Του Γιώργου Αδαμόπουλου
Οι πρώτες εικόνες του από την αγαπημένη του Νέα Υόρκη δεν ήταν οι λαμπερές ταμπέλες στις πολύβουες πλατείες της πόλης. Δεν ήταν οι πολύχρωμες μαρκίζες στο Μπρόντγουεϊ.
Τα «μουντά» χρώματα στις εργατικές πολυκατοικίες του Κουίνσμπριτζ στο Λονγκ Άιλαντ, όμως, δεν ήταν και άσχημα στο μάτι του.
Ο Ρον Αρτέστ ήθελε να πιστεύει πως είναι ολιγαρκής. Αυτό για το οποίο ήταν βέβαιος, πάντως, ήταν πως θα μάθαινε από μικρός να είναι ο εαυτός του.
Οι καταστάσεις τού έμαθαν από νωρίς πως η ζωή δεν είναι εύκολη. Συχνά, επιπλέον, δεν είναι δίκαιη. Η αυτογνωσία του, όμως, δεν ήταν και απελευθερωτική. Από την εφηβεία δεν έκρυψε την ανάγκη της θεραπείας για την ψυχική υγεία του. Πολλές φορές όχι απλώς κατακρίθηκε για αυτό, αλλά έγινε και αντικείμενο ειρωνείας και χλευασμού.
Ήταν οι εποχές που το θέμα ήταν ακόμη ταμπού, ήταν, όπως λένε στην Αμερική, «ο ελέφαντας στο δωμάτιο για τον οποίο δεν ήθελε κανένας να μιλήσει».
Ο Ρον από μικρός κοιτούσε κατάματα αυτό τον «ελέφαντα». Η νοοτροπία του έγινε κινητήριος δύναμη για την καριέρα του. Ενίοτε ήταν και κάτι που τον κρατούσε πίσω.
Η προθυμία του να μιλά για την κατάθλιψη, για την ψυχική υγεία, για τους εσωτερικούς «δαίμονες» και για τους φόβους δεν ήταν αποτέλεσμα της φήμης του. Ήταν, αντίθετα, απόρροια των εμπειριών του.
Κάποτε γελούσαν με όσα έλεγε. Τώρα έχουν την προσοχή του.
Δεν είναι ούτε κλισέ ούτε άλλοθι να πει κάποιος πως ο παίκτης που έγινε στην πορεία γνωστός και ως Metta World Peace ήταν παρεξηγημένος.
Ο σκληροτράχηλος φόργουορντ δεν ήταν πάντα ένας ρολίστας. Στην αρχή της καριέρας του υπήρξε ένας all-around παίκτης με επιβλητική παρουσία και στις δύο πλευρές του παρκέ.
Στις 15 πρώτες σεζόν του στο ΝΒΑ κατέγραψε διψήφιο αριθμό πόντων. Το 2004-2005, ως σταρ της Ιντιάνα, μέτρησε μ.ό. 24,6π.! Το 2007-2008, με τη φανέλα του Σακραμέντο, «έγραψε» 20,5 σε κάθε παιχνίδι. Ο Ρον Αρτέστ «θυσίασε» το παιχνίδι του όσο μεγάλωνε και το έκανε κυρίως στους Λέικερς, με τους οποίους έβαλε την υπογραφή του στον τίτλο του 2010 και τον 7ο Τελικό με τους Σέλτικς.
Στη σύγχρονη εποχή, ρολίστες όπως ο Ντρέιμοντ Γκριν των Ουόριορς ή ο Πι-Τζέι Τάκερ, εδώ και λίγο καιρό συμπαίκτης του Γιάννη Αντετοκούνμπο στους Μπακς, αποθεώνονται για λιγότερα κατορθώματα.
Ο Αρτέστ, ωστόσο, αν και καλύτερος σκόρερ από τους παραπάνω, δεν έλαβε την αναγνώριση που του άξιζε. Με τον ίδιο απαξιωτικό συχνά τρόπο αντιμετωπίστηκε πολλές φορές και για την ειλικρίνειά του εκτός παρκέ. Οι αποκαλύψεις του τον έκαναν ακόμη πιο συναρπαστική και παράλληλα αμφιλεγόμενη φιγούρα.
Το 2019, ο φόργουορντ των Καβς, Κέβιν Λαβ και ο γκαρντ των Σπερς, ΝτεΜαρ ΝτεΡόζαν, χειροκροτήθηκαν για την προθυμία τους να αποκαλύψουν τη «μάχη» τους με την κατάθλιψη. Όταν ο Αρτέστ, αμέσως μετά την κατάκτηση του πρωταθλήματος του 2010, ευχαρίστησε δημοσίως την ψυχίατρο του, πολλοί γέλασαν. Άλλοι έκλεισαν την τηλεόραση.
