Του Γιάννη Φιλέρη
Ένα σπουδαίο ρεκόρ κάνει σήμερα (1/10, Novasports Prime) ο Ολυμπιακός, υποδεχόμενος την Μπασκόνια στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας. Συμπληρώνει 30 σερί παρουσίες στην Euroleague, αφού αγωνίζεται χωρίς διακοπή από τη σεζόν 1992-93. Ήταν μάλιστα σαν σήμερα, 1η Οκτωβρίου του 1992 όταν αυτή η συναρπαστική διαδρομή ξεκίνησε στη Λιουμπλιάνα με τον πρώτο προκριματικό αγώνα, εναντίον της Ολύμπια Λιουμπλιάνας, στην ιστορική Χάλα Τίβολι.
Ο Ολυμπιακός του Γιάννη Ιωαννίδη, με τον Ζάρκο Πάσπαλι σε ρόλο “Ζορό”, τον κουμπάρο του Μάικλ Τζόρνταν, Ροντ Χίγκινς ως δεύτερο ξένο και σε πρώτη ευρωπαϊκή εμφάνιση τους Μίλαν Τόμιτς και Ντράγκαν Τάρλας, έκανε … σεφτέ στην κορυφαία διοργάνωση, από την οποία οι “ερυθρόλευκοι” δεν έλειψαν, πλέον, ποτέ.
Προφανώς υπάρχουν ομάδες με περισσότερες συμμετοχές, καμιά όμως δεν έχει το σερί του Ολυμπιακού! Κάποια στιγμή τον ακολουθούσε η Τσιμπόνα Ζάγκρεμπ, η οποία μάλιστα μετρούσε 20 συνεχόμενες συμμετοχές από το 1991 μέχρι το 2011, αλλά κάπου εκεί σταμάτησε, αφού επήλθε η παρακμή της. Ο Ολυμπιακός άντεξε. Πέρασε μια κάμψη τη διετία 2003-05, όταν άρχισε η διαδικασία μετάβασης του ιδιοκτησιακού καθεστώτος από τον Σωκράτη Κόκκαλη στους αδερφούς Αγγελόπουλους.
Μπορεί να έλειψαν εννιά χρόνια από το φάιναλ-φορ, με την λαμπερή ομάδα της δεκαετίας του 90 (μία Ευρωλίγκα, τρεις τελικοί, τέσσερα φάιναλ-φορ) να ρίχνει βαριά τη σκιά της, όταν όμως το 2009 οι “ερυθρόλευκοι” επανήλθαν, το έκαναν με τον πιο εμφατικό τρόπο. Με δυο (συνεχόμενες) κατακτήσεις του τίτλου, τέσσερις τελικούς και συνολικά έξι φάιναλ-φορ.
Ο σπόρος που φυτεύτηκε το 1992 στη Λιουμπλιάνα, βγάζει ακόμη καρπούς κι ας έχει γίνει παρελθόν πλέον, ακόμη και ο μεγάλος ηγέτης της σύγχρονης εποχής, Βασίλης Σπανούλης. Η σεζόν, που έρχεται μοιάζει με το ξεκίνημα μιας νέας εποχής και ανάκαμψης (με τα δεδομένα της σύγχρονης πραγματικότητας) αν αναλογιστούμε ότι την τελευταία διετία ο Ολυμπιακός έχει αρνητικό ρεκόρ (28 νίκες 34 ήττες).
Ο αγώνας με την Μπασκόνια είναι ο 676ος συνεχόμενος για τους Πειραιώτες στην Ευρωλίγκα. Μετράνε 406 νίκες (και 269 ήττες, συνολικά στη διοργάνωση συμπεριλαμβανομένων και των αγώνων της ομάδας στη δεκαετία του ’70, το ρεκόρ της ομάδας είναι 412-293). Όταν πρωτόπαιξαν το 1992, λεγόταν ακόμη Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα, συμμετείχαν δυο ελληνικές ομάδες (ο πρωταθλητής ΠΑΟΚ απευθείας στους ομίλους, ο δευτεραθλητής Ολυμπιακός στα προκριματικά) και το φάιναλ-φορ είχε προγραμματιστεί να διεξαχθεί στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας.
