Το Ράγκναροκ μιας ασταμάτητης μαμάς ποδοσφαιρίστριας

Του Ιάσονα Θεριού

Δεν μπορεί. Ένα fast forward του μυαλού της Σάρα Μπιόρκ Γκούναρσντοτιρ θα την είχε ζωγραφίσει αυτή την εικόνα.

Κάπου ανάμεσα στα μπιμπερό, τις πιπίλες και τις βρεφικές κρέμες ο νους της θα έβρισκε λίγες στιγμές στις οποίες θα “πετούσε” προς το επερχόμενο Euro.

Κόρνερ για την Ισλανδία στο 60′. Η μπάλα ταξιδεύει στον αέρα, παρέα με τα βλέμματα των χιλιάδων Ισλανδών που γέμισαν τις κερκίδες του New York Stadium στο Ρόδεραμ. Προσγειώνεται στο κεφάλι της αρχηγού Σάρα, η οποία έχει προλάβει την έξοδο της Γαλλίδας γκολκίπερ, και γκοοολ! Ισοφάριση. Η ελπίδα για πρόκριση στα προημιτελικά ζωντανεύει εκ νέου, χρειάζεται μόλις ένα τέρμα ακόμα.

Μόνο που… ο Θεός του ποδοσφαίρου έχει άλλα σχέδια. Η μπάλα στην πραγματικότητα γλείφει το αριστερό δοκάρι και φεύγει άουτ με την Ισλανδία να μένει στην τρίτη θέση του ομίλου της, εκτός διοργάνωσης.

Η ομάδα αποχαιρετά το Euro του 2022 χωρίς ήττα αλλά και χωρίς νίκη. Το ίδιο δεν μπορεί να ειπωθεί και για την captain της όμως, μιας και η παρουσία της στα γήπεδα της Αγγλίας για το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Γυναικών συνιστά από μόνη της μια τεράστια νίκη.

Τη νίκη της Σάρα Μπιόρκ Γκούναρσντοτιρ, μιας μητέρας-παίκτριας ποδοσφαίρου στο υψηλότερο επίπεδο.

Το δικό της Ράγκναροκ

Κάθε νίκη είναι τεράστια, όταν κανείς φτάνει σε αυτή μέσα από μια τεράστια μάχη. Και στην Σκανδιναβική μυθολογία, με τους θρύλους της οποίας πιθανότατα μεγάλωσε η Σάρα, δεν υπάρχει σπουδαιότερη μάχη από το «Λυκόφως των θεών», το λεγόμενο «Ράγκναροκ».

Σύμφωνα με τον μύθο, όταν φτάνει αυτή η στιγμή, οι δύο πλευρές των θεών συγκρούονται αλύπητα σε συρράξεις με διάρκεια ολόκληρων ετών, οι οποίες οδηγούν στην καταστροφή του κόσμου. Ο ήλιος και η σελήνη εξαφανίζονται και ο χειμώνας κατακλύζει τη Γη, λίγο πριν κάθε κομμάτι της τυλιχθεί στις φλόγες και στη συνέχεια βυθιστεί στον ωκεανό. Οι Εσίρ, οι θεοί του “καλού”, συσπειρωμένοι πίσω από τον Όντιν, αντιμετωπίζουν τον τερατώδη στρατό του Λόκι, σε έναν πόλεμο από τον οποίον σχεδόν κανείς δεν φεύγει ζωντανός. Το έναυσμα για την σκληρότερη, πιο δύσκολη μάχη στα χρονικά λέγεται πως το έδωσαν τρεις κραυγές από τρεις κόκορες.

Τρεις, όχι κραυγές αλλά λέξεις, ήταν και αυτές που σήμαναν την αρχή της μεγαλύτερης μάχης της Σάρα. Αυτό το «θα γίνω μητέρα» δηλαδή, το οποίο θα ψιθύρισε στον εαυτό της, όταν αντιλήφθηκε πως ήταν έγκυος, 17 μήνες πριν την έναρξη του Euro στο οποίο θα ηγούταν της Εθνικής της ομάδας.

Η ευτυχία ήταν αυτή που είχε την πιο περίοπτη και σταθερή θέση ανάμεσα στα συναισθήματα της. Ήξερε όμως πως μαζί με ένα από τα πιο όμορφα κεφάλαια της ζωής της θα ξεκινούσε και μια μάχη.

Στο δικό της Ράγκναροκ παρόλ’ αυτά δεν είχαν θέση θεοί και δαίμονες, δυνάμεις και πλάσματα της φαντασίας. Η ίδια ήταν πάνω από όλα η πρωταγωνίστρια, η ηρωίδα. Το δικό της Ράγκναροκ δεν είχε να κάνει με τον θάνατο ή την καταστροφή αλλά με τη ζωή.

