Του Γιάννη Φιλέρη
Υπάρχει πάντα μια λεπτή γραμμή που χωρίζει την ιδιωτικότητα ενός δημόσιου προσώπου από τον λαϊκισμό και τον (σχεδόν) κανιβαλισμό του. Η δημοσιογραφία (κυρίως των ταμπλόιντ, αλλά όχι μόνο) δυστυχώς υποκύπτει πολύ συχνά στον πειρασμό “αποκαλύπτοντας” πτυχές της ζωής ενός ανθρώπου, που ο ίδιος ενδεχομένως να μην ήθελε ποτέ να δημοσιοποιηθούν.
Είτε πρόκειται για ένα πρόβλημα υγείας, είτε για ένα διαζύγιο ή μια “οικονομική καταστροφή”, φτάνει ένα αδιάκριτο μάτι για κάνει τη ζωή του άλλου σμπαράλια και να την προσφέρει ως ανάγνωσμα, ή αντικείμενο σχολιασμού στα αδηφάγα social media από σχετικούς και άσχετους.
Το τελευταίο παράδειγμα του Γιώργου Ανατολάκη έρχεται να μας υπενθυμίσει το αιώνιο ερωτηματικό για το που σταματάει η περίφημη “ελευθερία του λόγου και το δικαίωμα της πληροφόρησης” και ξεκινάει η προστασία της ιδιωτικής ζωής. Παλιότερα τα βρετανικά ταμπλόιντ, πρωτοπόρα στο να κανιβαλίζουν από τα μέλη της βασιλικής οικογένειας (με προτίμηση στη Νταϊάνα) μέχρι τους οπαδούς της Λίβερπουλ στο Χίλσμπορο, είχαν έτοιμη την καραμέλα του “δημοσίου συμφέροντος”. Στην εποχή του ίντερνετ πάντα μοιάζουν να έχουν ξεχειλώσει ακόμη περισσότερο.
Ζούμε σε μια εποχή που δεν υπάρχουν ευδιάκριτα όρια, ο καθένας νομίζει ότι μπορεί να μιλάει για όλα, να επεμβαίνει παντού, ακόμη και στον ιδιωτικό σου χώρο, τον οποίο απαιτεί να τον παραβιάζει αλλά και να τον γνωρίζει απέξω και ανακατωτά.
Στην Ελλάδα η ιδιωτική ζωή κάθε πολίτη προστατεύεται από το Σύνταγμα, πολλές φορές όμως μπαίνουμε στο σπίτι ενός ανθρώπου, ενώ δεν μας έχει καλέσει κανείς. Ο Ανατολάκης, πρώην διεθνής ποδοσφαιριστής, στη συνέχεια βουλευτής και πρόεδρος της ΕΠΣ Πειραιά, εργάζεται, πλέον, για τον βιοπορισμό του, μεταφέροντας ανταλλακτικά αυτοκινήτων. Κοινώς courier.
Η ιστορία του, για την οποία βέβαια ο ίδιος δεν ρωτήθηκε ούτε του ζητήθηκε να δώσει την έγκρισή του για την δημοσιοποίησή της, θεωρήθηκε εξ αρχής ως disaster story. Για κάποιους άλλους, που πήραν την σκυτάλη από το βασικό δημοσίευμα, η εξέλιξη της ζωής του, συνδυάστηκε με την πολιτική του καριέρα, τη θητεία στη βουλή υπό την σκέπη του ακροδεξιού ΛΑΟΣ και την περίφημη επερώτησή του για τους αεροψεκασμούς. Πάρε το αυγό και κούρευτο.
Καταστροφή είναι να μην εργάζεσαι
Ο Ανατολάκης δεν είναι ο πρώτος πρώην αθλητής, που βιώνει μια οικονομική δυσπραγία. Δεκάδες παραδείγματα τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό πείθουν ότι το φαινόμενο είναι συχνό. Στο ΝΒΑ και στο NFL μάλιστα, τα τελευταία χρόνια, και επειδή τα εκατομμύρια χορεύουν γύρω από το κεφάλι των νεαρών μπασκετμπολιστών, υπάρχουν ειδικευμένοι σύμβουλοι διαχείρισης της περιουσίας που αποκτούν πριν κλείσουν τα 30 τους χρόνια.
Το 2009 το Sports Illustrated αποκάλυψε ότι το 60% των πρώην ΝΒΑερ χάνουν την περιουσία τους πέντε χρόνια μετά την αποχώρησή τους από τα γήπεδα. Στο NFL τα ποσοστά είναι ακόμη χειρότερα. Το 78% των αθλητών που παίζουν αμερικάνικο ποδόσφαιρο χρεωκοπούν, μόλις δυο χρόνια μετά την απόσυρσή τους. Το ντοκιμαντέρ του ESPN, από τη σειρά 30 for 30, με τίτλο “Broke” που υπογράφει ο Μπίλι Κόρμπεν, αναφέρεται στο θέμα, με εξομολογήσεις πολλών παικτών για το πως από το ζενίθ, έπεσαν στο ναδίρ.
