Του Γιάννη Φιλέρη
Αν ισχύει ότι τα θαύματα στην Ελλάδα κρατάνε τρεις μέρες ο σάλος που ξέσπασε μετά την συνταρακτική αποκάλυψη της Σοφίας Μπεκατώρου θα αρχίσει σιγά-σιγά να καταλαγιάζει. Ίσως πάλι να μη συμβεί, αν σκεφτεί κανείς πόσο γρήγορα ξεπεράστηκαν τα όρια της ιστιοπλοΐας, του αθλητισμού γενικότερα και η φωνή της 43χρονης πρώην αθλήτριας και Ολυμπιονίκη άγγιξε ολόκληρη την ελληνική κοινωνία. Τουλάχιστον σε πρώτη φάση.
Δεν είναι τυχαίο ότι μετά τις αποκαλύψεις Μπεκατώρου που κατήγγειλε ευθέως την σεξουαλική κακοποίηση της από υψηλόβαθμο στέλεχος της ιστιοπλοϊκής ομοσπονδίας, άνοιξαν στόματα κι άλλων αθλητριών, γυναικών που βρέθηκαν στην ίδια θέση, που βίωσαν κάτι ανάλογο.
Μέσα σε ένα, δυο εικοσιτετράωρα, δύο, τρεις, πέντε ακόμη περιπτώσεις δημοσιοποιήθηκαν, απόδειξη ότι το απόστημα όχι μόνο υπάρχει, αλλά είναι πολύ μεγαλύτερο απ’ όσο, ενδεχομένως, να φανταζόμαστε.
Η ανοχή είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος, γιατί η ντροπή, ο φόβος μιας ενδεχόμενης κατακραυγής, πνίγουν τη φωνή κι ενώ όλοι ξέρουμε τι συμβαίνει, απλά κρύβουμε τη στάχτη κάτω από το χαλάκι. Αν η Σοφία Μπεκατώρου κατάφερε το ακριβώς αντίθετο, γεμίζοντας με θάρρος όσες γυναίκες δεν τολμούσαν, όχι να μιλήσουν, αλλά ακόμη και να σκεφτούν ότι μπορούν να το κάνουν, η κοινωνία μας (θα) της οφείλει περισσότερα.
Δεν εξετάζουμε εδώ αν σε όλα αυτά εμπλέκονται οι εκλογές της ομοσπονδίας ιστιοπλοΐας, είναι τόσο μεγαλύτερο το μέγεθος της πράξης της Μπεκατώρου, που πραγματικά δεν έχει νόημα να το συζητάμε. Καλό θα είναι μάλιστα, όσοι βρήκαν την ευκαιρία, συμπαραστεκόμενοι στην κορυφαία ιστιοπλόο να κάνουν και μικροπολιτική για την ΕΙΟ, να σωπάσουν ή να περιμένουν λίγο. Δεν χάθηκε ο κόσμος.
Γιατί δεν μιλάνε
Αν διαβάσει κανείς τα όσα είπε κυρία Όλγα Θεμελή, καθηγήτρια Εγκληματολογικής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Κρήτης, δεν θα χρειαστεί να ρωτήσει το παλαιολιθικό ‘γιατί τώρα’, πολύ περισσότερο να ρίξει χολή όπως έκαναν δυστυχώς και στην περίπτωση της Ελληνίδας πρωταθλήτριας αρκετοί και δυστυχώς αρκετές στα αδηφάγα social media. Από τα θύματα που κακοποιούνται σεξουαλικά όταν είναι ανήλικα, ελάχιστα είναι εκείνα που μιλούν και ο πραγματικός αριθμός των υποθέσεων σεξουαλικής βίας είναι τελικά άγνωστος σε όλους μας. Και σίγουρα σημαντικά μικρότερος από αυτόν που φανερώνεται.
Η αποκάλυψη της αλήθειας φαντάζει τρομακτική για τα θύματα, τα οποία προτιμούν να σιωπήσουν και αν μπορέσουν να ξεχάσουν. Αλλά και όσα μιλάνε, όπως σημειώνει η κυρία Θεμελή, αναγκάζονται να βιώσουν την κακοποίησή τους ξανά και ξανά, καταθέτοντας σε αστυνομικά τμήματα, σε εισαγγελείς και ιατροδικαστές, σε ανθρώπους χωρίς καμιά εκπαίδευση. Όσες υποθέσεις φτάνουν στα δικαστήρια τελεσιδικούν μετά από μια δεκαετία, με το οποιοδήποτε κορίτσι που έχει κακοποιηθεί να είναι υποχρεωμένο να επαναλαμβάνει κάθε φορά τα ίδια. Και υποχρεούται, προφανώς, να ακούει την οποιαδήποτε ερώτηση, προσβλητική ή όχι, των συνηγόρων υπεράσπισης.
