Του Γιώργου Βροντάκη
Η Φρανσίνα «Φάνι» Μπλάνκερς-Κόεν, όπως είναι το πλήρες όνομα της, γεννήθηκε στις 26 Απριλίου 1918 στο Λέητζ Βούρσκε της Ολλανδίας και από μικρή έδειξε την αγάπη της για τον αθλητισμό και ότι και αν έκανε ήταν επιτυχές.
Δοκίμασε τένις, κολύμβηση, καλλιτεχνικό πατινάζ, στίβος, ξιφασκία και ξεχώριζε παντού, αλλά την κέρδισε ο στίβος. Μπορεί το υγρό στοιχείο να ήταν το αγαπημένο της, αλλά ένας προπονητής της είπε πως υπήρχαν ήδη μεγάλες αθλήτριες στην κολύμβηση και δεν θα μπορούσε να διακριθεί παρότι ήταν 17 ετών!
Αρχισε τον αθλητισμό το 1935 με την παρότρυνση του πρώην σφαιροβόλου και δισκοβόλου πατέρα της. Στα 18 της πήρε μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου το 1936 συμμετέχοντας στη σκυταλοδρομία 4×400 και στο άλμα εις ύψος καταλαμβάνοντας την 5η θέση, ενώ τα πρώτα της μεγάλα μετάλλια (χάλκινα) τα κρέμασε στο στήθος δύο χρόνια αργότερα στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα στα 100 και τα 200 μέτρα.
Ο πόλεμος, ο γάμος οι γέννες και η επιστροφή στη δράση
Όλα έδειχναν πως οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Ελσίνκι το 1940 θα είχαν την Φάνι Μπλάνκερς Κόεν πρωταγωνίστρια, αλλά ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος ουσιαστικά ανέστειλε τη διεθνή αθλητική δραστηριότητα επί χρόνια, αλλά η Ολλανδέζα σπρίντερ συνέχισε να αγωνίζεται εντός συνόρων και να καταρρίπτει παγκόσμια ρεκόρ.
Στις 29 Αυγούστου 1940 παντρεύτηκε τον Γιαν Μπλάνκερς που ήταν αθλητής του τριπλούν (είχε καταταγεί 9ος στους Ολυμπιακούς του 1928 στο Αμστερνταμ), αθλητικός δημοσιογράφος και προπονητής της ολλανδικής γυναικείας εθνικής ομάδας στίβου. Ο έρωτας με τη 14χρόνια νεότερη του Φάνι ήταν κεραυνοβόλος με αποτέλεσμα να αλλάξει και άποψη πως οι γυναίκες δεν πρέπει να ασχολούνται με τον αθλητισμό.
Ένα χρόνο αργότερα, η Φάνι έγινε μητέρα γεννώντας τον Γιαν Τζούνιορ και όλοι πίστευαν πως αυτό ήταν το τέλος της αθλητικής της καριέρας, μιας και τότε οι παντρεμένες αθλήτριες υψηλού επιπέδου ήταν ελάχιστες και μητέρα – αθλήτρια ήταν σπάνιο φαινόμενο.
Ο Γιαν Μπλάνκερς και η Φάνι Κόεν δεν τα παράτησαν με τη γέννηση του μικρού και λίγες εβδομάδες μετά τη γέννα επέστρεψε στις προπονήσεις. Από το 1942 έως το 1944 στην κατεχόμενη, από τους Γερμανούς, Ολλανδία, κατέρριψε έξι φορές παγκόσμιο ρεκόρ (δεν αναγνωρίστηκαν λόγω του πολέμου)σε μια εποχή που χαρακτηρίστηκε ως χειμώνας πείνας (1944-45) με τους Ολλανδούς να μην σκέφονται τον αθλητισμό, αλλά πως θα επιζήσουν!
Ο πόλεμος τελείωσε και η Ολλανδέζα σπρίντερ γέννησε και δεύτερο παιδί. Την κόρη της Φάνι Τζούνιορ. Έξι εβδομάδες μετά τη γέννα ήταν το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα στο Οσλο και η Ολλανδέζα πήρε μέρος, αλλά στον ημιτελικό των 100 μέτρων έπεσε και τραυματίστηκε και στο ύψος κατετάγη 4η. Ο τραυματισμός δεν ήταν σοβαρός και στη συνέχεια της διοργάνωσης αναδείχθηκε πρωταθλήτρια στα 80 μ. με εμπόδια, αλλά στα 4×100 μ. της Εθνικής της ομάδας.
