Θα του δώσει εντολή να κοιτάζει περισσότερο μπροστά παρά πίσω και εκεί είναι που θα αρχίσει να ξεδιπλώνει τις αστείρευτες επιθετικές δυνατότητές του.
Τα σπριντ που έκανε πιτσιρικάς στην παραλία έχουν αρχίσει να πιάνουν τόπο. Οι αντίπαλοι δεν τον προλαβαίνουν. Το ξανθό μακρύ μαλλί και οι εναλλαγές κατεύθυνσης τον κάνουν να μοιάζει με Καλιφορνέζο σέρφερ που χορεύει στα κύματα.
Εκείνος εξελίσσεται, αλλά η ομάδα όχι. Οριακά από τις θέσεις υποβιβασμού θα καταφέρει να τερματίσει ένατη. Ο Μεντιέτα όμως θα βρει δίχτυα 10 φορές και θα κάνει το δύσκολο San Mamés στο Μπιλμπάο να του υποκλιθεί με standing ovation έπειτα από ένα εκπληκτικό γκολ, με τον Ρανιέρι να βάζει εκστασιασμένος το χέρι του στη φωτιά πως «Μόνο ο Μαραντόνα θα μπορούσε να βάλει κάτι τέτοιο».
Η μαγεία
Ο Ιταλός κόουτς θα κρατήσει τη θέση του και την επόμενη χρονιά μαζί θα οδηγήσουν τον σύλλογο στον πρώτο τίτλο του έπειτα από μία στείρα 10ετία. Μόνο που αυτό το Κύπελλο είναι όλο δικό του.
Στα προημιτελικά η Βαλένθια θα αποκλείσει την Μπαρτσελόνα με συνολικό σκορ 7-5. Ο Μεντιέτα θα σκοράρει και στα δύο ματς, αλλά αυτό το μονοκόμματο βολέ που θα εξαπολύσει έξω από την περιοχή στο Camp Nou θα είναι από τα κορυφαία στον θεσμό. Το καλύτερο το φιλάει για λίγο αργότερα.
Στα ημιτελικά το θύμα θα είναι η Ρεάλ Μαδρίτης και μάλιστα με ένα τρελό 6-0 στο Mestalla.
Στον Τελικό του Sánchez Pizjuán τους περιμένει η Ατλέτικο Μαδρίτης, την οποία θα καθαρίσουν με κεκτημένη ταχύτητα (3-0). Εκεί όπου ο Κλαούντιο Λόπες θα βάλει δύο, αλλά ο νεαρός Βάσκος θα στήσει το πιο όμορφο γκολ που έχει μπει ποτέ σε φινάλε του Copa Del Rey. ο Άντριαν Ίλιε θα κάνει τη σέντρα. Εκείνος, με πλάτη στην εστία και στο ύψος της περιοχής, θα κατεβάσει αρχικά με το στήθος και, παίζοντας με το γόνατο και το μυτάκι, θα περάσει την μπάλα πάνω από δύο αμυντικούς και θα το τελειώσει μονοκόμματα, δίχως το τόπι να ακουμπήσει ποτέ στο χορτάρι.
Η επόμενη μέρα θα τον βρει να μοιράζεται με τον Ραούλ το βραβείο του κορυφαίου Ισπανού ποδοσφαιριστή. Πλέον μπορούσε να ηρεμήσει.
Τον εμπιστεύονταν κι εκείνος άνθιζε. Ήταν λες και μέσα από τη δυσαρμονία που προκαλούσε στο γήπεδο έβρισκε τη δική του αγωνιστική και πνευματική γαλήνη. «Για εμένα πάντοτε το παιχνίδι είχε εκείνη την αίσθηση της μουσικής».
Για χάρη της άλλης μεγάλης αγάπης του έκανε, όποτε μπορούσε, μικρές αποδράσεις στο Λονδίνο. «Πάντοτε λάτρευα την Indie σκηνή και ειδικά τους Velvet Underground. Πεταγόμουν στην Αγγλία για σπάνιους δίσκους και πήγαινα σε συναυλίες. Έπειτα γυρνούσα σπίτι και έκανα μόνος μου τον dj».
Αγγίζοντας το όνειρο
Το καλοκαίρι του 1999, και αφού μαζί με το Κύπελλο οδήγησε την ομάδα για πρώτη της φορά στο Champions League, ο Ρανιέρι μετακόμισε στην Ατλέτικο και στη θέση του βρέθηκε ένας περίεργος τύπος. Ο Έκτορ Ραούλ Κούπερ, ο οποίος έκανε μαγικά με τη μικρή Μαγιόρκα, είχε τη φήμη του σκληρού. Με ένα τσιγάρο στο στόμα και τσαλακωμένα κοστούμια, είχε υπάρξει μέλος της σχολής των απόγονων του θρυλικού Αργεντινού συμπατριώτη του, Ελένιο Ερέρα, της Ίντερ των 60s.
