Του Γιώργου Αδαμόπουλου
Η ησυχία της πτήσης της εταιρίας Delta που απογειώθηκε λίγο μετά τα μεσάνυχτα της 24ης Μαρτίου 2018 από το Λας Βέγκας, με προορισμό το Μίσιγκαν και ενδιάμεση στάση τη Μινεάπολις, διαταράχθηκε πολλές φορές από το κλάμα δύο κυριών που κάθονταν δίπλα – δίπλα.
Η Τζούελ Άπσο και η Τζούλια Τέρνερ κάθισαν εκεί σχεδόν αμίλητες, αλλά μονίμως βουρκωμένες, για περίπου έξι ώρες.
Δεν κράτησαν χρόνο. Για εκείνες, ο χρόνος είχε σταματήσει μερικές ώρες νωρίτερα.
Τα πάντα «πάγωσαν», όταν ο γιος της Τζούελ και μνηστήρας της Τζούλια έγινε άθελά του πρώτο θέμα στην μπασκετική Αμερική.
Απέμεναν 47 δευτερόλεπτα για τη λήξη του αγώνα Γκραντ Ράπιντς Ντράιβ – Λονγκ Άιλαντ Νετς, για το NBDL.
Οι Ντράιβ προηγούνταν 100-97 και μία άμυνα τους κρατούσε μακριά από τη νίκη που θα τους χάριζε πρόκριση στα πλέι οφς της θυγατρικής λίγκας του ΝΒΑ.
Σε εκείνο το σημείο, όταν οι Νετς επανέφεραν τη μπάλα, ο γκαρντ του Γκραντ Ράπιντς, Ζικ Άπσο, σωριάστηκε στο παρκέ. Το πρόσωπό του πάνω στην ξύλινη επιφάνεια. Οι παλάμες του κοιτούσαν προς τα πάνω…
Λίγοι αντιλήφθηκαν αρχικά την πτώση του.
Το επισήμανε ένας αντίπαλος. Στη συνέχεια ένας άλλος. Τα κοινό άρχισε να «μουδιάζει», όσο ένας μέλος του ιατρικού τιμ των Ντράιβ και ένας αναπληρωματικός παίκτης άρχισαν να τρέχουν προς το μέρος του.
Η ένταση μερικών δευτερολέπτων, ωστόσο, μετατράπηκε πάλι σε σιγή.
Κανένας δεν έλεγξε αν αναπνέει. Κανένας δεν τσέκαρε αν είχε σφυγμό…
Ο βοηθός φυσικοθεραπευτής των Ντράιβ και ένας γυμναστής των Νετς επιχείρησαν να μιλήσουν στον Ζικ Άπσο, ώστε να διαπιστώσουν αν έχει τις αισθήσεις του.
Κάποιος ζήτησε να φέρουν μία πετσέτα, προκειμένου να την τοποθετήσουν κάτω από το κεφάλι του.
Κανένας, ακόμη, δεν ελέγχει αν αναπνέει. Κανένας, ακόμη, δεν τσεκάρει αν είχε σφυγμό.
Άπαντες απέφυγαν να τον γυρίσουν με το στήθος προς τα πάνω.
Θαρρεί κανείς ότι περίμεναν ένα σημάδι του, έναν μορφασμό ή μία λέξη του. Μάταια…
Η πρώτη τεχνητή αναπνοή που έλαβε ο Άπσο ήταν επτά λεπτά μετά την κατάρρευσή του, στο ασθενοφόρο.
Οι ιατρικές αναφορές έκαναν λόγο για καρδιακό επεισόδιο, το οποίο σταμάτησε την καρδιά του 27χρονου γκαρντ από το Σικάγο για σχεδόν 40 λεπτά.
