Του Παύλου Δεπόλλα
Κοιτώντας ψηλά, στον ουρανό του Madison Square Garden, οι αποσυρμένες φανέλες είναι εννιά. Σχεδόν όλες για παίκτες και τον προπονητή (Ρεντ Χόλτζμαν) παρόντες στους δύο μοναδικούς τίτλους των Νικς. Το 1970 και το 1973.
Επτά οι τύποι με τα δαχτυλίδια, ένας ο ακόμα παλιότερος Ντικ ΜακΓκουάιρ. Έχει περάσει μισός αιώνας και στη Νέα Υόρκη όλο (νομίζουν ότι) φτιάχνουν ομαδάρες και όλο τρώνε τα μούτρα τους. Ένας, και μόνο, τύπος αποδείχθηκε όλο αυτό το διάστημα κορυφαίος. Ικανός να τους φέρει ξανά και ξανά κοντά στην πηγή. Πιστός, 15 χρόνια ήταν αυτά. Βράχος.
Ο Πάτρικ Γιούιν. Η ένατη φανέλα, εκεί ψηλά στο Garden. Βράχος βέβαια ήταν κι εκείνος που κουβαλούσε ο μυθικός Σίσυφος. Έφτανε μαζί του αγκομαχώντας μέχρι την κορυφή, του έπεφτε, άντε πάλι από την αρχή. Η ιστορία της νεοϋορκέζικης ζωής του Γιούιν, ένα πράμα.
Κάθε φορά που έφτανε στους ΝΒΑ finals ή έστω τους πλησίαζε, κάτι ή… κάποιος συνέβαινε και δεν έβαζε δαχτυλίδι στα χοντρά του δάχτυλα. Ξεφυσούσε από τα τεράστια ρουθούνια του, επανερχόταν σύντομα στην κορυφογραμμή, ξανάπεφτε. Ηρωικά όμως. Κερδίζοντας τη συμπάθεια των ουδετέρων, τις λιγοστές φορές που στο «Μεγάλο Μήλο» έχανε την υπομονή των πιστών ακολούθων του.
Τεράστιες είναι και οι πλάτες του κυρίου που μεγαλούργησε για μιάμιση δεκαετία στο ΝΒΑ και δη στη Νέα Υόρκη. Σε αυτές κουβάλαγε την παρέα του, τα όνειρα και τις προσδοκίες που ο ίδιος δημιουργούσε. Από τις περιπτώσεις που ο χαρακτηρισμός «θηριώδης σέντερ» δεν καταντά κλισέ, μα αποδίδει πιστά την εικόνα ενός μπασκετμπολίστα μέσα στις τέσσερεις γραμμές.
Δεν ήταν τόσο τα 213 εκατοστά του όσο ο συνδυασμός τους με το χτιστό τετράγωνο κορμί. Τον όγκο που έδενε με την αφύσικη εκρηκτικότητα, την έμφυτη αμυντική ικανότητα που συνόδευσε από κάποιο σημείο και μετά την επίκτητη επιθετική ευχέρεια.
Ο πρώτος βράχος είχε γλιστρήσει πάντως από την πλάτη του το 1982. Aν και φρέσμαν, ξεκινούσε και ήταν ο ηγέτης του Τζορτζτάουν. Πράγματα ανήκουστα, σε εποχές που οι κολεγιακοί ρούκηδες ήταν για να κουβαλάνε τσάντες. Πρώτο Final 4 από το 1943, Τελικός, μπροστά έναν πόντο οι Χόγιας. Καλάθι ο Τζόρνταν, κλέψιμο ο MOP Τζέιμς Γουόρθι, 63-62 το Νορθ Καρολάινα, άντε πίσω στους πρόποδες, Σίσυφε.