Το σίριαλ Γκουλιότα (και Μόουζες Μαλόουν)
Το καλοκαίρι του’ 92, έβρισκε τον Ολυμπιακό, έτοιμο να συνεχίσει τη σεζόν της μεγάλης επιστροφής. Η επιλογή (από τον Σωκράτη Κόκκαλη) του Γιάννη Ιωαννίδη είχε φέρει στον Πειραιά, ένα αναγεννησιακό άνεμο με την ομάδα του Πειραιά να ξεσηκώνει τον κόσμο της. Ο Ζάρκο Πάσπαλι οιστρηλατούσε ένα τσούρμο πιτσιρικάδες κι ο Ιωαννίδης άλλαζε για πάντα τη νοοτροπία του κλαμπ. Ο Ολυμπιακός, μια ομάδα που είχε τερματίσει στην 8η θέση, έλειπε από την Ευρώπη μια τριετία και περιπλανόταν μεταξύ μετριότητας και ανυπαρξίας, θυμόταν το παρελθόν του και γινόταν ακόμη καλύτερος. Η 2η θέση στο πρωτάθλημα 1991-92, η έξοδος στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα, για πρώτη φορά μετά το 1979, είχαν δημιουργήσει ένα σκηνικό ενθουσιασμού και αδημονίας για το τι θα επακολουθούσε.
Ήταν το καλοκαίρι που επιτράπηκε και δεύτερος ξένος για τις ομάδες της Α Εθνικής. Την ώρα που στον Παναθηναϊκό ο Παύλος Γιαννακόπουλος άνοιγε το πορτοφόλι του για να πλαισιώσει τον Νίκο Γκάλη με τους Στόγιαν Βράνκοβιτς και Άριαν Κόμαζετς (συν τον ελληνοποιημένο Τιτ Σοκ), ο Ολυμπιακός προτιμούσε τη δική του πολιτική. Ο Μίλαν Τόμιτς και ο Ντράγκαν Τάρλατς, έπαιρναν οριστικά δικαίωμα συμμετοχής τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Ευρώπη και ο Κόκκαλης μαζί με τον Γιώργο Σαλονίκη και τον Γιάννη Ιωαννίδη έψαχναν να βρουν τον ιδανικό παρτενέρ του Πάσπαλι.
Ο αστικός μύθος λέει ότι η πρώτη επιλογή ήταν ο Άρβιντας Σαμπόνις, όμως ο Λιθουανός προτίμησε τη Ρεάλ Μαδρίτης. Ο Ιωαννίδης, που σύμφωνα με τον Σωκράτη Κόκκαλη “μαζί με τον Ντούσαν Μπάγεβιτς ήταν οι δυο πιο αναποφάσιστοι προπονητές, που συνάντησα, όταν ήταν να διαλέξουν ένα ξένο παίκτη” είχε στρέψει την προσοχή του σε σέντερ. Εξ ου και η πρόταση που’ χε γίνει στους “ερυθρόλευκους” και αφορούσε τον θηριώδη Στάνλεϊ Ρόμπερτς που δυο χρόνια πριν έπαιζε στη Ρεάλ (αργότερα, το 1997 ήρθε για λογαριασμό του Άρη, ήταν όμως 150-170 κιλά και οι “κίτρινοι” δεν προχώρησαν μαζί του).
Όταν στον ορίζοντα εμφανίστηκε το όνομα του 38χρονου Μόουζες Μαλόουν (έφυγε το 2015 από τη ζωή) το μάτι του “ξανθού” άστραψε, οι φόβοι όμως ότι έχει πρόβλημα στην σπονδυλική στήλη, ή ότι θα άφηνε τον Ολυμπιακό σύξυλο για να επιστρέψει στο ΝΒΑ και να παίξει ξανά με τους Μπακς δεν προχώρησαν ούτε αυτό το θέμα, που ωστόσο είχε απασχολήσει για αρκετές μέρες τους ανθρώπους των “ερυθρολεύκων”.