Τη ζωή του… Ράγκναρ, του πρώτου της γιου, και τη ζωή της ίδιας , ως μαμάς πλέον, στο ποδόσφαιρο, την ταχύτερη και καλύτερη δυνατή επιστροφή της στο άθλημα που αγαπά για χάρη της χώρας της.

«Μπορώ να κάνω και τα δύο»

«Θέλω να προσπαθήσω να μη θυσιάσω την καριέρα μου για να κάνω οικογένεια, θέλω να αποδείξω πως μπορώ να κάνω και τα δύο». Ο στόχος της εκφράζεται ξεκάθαρα μέσω του μίνι ντοκιμαντέρ που της αφιέρωσαν η Copa90 και η Puma.

Η Σάρα δεν σταμάτησε στιγμή να ονειρεύεται και να σχεδιάζει την επιστροφή της στο ποδόσφαιρο. «Προφανώς και σκέφτομαι το Euro, είναι στο κεφάλι μου. Μένει να δούμε αν όλα όσα μπορώ να κάνω και να ελέγξω θα αποδειχθούν αρκετά».

Την ίδια στιγμή η Μάργκρετ Βίνταρσντοτιρ, μητέρα, πρώην διεθνής ποδοσφαιρίστρια και φίλη της Σάρα, εμφανίζεται σίγουρη για εκείνη. «Ξέρω ότι οτιδήποτε λέει θα το κάνει. Όταν γυρίσει, θα είναι ακόμα καλύτερη παίκτρια».

Το χρονοδιάγραμμα σαφές από την αρχή της εγκυμοσύνης. Υπολογιζόταν πως θα γεννούσε στα μέσα Νοέμβρη του 2021, Γενάρη του 2022 θα ξεκινούσε τις ατομικές προπονήσεις και Μάρτη θα γύριζε στην τότε ομάδα της, τη Λυών.

Η σκληρή δουλειά όμως δεν θα μπορούσε να ξεκινήσει, αφού γίνει μητέρα.

Κατά το μεγαλύτερο διάστημα στο οποίο ήταν έγκυος, η Ισλανδή προπονούταν έντονα και τακτικά.

Στο πλευρό της είχε τον Μαρκ Τζόνσον, εξειδικευμένο γυμναστή εγκύων, για να της προσφέρει την γνώση γύρω από την άσκηση στην οποία έπρεπε να υποβάλει τον εαυτό της. «Όσο καλύτερη είναι η φυσική κατάσταση στην οποία θα βρίσκεται, πριν γεννήσει, τόσο πιο εύκολα θα επανέλθει μετά», δήλωνε ο Άγγλος που εξεπλάγη από την απόδοσή της κατά τη συνεργασία τους.

Φυσικά, οι δύσκολες στιγμές τής χτύπησαν αρκετές φορές την πόρτα.

Το σώμα της Σάρα συχνά της “ζητούσε” να ξεκουραστεί, ενώ η κοιλιά της, η οποία μεγάλωνε παράλληλα με τη ζωή του παιδιού της, δυσχέραινε όλο και περισσότερο τις συνθήκες άσκησής της.

Η απάντηση της μία: «Δεν μπορώ να σταματήσω την προπόνηση τώρα».

Όταν ο μικρός Ράγκναρ επιτέλους γεννήθηκε και η οικογένεια μετέβη και πάλι στη Λυών, η Σάρα παραδέχθηκε πως θα ήθελε να δει αν ακόμη νιώθει το ίδιο κίνητρο, την ίδια θέληση.

Η περιέργεια της όμως θρυμματίστηκε από την πρώτη στιγμή που ξεκίνησε τις κανονικές προπονήσεις.

Ένα διάλειμμα μερικών μηνών και ένα βρέφος δεν στάθηκαν ικανά να χωρίσουν μια top-class αθλήτρια από τη νοοτροπία της σκληρής δουλειάς.

Μετά από ώρες ατομικών προπονήσεων, κατά τις οποίες η αποφασιστικότητα και η δυναμικότητα της ίδιας έσπρωχναν τα όρια του σώματος της λίγο πιο πέρα κάθε φορά, βήμα-βήμα η Σάρα τα κατάφερε.

Τέσσερεις μήνες και δύο ημέρες μετά τη γέννηση του γιου της, στις 18 Μαρτίου του 2022, ήταν εκεί, στην γραμμή του πλαγιού, έτοιμη να περάσει ως αλλαγή στο ματς της Λυών με την Ντιζόν και να αγωνιστεί για 45 λεπτά, μετά από κάτι παραπάνω από έναν χρόνο.

Έναν μήνα αργότερα θα επέστρεφε στην δράση και για την Ισλανδία, λαμβάνοντας μέρος σε φιλικά παιχνίδια προετοιμασίας της ομάδας για το Euro.