Αποκλεισμός στον δεύτερο γύρο του τελικού τουρνουά το επόμενο έτος, κατάληξη στον Λευκό Οίκο και αγκαλιές με τον Πρόεδρο Ρόναλντ Ρέιγκαν στο μεθεπόμενο. Τίτλος! Με θύμα στον Τελικό (84-75) τους Phi Slama Jama του Χιούστον. Άρα και τον Ακίμ Ολάζουον, ο οποίος έμελλε να πάρει την εκδίκησή του επί προσωπικού στους τελικούς του ΝΒΑ. Όχι που δεν θα είχε αστερίσκο και το μοναδικό τρόπαιο του Γιούιν σε διασυλλογικό επίπεδο…
Αντίθετα με τους άλλους κολεγιακούς σταρ, έμεινε και τέταρτη χρονιά στο Πανεπιστήμιο. Για να πάρει το πτυχίο του στις Καλές Τέχνες. Ναι, αυτός που ήταν και καλά στούρνος. Και πώς να μην το κάνει, όταν το είχε υποσχεθεί στη μητέρα του, η οποία στο μεταξύ είχε φύγει από τη ζωή;
Ένα ακόμα Final 4, 15 πλέον οι νίκες των Χόγιας στα τελικά τουρνουά εν τη παρουσία του. Έναντι συνολικά δύο στις εννιά προ Γιούιν περιόδους με τον Τόμπσον στο τιμόνι… Άλλη μια οριακή ήττα σε Τελικό από πρόγραμμα που είχε φτάσει κοντά στο να τον αποκτήσει το 1981 (66-64 το Βιλανόβα εν προκειμένω), ώρα ΝΒΑ για τον «μπουλντόζα» με το χαρακτηριστικό κοντομάνικο φανελάκι μέσα από την εμφάνιση.
Ένας φάκελος, μια τσάκιση, μια ζωή
Ήταν παικταράς, ήταν σκληραγωγημένος όσο λίγοι. Άφησε πίσω τους τελικούς, την παιδιάστικη χλεύη προς το πρόσωπό του και τα πορτοκάλια που του πέταγαν στο Σίρακιουζ και έβαλε τα καλά του. Βραδιά του ντραφτ, η πρώτη με λοταρία. Μέχρι τότε η τελευταία ομάδα στην Ανατολή και η τελευταία στη Δύση είχαν “κλειδωμένα” τα δύο πρώτα πικ. Το Νο 1 έβγαινε στο στρίψιμο του νομίσματος.
Για να αποτραπεί το tanking (καλά πήγε αυτό…), στη διεκδίκηση της πρώτης επιλογής μπήκαν και οι υπόλοιποι εκτός πλέι οφ σύλλογοι. Με κλιμακούμενες προς τα κάτω πιθανότητες καθιερώθηκε το σχετικό σύστημα, εντούτοις το 1985 όλες εκείνες οι ομάδες είχαν τις ίδιες πιθανότητες. Από ένας λευκός φάκελος με εσώκλειστο το logo τους και… όποιος πάρει τον Γιούιν.
Ο αστικός μύθος του Λος Άντζελες θέλει τους Κλίπερς να βάζουν 33 ραβίνους να ψάλλουν για καλή τύχη, με σαφή την παραπομπή στον ψηλό με το «33» στην πλάτη. Αρκέστηκαν στο ένα τριάρι (Νο 3) και την «πατάτα» με τον Μπενόιτ Μπέντζαμιν, βλέποντας το αντικείμενο του πόθου να μένει στο Madison Square Garden.
Σε μια διπλανή αίθουσα είχε διενεργηθεί το ντραφτ, το οποίο για τους συνωμοσιολόγους ήταν στημένο. Οι φάκελοι ρίχτηκαν στο διάφανο μπλέντερ, ένας όμως προσέκρουσε πρώτα στο σιδερένιο στέλεχος της μανιβέλας, αποκτώντας μια ανεπαίσθητη τσάκιση σε μία γωνία. Ήταν άραγε όντως ο ίδιος που τραβήχτηκε μετά το ανακάτεμα; Ήταν άραγε τόσο προσεκτικός ο (Νεοϋορκέζος και συμπαθών τους Νικς) κομισάριος Ντέιβιντ Στερν, ο οποίος μάλιστα δεν ξεκόλλησε τα μάτια του από τη διαδικασία και τον τράβηξε;
Το σίγουρο είναι ότι, ανοίγοντάς τον, ξεπρόβαλε το σήμα των Νικς. Οι πανηγυρισμοί που ακολούθησαν δικαιολογούνται. Μέχρι σήμερα που ο μίστερ Γιούιν παραμένει ο πρώτος σκόρερ στην ιστορία τους. Ο πρώτος ριμπάουντερ, ο πρώτος “κλέφτης”, ο πρώτος μπλοκέρ. Μέσοι όροι σε επίπεδα νταμπλ-νταμπλ (22.8 π., 10.4 ριμπ.), 2.7 τάπες ανά παιχνίδι. Έντεκα φορές All Star, επτάκις ψηφισθείς στην πρώτη ή δεύτερη καλύτερη πεντάδα του ΝΒΑ, τρις στις αντίστοιχες καλύτερες αμυντικές.