Θέλει κότσια, θέλει ψυχικές δυνάμεις και θέλει να μην κοιτάξεις ποτέ πίσω, όταν ανοίξεις το στόμα σου. Η Σοφία Μπεκατώρου γνωρίζει ότι καταγγέλλοντας τον δράστη της κακοποίησης της, λόγω της παρέλευσης τόσο μεγάλου χρονικού διαστήματος (άνω των 20 ετών) δεν τίθεται θέμα τιμωρίας του. Η προσφορά της, ωστόσο, στο να οδηγήσει όσο το δυνατόν περισσότερες κοπέλες στον δικό της δρόμο είναι πολύ μεγαλύτερη από την οποιαδήποτε ποινή ενός δικαστηρίου. Και η ίδια, ελευθερώθηκε!
Θα χρειαστεί φυσικά μια διαφορετική Πολιτεία απόπ αυτήν που ξαφνικά ανοίγει το στόμα της με υποκριτική έκπληξη μαθαίνοντας ότι αθλήτριες, φοιτήτριες, μαθήτριες, εργάτριες κακοποιούνται σεξουαλικά στην Ελλάδα από τα αφεντικά κάθε είδους.
“Να `χω κι αυτόν που του τη δίνει κάθε τόσο και που θέλει να μου πιάνει και τον κω…”, τραγουδούσε στο ‘Μια Μέρα της Μαίρης Παναγιωταρά’, το μακρινό 1982, η Αφροδίτη Μάνου. Οι στίχοι που έγραψαν ο συνθέτης Λουκιανός Κηλαϊδόνης και η συγγραφική ομάδα της θρυλικής ‘Ελεύθερης Σκηνής’ στο Άλσος Παγκρατίου, αποτύπωνε με τον καλύτερο τρόπο την Ελληνίδα στη δεκαετία του 80. Δεν έχουν αλλάξει πολλά πράγματα από τότε. Σχεδόν τίποτα. Κι ας πέρασαν 38 χρόνια…
Κι άλλες Σοφίες, αλλά να τις ακούσουμε!
Οι ανισότητες παραμένουν, είτε στο σπίτι, είτε στη δουλειά. Οι γυναίκες εξακολουθούν να παίρνουν λιγότερα χρήματα από τους άνδρες, να είναι μειονότητα στις θέσεις εξουσίας αλλά πλειοψηφία στα ριάλιτι της καταστροφής που παίζουν καθημερινά στην τηλεόραση (και ‘μορφώνουν’ τη νεολαία).
Η έκθεση του γυναικείου σώματος εξακολουθεί να είναι αγοραία, με βάση το ανδρικό κοινό, αν φανταστεί κανείς ότι σε μια τελευταία διαφήμιση μπέργκερ, δυο ημίγυμνα κορίτσια σχεδόν φιλιούνται … μεταξύ τους! Πότε ήταν που ένας θαμώνας του ριάλιτι, μιλούσε στην ψύχρα για βιασμό; Θυμάστε το θόρυβο που είχε προκληθεί, τις εταιρείες που απέσυραν τις χορηγίες τους κλπ, κλπ; Αντί να σταματήσει το ριάλιτι, έφυγε ο (κακός) παίκτης για να συνεχίσει τις ανοησίες του, έξω από την τηλεόραση. Τώρα, αν την πληρώσει καμιά κοπελίτσα “δεν φταίμε εμείς, τον διώξαμε”.
Τελικά, το αφεντικό που θα σου δώσει τη δουλειά, ο καθηγητής που θα σε περάσει στο μάθημα, ο γιατρός που θα σε εξετάσει, ο παράγοντας της ομοσπονδίας που θα σε προωθήσει, θεωρεί λογικό, σχεδόν αυτονόητο, να σου πιάσει και τον κώ… και γιατί όχι να προχωρήσει και περισσότερο. Θα χρειαστούν κι άλλες Σοφίες, για να σπάσει το απόστημα, για να αρχίσουν τα θύματα να μιλάνε, για να σκεφτούν οι θύτες να απλώσουν το ξερό τους.
Πιο πολύ όμως θα πρέπει να απαιτήσουμε όλοι μας μια άλλη κοινωνία, λιγότερο υποκριτική, περισσότερο ευαισθητοποιημένη και έτοιμη να βοηθήσει τις κακοποιημένες γυναίκες, Μια κοινωνία που θα ακούει την κάθε Σοφία Μπεκατώρου, χωρίς να κλείνει τα αυτιά της και τα μάτια της. Που δεν θα βλέπει τους μώλωπες από την ενδοοικογενειακή βία και θα συμφωνεί ότι η κοπέλα “έπεσε και χτύπησε στις σκάλες”, που δεν θα θεωρεί ότι μια γυναίκα που βιάστηκε “προκάλεσε κι αυτή προκάλεσε γιατί φορούσε μίνι”, που η πρώτη της συμβουλή δεν θα είναι το “μη μιλάς, κάτσε στα αυγά σου”
Όχι καμιά δεν πρέπει να σωπαίνει και να υπομένει την ενοχή και την ντροπή της σιωπής. Αλλά και όποιες μιλάνε, πρέπει να βρίσκουν ευήκοα ώτα και κυρίως ανοιχτά μυαλά…
Πηγή: Contra