Ο αρχικός σκεπτικισμός για τον Κούπερ εξαφανίστηκε άμεσα. «Εκείνη η διετία ήταν ό,τι πιο μαγικό έχει ζήσει ο σύλλογος», θα επιβεβαιώσει χρόνια αργότερα ο Μεντιέτα. Με τον Αργεντινό θα απογειωθεί, σκοράροντας 13 φορές (επτά ασίστ) στη La Liga.
Έξυπνα ο νέος προπονητής θα πατήσει πάνω στη δουλειά του προκατόχου του και θα αφήσει ακόμα πιο ελεύθερο το αστέρι του. Ο Μεντιέτα είναι ο αρχηγός. Κινείται όπου θέλει, όπως θέλει και κάνει τρομερά πράγματα.
Θα αρχίσουν με κατάκτηση του Super Cup και ένα τρελό 4-3 κόντρα στην Μπαρτσελόνα και θα πάνε στην Ευρώπη. Το Champions League έχει τότε δύο φάσεις ομίλων. Θα προκριθούν σε γκρουπ με Μπάγερν, Ρέιντζερς, Αϊντχόφεν και σε δεύτερο χρόνο με Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, Μπορντό και Φιορεντίνα και εκείνος θα σκοράρει συνολικά πέντε φορές.
Η Λάτσιο θα υποκύψει στα προημιτελικά και στα ημιτελικά το ραντεβού είναι και πάλι με την «Μπάρτσα». Εκεί είναι που όλη η Ευρώπη θα του υποκλιθεί. Οργανώνει μαεστρικά το αδιανόητο 4-1 του πρώτου αγώνα και στέλνει τις «Νυχτερίδες» στο Παρίσι, στο μεγαλύτερο ραντεβού της ιστορίας τους. Η Ρεάλ Μαδρίτης όμως έχει το know how και θα τους καθαρίσει εύκολα (3-0).
Αμέσως μετά, και βασικός ήδη από την προηγούμενη χρονιά, ο ίδιος θα ταξιδέψει με την Εθνική Ισπανίας για το πρώτο σπουδαίο τουρνουά της καριέρας του. Στο Euro του 2000 θα ευστοχήσει σε πέναλτι στο 90’+4′ της τελευταίας αγωνιστικής του ομίλου κόντρα στη Γιουγκοσλαβία και θα χαρίσει την οριακή πρόκριση. Στα προημιτελικά θα το επαναλάβει, αλλά θα τους αποκλείσει η μετέπειτα Πρωταθλήτρια Γαλλία. Ωστόσο, όλα τα παραπάνω θα του χαρίσουν τον τίτλο του κορυφαίου Ευρωπαίου μέσου.
Στο μυαλό του βρίσκεται ήδη το επόμενο Champions League. «Από το Παρίσι το ένιωθα. Ότι θα είχαμε και πάλι την ευκαιρία. Η ομάδα αισθανόταν τρομερά δυνατή. Το πιστεύαμε πραγματικά και το αγγίξαμε ξανά».
Στον πρώτο όμιλο θα βρει απέναντί του τον Ολυμπιακό (Λυών, Χέρενφεεν) και στον δεύτερο τον Παναθηναϊκό (Μάνστεστερ Γιουνάιτεντ, Στουρμ Γκρατς). Στα προημιτελικά ο Τζον Κάριου θα αποκλείσει μόνος του την Άρσεναλ και στα ημιτελικά απέναντι στη Λιντς θα αναλάβει εκείνος. Δύο ασίστ στον Χαουάν Σάντσεθ και ένα τρίτο δικό του στη ρεβάνς θα ξαναστείλουν τη Βαλένθια στη διεκδίκηση του τροπαίου με τα «μεγάλα αφτιά».
Στο Μιλάνο η Μπάγερν την περιμένει εξίσου πεινασμένη.
Εκείνος θα κάνει τη δουλειά του. Ο Όλιβερ Καν δεν τον φοβίζει. Θα ευστοχήσει από την άσπρη βούλα στην κανονική διάρκεια και μετά στην ψυχοφθόρο διαδικασία, επιβεβαιώνοντας ότι είναι ένας από τους κορυφαίους ever από την άσπρη βούλα, κρατώντας ένα εκπληκτικό επίτευγμα με 34 εύστοχα σε 37 εκτελέσεις.
Μόνο που αυτό δεν θα είναι αρκετό. Ο Καν θα νικήσει τον Μαουρίτσο Πελεγκρίνο την κρίσιμη στιγμή και οι Βαλενθιάνοι θα επιστρέψουν χωρίς τη δόξα.