Η λειτουργία επανήλθε όταν έφτασε στο νοσοκομείο, όμως οι ενδείξεις έδειχναν ότι υπήρχε σοβαρή ζημιά…
Λίγο πριν πέσει στο παρκέ, ο Ζικ Άπσο είχε πραγματοποιήσει μία ακόμη καλή εμφάνιση, με 11 πόντους σε 29 λεπτά.
Ο ύψους 1,98μ. νεαρός, άλλοτε παίκτης των πανεπιστήμιων Ιλινόι Στέιτ και Χόφστρα, συνέχιζε τα όνειρά του.
Αν και δεν επιλέχθηκε στο ντραφτ του 2014, παρά τους σχεδόν 20 πόντους μ.ό. στην τελευταία κολεγιακή σεζόν του, το ποσοστό 40,9% στα τρίποντα άρχισε να στρέφει πάνω του βλέμματα.
Η καλή περιφερειακή άμυνά του, απαραίτητο προσόν μαζί με ένα καλό σουτ για μία δουλειά ρολίστα στο ΝΒΑ, αναμενόταν να του προσφέρει μία θέση στο σάμερ λιγκ του ΝΒΑ, τον Ιούλιο του 2018.
Εκεί όπου πολλοί προπονητές και σκάουτερ θα είχαν την ευκαιρία να τον δουν εν δράσει.
Έχοντας ήδη αγωνιστεί εκτός συνόρων, στη σλοβενική Ίλιος Σανς τη σεζόν 2014-15 και στην Εσχ του Λουξεμβούργου το 2015-16, είχε ελπίδες ότι ακόμη και αν δεν πραγματοποιήσει το όνειρο του ΝΒΑ, θα λάμβανε μία καλή πρόταση από την Ευρώπη.
Η εξέλιξή του, αποτέλεσμα ταλέντου και σκληρής δουλειάς, έδειχνε να αποδίδει.
Από τους μ.ό. μόλις 1,6 πόντους σε 6,1 λεπτά συμμετοχής στο Ιλινόι Στέιτ, όπου «έλαμψε» περισσότερο στην τάξη και έλαβε με πολύ καλό βαθμό πτυχίο στον εμπορικό σχεδιασμό, βρέθηκε για μεταπτυχιακό στο Χόφστρα.
Εκεί, υπό την καθοδήγηση του κόουτς Τζο Μίχαλιτς κατέγραψε μ.ό. 19,8 πόντους σε 36,5 λεπτά και άρχισε να κοιτά ψηλότερα.
Μετά την Ευρώπη (μ.ό. 9,8π. στη Σλοβενία και 20,9π. στο Λουξεμβούργο), δήλωσε συμμετοχή στο ντραφτ της G-League.
Επιλέχθηκε στον τέταρτο γύρο από το Γκραντ Ράπιντς και σε δύο σεζόν μέτρησε αντίστοιχα 6,5 και 8,5 πόντους ανά αγώνα.
Ο ίδιος δεν περίμενε μία μπασκετική επιτυχία για να θεωρήσει τον εαυτό του ένα «success story».
Πίστευε ότι το είχε καταφέρει ήδη, έχοντας μεγαλώσει σε μία μεσοαστική γειτονιά στο Σικάγο, από μία ανύπαντρη μητέρα.
Ένα παιδί χωρίς πολλά προνόμια, το οποίο κατόρθωσε με τις ικανότητές του στο μπάσκετμπολ και τα μαθήματα να «χωρέσει» σε ένα γυμνάσιο υψηλού ακαδημαϊκού επιπέδου.
Ο Άπσο αποφοίτησε από το γυμνάσιο Σικάγο Λαμπορατόρι, στο οποίο ήταν μαθητής και ο Άρνε Ντάνκαν, υπουργός Παιδείας στην πρώτη θητεία του Μπαράκ Ομπάμα.