‘Ωσπου στο προσκήνιο εμφανίστηκε ο Τομ Γκουλιότα (ή Γκουγκλιότα, η Τζουλιότα). Ο απόφοιτος του Νορθ Καρολάινα Στέιτ έκανε κλικ στον Γιώργο Σαλονίκη, άρεσε στον Ιωαννίδη και ήταν ένας πάουερ φόργουρντ 211 εκατοστών, που σούταρε με καλά ποσοστά, κατέβαζε τα ριμπάουντ με τη σέσουλα και δεν τα έβρισκε στις διαπραγματεύσεις του με τους Ουάσιγκτον Μπούλετς. Όταν μαζί με τον ατζέντη του ήρθε στην Ελλάδα και έκανε βόλτες με το κότερο του Κόκκαλη, στον Ολυμπιακό πίστεψαν ότι πλησίαζαν σε μια μεγάλη μεταγραφή. Ένα βράδυ ο Γιώργος Σαλονίκης ξενύχτησε πάνω από το φαξ, που κάποια στιγμή άρχισε να … στέλνει κάτι, χωρίς όμως άλλη συνέχεια. Η πρόταση των 2 εκατομμυρίων δολαρίων του Ολυμοπιακού, είχε μείνει στον αέρα.
Ο Γκουλιότα αποδείχθηκε ότι έπαιζε με τα νεύρα της ελληνικής ομάδας και ουσιαστικά “εκβίαζε” τους Μπούλετς για καλύτερο συμβόλαιο. Οι μέρες περνούσαν, το πρωτάθλημα άρχιζε με αποτέλεσμα σοκ καθώς στη Νέα Σμύρνη, ο Πάσπαλι έβαζε μεν … 54 πόντους, όμως η Δάφνη του Ριτς Ρέλφορντ (30π) νικούσε τους “ερυθρόλευκους” 105-103 και άρχιζε η γκρίνια που μεγάλωσε ακόμη περισσότερο όταν τελικά έγινε γνωστός ο παρτενέρ του Ζάρκο.
Ανθ’ ημών … Ροντ Χίγκινς
Δυο-τρεις μέρες πριν από την πρώτη μάχη με την Ολύμπια Λιουμπλιάνας, έρχεται ο Ροντ Χίγκινς. Αυτός θα ήταν (σε πρώτη φάση) ο δεύτερος ξένος. Ούτε ψηλός, ούτε μεγάλο όνομα. Οι “ερυθρόλευκοι” είχαν διαλέξει έναν φόργουορντ από το ΝΒΑ, χωρίς κανείς να το υποψιάζεται. Ο Χίγκινς είχε ξεκινήσει την επαγγελματική του καριέρα από τους Σικάγο Μπουλς, όπου έγινε φίλος και κουμπάρος του Μάικλ Τζόρνταν (ο “Air” του βάφτισε τον γιο, που δεν είναι άλλος, βέβαια, από τον Κόρεϊ Χίγκινς της Μπαρτσελόνα) και συνέχισε στους Γκόλντεν Στέιτ Γουόριορς. Με μέσο όρο σχεδόν 10π και καλό τρίποντο, υποτίθεται ότι από ρολίστας στους Γουόριορς θα γινόταν σταρ του Ολυμπιακού.
“Είχαμε το νου μας δυο διαφορετικά σενάρια. Το ένα βρούμε ένα βαρύ και ογκώδη σέντερ, ικανό να προσφέρει και σκορ μέσα από τη ρακέτα. Που να βρεθεί, όμως, τέτοιος παίκτης; Η άλλη λύση ήταν τελικά αυτή που επιλέξαμε. Έναν παίκτη ολ-αράουντ,ικανό να τρέξει, να σουτάρει, να μαρκάρει κοντό ή ψηλό αντίπαλο στην άμυνα. Για τα υπόλοιπα σας παραπέμπω στους επόμεους αγώνες του Ολυμπιακού. Εκεί θα δείτε τι μπορεί να κάνει ο Χίγκινς” εξηγούσε και προειδοποιούσε ο Γιάννης Ιωαννίδης.