Στη σκιά του Τζόρνταν και του Χακίμ
Κορυφαίος ρούκι το 1986, απόντος του ηγέτη Μπέρναρντ Κινγκ και με τον έμπειρο σέντερ Μπιλ Κάρτραϊτ να χάνει κι αυτός πολλούς αγώνες λόγω τραυματισμού, ο Γιούιν έγινε αμέσως αυτός ο ηγέτης. Από το 1987 έως το 1997 ο ίδιος δεν τραυματίστηκε καν. Δύο ματσάκια ανά σεζόν έχανε…
Οι δικοί του Νικς έχαναν επίσης αραιά και πού στις περισσότερες κανονικές περιόδους, μα στα πλέι οφ τα όνειρά τους γκρεμίζονταν. Θέλει και τάιμινγκ μερικές φορές… Ο Γιούιν έπεσε στην εποχή του Μάικλ Τζόρνταν και του Χακίμ (πλέον, διότι Ακίμ ήταν ως κολεγιόπαις) Ολάζουον. Αν απέναντί τους “έκλεψε” ένα Πρωτάθλημα στο NCAA, στο ΝΒΑ τους είδε να σαρώνουν κάθε, μα κάθε τίτλο από το 1991 μέχρι και το 1998.
Τους Μπουλς τους είχαν και μέσα στα πόδια τους, στην Ανατολή, οι Νικς. Το 1992 τούς έφτασαν σε έβδομο ματς στους ημιτελικούς της περιφέρειας. Χάρη στον Γιούιν που μετά από μια εναρκτήρια 34άρα με 16 ριμπάουντ και έξι ταπίδια ισοφάρισε και 3-3 με 27 πόντους και… ένα πόδι, ελέω διαστρέμματος. Το πρήξιμο δεν υποχώρησε, υποχώρησε η Νέα Υόρκη στο Game 7 (81-110).
To κοντέρ μηδενίστηκε, ο βράχος τοποθετήθηκε πάλι στην πλάτη του και έδειχνε ελαφρύτερος από κάθε άλλη φορά. Την αμέσως επόμενη σεζόν οι Νικς άφησαν πίσω τους στη ρέγκιουλαρ σίζον το Σικάγο. Το άφησαν πίσω και 2-0 στους ανατολικούς τελικούς, με τον Jamerican να φλερτάρει με νταμπλ-νταμπλ επιπέδου 25-20 και τον Τσαρλς Όκλεϊ, τον Τζον Σταρκς και τους λοιπούς λεβέντες του άλλου Πατ (του Ράιλι) να δέρνουν και τη μάνα τους.
Φευ… Μπρέικ των «Ταύρων» στο καθοριστικό Game 5 παρά το Γιούιν-Τζόρνταν 33-29 στην άτυπη μονομαχία, 4-2 αμέσως μετά η ομάδα του Φιλ Τζάκσον, three-peat. Ο «Μιχαλάκης» σταμάτησε προσωρινά, τον διαδέχθηκε στην κορυφή ο Ολάζουον. Εις βάρος του Γιούιν, που λέγαμε…
Η φάση ήταν “ή τώρα ή ποτέ”. Από το Πρωτάθλημα του 1973 είχαν να δουν τελικούς στο Garden. Τους είδαν, επικρατώντας 4-3 και των Μπουλς και των Πέισερς. Για να δουν, πάλι σε Game 7, τους Ρόκετς να το σηκώνουν. Ο Χακίμ επικράτησε στην (κανονική εδώ, βάσει θέσης) μονομαχία του Γιούιν, σημειώνοντας οκτώ πόντους περισσότερους κατά μέσο όρο στη σειρά και περιορίζοντάς τον στο 36.3% εντός παιδιάς.
