Του Αντώνη Καρπετόπουλου
Η πιο σημαντική στιγμή στην καριέρα του Γιόχαν Νέσκενς, ο οποίος πέθανε σε ηλικία 73 ετών στην Αλγερία, όπου συμμετείχε σε ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης προπονητών που διοργάνωσε η Ολλανδική Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου, είναι η στιγμή που εκτέλεσε πέναλτι στον τελικό του 1974 ανάμεσα στην Δυτική Γερμανία και την Ολλανδία. Ήταν 7 Ιουλίου – μέρα καλοκαιρινή, και το ματς γινόταν στο Μόναχο.
Ο Νέσκενς ήταν σπεσιαλίστας και είχε απέναντι του ένα άλλο σπεσιαλίστα τον Σεπ Μάγιερ: αυτός δεν αστοχούμε ποτέ, αλλά κι ο μεγάλος Γερμανός τερματοφύλακας επεμβάσεις σωτήριες είχε στο βιογραφικό του ουκ ολίγες. Η τότε μεγάλη Ολλανδία για να κερδίσει το πέναλτι είχε χρειαστεί μόνο 54 δευτερόλεπτα και 16 πάσες, που πραγματοποιήθηκαν χωρίς οι Γερμανοί να μπορούν καν να αγγίξουν την μπάλα: δεν την άγγιξε ούτε ο Ούλι Χένες που σημάδεψε τους αστραγάλους του Γιόχαν Κρόιφ και τον γκρέμισε. Όταν ο Νέσκενς πήρε τη μπάλα και τη έστησε στο σημείο του πέναλτι για να το εκτελέσει ο Κρόιφ του είπε ότι απαγορεύεται να κάνει λάθος. Ο Νέσκενς του είπε ότι δεν κάνει λάθος ποτέ: χρόνια αργότερα θα παραδεχτεί σε ένα ντοκιμαντέρ της ολλανδικής τηλεόρασης πως εκείνο το πέναλτι ήταν το μόνο που χτύπησε ποτέ έχοντας νευρικότητα και άγχος. Το εκτέλεσε πάντως τέλεια. Η Bild είχε γράψει πως από το σημείο του πέναλτι έφυγε ένα τόσο δυνατό σουτ που σηκώθηκε η σκόνη του ασβέστη της βούλας – που «πάλι καλά δεν έπνιξε την Γερμανία ολόκληρη». Οι Δυτικογερμανοί πήραν τελικά την νίκη αντιτάσσοντας απέναντι στους Ολλανδούς δύναμη, αντοχές κι ένα Γκερτ Μίλερ που μπορούσε να σκοράρει με δεμένα τα μάτια. Αλλα ο φόβος που τους προκάλεσε το πέναλτι γκολ του Νέσκενς τους έμεινε αξέχαστος για χρόνια.
Πάντα στην υπηρεσία
Ο Νέσκενς για να δείχνει ότι είναι πάντα στην υπηρεσία του Κρόιφ φορούσε στην Εθνική την φανέλα με το νούμερο 13 ενώ ο άλλος Γιόχαν φορούσε αυτή με το 14. Το μακρύ του πρόσωπο, τα πράσινα μάτια του, τα μακριά ξανθά μαλλιά του, τον έκαναν να μοιάζει με ροκ σταρ – στο υπέροχο βιβλίο του «Η επανάσταση του ποδοσφαίρου των Πορτοκαλί» ο Ντέιβιντ Γουίνερ γράφει ότι η εικόνα του Νέσκενς ήταν ένα μανιφέστο «ελευθερίας και χειραφέτησης» – ένα πόστερ δίπλα στα πόστερ των Μπιτλς και του Μικ Τζάγκερ. Όμως ο Νέσκενς δεν ήταν απλά ένας ωραίος της εποχής: για τον Ρούντι Κρόλ που μίλησε για αυτόν σοκαρισμένος από την είδηση του αιφνίδιου θανάτου του, ο Νέσκενς ήταν όπως και ο Κρόιφ ένας παίκτης πολύ μπροστά από την εποχή του. Αν ο Κρόιφ ήταν εξτρέμ, δημιουργός και φορ κατά περίσταση, δηλαδή ένας πλήρης επιθετικός για κάθε θέση (ή χωρίς θέση) ο Johan Segon («ο Γιόχαν ο Δεύτερος» όπως τον έλεγαν) έπαιξε την θέση του Box to Box μέσου τριάντα χρόνια πριν ο όρος γεννηθεί κι αρχίσει να χρησιμοποιείται!