Αποκάλυψη Μίλαν στη Λιουμπλιάνα
Ο Χίγκινς έκανε δυο-τρεις προπονήσεις και ταξίδεψε μαζί με την υπόλοιπη αποστολή του Ολυμπιακού για τη Λουμπλιάνα, όπου κόντρα στην πρωταθλήτρια Σλοβενίας θα δινόταν η πρώτη μάχη για την πρόκριση στους ομίλους. Δεν ήταν τόσο εύκολος αντίπαλος, καθώς είχε έμπειρους διεθνείς (Χάπουτμαν, Χόρβατ, Κότνικ, Ντανέου) δυο Αμερικανούς και προπονητή τον Σμάγκο Σάγκαντιν, ο οποίος είχε μετανιώσει για την απόφασή του να έρθει στην Αθήνα, μαζί με την ομάδα του για το τουρνουά του Πανιωνίου: “Αν ήξερα ότι θα κληρωθούμε με τον Ολυμπιακό δεν θα πηγαίναμε στην Ελλάδα. Τώρα οι αντίπαλοί, μας έχουν στο … πιάτο” δήλωνε ο έμπειρος προπονητής.
Το ταξίδι στη Λιουμπλιάνα ήταν ιστορικής σημασίας. Ο Ολυμπιακός επέστρεφε μετά από 13 χρόνια στην κορυφαία διοργάνωση (τελευταία φορά είχε παίξει με την Μπόσνα Σαράγεβο, στην τελευταία αγωνιστική της φάσης των “6”, όταν οι Γιουγκοσλάβοι είχαν νικήσει στο Παπαστράτειο 88-83, αργότερα στέφθηκαν Πρωταθλητές Ευρώπης) κι ο Ιωαννίδης βρισκόταν ξανά στα σαλόνια μετά από δυο χρόνια. Τα τρία σερί φάιναλ-φορ με τον Άρη, η ευκαιρία του Μονάχου, έμοιαζαν πλέον μακρινά.
Στη Χάλα Τίβολι είχε βρεθεί μέχρι και ο Ντέγιαν Μποντιρόγκα (ταξίδεψε από την γειτονική Τεργέστη) για να δει τον καλό του φίλο Ντράγκαν Τάρλατς. Μαζί είχαν έρθει στην Ελλάδα, μετά από πρόταση του μακαρίτη Κρέζιμιρ Τσόσιτς, αλλά ο “Ντέκι” δεν ήθελε να ελληνοποιηθεί, προτίμησε την Τριέστε και αργότερα αφού (το 1998) δεν πήγε στον Ολυμπιακό, έγινε ηγέτης του Παναθηναϊκού!
Το παιχνίδι, πράγματι, είναι δύσκολο, η Ολύμπια παίζει σκληρά, προηγείται στο ημίχρονο 46-45, όμως ο Ολυμπιακός την τιθασεύει στην επανάληψη και φεύγει νικητής με 88-85. Ο Πάσπαλι κάνει ένα … κλασικό ματς Ζάρκο (37π με 14/23δ, 9/11β), ο Χίγκινς παρότι δεν ξέρει καλά-καλά την ομάδα του, προσφέρει 20π και 10ρ, αλλά η αποκάλυψη είναι ο Μίλαν Τόμιτς. Ο μετέπειτα αρχηγός των “ερυθρολεύκων” κάνει το πρώτο του μεγάλο ματς και εκπλήσσει τους πάντες, σκοράροντας 20 πόντους, με 6/14δ, 2/4τρ και 2/4β.
Ο Φίλιππος Συρίγος στο “Τρίποντο” της επόμενης εβδομάδας, αποκαλύπτει ένα διάλογο του με τον Ιωαννίδη:
– Γιάννη που τον βρήκες αυτόν;
“…”
– Βρε, ξέρεις ποιον μου θυμίζει;
“Ποιόν”;
– Τον Σλάβνιτς. Κοντός, αδύνατος, πανούργος. Μόνο πρόσεξε μη βρεθεί κάνας Γκαρώνης και τον σακατέψει κι αυτόν.
