Η ιστορία του Παγκοσμίου Κυπέλλου: Ιταλία 1934

Του Γρηγόρη Δημακάκου

Στις 8 Οκτωβρίου 1932, στο 21ο συνέδριό τους, τα μέλη της ΦΙΦΑ αποφάσισαν την ανάθεση του Παγκόσμιου Κυπέλλου 1934 στην Ιταλία. Η γειτονική χώρα τελούσε υπό φασιστικό καθεστώς από το 1922. Αρχηγός του κράτους στα χαρτιά ήταν ο βασιλιάς Βιτόριο Εμανουέλε Γ’, αλλά στην πράξη ο δικτάτορας Μπενίτο Μουσολίνι.

Ο «Ντούτσε», όπως τον αποκαλούσαν οι Ιταλοί, πίεσε όσο μπορούσε να αναλάβει η χώρα του την κορυφαία ποδοσφαιρική διοργάνωση στον κόσμο. Επίσημα δεν αποδείχθηκε τίποτα ωστόσο ο Μουσολίνι έβαλε το… χεράκι του για να αποσυρθεί η δεύτερη διεκδικήτρια του Μουντιάλ, η Σουηδία.

Στο άκουσμα των χαρμόσυνων νέων της ανάληψης της διοργάνωσης ο Μουσολίνι έδωσε αμέσως εντολή να ανακατασκευαστούν τα γήπεδα και κυρίως το «Nazionale» (σ.σ. Εθνικό), το οποίο έσπευσε να μετονομάσει σε «Stadio Partitο Nazionale Fascista» (σ.σ. Στάδιο Εθνικού Φασιστικού Κόμματος).

Ο Ιταλός δικτάτορας ξόδεψε τεράστια ποσά, αλλά γνώριζε ότι θα τα έπαιρνε πίσω και με… τόκο, ενώ θα προβαλλόταν κι ο φασισμός σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του πλανήτη. Φρόντισε μάλιστα να υπάρχει και «ζωντανή» ραδιοφωνική κάλυψη των αγώνων.

Βέβαια, η Ιταλία θα έπρεπε να προκριθεί στη διοργάνωση. Οι χώρες που δήλωσαν συμμετοχή ήταν 32 και για να ξεχωρίσουν οι 16 της τελικής φάσης διεξήχθησαν προκριματικά. Οι βρετανικές ομοσπονδίες (Αγγλία, Σκωτία, Ουαλία, Βόρεια Ιρλανδία) απείχαν και πάλι της διαδικασίας, ενώ η Ιρλανδία (όπως και το Βέλγιο) αποκλείστηκε από την Ολλανδία.

Αίσθηση προκάλεσε η απουσία της πρωταθλήτριας κόσμου Ουρουγουάης. Η «σελέστε» προέβη ουσιαστικά σε αντίποινα για τη μη συμμετοχή της Ιταλίας στο Μουντιάλ 1930 και δεν δήλωσε «παρούσα» στα προκριματικά. Η Βραζιλία κι η Αργεντινή προκρίθηκαν χωρίς αγώνες, αφού αποχώρησαν το Περού και η Χιλή αντίστοιχα.

Η πρόκριση επί της Ελλάδας

Μερικούς μήνες πριν την έναρξη της τελικής φάσης ο Μουσολίνι φώναξε στο γραφείο του τον πρόεδρο της ιταλικής ομοσπονδίας ποδοσφαίρου, ναύαρχο Τζόρτζιο Βακάρο. Η Ιταλία θα φιλοξενούσε τη διοργάνωση κι επιβαλλόταν να είναι παρούσα «Φυσικά Ντούτσε», είπε ο Βακάρο στον δικτάτορα «Θα ήταν υπέροχο».

Ο Μουσολίνι πήρε το γνωστό αυστηρό του ύφος: «Ναύαρχε, δεν κατάλαβες. Η Ιταλία πρέπει να κερδίσει το Παγκόσμιο Κύπελλο». Η Ιταλία κληρώθηκε να παίξει την πρόκριση σε δύο αγώνες με την Ελλάδα.

Στις 25 Μαρτίου 1934 νίκησε στο «Σαν Σίρο» με 4-0 (40’ Γκουαρίζι, 44’, 71’ Μεάτσα, 69’ Φεράρι, έχασε πέναλτι – άουτ – στο 85’ ο Δανελιάν). Ο δεύτερος αγώνας φάνταζε εύκολη υπόθεση, αλλά δεν έγινε ποτέ.