Κοιτώντας στα μάτια
«Καθόμουν πάντοτε μετά την προπόνηση και χάζευα το πώς εκτελούσε τα πέναλτι ο Όλεγκ Σαλένκο. Από εκείνον πήρα τον τρόπο, την ηρεμία που είχε την κρίσιμη στιγμή».
Ο Ρώσος σέντερ φορ που πέρασε για μία χρονιά από το Mestalla είχε ένα τρικ που του το έμαθε. «Μου έδειξε πώς να περιμένω την πρώτη κίνηση του τερματοφύλακα, αλλά όχι με εμφανή τρόπο. Το μυστικό ήταν να κοιτάζω εκείνον και όχι την μπάλα. Αρκούσε ένα ανοιγόκλειμα του ματιού».
Το έκανε πάντοτε αυτό ο Μεντιέτα. Μάθαινε από εκείνον που θεωρούσε ότι είχε κάτι να του προσφέρει. «Ο Πρέντραγκ Μιγιάτοβιτς μού έδειξε τα τελειώματα σε πρώτο χρόνο, ο Κίλι Γκονσάλες πώς να σημαδεύω στις σέντρες και ο Ανγκούλο πώς να μοιράζω το παιχνίδι χωρίς να χρονοτριβώ».
Το λάθος
Πλέον είναι 27 ετών. Θα ψηφιστεί εκ νέου κορυφαίος μέσος στην Ευρώπη και θα αρχίσουν οι προτάσεις. Θέλει να φύγει. Η Ρεάλ δίνει τα περισσότερα, αλλά η Βαλένθια ξεκαθαρίζει ότι δεν τον πουλάει σε ισπανική ομάδα. Μίλαν και Ίντερ κάνουν κίνηση, μα τα περισσότερα τα δίνει ο Σέρτζιο Κρανιότι. Η Λάτσιο, η οποία έναν χρόνο νωρίτερα έχει κατακτήσει το Scudetto, τον κάνει με 48 εκατ. ευρώ την έκτη ακριβότερη μεταγραφή ever.
Ο Ντίνο Τζοφ τον θέλει για αντικαταστάτη του Πάβελ Νέντβεντ που ταξιδεύει για τη Γιουβέντους και του Χουάν Σεμπαστιάν Βερόν που πάει στη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, μα κάνει λάθος. Ο Μεντιέτα δεν τους μοιάζει. Δεν είναι αντίστοιχα ολοκληρωμένος ή παθιασμένος. Ο Μεντιέτα είναι ένας αρτίστας, με ταχύτητα και ξεκάθαρο επιθετικό vision.
Με το καλησπέρα τον βάζει στον πάγκο και, όταν αντικαθίσταται από τον Αλμπέρτο Τζακερόνι, οι Φάμπιο Λιβεράνι, Στέφανο Φιόρε έχουν προβάδισμα για την 11άδα. Η χρονιά είναι καταστροφική για τους Λατσιάλι και για τον ίδιο που σε 20 ματς στη Serie A δεν θα σκοράρει ποτέ. Το χειρότερο απ’ όλα;
Η Βαλένθια του Ράφα Μπενίτεθ μόλις έχει κατακτήσει το Πρωτάθλημα έπειτα από 30 χρόνια και εκείνος δεν είναι εκεί. Δεν έπρεπε να έχει φύγει.
Θα ταξιδέψει με την Ισπανία στο Μουντιάλ της Ασίας, όπου θα υπενθυμίσει σε όλους τις ικανότητές του. Ένα γκολ και δύο ασίστ στον όμιλο, το νικητήριο πέναλτι στη διαδικασία με την Ιρλανδία στους «16». Αυτά δεν αρκούν, με τον αποκλεισμό από τη Νότια Κορέα να έχει διαιτητικό δάκτυλο. Για ακόμα μία φορά επιστρέφει απογοητευμένος.
Δεν θέλει όμως να παίξει άλλο στη Λάτσιο. Του λείπει το πιο ανέμελο παιχνίδι. Του λείπουν και οι μουσικές εκδρομές στο Λονδίνο.
Ο Λουίς Φαν Χάαλ τού προσφέρει μία σανίδα σωτηρίας. Η Μπαρτσελόνα τον παίρνει δανεικό, μαζί με τους Χουάν Ραμόν Ρικέλμε, Χουάν Πάμπλο Σορίν. Και εκεί όμως τα πάντα είναι χάλια. Η «Μπάρτσα» βιώνει μία από τι χειρότερες στιγμές της, αναζητώντας ταυτότητα και σκοπό. Ο Φαν Χάαλ απολύεται τον Γενάρη και οι «Blaugrana» τον γυρίζουν πίσω.
Στα χέρια του έχει τρεις προτάσεις για εκ νέου δανεισμό. Και εκεί που άπαντες περιμένουν να τον δουν στην Ατλέτικο ή την Αθλέτικ, κάνει την τρελή επιλογή.
