Στέκομαι στον λόγο του Ουζουνίδη, στην Κρήτη. “Να φτιάξουμε το σπίτι μας”. Μου άρεσε ο απλός τρόπος με τον οποίον ο Μαρίνος όρισε τις, αυτονόητες στο ποδόσφαιρο, προτεραιότητες. Πρώτα, φτιάχνουμε το σπίτι μας. Υστερα, φτιάχνουμε την ομάδα μας. Μετά, βάζουμε τον στόχο. Είναι η λογική σειρά. Μας δίνει την πιο ισχυρή πιθανότητα, να υποστηρίξουμε τον στόχο επιτυχώς.
Ο Ολυμπιακός, γιατί γιόρτασε τον τίτλο ύστερα από δύο διαδοχικές χρονιές στις οποίες είχε τερματίσει (…ούτε καν δεύτερος!) τρίτος; Ο Ολυμπιακός πήρε το πρωτάθλημα, πρωτίστως επειδή έχει φτιαγμένο το σπίτι. Ενα διευθυντήριο, ολιγομελές και ευέλικτο. Τακτοποιημένο. Καθένας σε αυτό, ξέρει τι (του αντιστοιχεί να) κάνει. Και όλοι μαζί, φαίνεται πως συνεννοούνται. Μεγάλο πράγμα σε τέτοιους ογκώδεις οργανισμούς, να μπορείς να συνεννοηθείς.
Ο Αλμέιδα την προηγούμενη διετία στην ΑΕΚ, απολάμβανε ότι “μπορούσε να συνεννοείται” στην καθημερινότητα. Μετέδιδε αυτή την απόλαυση της ρουτίνας, στο σταφ. Το σταφ μετέδιδε την απόλαυση, σε ολόκληρο το γκρουπ. Ο Αλμέιδα έτσι, παρέδωσε μία πρώτη θέση και μία δεύτερη θέση. Στην προ Αλμέιδα τετραετία (2018-2022) η ΑΕΚ κατά σειράν έβγαινε τρίτη, τρίτη, τέταρτη, πέμπτη.
Ο καλομαθημένος με τον Μελισσανίδη Αλμέιδα, αίφνης έπρεπε να συνεννοείται με τον Ηλιόπουλο. Ο Ματίας μπλόκαρε, όσο είχε μπλοκάρει πριν τριάντα χρόνια ο Ντούσκο τότε που, καλομαθημένος με τον Μελισσανίδη και εκείνος, έπειτα βρέθηκε να πρέπει να συνεννοείται με τον Τροχανά. Είναι, ακριβώς, η ίδια ιστορία. Χάνεις τη σταθερά. Χάνεις την αίσθηση της ασφάλειας. Βραχυκύκλωσε ο Αλμέιδα, βραχυκύκλωσε το σταφ, βραχυκύκλωσε το γκρουπ. Στην παραμικρή αναποδιά πλέον, η εστία μοιάζει σπιρτόκουτο.
Το τοπίο-ΑΕΚ σήμερα, δεν εννοώ το αγωνιστικό τόσο, “την ομάδα μας”, κυρίως εννοώ το οργανωτικό, “το σπίτι μας”, είναι στέρφα γη. Πρακτικά εκεί, στο σπίτι, “δεν υπάρχει τίποτα”. Σε γνώση και σε κριτήριο. Σε στελέχη και σε εμπειρία. Δεν υπάρχει το ολιγομελές και ευέλικτο σχήμα, η γροθιά, που θα λειτουργήσει γρήγορα και αποτελεσματικά. Στελέχη εννοείται, δεν είναι τα ξαδέλφια, τα ανίψια, οι γιοι, οι γαμπροί. Αυτά είναι, αγαπημένα (και, πιθανόν, έμπιστα) πρόσωπα. Στελέχη είναι…τα στελέχη.
Το τοπίο-Παναθηναϊκός ευρίσκεται στην άλλη άκρη της ΑΕΚ. Αν στην ΑΕΚ δεν υπάρχει τίποτα, στον Παναθηναϊκό υπάρχουν πάρα πολλοί. Ο Παναθηναϊκός θυμίζει την κυβέρνηση της χώρας…με τους 62 υπουργούς και υφυπουργούς. Ολοι, με τον ένα ή με τον άλλον τρόπο, μιλάνε. Ολοι, ενδίδουν στον πειρασμό να έχουν άποψη και βέβαια να τη συζητούν. Η σύγχυση ρόλων/αρμοδιοτήτων είναι πιο πιθανή από τη λειτουργική διάκριση ρόλων/αρμοδιοτήτων.