Η Ελλάδα αποσύρθηκε αν κι είχαν πουληθεί τα 20.000 εισιτήρια του αγώνα, που επρόκειτο να διεξαχθεί στο γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας. Η ΦΙΦΑ υποστήριξε ότι «Οι Έλληνες απογοητεύτηκαν από τη βαριά ήττα στο Μιλάνο».

Η αλήθεια όμως ήταν αλλού. Αντιπροσωπεία της Ιταλίας επισκέφθηκε την Ελλάδα και παρέδωσε ένα μεγάλο χρηματικό ποσό για την εποχή, με τα τωρινά δεδομένα περίπου 350.000 ευρώ, με το οποίο η ΕΠΟ θα στέγαζε τα γραφεία της, σε κτήριο της οδού Φυλής.

Τα χρήματα αυτά ήταν «ανάσα ζωής» για τη φτωχή ΕΠΟ, που ήδη είχε ξοδέψει αρκετά για να ταξιδέψει η Εθνική Ελλάδας στο Μιλάνο για το πρώτο παιχνίδι.

Οι «οριούντι»

Στην προσπάθειά τους να δημιουργήσουν ισχυρή ομάδα οι Ιταλοί είχαν ψηφίσει το 1929 έναν νόμο, βάσει του οποίου κάθε παίκτης που είχε γεννηθεί εκτός επικράτειας από Ιταλούς γονείς θα μπορούσε να πολιτογραφηθεί Ιταλός. Ήταν ο νόμος για τους λεγόμενους «οριούντι» (σ.σ. επαναπατρισθέντες).

Την ιταλική υπηκοότητα απέκτησαν σταδιακά οι Αργεντινοί Λουίς Μόντι, Ατίλιο Ντεμαρία, Ραϊμούντο Όρσι, Ενρίκε Γκουάιτα κι ο Βραζιλιάνος Ανφιλοτζίνο Γκουαρίζι. Οι δύο πρώτοι ήταν μέλη της δευτεραθλήτριας κόσμου Αργεντινής στο Παγκόσμιο Κύπελλο 1930.

Μετά το τέλος του Παγκοσμίου Κυπέλλου 1934 ακόμη κι οι παίκτες που δόξασαν την Ιταλία αντιμετώπισαν το σκληρό πρόσωπο του Μουσολίνι. Οι Όρσι, Γκουάιτα εξαναγκάστηκαν να επιστρέψουν στην Αργεντινή κι ο Γκουαρίζι στη Βραζιλία.

Μόνο ο Μόντι παρέμεινε στην Ιταλία, αφού είχε ηγεμονικό συμβόλαιο με τη Γιουβέντους, στην οποία έκλεισε την καριέρα του.

Νοκ άουτ αγώνες

Το σύστημα διεξαγωγής της τελικής φάσης άλλαξε. Οι 16 ομάδες έδωσαν νοκ άουτ αναμετρήσεις ωσότου οι δύο νικήτριες των ημιτελικών έφτασαν στον τελικό, ενώ οι χαμένες έπαιξαν στον μικρό τελικό που καθιερώθηκε.

Η Ιταλία ξεπέρασε με το εμφατικό 7-1 τις ΗΠΑ, οι Τσεχοσλοβάκοι νίκησαν 2-1 τους Ρουμάνους, η Γερμανία 5-2 το Βέλγιο, η Ελβετία 3-2 την Ολλανδία, η Σουηδία 3-2 την Αργεντινή και η Ουγγαρία 4-2 την Αίγυπτο, την πρώτη εκπρόσωπο της Αφρικής σε τελική φάση Παγκοσμίου Κυπέλλου.

Η Βραζιλία απέτυχε ξανά, ηττήθηκε με 3-1 από την Ισπανία, ενώ στη μάχη του Τορίνο η Αυστρία χρειάστηκε την παράταση για να επιβληθεί με 3-2 της Γαλλίας.