«Τη Μίντλεσμπρο την επέλεξα για την εμπειρία της Premier League. Και δεν το μετάνιωσα. Πλέον μπορούσα να παίζω μπάλα και να είμαι στην πηγή της μουσικής που αγαπούσα».
Ο Στιβ ΜακΛάρεν, ο οποίος είχε φτιάξει το βιογραφικό του ως βοηθός του Άλεξ Φέργκιουσον στη Γιουνάιτεντ, είχε μόλις αναλάβει τα ηνία και η προίκα του Προέδρου ήταν σοβαρή. Ντορίβα, Ζέντεν, Σάουθγκεϊτ, Ζουνίνιο Παουλίστα και η απίθανη κίνηση με τον Μεντιέτα. Μάλιστα, για να πειστεί ο Ισπανός για το project, ο ΜακΛάρεν τον είχε επισκεφτεί στη Ρώμη.
Στην Αγγλία προσαρμόστηκε αμέσως και έκανε το κέντρο της «Μπόρο» δικό του, οδηγώντας την κόντρα στην Μπόλτον του Στέλιου Γιαννακόπουλου στην κατάκτηση του League Cup του 2004, το πρώτο τρόπαιο της ιστορίας της.
Έδειχνε να απολαμβάνει και πάλι το παιχνίδι, αλλά εκεί ήταν που τον βρήκαν οι τραυματισμοί. Ένας τέτοιος θα του στερήσει τον Τελικό του UEFA το 2006 κόντρα στη Σεβίλλη και θα του προσφέρει ακόμα μία απογοήτευση για όσα δεν γεύτηκε ποτέ. Κάπου εκεί θα μαλώσει και με τον Σάουθγκεϊτ που έχει αναλάβει τη Μίντλεσμπρο και, παρότι έχει συμβόλαιο μέχρι το 2008, θα ανακοινώσει το τέλος της καριέρας του τον Δεκέμβριο του 2007.
Ένα ωραίο δειλινό…
Είναι κάποιο δειλινό του Ιουνίου του 2015 και η παραλία του Μπενικασίμ είναι κατάμεστη. Χιλιάδες έχουν συγκεντρωθεί για να ακούσουν τους «Πλανήτες» («Los Planetas»). Λίγο πριν πιάσουν το πιο διάσημο τραγούδι τους, το «Μία ωραία ημέρα», θα ενημερώσουν το έκπληκτο κοινό για τον guest καλεσμένο που θα παίξει μαζί τους στο κομμάτι. Κανείς δεν το πιστεύει ότι στη σκηνή εμφανίζεται ο Μεντιέτα με την κιθάρα στα χέρια.
Η φιγούρα του δεν έχει ξεθωριάσει από το πέρασμα του χρόνου. Ούτε τα κατορθώματά του στο χορτάρι. Διάσημος dj πλέον, βρήκε και πάλι έναν τρόπο να απολαμβάνει τη ζωή, κάνοντας όσα αγαπάει και τίποτα λιγότερο.
Κανείς βέβαια δεν απορεί με τη σύνδεση. Καθώς η οθόνη από πίσω παίζει σε λούπα εκείνο το έπος του στον Τελικό με την Ατλέτικο, ο στίχος δονεί τον ουρανό της Βαλένθια.
Στην πραγματικότητα ο στίχος μιλάει για κάτι λυπηρό. Για κάποιον που πρέπει να ξεχάσει κάποιον άλλον. Ίσως να μιλάει για τους δικούς του χαμένους Τελικούς ή για την αποτυχία σε Λάτσιο και Μπαρτσελόνα. Ίσως για την απόρριψη που βίωσε στο ξεκίνημά του ή ακόμα και για την αγάπη που εισέπραξε στο χορτάρι, δίχως όμως να τη μετατρέψει σε μεγάλους τίτλους.
Είναι λες και πέρασαν άπειρα χρόνια από εκείνο το μυθικό γκολ, αλλά, τη στιγμή που εκείνος παίζει τις πρώτες νότες στην κιθάρα, η εικόνα είχε την ίδια ηδονική ηρεμία. Εκείνη που παρουσίασε στα καλύτερα σημεία της καριέρας του. Και καθώς ο ήλιος έδυε στη Μπενικασίμ, άπαντες έκλεισαν τα μάτια και τραγούδησαν με την ψυχή τους… «Άνοιξα την τηλεόραση και είχε ποδόσφαιρο. Ο Μεντιέτα έβαλε ένα πραγματικά απίστευτο γκολ. Και εγώ αισθάνθηκα στεναχωρημένος που έπρεπε να φύγω».
Και ήταν πλέον τόσο, μα τόσο ξεκάθαρο. Το ποδόσφαιρο του Γκαΐθκα Μεντιέτα υπήρξε πάντοτε ακριβώς αυτό, «Μία ωραία ημέρα»!
Πηγή: Athletes’ Stories