Κακόγουστο αστείο, όμως, δεν ήταν τα λόγια του Ρον, αλλά η δική τους αντίδραση και απαξίωση. Η δική τους μεροληπτική συμπεριφορά για έναν άνθρωπο που δεν φοβήθηκε ποτέ τις «ταμπέλες» και γι’ αυτό βρέθηκε με μπόλικες περισσότερες «κολλημένες» πάνω του.
Στις 20 Μαΐου 2021, ο άνθρωπος που πλέον απαντά στην προσφώνηση «Μέτα Σάντιφορντ-Αρτέστ», μίλησε για άλλη μία φορά για την ψυχική υγεία (του) και τη σημασία της θεραπείας και της συμβουλής από ειδικούς.
Σε συνέντευξή του στην ιστοσελίδα του δικτύου ESPN, ο 41χρονος πια παλαίμαχος φόργουορντ θυμήθηκε τον περίφημο καυγά στο Ντιτρόιτ, τον Νοέμβριο του 2004 και του κόστισε αποβολή 72 αγώνων και τον έφερε μπροστά στις πρώτες κρίσεις πανικού…
Μίλησε για τα παιδικά χρόνια και τα τραύματα από τις σκληρές εικόνες στις ακόμη πιο σκληρές γειτονιές της Νέας Υόρκης…
«Πολλά γίνονται στους δρόμους και σε “σημαδεύουν”. Πολλά γίνονται στο σπίτι σου… Ο αδερφός σου στη φυλακή για δέκα χρόνια, για διακίνηση ναρκωτικών. Όπλα συνεχώς γύρω σου. Γίνεσαι πατέρας σχεδόν ως έφηβος, όπως εγώ. Κάποια στιγμή όλα μαζεύονται. Σκέφτεσαι πως είσαι σε έναν επαγγελματικό κόσμο, όμως εσύ δεν είσαι επαγγελματίας.
»Όταν ήμουν ρούκι στο Σικάγο, οδηγούσα 13 ώρες για να γυρίσω για λίγο, στο ρεπό μου, στη Νέα Υόρκη, στο περιβάλλον μου. Να ηρεμήσω και να χαλαρώσω στη γειτονιά μου».
Ο Σάντιφορντ-Αρτέστ παραδέχεται πως συνδέθηκε με τον Ντένις Ρόντμαν, «ο οποίος το 1996 βγήκε στην Όπρα και είπε δημοσίως για την “πάλη” του με την ψυχική υγεία…
»Όλοι μιλούσαν για τον Ντένις όμως κανένας δεν έλεγε πως οι γονείς του δεν ήταν εκεί, πως ήταν άστεγος. Γι’ αυτό κάποια στιγμή άλλαξε το νούμερο στη φανέλα μου και φόρεσα το Νο91 του Ρόντμαν».
Ο Ρόναλντ Ουίλιαμ Αρτέστ γεννήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 1979 στο Κουίνς της Νέας Υόρκης.
Στο ντοκιμαντέρ του Showtime με τίτλο «Quiet Storm: The Ron Artest Story» («Ήσυχη καταιγίδα: Η ιστορία του Ρον Αρτέστ»), το οποίο προβλήθηκε το 2019, αποκάλυψε πως η μητέρα του τον υποχρέωσε να επισκεφθεί έναν κοινωνικό λειτουργό σε ηλικία 13 ετών, ώστε να ελέγξει τον θυμό του.
Έναν χρόνο νωρίτερα, έγινε σε ένα γήπεδο μπάσκετμπολ αυτόπτης μάρτυρας μίας δολοφονίας που τον στιγμάτισε. Το 1991, σε ένα ματς του τουρνουά της χριστιανικής αδελφότητας, ο 19χρονος Λόιντ Νιούτον έπεσε νεκρός όταν κάποιος έσπασε το τραπέζι της γραμματείας και κάρφωσε το πόδι του τραπεζιού στην καρδιά του άτυχου νέου…
Ο Ρον παρέμενε ντροπαλός παρά τη σκληρότητα που αντίκριζε στους δρόμους. Παρότι σεμνός ως χαρακτήρας, όμως, δεν ντρεπόταν ποτέ να πάει ως μαθητής σε εκείνο το δωμάτιο που όλοι αποκαλούσαν «Τρελό Σπίτι», για να μιλήσει με κάποιον υπεύθυνο συμβουλευτικής.
Τη θεραπεία τη συνέχισε και στο πανεπιστήμιο του Σεντ Τζον’ς και μετά την επιλογή του στο Νο16 του ντραφτ του 1999 από τους Μπουλς και στην καριέρα του στο ΝΒΑ.