Η «εξολόθρευση» του Θαμόρα

Στην προημιτελική φάση η «σκουάντρα ατζούρα» κλήθηκε να ξεπεράσει το εμπόδιο της Ισπανίας. Η «ρόχα» ήταν δεμένο σύνολο, του οποίου ηγείτο ο Ρικάρντο Θαμόρα, ένας από πιο φημισμένους τερματοφύλακες της εποχής, που αγωνιζόταν φορώντας πάντα τραγιάσκα.

Οι Ιταλοί ανταπέδωσαν στο 44’ με τον Φεράρι το γκολ του Ρεκέιρο στο 30’, ωστόσο ο σκόρερ δέχθηκε πάσα με το χέρι από τον Μεάτσα. Ήταν το μικρότερο κακό για τους Ισπανούς. Το χειρότερο ήταν ο τραυματισμούς του Θαμόρα.

Σε κάθε φάση μπροστά στην ισπανική εστία οι Ιταλοί επιθετικοί χτυπούσαν στο… ψαχνό. Ο Θαμόρα έσπασε δύο πλευρά. Το ματς έληξε 1-1 και την επόμενη έγινε ο επαναληπτικός, χωρίς την παρουσία του τραυματία Θαμόρα.

Με γκολ του Μεάτσα στο 11’ οι Ιταλοί κέρδισαν με 1-0. Οι Ισπανοί διαμαρτυρήθηκαν έντονα, αφού δύο παίκτες της Ιταλίας ήταν οφσάιντ, ο Σκιάβιο όταν ξεκίνησε τη φάση και ο Ντεμαρία, που εμπόδιζε τον τερματοφύλακα Νόκες.

Ο Ελβετός διαιτητής Ρενέ Μερσέ έκανε και χειρότερα, ακύρωσε δύο έγκυρα γκολ της Ισπανίας κι αργότερα, όταν επέστρεψε στη χώρα του, τιμωρήθηκε από την ποδοσφαιρική ομοσπονδία για τη σκανδαλώδη διαιτησία του.

Η Γερμανία και η Αυστρία κέρδισαν με το ίδιο σκορ, 2-1, τη Σουηδία και την Ουγγαρία αντίστοιχα, ενώ η Τσεχοσλοβακία πέρασε στα ημιτελικά με 3-2 επί της Ελβετίας, Ένας από τους σκόρερ των Ελβετών, ο Λέοπολντ Κίλχολτς, φορούσε στη διάρκεια του αγώνα γυαλιά μυωπίας!

Η Αυστρία του Ζίντελαρ

Το πιο θεαματικό ποδόσφαιρο στο τουρνουά απέδωσε η Αυστρία. Είχε στη σύνθεσή της τον Ματίας Ζίντελαρ, τον «Μότσαρτ» όπως τον αποκαλούσαν, έναν ντελικάτο επιθετικό μέσο με άριστη τεχνική κατάρτιση, αλλά και τον Γιόζεφ Μπίτσαν, επιθετικό τσέχικης καταγωγής, που σημείωσε πάνω από 1.000 γκολ στην καριέρα του.

Το τεχνικό παιχνίδι με τις κοντινές πάσες που εφάρμοσε η Αυστρία βάσει των οδηγιών του προπονητή της Ούγκο Μάισλ της προσέδωσαν το προσωνύμιο «Βούντερτιμ» (σ.σ. ομάδα – θαύμα).

Η βροχή, που μετέτρεψε σε βούρκο τον αγωνιστικό χώρο του «Σαν Σίρο», δεν επέτρεψε στους Αυστριακούς να αποδώσουν σύμφωνα με τις δυνατότητές τους.

Το τερέν ευνόησε τους δυναμικούς και πιο έμπειρους Ιταλούς, που κέρδισαν 1-0 με γκολ που σημείωσε στο 19′ ο Γκουάιτα. Ο σκόρερ ήταν εμφανώς οφσάιντ, αλλά ο Ιβάν Έκλιντ έδειξε σέντρα. Συμπτωματικά… ο Σουηδός διαιτητής δείπνησε την παραμονή του αγώνα με τον Μουσολίνι και την επόμενη το πρωί ορίστηκε διαιτητής της αναμέτρησης.

Στον δεύτερο ημιτελικό, που έγινε την ίδια ημερομηνία και ώρα με τον πρώτο (3 Ιουνίου, 4.30 μ.μ. τοπική) στη Ρώμη, έλαμψε το άστρο του Όλντριχ Νέγεντλι. Με δικό του χατ τρικ η Τσεχοσλοβακία ταπείνωσε 3-1 τη ναζιστική Γερμανία.