Η ακαδημαϊκή φήμη του παρελθόντος και η συνεχής βελτίωση τον ακολουθούσε σε κάθε βήμα του. Μονάχα που έπειτα από εκείνη την πτώση στο παρκέ της DeltaPlex Arena στο Μίσιγκαν, δεν θα έκανε άλλο βήμα…
Όταν η μητέρα του και η μνηστή του έφτασαν στο νοσοκομείο, σχεδόν δεν τον αναγνώρισαν.
Το κεφάλι του Ζικ ήταν καλυμμένο με σωληνάκια και γάζες. Ο εγκέφαλός του ήταν πρησμένος…
Η μόνη ελπίδα της Τζούελ Άπσο ήταν ότι μπορούσε να τον κοιτάξει στα μάτια.
Όπως τόνισε η ίδια στο δίκτυο ESPN, σχεδόν δύο χρόνια αργότερα, θυμάται μόνο μερικά κομμάτια της συνομιλίας της με τον επικεφαλής της καρδιολογικής μονάδας.
«Δεν υπάρχει γυρισμός από αυτό που έπαθε ο γιος σας…», της είπε κοφτά.
Στις 26 Μαρτίου 2018, η Τζούελ Άπσο έλαβε την πιο δύσκολη απόφαση της ζωής της.
Δύο ημέρες μετά την πτώση του Ζικ, και με τους γιατρούς να της εξηγούν ότι το πιο ενθαρρυντικό σενάριο είναι να λειτουργήσει μόνο το 20% του εγκεφάλου του γιου της, έδωσε εντολή να αποσυνδέσουν το μοναχοπαίδι της από τη μηχανική υποστήριξη…
Ο 27χρονος Αμερικανός, που είχε όνειρο να φτάσει στο ΝΒΑ και το ίδιο καλοκαίρι επρόκειτο να παντρευτεί την Τζούλια, είχε χαθεί.
Η κηδεία του, μερικές ημέρες αργότερα, προγραμματίστηκε για τη γενέτειρά του.
Στη νότια πλευρά του Σικάγο, όπου μεγάλωσε, το φέρετρο του τοποθετήθηκε στο κοιμητήριο Όουκ Γουντς.
Από το σημείο όπου βρίσκεται το άψυχο σώμα του Άπσο, μπορεί κάποιος να δει τον τάφο του θρυλικού Τζέσε Όουενς.
Η μητέρα του δηλώνει περήφανη γι’ αυτό.
Λίγο παραπέρα, υπάρχει η ταφόπλακα του πιο διάσημου παίκτη μπάσκετμπολ του Σικάγο, που όμως, δεν έγινε ποτέ διάσημος…
Του Νο1 παίκτη γυμνασίων των Η.Π.Α., Μπεν Ουίλσον, της ακαδημίας Σίμεον, ο οποίος πυροβολήθηκε θανάσιμα σε ηλικία 17 ετών…
Μετά την κηδεία, η Τζούελ Άπσο επέστρεψε στο Λας Βέγκας, όπου ζει ακόμη, κοντά στην μνηστή του γιου της.
Η κα Άπσο «βασάνισε» τον εαυτό της, παρακολουθώντας συνεχώς το βίντεο από την πτώση του κανακάρη της…
Παραδόξως, η εικόνα έπαιρνε μακριά λίγη από τη θλίψη της.
Παράλληλα, ωστόσο, όσο την κοιτούσε επίμονα, μεγάλωνε τη σύγχυσή της και τις απορίες της για ό,τι (δεν) συνέβη.
Παραδέχθηκε στο ESPN ότι, βλέποντας ξανά τις αντιδράσεις του κόσμου γύρω από τον Ζικ, «πεταγόμουν από την καρέκλα μου και φώναζα “κάποιος να τον βοηθήσει… Ας τον βοηθήσει κάποιος!”».
Η Τζούελ διαπίστωσε πως «ήταν πολλοί από πάνω του, όμως αντί να τον αγγίξουν, να του κάνουν τεχνητή αναπνοή ή να ελέγξουν τον σφυγμό του, κυρίως απορούσαν τι είχε συμβεί».