Στο ντοκιμαντέρ του Showtime ξεκαθαρίζει πως «αν δεν μπορείς να μιλήσεις ανοικτά στην οικογένειά σου ή τους ανθρώπους σου, θα πρέπει να βρεις κάποιον ειδικό. Γι’ αυτό δεν μπορούμε να κρίνουμε τόσο εύκολα τους άλλους. Οι άνθρωποι κάνουν λάθη, συνεχώς».
Από τον καυγά στο ματς με τους Πίστονς σχεδόν όλη η Λίγκα άλλαξε στάση απέναντί του.
Ο ίδιος ο Αρτέστ θυμάται στο ESPN ότι «όταν τιμωρήθηκα ως το τέλος της σεζόν, έκανα μόνος μου προπόνηση. Το συνέχισα και το καλοκαίρι του 2015.
»Τότε άρχισε η κατάθλιψη… Και όταν άρχισε η επόμενη χρονιά, είχα συνηθίσει τη μοναξιά και είχα κρίσεις πανικού επειδή σκεφτόμουν ότι θα αρχίσει η κανονική περίοδος.
»Πήρα βάρος, έφτασα από τα 112 κιλά στα 123 πριν γίνω ανταλλαγή στο Σακραμέντο. Θυμάμαι πως μετά το αντικείμενο που δέχθηκα στο Ντιτρόιτ, ήμουν σε ένα γήπεδο και δεν με απασχολούσε τι συμβαίνει στο ματς. Φοβόμουν πως κάποιος θα μου πετάξει πάλι κάτι και κοιτούσα διαρκώς δεξιά και αριστερά».
Τότε κατάλαβε ακόμη μία φορά την αξία της θεραπείας.
«Για να βρεις την ισορροπία σου, πρέπει κάποιες φορές να πας προς την αντίθετη κατεύθυνση. Είναι κάτι που θα βγάλει από το βόλεμά σου, από το πόσο καλός είσαι σε αυτό που κάνεις.
»Εγώ έκανα δύο βήματα πίσω από το να δίνω τα πάντα στο μπάσκετμπολ και επικεντρώθηκα στον εαυτό μου. Ίσως ήμουν άτυχος γιατί ήμουν στο αποκορύφωμα της καριέρας μου. Ωστόσο, στο τέλος, αισθάνθηκα καλύτερα.
»Στα 28, στα 29 μου, άρχισα να καταλαβαίνω πραγματικά τι μου συνέβαινε».
Το περιστατικό του 2004 ήταν καθοριστικό για τον Ρον Αρτέστ.
Ήταν All Star, κορυφαίος αμυντικός του ΝΒΑ κι όμως έκτοτε έγινε παρείσακτος λόγω της σοβαροφάνειας του Ντέιβιντ Στερν και των παραγόντων που δεν του έδωσαν κανένα ελαφρυντικό.
Μετά την τιμωρία του, αγωνίστηκε μόλις άλλες 16 φορές με τους Πεισερς, πριν γίνει ανταλλαγή στους Κινγκς αντί του Πέτζα Στογιάκοβιτς. Στο Χιούστον, το 2008, βρήκε πάλι τον καλό εαυτό του και έναν χρόνο αργότερα συμμάχησε με τον Κόμπι στο Λ.Α..
Το 2011 άλλαξε το όνομά του σε Metta World Peace. Το Metta ήταν το μικρό όνομά του και στη βουδιστική γλώσσα σημαίνει ότι πάνω απ’ όλα είναι η αγάπη, η ευγένεια και η καλοσύνη. Το World Peace, η «Παγκόσμια Ειρήνη», ήταν το επώνυμό του. Ακόμη και για τούτο τον πίκαραν, τον έκριναν ως συνήθως με ευκολία.
Είχε προηγηθεί, βεβαίως, η εμφάνισή του το 2006 στην εκπομπή Jimmy Kimmel Live με το… μποξεράκι του! Η συνταγή και τα χάπια κατά της κατάθλιψης κατέληγαν στη λεκάνη του.
Ακόμη κι έτσι, δεν τον ένοιαζε η γνώμη του κόσμου. Δεν κοιμόταν μεν ήσυχος, αλλά δεν ήταν θέμα συνείδησης. Επιθυμούσε απλώς να είναι ο εαυτός του.
Στην πραγματικότητα, βρήκε τον εαυτό του όταν συνάντησε την Δρ. Σάνθι Περιασάμι.
Η Περιασάμι ήταν η ψυχίατρος που ευχαρίστησε δημοσίως μετά την κατάκτηση του τίτλου το 2010 με τους Λέικερς.