Είναι μια εξαιρετική ταινία που εξηγεί και τον τρόπο σκέψης των νεαρών αθλητών, οι οποίοι εντελώς απροετοίμαστοι να διαχειριστούν ξαφνικά ένα ποτάμι από εκατομμύρια. Οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές περιγράφουν πως ξόδευαν αλόγιστα τα χρήματα, πώς έμπλεκαν στα νύχια διάφορων επιτήδειων, πως βίωσαν την κατάθλιψη και μπόρεσαν να σηκώσουν κεφάλι.
Άλλο, όμως, η οικειοθελής συνέντευξη-εξομολόγηση ενός επαγγελματία που έχει βιώσει μια βίαιη μεταβολή του στάτους της ζωής του κι άλλο η ολότελα αδιάκριτη ματιά στη ζωή ενός ανθρώπου, που μπορεί να αντιμετωπίζει μεγάλες δυσκολίες, δεν καταστράφηκε ωστόσο, εφόσον είναι ικανός να εργάζεται και να βγάζει προς το ζην.
Καταστροφή πραγματική είναι, να μην μπορείς να εργαστείς, να βρίσκεις τις πόρτες κλειστές στην αναζήτηση δουλειάς. Να αισθάνεσαι παρείσακτος, ότι η ηλικία σου είναι απαγορευτική αν έχεις περάσει τα πενήντα, να νιώθεις ότι δεν έχεις κανένα μέλλον, ενώ η ζωή σου μόλις τώρα ξεκινάει. Αυτό ας το θυμούνται πάντα όσοι εύκολα χρησιμοποιούν τέτοιους επιθετικούς προσδιορισμούς.
Κανένας λόγος να ντρέπεται
Ο Γιώργος Ανατολάκης μπορεί να κριθεί για το αν ήταν καλός ή κακός ποδοσφαιριστής, για τις πολιτικές θέσεις του, σε καμιά περίπτωση όμως για την εργασία του. Δεν έχει κανένα λόγο να ντρέπεται επειδή με το μηχανάκι του μεταφέρει ανταλλακτικά αυτοκινήτων στη Λεωφόρο Θηβών. Από πότε, άλλωστε, το επάγγελμα του κούριερ αποτελεί … ντροπή;
Θα μπορούσαν οι άνθρωποι που ασχολούνται με τη συγκεκριμένη δουλειά να μας πουν περισσότερα. Για τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν καθημερινά, την ασφάλισή τους, τον εργασιακό μεσαίωνα που βιώνουν, ειδικά στον ιδιωτικό τομέα, καθώς πολλοί δεν έχουν υπογράψει σύμβαση με την εταιρεία που εξυπηρετούν, αλλά είναι ενοικιαζόμενοι εργαζόμενοι. Να δούμε ποιος και γιατί ακριβώς πρέπει να ντρέπεται και ποιος όχι.
Χιλιάδες άνθρωποι όπως ο πρώην διεθνής ποδοσφαιριστής, δεν έχει σημασία αν είχαν ή όχι κάποια στιγμή πολλά ή λίγα λεφτά, σηκώνονται το πρωί και εργάζονται όλη την μέρα ώστε να ζήσουν τις οικογένειες τους. Ούτε ντρέπονται, ούτε σκέφτονται σαν κατεστραμμένοι.
Ο Ανατολάκης δεν παρανόμησε. Δεν έκλεψε, ούτε πούλησε ναρκωτικά. Μια δουλειά αποφάσισε να κάνει, ώστε να μπορεί να αντεπεξέρχεται των υποχρεώσεων του. Είναι οι ντελιβεράδες και οι κούριερ που έτρεχαν σαν παλαβοί στη διάρκεια της διπλής καραντίνας, αυτοί που μαζί με τους υγειονομικούς άξιζαν το χειροκρότημά μας, έκαναν τη δουλειά για χάρη μας.
Το κουτσομπολιό για το πως έχασε την περιουσία του, η καταπάτηση κάθε ιδιωτικότητας, ώστε να μάθουμε λεπτομέρειες ακόμη και για το διαζύγιο του, όχι μόνο δεν έχουν σχέση με την ουσία του επαγγέλματος που διάλεξε να ακολουθήσει, αλλά δεν θα έπρεπε και να τις μαθαίνουμε χωρίς ο ίδιος να συναινεί για τη δημοσιοποίησή τους.
Όσο για το πολιτικό του παρελθόν, υπάρχουν εκατοντάδες αφορμές και αιτίες να επιτεθεί κανείς στην ακροδεξιά, από το να πάρει την εικόνα του Ανατολάκη με το μηχανάκι και να την περιφέρει άσκοπα και με περιπαικτική διάθεση στα κοινωνικά δίκτυα…
Πηγή: Sport24