Του Αντώνη Καρπετόπουλου
Το 2019 η διοργάνωση του Κυπέλλου Εθνών Αφρικής είχε γίνει καλοκαίρι στην Αίγυπτο. Την αλλαγή των μηνών διεξαγωγής του τότε την είχαν ζητήσει τα ευρωπαϊκά συνδρομητικά κανάλια. Το καλοκαίρι του 2019 δεν υπήρχε ούτε Euro, ούτε μουντιάλ. Οι διοργανωτές του πίστεψαν πως το συγκεκριμένο τουρνουά καλοκαιριάτικα θα αποκτήσει άλλη λάμψη. Αποδείχτηκε ένα ακόμα τουρνουά κουρασμένων παικτών. Πέρασε στην ιστορία γιατί δεν το κατέκτησαν οι διοργανωτές Αιγύπτιοι που κατηγόρησαν τον Μο Σάλαχ για προδοσία. Δυο χρόνια μετά, το επόμενο αναβλήθηκε εξαιτίας της πανδημίας. Εγινε τελικά το 2022: η FIFA, λόγω του Covid, είχε ζητήσει να γίνει κι αυτό καλοκαίρι. Οι Αφρικάνοι αρνήθηκαν: το έκαναν κανονικά χειμώνα στο Καμερούν. Για να μην χαθεί η σειρά ξαναέπαιξαν και το 2023 – στην Ακτή Ελεφαντοστού χειμώνα. Τώρα θα γίνει ξανά χειμώνα στο Μαρόκο. Κι ας δυσφορούν για αυτή την επιλογή δεκάδες ευρωπαϊκές ομάδες. Δεν βρίσκουν συμπαράσταση πρώτα από όλα από τους ίδιους τους παίκτες. Οι Αφρικάνοι παίκτες φεύγουν ακόμα και σήμερα μικροί από την Αφρική. Οι πιο πολλοί έχουν αγωνιστεί στην ήπειρό τους ελάχιστα. Στο μεγάλο της τουρνουά θέλουν να εμφανίζονται στην καλύτερή τους φόρμα. Και θέλουν το τουρνουά να γίνεται χειμώνα έστω κι αν παραπονούνται τα αφεντικά τους.
Ιστορίες που δεν συμβαίνουν αλλού
Όταν με ρωτάνε τι είναι το κύπελλο Εθνών Αφρικής μου αρέσει να διηγούμαι δυο ιστορίες. Η πρώτη διαδραματίζεται τον Ιανουάριο του 2010. Τότε το σοκ της παγκόσμιας κοινής γνώμης υπήρξε τεράστιο όταν κατά την διάρκεια του τουρνουά οι άνθρωποι της αποστολής του Τόνγκο δέχτηκαν επίθεση από αυτονομιστές αντάρτες: την διοργάνωση φιλοξενούσε η Αγκόλα. Τα λεωφορεία που μετέφεραν την αποστολή του Τόνγκο, με συνοδεία αστυνομικών οχημάτων και στρατιωτών μάλιστα, είχαν δεχτεί καταιγισμό πυροβολισμών από μέλη της οργάνωσης «Δυνάμεις για την Απελευθέρωση του Κράτους της Καμπίντα». Η Καμπίντα, που είναι περιοχή πλούσια σε πετρέλαιο, έχει αντάρτικο στρατό η δράση του οποίου έχει ξεκινήσει έπειτα από την ανεξαρτησία της Ανγκόλα το 1975. Οι αντάρτες είχαν στείλει προκηρύξεις λέγοντας ότι ο επι τριανταπέντε χρόνια άγνωστος αγώνας τους είχε γίνει επιτέλους γνωστός σε ένα βράδυ.
Ευρωπαϊκές εφημερίδες ζήτησαν τη διακοπή της διοργάνωσης. Το Τόνγκο είχε ανακοινώσει ότι θα εγκαταλείψει τη διοργάνωση γιατί οι παίκτες δήλωναν σοκαρισμένοι. Ηθελε να αποχωρήσει και η Γκάνα που βάση προγράμματος ήταν υποχρεωμένη να δώσει παιγνίδια κοντά στην επικίνδυνη περιοχή της Καμπίντα. Την διοργάνωση είχε σώσει ο Ντιντιέ Ντρογκμπά με μια δήλωσή του. «Το γεγονός έχει σοκάρει την Ευρώπη περισσότερο από ό,τι σόκαρε εμάς τους ποδοσφαιριστές, αλλά και τους κατοίκους των υπόλοιπων χωρών της Αφρικής. Αμφιβάλω όμως αν κάποιος στην Ευρώπη ξέρει τι ακριβώς γίνεται εδώ» είχε πει παρακαλώντας τους Ευρωπαίους δημοσιογράφους να μην βιάζονται να βγάλουν συμπεράσματα. «Καλώς ή κακώς κάποιες πραγματικότητες για να μπορείς να τις κρίνεις πρέπει και να τις έχεις ζήσει» είχε πει ο Ντρογμπά ζητώντας στο όνομα της ιστορίας της διοργάνωσης να μην φύγει κανείς. Ετσι κι έγινε! Ο Ντρογκμπά είχε πει τότε ότι «η διακοπή της διοργάνωσης θα ήταν κάτι πολύ χειρότερο ακόμα και από το τρομοκρατικό χτύπημα». «Ο τρόμος» είχε πει στην Eκιπ « πρέπει να ηττηθεί». Ο παίκτης είχε δίκιο. Η διακοπή μιας διοργάνωσης εξαιτίας του τρόμου θα ήταν όχι απλά μια ένδειξη αδυναμίας, αλλά η χειρότερη ήττα για την Αφρική ολόκληρη. Αν σταματούσε η διοργάνωση η Αφρική θα ένοιωθε ότι δεν έχει ελπίδα. Το κύπελλο Εθνών Αφρικής είναι μια στιγμή που η χιλιοβασανισμένη Ηπειρο αισθάνεται στο κέντρο του κόσμου.