Τελικά, τα έκανε όντως και τα δύο. Ήταν πλέον μια μαμά τεσσάρων μηνών, η οποία έπαιζε ποδόσφαιρο στο κορυφαίο επίπεδο. Μια μαμά, μετέπειτα Πρωταθλήτρια Γαλλίας και Πρωταθλήτρια Champions League, έτοιμη να ονειρευτεί ακόμα περισσότερα, γιατί ήξερε πως το πιο δύσκολο κομμάτι είχε τελειώσει.

Στον κόσμο του 2%

Κι αν ο δρόμος που διήνυσε φαντάζει εύκολος, υπάρχει ένας αριθμός με μια κάθετο δίπλα και δύο κυκλάκια που έρχεται για να διαλύσει την όποια τέτοια ψευδαίσθηση.

2%. Αυτό είναι το ποσοστό των γυναικών ποδοσφαιριστριών που είναι μητέρες. Γενικά. Σε όλο το γυναικείο ποδόσφαιρο. Για το πόσες κατάφεραν να βρίσκονται στην ελίτ του αθλήματος και να θεωρούνται από τις καλύτερες του παιχνιδιού πριν και λίγους μήνες μετά τη γέννηση των παιδιών τους δεν υπάρχει ποσοστό. Για αυτές τις περιπτώσεις υπάρχουν μόνο παραδείγματα και η Σάρα ίσως είναι το πιο αξιοθαύμαστο.

Η Ισλανδή χρειάστηκε να παλέψει και να γίνει η εξαίρεση στον κόσμο του γυναικείου ποδοσφαίρου, τον κόσμο του 2%. Εκεί όπου οι αθλήτριες διστάζουν να γίνουν μητέρες, φοβούμενες πως δεν θα καταφέρουν να ισορροπήσουν την καριέρα τους και τη μητρότητα, με τα όνειρα και την οικογένεια να βαδίζουν χωριστούς δρόμους.

Και πώς να μη φοβούνται; Όταν μέχρι πριν δύο χρόνια μόλις το 8% των εγκύων στο ποδόσφαιρο πληρώνονταν κατά τη μητρική τους άδεια, με τη μέση διάρκεια ενός συμβολαίου στο γυναικείο παιχνίδι να μην ξεπερνά τους 12 μήνες. Όταν μόνο 3 στις 100 ομάδες προσφέρουν υποστήριξη στην φροντίδα του παιδιού, προκειμένου η εκάστοτε αθλήτρια να συνεχίζει να προπονείται. Με αυτές τις συνθήκες δεδομένες, αλήθεια, προξενεί εντύπωση το γεγονός ότι 47% των παικτριών θα σταματούσε το ποδόσφαιρο σε περίπτωση που ξεκινούσε οικογένεια;

Σε αυτόν τον κόσμο, το  «Doboth», το σλόγκαν της Σάρα και της προσπάθειάς της, αποκτά μια ακόμα μεγαλύτερη δυναμική, στέλνει ένα ακόμα πιο ηχηρό μήνυμα.

Η ίδια δηλώνει πως «στο μέλλον θα πρέπει να θεωρείται κανονικό μια γυναίκα να γεννά και να επιστρέφει στην καριέρα της. Οι σύλλογοι θα αναγκαστούν να αποκτήσουν γνώση γύρω από αυτό το κομμάτι και να υποστηρίζουν τις αθλήτριές τους», προσθέτοντας ότι «δεν υπάρχει πιο όμορφο συναίσθημα στον κόσμο από το να μπορείς να κάνεις αυτό που αγαπάς και μετά να γυρίζεις σπίτι στην οικογένεια σου». Για αυτό το πιο «όμορφο συναίσθημα στον κόσμο» η Ισλανδή αποφάσισε να μην το βάλει κάτω.

Φυσικά και θα ήταν αυτή!

«Αν κάποια είναι να το καταφέρει, τότε σίγουρα αυτή είναι η Σάρα», δήλωνε ο αδερφός της για τον στόχο της ταχύτατης επιστροφής της στην αγωνιστική δράση, μήνες πριν ακόμη αυτή γεννήσει.

Μα φυσικά. Πώς να μην είναι αυτή; Σαν γραμμένο από κάποια μοίρα το δικό της κράμα να θριαμβεύσει σε αυτήν την πρόκληση. Σαν τα 30 ενεργά ηφαίστεια της χώρας της να την εφοδίασαν με την απαραίτητη λάβα, το πάθος και την εκρηκτικότητα που θα χρειαζόταν για να παλέψει, ενώ παράλληλα οι τεράστιες εκτάσεις πάγου που θα βρει κανείς στα ίδια μέρη να της προσέφεραν την επίσης απαραίτητη πειθαρχεία και ηρεμία για να μείνει προσηλωμένη στον στόχο της.