Ο Ιωαννίδης γελάει με νόημα και αποφασίζει να ξανοιχτεί: ” Ακου τώρα πως τον πήρα στον Ολυμπιακό. Αυτός έπαιζε στο Βελιγράδι και τον έφερα για να τον δοκιμάσω. Χρειάστηκα μόνο πέντε λεπτά και αμέσως λέω στον Γιώργο τον Σαλονίκη: “Γιώργο, τον θέλω, πάρτον τώρα αμέσως”. Εκείνος με κοίταξε απορηνμένος και μου είπε: “Μα είσαι σίγουρος, βρε Γιάννη;” Και του απάντησα: “Ναι είμαι σίγουρος, γιατί αυτός είναι ένας τσόγλανος, που μου θυμίζει τον εαυτό μου, όταν έπαιζα μπάσκετ'”.
Ο Μπέρι και η γραμμή του Ζάρκο
Το +3 του πρώτου αγώνα δίνει το αβαντάζ στον Ολυμπιακό, που δεν θα χάσει την ευκαρία, θα ξανακερδίσει την Ολύμπια 88-81 και θα πάρει το εισιτήριο για τη φάση των ομίλων. Με τους Σλοβένους θα τα ξανάλεγε σε σημαδιακές αναμετρήσεις. Το 1997 την απέκλεισε στον ημιτελικό του φάιναλ-φορ, το 2000 έχασε 2-0 στα πλέι-οφ (με το ρεσιτάλ Γιασικεβίτσιους) και δυο χρόνια αργότερα την είδε να τον κερδίζει (στην παράταση) μέσα στο ΣΕΦ και να τον βγάζει νοκ-άουτ από το φάιναλ-φορ της Μπολόνια.
Ο Χίγκινς εν τω μεταξύ δεν μπορούσε να προσαρμοστεί στις απαιτήσεις του Ολυμπιακού. Με εξαίρεση το ματς κόντρα στον Πειραϊκό, όπου είχε 34π (10/12δ, 3/6τρ) και 11 ρ, στα υπόλοιπα περνούσε σχεδόν απαρατήρητος: “Στο ΝΒΑ ήταν ρολίστας. Εδώ πρέπει να γίνει πρωταγωνιστής. Ρολίστα, όμως, έχουμε, τον Σιγάλα” λέει σε μια στιγμή ο Ιωαννίδης, που αρχίζει και ξανασκέφτεται τη λύση Μόουζες Μαλόουν.
Η ήττα από τον Πανιώνιο στη Νέα Σμύρνη, ξεχειλίζει το ποτίρι και καθώς οι προθεσμίες πιέζουν, ο ξανθός δίνει το οκέι για την αλλαγή. Η επιλογή αυτή τη στιγμή είναι πολύ καλύτερη και δοκιμασμένη. Ο Ουόλτερ Μπέρι φοράει για πρώτη φορά τα “ερυθρόλευκα” και έρχεται να δέσει δίπλα στον Ζάρκο Πάσπαλι, όσο κανείς άλλος. Οι “ερυθρόλευκοι” κάνουν μια τρομερή πορεία στην Ευρώπη, φτάνουν ένα βήμα πριν από την πρόκρισή τους στο φάιναλ-φορ της Αθήνας, όμως ο Ζάρκο Πάσπαλι στην τελευταία επίθεση του Ολυμπιακού στο Μπο Μπλαν, πατάει γραμμή και η Λιμόζ χάρη στο σουτ του Ζντοβτς προκρίνεται αυτή με 2-1 νίκες, για να στεφθεί λίγες εβδομάδες αργότερα πρωταθλήτρια Ευρώπης.
Ο Ολυμπιακός θα πάρει το πρώτο του πρωτάθλημα και βέβαια είχε βάλει τις βάσεις για αυτό το σερί των 30 χρόνων, που αποτελεί και το σημαντικότερο κεφάλαιο στην μπασκετική ιστορία του συλλόγου. Ένα βιβλίο που εξακολουθεί να γράφεται…
Πηγή: Sport24