Το δίκτυο ESPN ζήτησε, έλαβε και μελέτησε για μήνες τον φάκελο του Άπσο.
Περισσότεροι από 12 καρδιολόγοι δεν κατόρθωσαν να συμφωνήσουν στα ακριβή αίτια που οδήγησαν στην ανακοπή καρδιάς του Ζικ.
Μεταξύ Νοεμβρίου 2016 και Μαρτίου 2018, ο Άπσο υποβλήθηκε σε τρεις διαφορετικές εξετάσεις στην καρδιά. Οι δύο ήταν προγραμματισμένες από το ΝΒΑ.
Η ενδιάμεση είχε να κάνει με υπόδειξη έπειτα από λιποθυμικό επεισόδιο που υπέστη το 2017, εννέα μήνες πριν πεθάνει, ενώ έκανε προπόνηση.
Στις 21 Ιουνίου 2017, ενώ γυμναζόταν από τις 6 το πρωί σε γήπεδο μπάσκετμπολ στο Λας Βέγκας, ο Ζικ έπεσε στο παρκέ.
Ο Κάρλτον Γκραντ, υπεύθυνος λειτουργίας του γηπέδου, εξήγησε ότι «ακούσαμε έναν δυνατό θόρυβο ενώ κάναμε ασκήσεις ντρίμπλας».
Ο Ζικ έβγαζε αφρούς από το στόμα και έχασε τις αισθήσεις του για 10 με 15 δευτερόλεπτα.
Τη στιγμή που κάποιος άρχισε να πατά τα πλήκτρα του κινητού του για να καλέσει ασθενοφόρο, ο Άπσο συνήλθε.
«Δεν θυμόταν αν έπαθε μπλακ-άουτ», επισήμανε ο Γκραντ, προσθέτοντας πως «όλοι υποθέσαμε ότι λιποθύμησε λόγω του καύσωνα».
Ο Ζικ ήπιε ένα ενεργειακό ποτό, έφαγε μία μπάρα δημητριακών και κάλεσε την κοπέλα του να τον πάει για εξετάσεις σε κοντινό νοσοκομείο.
Ο ίδιος πίστευε ότι απλώς είχε υποστεί αφυδάτωση.
Πέρασε τη νύχτα στην κλινική, για εξονυχιστικές εξετάσεις και οι γιατροί τού είπαν να αρχίσει να παίζει και πάλι όταν αισθανθεί καλύτερα.
Δεν επαναπαύτηκε σ’ αυτό. Στις 23/6 υποβλήθηκε σε ηχοκαρδιογράφημα, το οποίο «έδειξε» αριστερή κοιλιακή καρδιομυοπάθεια. Μία πάχυνση του τοιχώματος της καρδιάς.
Ακόμη και αυτό δεν θορύβησε τους γιατρούς, οι οποίοι εκτιμούν παραδοσιακά ότι κάτι τέτοιο είναι συνηθισμένο μεταξύ των αθλητών.
Όσο πιο συχνά λειτουργεί ένας μυς, τόσο πιο παχύς γίνεται, όμως στην αθλητική ιατρική το ονομάζουν «καρδιά αθλητών».
Κανένας δεν θεώρησε ότι όλα τα παραπάνω είναι ενδείξεις ασθένειας της καρδιάς…
Ο ιατρικός φάκελος του Ζικ Άπσο, που εξετάστηκε από γιατρούς που βρήκε το ESPN, έκανε λόγο για μία ασθένεια που ονομάζεται αρρυθμία δεξιάς κοιλιακής καρδιομυοπάθειας (ARVC).
Άλλοι γιατροί δήλωσαν πεπεισμένοι ότι Αμερικανός γκαρντ είχε υπερτροφική καρδιομυοπάθεια (HCM). Στη νεκροψία δεν υπήρξαν ίχνη ναρκωτικών ή άλλων ουσιών στον οργανισμό του.