Το νεοϋορκέζικο 3-2 ανατράπηκε με δύο οριακές νίκες των Τεξανών στο Χιούστον, ενώ το 1995 η… παραδοσιακή πια πίκρα με αποκλεισμό 4-3 (από τους Πέισερς του Ρέτζι Μίλερ) ήρθε με τον Τζαμαϊκανό να αστοχεί σε finger roll στην εκπνοή που θα έστελνε το ματς στην παράταση. Το 1996 είχε γυρίσει πια ο Τζόρνταν, ο οποίος έριχνε 40άρες στο 4-1 του δεύτερου γύρου, καλά κρασιά…
Πάντως μια χαρά κρατούσε αξιόμαχους ο άνθρωπός μας τους Νικς και κατά τη διάρκεια του δεύτερου three-peat του Σικάγο. Απλώς, (εφ)εύρισκαν νέους τρόπους να χύνουν την καρδάρα και να λυγίζουν υπό το βάρος του βράχου.
Το 1997 κατάφεραν να αποκλειστούν, ναι, με 4-3, παρότι είχαν προηγηθεί 3-1 με το Μαϊάμι. Ο Ράιλι είχε περάσει στους Χιτ, άρα οι μαθητές του έπρεπε να περιμένουν το ροντέο στο Game 5. Έπεσαν στην παγίδα, ο Γιούιν και κάμποσοι ακόμα άφησαν τον πάγκο σε μια μανούρα για να παίξουν ξύλο και αποκλείστηκαν από το επόμενο παιχνίδι, η σειρά γύρισε.
Γύρισαν και οι Νικς σε τελικούς, το 1999. Έχοντας λαχταρίσει έναν χρόνο νωρίτερα, όταν διέλυσε τον καρπό του πέφτοντας από ένα κάρφωμα (και επιστρέφοντας πάντως στα πλέι οφ, παίρνοντας ρεβάνς από το Μαϊάμι και γνωρίζοντας έναν ακόμα αποκλεισμό από την Ιντιάνα), ο αρχηγός οδήγησε την ομάδα σε μια απρόσμενα εντυπωσιακή πορεία.
Νέος θρίαμβος επί των Χιτ, “σκούπισμα” των Χοκς, ρεβάνς από τους Πέισερς. Απέναντί τους ωστόσο ο ίδιος τραυματίστηκε. Δεν εμφανίστηκε στους ΝΒΑ finals, όπου η Νέα Υόρκη είχε γράψει ιστορία, φτάνοντας από το Νο 8 (όπως ξανάκανε 24 χρόνια αργότερα το Μαϊάμι), οι Σπερς έκαναν περίπατο με 4-1. Όταν δεν έχεις τον “πύργο” σου, πώς να τα βάλεις με τους δίδυμους τέτοιους των Τιμ Ντάνκαν και Ντέιβιντ Ρόμπινσον;
Ίνδαλμα του Σακίλ, κόουτς και… Τρίκαλα
Με τον Ρόμπινσον βέβαια, όπως και με τον (έτερο σέντερ που σημάδεψε με την παρουσία του εκείνα τα χρόνια το ΝΒΑ) Ολάζουον, συνυπήρξαν στην «Dream Team». Το 1992 στη Βαρκελώνη έκανε δύο τα Χρυσά του Ολυμπιακά μετάλλια, έχοντας φορέσει στο στήθος κι εκείνο του 1984 στο Λος Άντζελες. Δίπλα του και στα δύο, τόσο ως κορυφαίος του πλανήτη όσο και ως κολεγιόπαις, ο Τζόρνταν.