Η δεύτερη ιστορία που διηγούμαι ήταν αυτή με την επικράτηση της Ζάμπια το 2012. Η Ζάμπια έφτασε τότε σε ένα τελικό μετά από 18 ολόκληρα χρόνια. Η προηγούμενη καλή της ομάδα είχε ξεκληριστεί σε ένα αεροπορικό δυστύχημα που είχε συμβεί σε μια πτήση της ομάδας προς την Γκαμπόν: είχε γλυτώσει μόνο ένας παίκτης της, ο Καλούσα Μπαλία που δεν ήταν στην μοιραία πτήση. Ο Μπαλία είχε γίνει πρόεδρος της ομοσπονδίας και είχε αποκαλύψει πως είχε ζητήσει τη βοήθεια όλων των μάγων (!) της χώρας για να τα καταφέρει η Ζάμπια να κερδίσει το τρόπαιο, καθώς ο τελικός της διοργάνωσης θα γινόταν στην πόλη του Λίμπερβιλ, τον τόπο του τραγικού δυστυχήματος. Όταν η Ζάμπια κέρδισε στον ημιτελικό τη Γκάνα ο πρόεδρος Μπαλία είχε πει ότι η ομάδα του είναι αδύνατον να χάσει στον ημιτελικό από την Ακτή Ελεφαντοστού. «Ηταν άδικο για την Ακτή Ελεφαντοστού» είχε πει «άδικο γιατί δεν μπορούμε να χάσουμε στον τελικό καθώς σε αυτόν εμείς είχαμε έντεκα παίκτες και δίπλα τους έντεκα φαντάσματα». Το πρωί του τελικού οι παίκτες της Ζάμπια κατέθεσαν λουλούδια στον τόπο του δυστυχήματος, τραγούδησαν τιμώντας τη μνήμη των νεκρών τους και το ίδιο βράδυ κέρδισαν το τρόπαιο στα πέναλτι. Ο Κόλο Τουρέ, που είχε αστοχήσει στο τελευταίο πέναλτι είχε πει ότι πριν το χτυπήσει «κάτι αόρατο με άγγιξε τον ώμο». Ο αμυντικός Στοπίλα Σούνζα που εκτέλεσε στο τελευταίο πέναλτι λέγεται πως επαναλάμβανε διαρκώς τα ονόματα των νεκρών του δυστυχήματος πριν την εκτέλεση. Ο αθλητικογράφος και συγγραφέας Τζόναθαν Γουίλσον που είχε καλύψει την διοργάνωση για λογαριασμό του Guardian είχε χαρακτηρίσει την συγκεκριμένη εκτέλεση πέναλτι ως «την καλύτερη στιγμή οποιουδήποτε αθλητικού γεγονότος έχει παρακολουθήσει στη ζωή».
Υπάρχει φαβορί
Εχει φαβορί η εφετινή διοργάνωση; Σαφώς και έχει. Το Μαρόκο που το φιλοξενεί μοιάζει έτοιμο και να το κατακτήσει. Οι καλοί παίκτες άλλωστε δεν του λείπουν. Εκτός από τον πολύ γνωστό μας ΕλΚαμπί υπάρχουν όλοι οι ήρωες της χώρας που έκαναν εκείνες τις σπουδαίες εμφανίσεις στο μουντιάλ του Κατάρ πλην του τραυματία Χακίμι. Ο τερματοφύλακας Μπόνου, ο Αμραμπάτ, ο ΕλΝεσίρι, ο Μπραχίμ Ντίαζ, ο Ταϊμπι θα παίξουν και για αυτόν. Κοντά στο Μαρόκο με βάση τις αποδόσεις των μπουκμέικερς που δεν χαρίζουν χρήματα είναι η Αιγυπτος του Σαλάχ που διψά για αποδείξεις, η Αλγερία, η Σενεγάλη και η Νιγηρία. Αλλά στο τουρνουά αυτό οι εκπλήξεις είναι κανόνας.
Το κύπελλο Εθνών Αφρικής δεν συγκρίνεται με καμία άλλη διοργάνωση. Γιατί στην Ελλάδα το λέμε «Κόπα Αφρικα»; Γιατί την δεκαετία του 80 που το ανακαλύψαμε οι αθλητικογράφοι μετέφραζαν ειδήσεις από ιταλικές και ισπανικές εφημερίδες. Είναι κι αυτό μέρος ενός παράξενου φολκλόρ…
Πηγή: Karpetshow