Η μητέρα του θέλησε εξαρχής να μιλήσει και να τονίσει δημοσίως ότι κάθε λιποθυμία πρέπει να οδηγεί σε εξετάσεις για πρόβλημα καρδιάς, έστω και προληπτικά.
«Αν ο γιος μου γνώριζε ότι έχει πρόβλημα στην καρδιά και θα μου το είχε πει και θα είχε σταματήσει να αγωνίζεται», τόνισε η Τζούελ Άπσο.
Οι συμπαίκτες του στους Ντράιβ ξεκαθάρισαν πως ο Ζικ δεν παραπονέθηκε ποτέ για ενοχλήσεις και δεν ανέφερε κάτι σχετικό στα αποδυτήρια.
Η G-League καθυστέρησε την έναρξη των πλέι οφς του 2018 λόγω του θανάτου του Άπσο.
Μάλιστα, οι Ντιτρόιτ Πίστονς, για να τιμήσουν τη μνήμη του, κάλεσαν το όνομά του στις 29/3/18, στον αγώνα με την Ουάσινγκτον.
Όλα αυτά, ωστόσο, δεν συγκίνησαν την μητέρα του.
Η κα Άπσο αποφάσισε τον Μάιο του 2018 να καταθέσει αγωγή κατά του ΝΒΑ, των Ντιτρόιτ Πίστονς, της εταιρίας SSJ Group, στην οποία ανήκουν οι Γκραντ Ράπιντς Ντράιβ και στους ιδιοκτήτες της DeltaPlex Arena…
Η οικογένεια του Ζικ δεν πίστεψε ότι ο θάνατός του οφείλεται σε φυσικά αίτια ή σε… «θέλημα θεού», όπως έλεγαν μέλη της.
Αντίθετα, στην αγωγή τους ισχυρίστηκαν πως προήλθε από αμέλεια και καθυστέρηση επέμβασης των αρμόδιων.
Η πλευρά της οικογένειας Άπσο ζήτησε εξηγήσεις για το γεγονός ότι κανένας δεν έκανε τεχνητή αναπνοή στον 27χρονο γκαρντ και δεν του τοποθετήθηκε καν μάσκα οξυγόνου. Οι πρώτες μαλάξεις στο στήθος του έγιναν τέσσερα λεπτά μετά την πτώση του στο παρκέ και σε αυτό το διάστημα ο εγκέφαλός του υπέστη ανεπανόρθωτη βλάβη, από τη στέρηση οξυγόνου…
Επίσης, κατήγγειλε ότι δεν υπήρχε απινιδωτής σε όλη τη διαδρομή προς το νοσοκομείο, με αποτέλεσμα η καρδιά του Ζικ να παραμείνει σταματημένη για 40 λεπτά.
Τα σημαντικά σημεία της αγωγής της Τζούελ Άπσο ήταν ότι το ΝΒΑ δεν έλαβε ποτέ πλήρες ιατρικό ιστορικό του παίκτη, δεν τον υπέβαλε στις απαραίτητες εξετάσεις και δεν παρείχε απινιδωτή στο γήπεδο.
Η κα Άπσο κατηγόρησε τόσο τη Λίγκα όσο και τους ιδιοκτήτες της ομάδας και του γηπέδου για αποτυχία επιλογής εκπαίδευσης και πρόσληψης ειδικευμένου προσωπικού και για αποτυχία εφαρμογής όλων των απαιτούμενων διαδικασιών για την ασφάλεια των αθλητών.
Την μήνυση της κας Άπσο στήριξε ο παλαίμαχος σέντερ των Πίστονς και για λίγο παίκτης και του Παναθηναϊκού, Τζον Σάλεϊ.
Οι συνήγοροί της επικαλέστηκαν πολλά περιστατικά παικτών του ΝΒΑ με καρδιακά προβλήματα, όπως τον Ρέτζι Λιούις.