Αυτά ήταν το ορεκτικό γιατί το κυρίως πιάτο ήρθε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνο το 1948.
Τα τέσσερα χρυσά μετάλλια σε μια Ολυμπιάδα
Η Φάνι Μπλάνκερς-Κοέν το 1947 θριάμβευσε σε έξι αγωνίσματα στο ολλανδικό πρωτάθλημα και εξασφάλισε τη συμμετοχή της στην Ολυμπιάδα. Η 30χρονη αθλήτρια και μητέρα δύο παιδιών δήλωσε μέρος σε τέσσερα αγωνίσματα (100μ., 200 μ., 80 μ. με εμπόδια και 4×100 μ.) αφήνοντας εκτός το ύψος και το μήκος.
Η δικαίωση της ξεκίνησε στις 2 Αυγούστου 1948, αφού όλοι την είχαν ξεγραμμένη και ανέφεραν πως έπρεπε να κάτσει σπίτι της για να προσέχει τα παιδιά της. Η Φάνι Μπλάνκερς – Κοέν έγινε ο πρώτος / πρώτη Ολλανδός που κατακτά το χρυσό μετάλλιο στον στίβο, αφού έκοψε πρώτη το νήμα στα 100 μέτρα (έτρεξε την απόσταση σε 11,9 δευτερόλεπτα). Στα εμπόδια είχε ως αντίπαλο μια αθλήτρια του προπονητή σύζυγου της την Βρετανίδα Μορίν Γκάρντνερ.
Η Κοέν δεν ξεκίνησε καλά και στο πέμπτο εμπόδιο έχει φτάσει την αντίπαλό της, όμως, χτυπάει στο εμπόδιο και χάνει το ρυθμό. Οι δύο αθλήτριες έκοψαν ταυτόχρονα το νήμα και εκείνη τη στιγμή ακούστηκε ο εθνικός ύμνος της Μεγάλης Βρετανίας με την Κουν να πιστεύει πως τερμάτισε 2η, όμως, ο ύμνος ήταν προς τιμήν της βασιλικής οικογένειας που έμπαινε στο στάδιο.
Ο χρόνος και των δύο αθλητριών 11,2 δευτερόλεπτα, που αποτελεί νέο ολυμπιακό ρεκόρ. Η Κοέν πήρε τελικά το χρυσό μετάλλιο, αφού το φωτοφίνις έδειξε αυτή νικήτρια.
Το τρίτο χρυσό μετάλλιο στην ίδια Ολυμπιάδα ήρθε στα 200 μέτρα (νέο ολυμπιακό ρεκόρ) και μετά ακολούθησαν τα 4×100 μ (ένα δέκατο του δευτερολέπτου μπροστά από την Αυστραλία).
Η Φάνι έτρεχε τελευταία και όταν πήρε τη σκυτάλη με μια εκπληκτική κούρσα τερμάτισε πρώτη γράφοντας ιστορία… Για τα κατορθώματα της πήρε το παρατσούκλι «Ιπτάμενη Νοικοκυρά» λόγω ότι ήταν μητέρα δύο παιδιών, ενώ στη συνέχεια μετατράπηκε σε «Ιπτάμενη Ολλανδέζα». Υπήρξε αναμφισβήτητα η μεγαλύτερη αθλήτρια στίβου στον 20ο αιώνα!
Το παρασκήνιο του πρώτου χρυσού μεταλλίου
Το πρώτο μετάλλιο της Φάνι Μπλάνκερς – Κοέν ήταν στα 100 μέτρα και μετά από αυτό ήθελε να τα παρατήσει και να μην αγωνιστεί στα άλλα τρία αγωνίσματα, λέγοντας στο σύζυγο της:
«Είμαι ολυμπιονίκης. Δεν θέλω να τρέξω άλλο. Πέτυχα τον στόχο μου, μού λείπουν τα παιδιά μου» με τον άντρα της, Γιαν, να της λέει να πάει να ξεκουραστεί για να τρέξει στο επόμενο αγώνισμα.
«Τα πόδια μου έτρεμαν. Χτύπησα στο πέμπτο εμπόδιο. Κλονίστηκα σαν μεθυσμένη. Στον τερματισμό έγειρα τόσο, που το νήμα έκοψε τον λαιμό μου και αίμα έτρεχε» με τον σύντροφο της να της λέει μετά τον δεύτερο άθλο της: «Είδες, δεν είσαι τόσο γριά»!