Ο Μουσολίνι ήλπιζε ότι ο τελικός θα ήταν Ιταλία – Γερμανία, που θα αποτελούσε την καλύτερη διαφήμιση για τους δικούς του φασίστες και τους ναζί του «αδελφού» Αδόλφου Χίτλερ.

Οι φανέλες της Νάπολι

Ο μικρός τελικός έγινε στις 7 Ιουνίου. Αυστρία και Γερμανία παρατάχθηκαν στο «Τζόρτζιο Ασκαρέλι» της Νάπολι με την παραδοσιακή τους εμφάνιση, λευκή φανέλα και μαύρο παντελονάκι. Ο Ιταλός διαιτητής Αλμπίνο Καράρο διενήργησε κλήρωση, αφού καμία από τις δύο ομάδες δεν ήθελε, έπρεπε όμως, να αλλάξει εμφάνιση.

Χαμένη βγήκε από την κλήρωση η Αυστρία, όμως δεν διέθετε άλλες φανέλες. Έτσι φόρεσε τις γαλάζιες της Νάπολι, που υπήρχαν στο γήπεδο. Απογοητευμένοι δε από την ήττα τους στον ημιτελικό με την Ιταλία οι Αυστριακοί ηττήθηκαν 3-2 από τους Γερμανούς.

Ο αυταρχικός Βιτόριο Πότσο

Ο Βιτόριο Πότσο ήταν σταθερά τεχνικός υπεύθυνος της «σκουάντρα ατζούρα» από το 1929, αν κι είχε θητεύσει στον πάγκο της σε βραχύβια χρονικά διαστήματα στο παρελθόν (1912, 1921, 1924). Ήταν σκληρός στα λόγια και στα έργα, δεν σήκωνε κουβέντα, εκτός φυσικά από εκείνες που έβγαιναν από το στόμα του Μουσολίνι.

Την παραμονή του τελικού ο Ιταλός δικτάτορας επισκέφθηκε την ομάδα κι ευχήθηκε καλή τύχη, αλλιώς… Ο Πότσο κι οι παίκτες του πήραν το μήνυμα. Δεν θα έπαιζαν απλά για το τρόπαιο, αλλά για την ίδια τους την ύπαρξη.

Την Κυριακή 10 Ιουνίου το «PNF» γέμισε ασφυκτικά από 55.000 κόσμο. Ο «Ντούτσε» καθόταν φυσικά σε περίοπτη θέση κι ανάμεσα στους θεατές εύκολα μπορούσε να διακρίνει ο οποιοσδήποτε τους επίλεκτους μελανοχίτωνές του.

Η ιταλική ομάδα, ως συνήθως, μπήκε στον αγωνιστικό χώρο εν μέσω έντονων χειροκροτημάτων κι επευφημιών. Οι παίκτες της χαιρέτησαν φασιστικά τον «Ντούτσε», όπως και το διαιτητικό τρίο, που δεν είχε δα την υποχρέωση να προβεί σε τέτοια κίνηση.

Η Τσεχοσλοβακία ήταν καλύτερη στο πρώτο ημίχρονο. Ο κόσμος ανησυχούσε, πιο πολύ όμως ο Πότσο και οι παίκτες του. Στην ανάπαυλα ο Μουσολίνι κατέβηκε στα αποδυτήρια και μίλησε ιδιαιτέρως στον προπονητή: «Ο Θεός να σε βοηθήσει σε περίπτωση που αποτύχετε».

Το γκολ όχι μόνο δεν ήρθε για τους Ιταλούς, αλλά «πάγωσε» το βλέμμα τους όταν σκόραρε στο 71’ ο Πουτς κι ακολούθησαν στο 74’ το χαμένο τετ α τετ του Σομπότκα και στο 76’ το δοκάρι του Σβόμποντα.

Αξιοσημείωτο ήταν πως ο Πουτς τραυματίστηκε στη μία ώρα αγώνα, μεταφέρθηκε εκτός αγωνιστικού χώρου για τις πρώτες βοήθειες κι όταν επέστρεψε πέτυχε το γκολ της Τσεχοσλοβακίας.