Από μικρό κορίτσι με μια μπάλα στα πόδια, έμαθε να μισεί την ήττα, να γίνεται ορισμένες φορές πιο επιθετική, πιο άγρια από αυτό που οι συνθήκες σήκωναν.

Αυτό το κοριτσάκι που λάτρευε το ποδόσφαιρο και δεν μπορούσε να συμφιλιωθεί με την ιδέα της αποτυχίας, που τα πνευμόνια του φούσκωναν από κίνητρο, κάθε φορά που του έλεγαν ότι δεν μπορεί να κάνει κάτι, που πείσμωνε και ίδρωνε στο γήπεδο, μέχρι να φτάσει εκεί όπου θέλει, ταυτόχρονα είχε κάτι πολύ σημαντικό δίπλα της. Μια πανέμορφη οικογένεια να την στηρίζει.

«Όταν έπαιζα μπάλα στα πέντε-έξι, κάθε φορά που έκανα κάτι καλό, γυρνούσα να κοιτάξω τους γονείς μου στην πλαϊνή γραμμή, ήταν πάντα εκεί», λέει. Δεν σταμάτησε ποτέ να βιώνει την ασύγκριτη αίσθηση που σου προσφέρει το περιβάλλον μιας υγιούς οικογένειας.

Η ίδια κοπέλα κάποια χρόνια αργότερα, στα πρώιμα στάδια της εφηβείας, είδε τα πόδια της σχεδόν να διαλύονται. Ρήξη χιαστού και κάταγμα μηριαίου οστού τής στέρησαν το ποδόσφαιρο για δύο χρόνια και έκαναν το όνειρο της να γίνει επαγγελματίας παίκτρια να φαίνεται πιο μακρινό, πιο άπιαστο από ποτέ.

Δεν στάθηκαν αρκετά όμως να στερήσουν στο κορίτσι του συνεχούς ανταγωνισμού με τον εαυτό του το ντεμπούτο του στην Εθνική Ισλανδίας μόλις στα 16 του χρόνια.

Λίγο παραπάνω από μια 10ετία ύστερα, το 2018 και 2020, το κορίτσι, το οποίο ήδη τότε κυριαρχεί στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο, γίνεται η πρώτη γυναίκα που της απονέμεται δύο φορές το βραβείο του Sportsperson της χρονιάς στην Ισλανδία.

Όλα τα βιώματά της μέχρι την στιγμή που αποφάσισε πως θα συνδύαζε καριέρα και μητρότητα, όλα “φώναζαν” ένα βροντερό «Φυσικά και θα ήταν αυτή!», ως απάντηση στα λόγια του αδερφού της.

ÓSTÖÐVANDI

Ανάμεσα στα δύο βραβεία, το 2019 ένα ασπρόμαυρο βιβλίο γεμίζει τα βιβλιοπωλεία του Ρέικιαβικ και της υπόλοιπης χώρας. Το πρόσωπο της Σάρα καταλαμβάνει ολόκληρη την έκταση του εξωφύλλου. Το αποφασιστικό και μαχητικό βλέμμα της όμως είναι αυτό που κερδίζει το ενδιαφέρον των ματιών αυτού που το κοιτά.

Λίγο κάτω με μεγάλα λευκά γράμματα γράφει «Sara Bjork», για να έρθει το έντονο κόκκινο «ÓSTÖÐVANDI» και να συμπληρώσει το σκηνικό.

«Óstöðvandi», επίθετο, «αυτός που δεν μπορούν να τον σταματήσουν», “αυτή”, στην προκειμένη περίπτωση, «Η ασταμάτητη».

«Tο βιβλίο μιλά για το πώς ξεπέρασα όλες τις δυσκολίες και τα εμπόδια που συνάντησα, ώστε να γίνω το άτομο που είμαι σήμερα. Δεν επέτρεψα σε τίποτα να με κρατήσει πίσω».

Το πιο όμορφο πράγμα που της συνέβη ποτέ, η γέννηση του παιδιού της, δεν θα μπορούσε να είναι αυτό που θα την κρατήσει πίσω για πρώτη φορά.

Παρά μόνο αυτό που θα της εξασφάλιζε την ευτυχία και θα της έδινε μια έξτρα δύναμη κάθε φορά που θα αγωνιζόταν, εκπροσωπώντας τη χώρα και την ομάδα της.

Μόνο αυτό που στο μέλλον θα της θυμίζει πως, για να συνδυάσει αρμονικά αυτά που αγαπά περισσότερο, το ποδόσφαιρο και την οικογένειά της, χρειάστηκε να δώσει μια μεγάλη μάχη, για την ίδια και για όλες τις υπόλοιπες μητέρες εκεί έξω.

Το Ράγκναροκ μιας πραγματικά ασταμάτητης μαμάς-ποδοσφαιρίστριας.

Πηγή: Athletes’ Stories