Ο άλλοτε σταρ των Σέλτικς, ο οποίος άφησε την τελευταία του πνοή στις 27 Ιουλίου 1993, είχε λιποθυμήσει σε αγώνα πλέι οφς κόντρα στη Σάρλοτ, τον Απρίλίο της ίδιας σεζόν.
Ωστόσο, ενώ οι γιατροί διέγνωσαν τότε υπερτροφική καρδιομυοπάθεια, και του συνέστησαν να σταματήσει το μπάσκετμπολ, ο Λιούς έχασε τη ζωή του παίζοντας ανεπίσημα με φίλους.
Οι δικηγόροι της Τζούελ θύμισαν τις περιπτώσεις παικτών όπως οι Τζέισον Κόλιερ, Σον Ρουκς, Ρόμπερτ «Τράκτορ» Τρέιλορ και του άλλοτε φόργουορντ του ΠΑΟΚ (1997-98), Κόνραντ ΜακΡέι, οι οποίοι «έφυγαν» πρόωρα από τη ζωή με καρδιακά προβλήματα.
Ανέφεραν τον άλλοτε σταρ του πανεπιστήμιου Λογιόλα-Μέριμαουντ, Χανκ Γκάδερς, ο οποίος έχασε τη ζωή του κατά τη διάρκεια αγώνα NCAA.
Όλες αυτές οι αναφορές είχαν σκοπό να υποδηλώσουν ότι ο θάνατος του Ζικ δεν (έπρεπε να) ήταν απρόβλεπτος και μπορούσε να έχει αποφευχθεί.
Όπως είχε συμβεί με τον Τζεφ Γκριν.
Τον Δεκέμβριο του 2019, το ΝΒΑ και οι Πίστονς ανακοίνωσαν ότι ήρθαν σε εξωδικαστικό συμβιβασμό με την Τζούελ Άπσο, δίχως να δημοσιοποιηθούν οικονομικά στοιχεια.
Η κα Άπσο, ωστόσο, συνεχίζει τη δικαστική διαμάχη με την SSJ Group και τους ιδιοκτήτες της DeltaPlex Arena.
Η Τζούελ Άπσο ίδρυσε το Zeke Upshaw Foundation, για να ενισχύσει την ενημέρωση των σχολείων και των αθλητικών οργανισμών για την αιφνίδια καρδιακή ανακοπή.
Επιμένει ότι αν κάποιος καταρρεύσει, μπορείτε να υποθέσετε ότι έχει καρδιακό πρόβλημα.
«Όταν μου δίνεται η ευκαιρία να μιλήσω για τον Ζικ, το κάνω με χαρά. Δεν θέλω μόνο να κλαίω, θέλω να ενημερώσω τον κόσμο για αυτό τον “αθόρυβο δολοφόνο”», λέει πια.
Ο θάνατος του γιου της ήταν μία τραγωδία…
Ένας νέος άνθρωπος, έχασε τη ζωή του κάνοντας αυτό που αγαπά.
Παίζοντας μπάσκετμπολ και κάνοντας όνειρα.
Λίγοι μπορούν να υποπτευθούν ότι ένας αθλητής, θεωρητικά υγιής και γεμάτος ενέργεια, μπορεί να πάθει κάτι.
Ότι μπορεί να χάσει τη ζωή του μέσα σε ένα γήπεδο. Πως μπορεί να αποδειχθεί ότι δεν είναι «άτρωτος».
Περιστατικά σαν αυτό αφήνουν απορίες, εγείρουν αντιρρήσεις για την ορθότητα πολλών πραγμάτων και διαδικασιών.
Η καρδιά του Ζικ Άπσο δεν άντεξε. Η μητέρα του, Τζούελ, όμως, θέλει να αντέξει και να βοηθήσει η δική της απώλεια να γίνει «μάθημα» για τους άλλους.
Πηγή: Athletes’ Stories