Τη στιγμή που ακόμη έπεφταν κομφετί από την οροφή και το τρόπαιο καλογυαλιζόταν για να καταλήξει στα χέρια του Μπράιαντ και των συμπαικτών του, ο Αρτέστ «τσαλάκωνε» για άλλη μία φορά την εικόνα του… Μάλιστα, αποκάλεσε τον εαυτό του και «δειλό», γιατί θεωρεί ότι το 2005, ζητώντας ανταλλαγή από τους Πέισερς μετά τον καυγά στο Ντιτρόιτ που του κόστισε τιμωρία 72 αγώνων(!), εγκατέλειψε τους συμπαίκτες του και τους στέρησε τη δυνατότητα για τον τίτλο.
Λίγο αργότερα, στον 7ο Τελικό του 2010, έλεγε στη δημοσιογράφο Σέλι Σμιθ πως «έβγαλα όλα τα εσώψυχά μου στην Σάνθι. Σχεδόν όλα τα σωθικά μου! Το έκανα για να με “φτιάξω”, να γίνω καλύτερος πατέρας, καλύτερος άνθρωπος. Να ηρεμήσω και να απολαύσω τις ευλογίες της ζωής».
Ο Ρον Αρτέστ αποκάλυψε πως μετά τη δημόσια αναφορά του «σε μία απλή υπηρεσία όπως όλες οι άλλες και για την οποία δεν χρειάζεται να ντρέπεται κανένας», αρκετοί «ψυχολόγοι ήρθαν σε επαφή μαζί μου και με ευχαρίστησαν.
»Πολλοί ειδικοί μου έγραψαν ότι με ευχαριστούν “γιατί έκανες τη δουλειά μας πιο εύκολη έτσι όπως μίλησες”. Ξέρω πολλούς αθλητές που βιώνουν πολλά, διαφορετικά από εμένα και είναι σε δύσκολη θέση.
»Πλέον, χαίρομαι που παίκτες όπως ο Κέβιν Λαβ και ο ΝτεΜαρ ΝτεΡόζαν ανοίχτηκαν για την κατάθλιψη, γιατί μόνο με την ενημέρωση μπορούμε μα μάθουμε να το αντιμετωπίζουμε».
Ο Αρτέστ πρόσφερε μέρος του μισθού του το 2010 σε ιατρικές οργανώσεις που ασχολούνται με την ψυχική υγεία και επιμένει πως κάθε λίγκα θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει στις διαδικασίες της, είτε πρόκειται για τμήματα υποδομής είτε για επαγγελματίες, προγράμματα υποστήριξης σε θέματα ψυχικής υγείας.
Δεν είναι εύκολο να διεισδύσει κάποιος στη ζωή ή το μυαλό του Ρον Αρτέστ ή Metta World Peace.
Ή, από το Μάιο του 2020, του Μέτα Σάντιφορντ-Αρτέστ, καθώς άλλαξε και πάλι το επώνυμό του και πρόσθεσε στην ταυτότητά του το όνομα της συζύγου του, Μάγια Σάντιφορντ.
Δεν είναι εφικτό αν δεν προσπαθήσει κάποιος να σκεφτεί την πορεία του, τα παιδικά χρόνια σε ένα κτίριο 96 διαμερισμάτων στις εργατικές κατοικίες του Κουίνσμπριτζ. Σε ένα «σκηνικό» με πολλά «σκοτεινά» μονοπάτια, αλλά συνάμα μια κοινότητα που δεν άφησε μόνο τραύματα στον μικρό Ρον, αλλά και το μάθημα και την αξία της στήριξης.
Σε μία «πόλη» μέσα στην πόλη της Νέας Υόρκης όπου τα προβλήματα σπανίως επιλύνονταν δίχως βία και όπου ο κόσμος έμαθε να κοιμάται με το ένα μάτι ανοικτό…
Θαρρεί κανείς πως έζησε ήδη πολλές ζωές, αλλά χωρίς τις αντίστοιχες (νέες) ευκαιρίες. Πάντα, αντιθέτως, με την πίστη λίγων πως θα τα καταφέρει.
Ο Μέτα Σάντιφορντ-Αρτέστ, όμως, δεν πιστεύει πως τα κατάφερε σε ένα γήπεδο ή επειδή κατέκτησε έναν τίτλο και μπόλικα χρήματα στον λογαριασμό του. Μπορεί να αποσύρθηκε, όμως δίνει έναν καθημερινό «αγώνα» να μάθει τον εαυτό του.
Για όσους ακόμη δεν τον καταλαβαίνουν και εξακολουθούν να τον κρίνουν εύκολα ή κακοπροαίρετα, του αρκεί να παραδέχονται πως τουλάχιστον ήταν αληθινός και δεν φοβήθηκε ποτέ να εκθέσει τον εαυτό του.
Πηγή: Athletes’ Stories