Μετά τον Ουζουνίδη το Σάββατο, και ο Ρούι Βιτόρια την Κυριακή κάτι ψέλισε για τη “δομή του κλαμπ”. Προφανώς κάτι έχει καταλάβει, όπως ο Μαρίνος στον Αρη, και ο Πορτογάλος στον Παναθηναϊκό. Με ψυχρά μαθηματικά, εφέτος ο Παναθηναϊκός “ισοφαρίζει” την καλύτερη επίδοσή του στην τελευταία δεκαετία. Στα χρόνια 2015-2025, δεύτερος ο Παναθηναϊκός βγήκε μόνον πρόπερσι και τώρα.
Με μεγαλομανία, μια αποτυχία. Με ρεαλισμό, ένα αποδεκτό αποτέλεσμα. Πώς έφτασε, σε αυτό; Απλώς, σκόραρε ο Παναθηναϊκός φυσιολογικά! Ηταν “παρά φύσιν” μία κανονική περίοδος με 31 γκολ σε 26 ματς, δηλαδή (οριακά επάνω από) ένα ανά 90 λεπτά. Στα πλέι-οφ όπου δεν παίζεις με τη Λαμία και με τον Βόλο, κι όμως ο Παναθηναϊκός έβαλε 11 σε 5, χοντρικά δύο γκολ ανά αγώνα. Πιο…κατά φύσιν, τα δύο από το ένα.
Τον Παναθηναϊκό εν τέλει δεύτερο, από τρίτο στη regular season, δεν τον έβγαλε κάποια αξιοσημείωτη “ποιότητα παιγνιδιού”. Η απόδοση στην ΑγιαΣοφιά, δεν είχε διαφορά ουσίας σε σύγκριση με την απόδοση στην Τούμπα μία εβδομάδα πριν. Ολοφάνερα έβγαλαν δεύτερο τον Παναθηναϊκό, οι game-changers. Οι ποδοσφαιριστές που διαθέτουν τη δεξιότητα να εναντιώνονται στη δυσμενή ροή. Να οδηγούν την ομάδα στο γκολ…ακόμη και εκεί όπου δεν προκύπτει, μέσα από το επιθετικό παιγνίδι, καθαρή ευκαιρία-γκολ.
Το μοντέλο-ΠΑΟΚ είναι κάτι άλλο. Ενα μοντέλο, ένα είδος. Δεύτερο ίδιο, δεν απαντάται πουθενά. Για να το περιγράψω με παράδειγμα, είναι το χαοτικό δωμάτιο στο οποίο ο ένοικος βρίσκει τον χαρτοκόπτη του σε μισό δευτερόλεπτο. Σε δωμάτιο τέλειας τάξης των πραγμάτων, στον ίδιο ένοικο μπορεί να πάρει ίσαμε κάνα δίωρο ώσπου να βρει τον ίδιο χαρτοκόπτη. Οποιος μαθαίνει να τα βγάζει πέρα στον ΠΑΟΚ, σε μια άλλη ζωή θα τα βγάλει πέρα…περίπατο στη Μπάγερν ή στη Λίβερπουλ.
Και κάπου μέσα στο μοντέλο, ένας ήρωας (στη δυνατότητα να συνεννοείται) Λουτσέσκου. Τόσο ήρωας που οποιαδήποτε σκέψη για άλλον προπονητή, με όλη την κόπωση της μακροχρόνιας σχέσης, πάλι ισοδυναμεί με αυτοκτονικό ιδεασμό. Στη σεζόν πριν πάρει το περσινό πρωτάθλημα, ο ΠΑΟΚ είχε βγει τέταρτος. Τέταρτος στο κακό σενάριο, ενδέχεται να βγει ξανά την Κυριακή. ‘Η στο καλό σενάριο, το πολύ-πολύ να βγει τρίτος.
Το αβαντάζ του ΠΑΟΚ, είναι η, ας την πούμε, ταπεινότητα. Αν θέλετε, ένας αυτοέλεγχος συναισθημάτων. Θα πανηγυρίσει την πρώτη θέση, θα αποδεχθεί τη δεύτερη θέση, δεν θα κάνει τρελές υστερίες στην τρίτη ή στην τέταρτη θέση. Μια κάποια ισορροπία. Η ισορροπία στηρίζει, σε βάθος χρόνου, το sui generis μοντέλο. Και το μοντέλο, καλώς ή κακώς, αποδίδει. Να μια χρονιά οι Invincibles, να μια άλλη χρονιά οι Incredibles, να τέσσερα κύπελλα ενδιάμεσα. Χτίστηκε δικαίωμα εν ολίγοις, κάποιες χρονιές να είναι και τζούφιες.
Δύο πρωταθλήματα και τέσσερα κύπελλα, όσα πήρε μέσα σε εννέα χρόνια, είναι ακριβώς όσα (δύο και τέσσερα) είχε πάρει ο ΠΑΟΚ στα πρότερα ενενήντα χρόνια.