Η “νέμεσή” του ήταν δίπλα στον Γιούιν, ως… προϊστάμενος και υφιστάμενος μαζί, και στην πρώτη σεζόν του ψηλού μετά την αποχώρησή του από την ενεργό δράση. Το 2000 χάρισε με νικητήριο κάρφωμα μία ακόμα επικράτηση επί των Χιτ σε πλέι οφ με 4-3 και έκλεισε την καριέρα του σε Σιάτλ και Ορλάντο.
Το 2002, με τον ιδρώτα του παίκτη ακόμη πάνω του, δέχτηκε πρόταση να γίνει προπονητής. Από τον φίλο του τον «MJ», Αντιπρόεδρο και μικρομέτοχο των Γουίζαρντς αλλά και… παίκτη τους. Ο 40χρονος Γιούιν γύρισε σε γνώριμα από το Τζορτζτάουν μέρη και ήταν στο τεχνικό τιμ στην τελευταία σεζόν του Τζόρνταν πάνω στα παρκέ, έχοντας παίκτη και τον παρτενέρ του στη φροντ λάιν των Νικς, Όκλεϊ.
Αμφότεροι ήταν από την πλευρά τους παρόντες στο Garden τον Φεβρουάριο του 2003, όταν η φανέλα με το «33» τράβηξε για ψηλά. Το συγκεκριμένο νούμερο φόρεσε στο χάι σκουλ και το κολέγιο ολόκληρος Σακίλ Ο’Νιλ. Ακριβώς επειδή είχε ίνδαλμα τον Γιούιν.
Συνεχίζοντας ως ασίσταντ σε Χιούστον και Ορλάντο, ο τελευταίος δούλεψε επί σειρά ετών με τους Γιάο Μινγκ και Ντουάιτ Χάουαρντ αντίστοιχα.
Κανένας τους βέβαια δεν έμαθε να ρολάρει τόσο γρήγορα και να στέλνει την μπάλα στο καλάθι με τέτοια συνέπεια από μέση απόσταση όσο αυτός. Τα πιο θεαματικά καλάθια του ήταν καρφώματα με το δεξί χέρι σε σχεδόν πλήρη έκταση και την μπάλα καπακωμένη στην πελώρια παλάμη του. Τα πιο χαρακτηριστικά, τα αγαπημένα του baseline jumper.
Προσπάθησε να τα διδάξει και στη Σάρλοτ, όπου ο (ιδιοκτήτης των Χόρνετς πια) Τζόρνταν τον πήρε για μία τετραετία πάλι κοντά του, ως ασίσταντ. Χεντ κόουτς έγινε γυρίζοντας στο Τζορτζτάουν, μα η εξαετής παρουσία του στο τιμόνι των Χόγιας κύλησε δίχως επιτυχίες.
Δεν το έχει ως (πρώτος) προπονητής, αρκεί όμως να δέχεται μέχρι σήμερα επαίνους από τους δικούς του για ό,τι ήταν ως παίκτης. Ακόμα και από τον Πιτίνο, με τον οποίον έμελλε να συνεργαστούν τελικά δύο σεζόν στη Νέα Υόρκη.
Καμαρώνει πλέον με το σακάκι του κόουτς τον Πάτρικ Γιούιν Τζούνιορ. Το ένα από τα τρία παιδιά του, αυτό που πήρε το όνομά του και ακολούθησε τον ίδιο δρόμο. Του μπάσκετ, που τον έφτασε και μέχρι τα Τρίκαλα και την Κηφισιά.
Για τον Σίνιορ, το ζήτημα ήταν να φτάσει τους Νικς στην κορυφή. Δεν το κατάφερε παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες. Όπως όμως έγραψε κι ο Αλμπέρ Καμί στον «Μύθο του Σισύφου», «ένας άνθρωπος που μοχθεί τόσο με τις πέτρες, πέτρα ήδη κι ο ίδιος. Τον βλέπω να ξανακατεβαίνει προς το ατέλειωτο μαρτύριό του. Είναι ανώτερος της μοίρας του, πιο δυνατός από τον βράχο».
Πηγή: Athletes’ Stories