Παραλίγο να τον κερδίσει το μπέιζμπολ
Οι δυο Γιόχαν ήταν πυλώνες του Αγιαξ και της Εθνικής Ολλανδίας. Ο μέντορας του total football, που στον καιρό του ήταν ένα είδος ενσάρκωσης ενός ποδοσφαιρικού ονείρου, δηλαδή ο Ρίνους Μίχελς έχει πει «ότι ο Κρόιφ χωρίς τον Νέσκενς δεν θα υπήρχε». Ωστόσο, ενώ ο Κρόιφ ήταν γεννημένος ποδοσφαιριστής και η καριέρα του ξεκίνησε από την ημέρα που η μητέρα του, σύζυγος του φροντιστή του γηπέδου του Άγιαξ, τον πήγε στον γήπεδο, αυτή του Νέσκενς δεν προέκυψε αμέσως. Όσο κι αν ακούγεται παράξενο η πρώτη του αγάπη ήταν το μπέιζμπολ και η Αμερική ήταν έτοιμη να τον απαγάγει. Έχοντας αγωνιστεί με τις ολλανδικές Εθνικές ομάδες Νέων, το ενδιαφέρον αμερικανικών επαγγελματικών συλλόγων για αυτόν ήταν τεράστιο: τον ήθελαν στις ΗΠΑ και θα τον πλήρωναν ως κάτι το αξιοπερίεργο – ένας Ευρωπαίος παίκτης με αέρα σταρ του Χόλυγουντ θα ήταν μια υπέροχη ατραξιόν. Οι γονείς του δεν τον άφησαν να δοκιμάσει – το ποδόσφαιρο τον κέρδισε τελικά. Στις ΗΠΑ έφτασε, αλλά αρκετά χρόνια αργότερα, και όχι για να παίξει σε ένα γήπεδο του μπέιζμπολ που μοιάζει με διαμάντι, αλλά για να αγωνιστεί για τον υπέροχο περιοδεύοντα θίασο των βετεράνων που στελέχωσαν την ομάδα Cosmos της Νέας Υόρκης κερδίζοντας και εκεί πρωταθλήματα. Πριν όμως φτάσει εκεί για να γράψει τον επίλογο ο Νέσκενς είχε συμβάλει στη συγγραφή της ιστορίας του ποδοσφαίρου.
Ο Μίχελς τον δημιούργησε
Ο Nέσκενς ήταν ο πιο total football player στην ιστορία του total football. Στον Άγιαξ (όπου κέρδισε τρία κύπελλα πρωταθλητριών και πολλούς ολλανδικούς τίτλους), έφτασε μόλις στα 19 του, όμως για τα δεδομένα της εποχής και των Ολλανδών ήταν έτοιμος παίκτης. Βρήκε τον Κρόιφ ήδη πρωταθλητή και ξεκίνησε να αγωνίζεται ως δεξί μπακ, λόγω ύψους, σκληράδας και αντοχών. Αλλά ο Μίχελς είπε πως ένας παίκτης με τέτοια άνεση στο να καλύπτει τους χώρους δεν μπορεί να χάνεται εκεί στην άκρη. Τον έφερε στη μεσαία γραμμή κι απέκτησε ένα μέσο, όπως έλεγαν τότε, «ανεξάντλητο» και μέσα σε όλες τις φάσεις του αγώνα. «Ποτέ δεν τον είδαν στο έδαφος για περισσότερο από δέκα δευτερόλεπτα, όχι μόνο στην Ολλανδία και τον Άγιαξ, αλλά και στη Βαρκελώνη» έχει πει ο Μίχελς. Κυρίως ο Νέσκενς είχε ένα χαρακτήρα απίστευτο: ήταν φτιαγμένος από ατσάλι και κέρδιζε τους πάντες με την επαγγελματική του συνέπεια κι ας κάπνιζε δυο πακέτα τσιγάρα την ημέρα. Στην Βαρκελώνη τον υποδέχτηκαν με κάποια γκρίνια – αντικατέστησε τον Περουβιανό Ούγκο Σότιλ, αγαπημένο παιδί τότε στην Καταλονία. Τον έφερε εκεί προφανώς ο Κρόιφ. Σε χρόνο ρεκόρ απέκτησε φανατικούς οπαδούς κι όχι μόνο μεταξύ αυτών της Μπάρτσα. Το 1978, όταν ο Κρόιφ αποφάσισε να μην επιστρέψει στην Εθνική Ολλανδίας για να αγωνιστεί στο Μουντιάλ της Αργεντινής, ο Νέσκενς ήταν ο ηγέτης των Ουράνιε. Μεγαλόψυχος με τους συμπαίκτες του αλλά και εξωστρεφής: ικανός να καβγαδίσει δημοσίως με τον Φαν Χάνεγκεμ και τον Τζόνι Ρεπ, αλλά και έτοιμος να βγει μπροστά και να «σκοτωθεί» για όλους. «Το τάκλιν του ήταν ο τρόπος του να λέει στον αντίπαλο πως δεν θα του επιτρέψει να πάρει αναπνοή, όπως και να λεγόταν» λέει ο Κρολ. Που ορθώς επισημαίνει πως το μεγαλύτερο ματς του Νέσκενς στην Εθνική των Οράνιες ήταν αυτό κόντρα στην Βραζιλία το 1974 – ένα από τα σκληρότερα ματς όλων των εποχών με πάνω από 70 φάουλ συνολικά κι ίσως άλλα τόσα που δεν σφυρίχτηκαν. Σε αυτό το βάρβαρο ματς οι Ολλανδοί κέρδισαν με 2-0 κι ο Νέσκενς άνοιξε το σκορ – το δεύτερο γκολ το έβαλε ο Κρόιφ.
Εφυγε ανεξήγητα
Απέκτησε τέσσερα παιδιά στον μοναδικό του γάμο. Δεν είχε κανένα πρόβλημα υγείας. Ηταν αθλητικότατος και αρκετά προσεχτικός: είχε κόψει και το τσιγάρο. Ο θάνατός του ξάφνιασε. Μετα το τέλος της καριέρας του έγινε προπονητής – ήταν κυρίως βοηθός. Δούλεψε με τον Χίντινγκ, τον Αντβοκαντ, τον Φρανκ Ράικαρντ, στην Ολλανδία, στην Αυστραλία, στη Βαρκελώνη. Ποτέ με τον άλλο Γιόχαν. Ο Κρόιφ τον σεβόταν τόσο πολύ που δεν θα ήθελε ποτέ ένα ομότιμό του ως βοηθό του. Τώρα θα τον βρει στον παράδεισο.
Πηγή: Karpetshow