Η Φάνι συνέχιζε να θέλει να γυρίσει στα παιδιά της, αλλά τελικά έμεινε στο Λονδίνο και κατά την διάρκεια της κούρσας στα 4×100 σκέφτηκε: «Οταν πήρα τη σκυτάλη σκεπτόμουν πως δεν ήταν δυνατόν να νικήσω. Στα 50 μ. σκέφθηκα μπορεί να έχω μια ευκαιρία. Ετρεξα ταχύτερα από κάθε φορά, συνεχώς πλησίαζα και δύο μέτρα πριν από το τέρμα, πέρασα μπροστά», είπε.
Το τέλος της καριέρας
Στις Βρυξέλλες στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 1950 πήρε τρία ακόμα χρυσά μετάλλια και δύο χρόνια αργότερα ήταν οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Ελσίνκι. Παρότι ήταν 34 ετών πήρε μέρος. Κατά τη διάρκεια των αγώνων αρρώστησε με γρίπη και ο γιατρός της απαγόρευσε να λάβει μέρος στον ημιτελικό των 100 μέτρων, ενώ στα 80μ. εμπόδια χτύπησε και εγκατέλειψε. Μια τεράστια καριέρα τελείωσε…
Οι προτάσεις για εξτρά εμφανίσεις με πολλά χρήματα ήταν πάρα πολλές από τις ΗΠΑ, όμως, η Ολλανδέζα σπρίντερ δεν ήθελε να μπλέξει με τη ΔΟΕ που απαγορεύει στους αθλητές να εισπράττουν χρήματα για τις εμφανίσεις της. Έτσι, προτίμησε να πάει στις ΗΠΑ για να μιλήσει για τον γυναικείο αθλητισμό και τη χειραφέτηση της γυναίκας.
Ο θάνατος του συζύγου και το αλτσχάιμερ
Το 1977 ο άντρας της πέθανε και μερικά χρόνια αργότερα επέστρεψε στη γενέτειρα της το Χόοφντορπ και το 1981 έγινε οι αγώνες με ονομασία «Φάνι Μπλάνκερς – Κοέν» που πραγματοποιούνται μέχρι και σήμερα στο Ένχελο.
Το 1999 σε ένα γκαλά στο Μονακό που έγινε από την IAAF, η Ολλανδέζα αναδείχθηκε: «Κορυφαία αθλήτρια του 20ου αιώνα» και ήταν έκπληκτη από το γεγονός..
Λίγο διάστημα πριν το θάνατο της, το πέρασε σε ίδρυμα χτυπημένη από το αλτσχάιμερ και δεν μπορούσε να επικοινωνήσει με τους γύρω της, ενώ ήταν και κουφή.
Πέθανε στις 24 Ιανουαρίου 2004 σε ηλικία 85 ετών… Η Ιπταμένη Ολλανδέζα νοικοκυρά δεν έτρεχε, πέταγε όπως κάνει και τώρα από εκεί ψηλά…
Συμμετοχή σε Ολυμπιακούς Αγώνες
- 1936 (Βερολίνο): 5η στη σκυταλοδρομία 4Χ100μ με την Ολλανδία (48.8) και 6η στο ύψος (1μ55)
- 1948 (Λονδίνο): 1η σε 100μ (11.9-ισοφάριση Ολυμπιακού ρεκόρ), 200μ (24.4-ολυμπιακό ρεκόρ), 80μ εμπόδια (11.2), 4Χ100μ (47.5)
- 1952 (Ελσίνκι): Δεν πέρασε στον τελικό των 100μ (12.ο) και στον τελικό των 80μ με εμπόδια έπαθε θλάση
Συμμετοχή σε Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα
- 1938 (Παρίσι): 3η στα 100μμ(12.) και στα 200μ (24.9)
- 1946 (Όσλο): 1η στα 80μ με εμπόδια (11.8), 4η στο ύψος (1μ57)
- 1950 (Βρυξέλλες): 1η σε 100μ (11.7), 200μ (24.0) και 80μ με εμπόδια (11.1)
Παγκόσμια ρεκόρ
- 100 γιάρδες: 11.0 το 1938 και 10.8 το 1944
- 100 μ.: 11.5 το 1948
- 200 μ.: 24.0 το 1950
- 80 μ. εμπόδια: 11.3 το 1942 και 11.0 το 1948
- Ύψος: 1μ69 και 1μ71 μ. το 1943
- Μήκος: 6μ25 το 1943
- Πένταθλο: 4.692 βαθμούς το 1951
- Σκυταλοδρομία: 4Χ100 με 47.00 το 1948.
Πηγή: Sport DNA