Ο Πότσο τα χρειάστηκε. Έφτασε σχεδόν πίσω από την εστία του Πλάνιτσκα, ελπίζοντας στην ισοφάριση, η οποία ήρθε τελικά στο 81’ με γκολ του Όρσι. Όλοι περίμεναν ότι ο σκόρερ θα σουτάρει με το εξωτερικό του δεξιού ποδιού, αλλά ο Ιταλοαργεντινός πλάσαρε με το εσωτερικό του αριστερού ξεγελώντας τον Πλάνιτσκα.

Την επόμενη ημέρα δοκίμασε το ίδιο σουτ 20 φορές για τις ανάγκες των φωτογράφων, αλλά δεν σκόραρε περισσότερες από δύο.

Ο τελικός οδηγήθηκε στην παράταση. Στο 95’ ο ξεχασμένος Μεάτσα χρησιμοποιώντας εντέχνως το χέρι του πάσαρε στον Σκιάβιο που σκόραρε περνώντας την μπάλα πάνω από τον Πλάνιτσκα. Παρά τις διαμαρτυρίες των Τσεχοσλοβάκων ο διαιτητής Ιβάν Έκλιντ, ναι πάλι ο Σουηδός, κατακύρωσε το γκολ.

Ο Μουσολίνι πανηγύρισε, περισσότερο όμως ο Πότσο κι οι παίκτες του. Είχαν σώσει τη ζωή τους. Στην απονομή οι νικητές παρέλαβαν το Κύπελλο Ζιλ Ριμέ αλλά και το μεγαλύτερων διαστάσεων «Κύπελλο Ντούτσε», που είχε αθλοθετήσει φυσικά ο ίδιος ο Μουσολίνι.

Οι Τσεχοσλοβάκοι πάντως την επόμενη ημέρα υποδέχθηκαν τους παίκτες της Εθνικής τους ομάδας στην Πράγα ως παγκόσμιους πρωταθλητές.

Ιταλία (Βιτόριο Πότσο, 2-3-5): Τζαμπιέρο Κόμπι (αρχηγός), Εράλντο Μοντζέλιο, Λουίτζι Αλεμάντι, Ατίλιο Φεράρις, Λουίς Μόντι, Λουίτζι Μπερτολίνι, Ενρίκε Γκουάιτα, Τζουζέπε Μεάτσα, Άντζελο Σκιάβιο, Τζοβάνι Φεράρι, Ραϊμούντο Όρσι.

Τσεχοσλοβακία (Κάρελ Πετρού, 2-3-5): Φράντισεκ Πλάνιτσκα (αρχηγός), Λάντισλαβ Ζένισεκ, Γιόζεφ Στιρόκι, Γιόζεφ Κοστάλεκ, Στέφαν Τσάμπαλ, Ρούντολφ Κρτσιλ, Φράντισεκ Γιούνεκ, Φράντισεκ Σβόμποντα, Γίρι Σομπότκα, Όλντριχ Νέγεντλι, Αντονίν Πουτς

ΤΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΚΥΠΕΛΛΟ 1934 ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ

ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 27 Μαΐου – 10 Ιουνίου 1934

ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ: 16

ΘΕΑΤΕΣ: 363.000 (μ. όρος ανά αγώνα 21.352)

ΓΗΠΕΔΑ: 8 (Παρτίτο Νατσιονάλε Φασίστα – Ρώμη, Τζοβάνι Μπέρτα – Φλωρεντία, Μπενίτο Μουσολίνι – Τορίνο, Λουίτζι Φεράρις – Γένοβα, Λιτοριάλε – Μπολόνια, Λιτόριο – Τριέστε, Σαν Σίρο – Μιλάνο, Τζόρτζιο Ασκαρέλι – Νάπολι)

ΑΓΩΝΕΣ: 17

ΓΚΟΛ: 70 (μ. όρος ανά αγώνα 4,12)

ΠΕΝΑΛΤΙ: 4 (εύστοχα 3)

ΑΠΟΒΟΛΕΣ: 1

ΠΡΩΤΟΣ ΣΚΟΡΕΡ: Όλντριχ Νέγεντλι (Τσεχοσλοβακία) 5 γκολ

Η ιστορία του Παγκοσμίου Κυπέλλου: Ιταλία 1934

Σχετικά

Pin It on Pinterest