Του Νίκου Παπαδογιάννη
Tέταρτη συνεχόμενη Ολυμπιάδα, η Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή διαπράττει την ίδια απρέπεια σε βάρος του μπάσκετ. Ορίζει τον/την σημαιοφόρο χωρίς να περιμένει την ολοκλήρωση του Προολυμπιακού τουρνουά της πορτοκαλί μπάλας.
Το έκανε το 2008, το έκανε το 2012, το έκανε το 2016, το έκανε και το 2021. Γιατί; Γιατί έτσι. «Το μπάσκετ δεν έχει Ολυμπιονίκες», είναι η ανεπίσημη δικαιολογία που θα εισπράξει όποιος διαμαρτυρηθεί.
Είναι ο Παναγιώτης Γιαννάκης (προπονητής της Εθνικής μπάσκετ του 2008) Ολυμπιονίκης; Όχι. Είναι όμως πρωταθλητής Ευρώπης και δευτεραθλητής Κόσμου, πραγματικό εικόνισμα για τον αθλητισμό μας, εκκινώντας μάλιστα από εποχή όπου δεν υπήρχε στη χώρα τίποτε εκτός από άγονη γη.
Είναι ο Γιάννης Αντετοκούνμπο (δυνητικά μέλος της Εθνικής μπάσκετ του 2021, αλλά και του 2016) Ολυμπιονίκης; Όχι. Είναι όμως δις MVP του ΝΒΑ, πιθανόν πρωταθλητής φέτος, πρόσωπο της Ελλάδας στον φίλαθλο πλανήτη, καθώς και εθνικό σύμβολο αυταπάρνησης, εργατικότητας, ταπεινοφροσύνης.
Θα ήταν δίκαιο να επιλεγεί ο Γιάννης έναντι του Λευτέρη Πετρούνια ή της Άννας Κορακάκη ή της Κατερίνας Στεφανίδη που αγνοήθηκε; Πιθανότατα όχι.
Θα ήταν δίκαιο να επιλεγεί ο Γιαννάκης το 2008 ή ξέρω γω ο πρωταθλητής Ευρώπης Σπανούλης το 2012 έναντι του Αλέξανδρου Νικολαΐδη; Πιθανότατα όχι.
Είναι όμως εξωφρενικό να μένουν κορυφαίοι αθλητές του κορυφαίου αθλήματος έξω από τη συζήτηση. Απρεπές και απαράδεκτο, να εκλέγεται ο σημαιοφόρος πριν ολοκληρωθεί η προκριματική διαδικασία.
Η ΕΟΕ το διαπράττει ξανά και ξανά και ξανά και ξανά. Ίσως επειδή δεν υπάρχει Ομοσπονδία μπάσκετ για να διαμαρτυρηθεί. Ίσως επειδή το μπάσκετ, «των εκατομμυριούχων», ήταν πάντοτε αποδιοπομπαίο, στο κονγκλάβιο των Ελλήνων ψευδοαθανάτων.
Ο Σπύρος Καπράλος υπήρξε κορυφαίος αθλητής και δεν επιτρέπεται να ακολουθεί τους προκατόχους του στα σουσουδίστικα ολισθήματά τους.
Πώς θα του φαινόταν, αν κάποια άλλη ΕΟΕ επέλεγε σημαιοφόρο μία μέρα πριν το ξεκίνημα του Προολυμπιακού τουρνουά πόλο; Θα την έβαζε την υπογραφή του, κάτω από την απόφαση;
Αλλά το θέμα δεν είναι μόνο αθλητικό. Ούτε συντεχνιακά μπασκετικό.
Άλλωστε, θεωρείται άκυρη οποιαδήποτε σύγκριση μεταξύ αθλητών από διαφορετικά σπορ ή ακόμα και αγωνίσματα.
Κατά τη γνώμη μου, το κριτήριο της επιλογής του σημαιοφόρου θα έπρεπε να είναι ευρύτερο.
Ιδίως στην κοινωνία του 2021. Ιδίως τώρα που ο όψιμος θεσμός των δύο σημαιοφόρων προσφέρει ευελιξία.
Το αθλητικό θα μπορούσε να περάσει ακόμα και σε δεύτερη μοίρα. Υπάρχουν πολλοί άλλοι τρόποι για να επιβραβευτεί αρμοδίως ένας Ολυμπιονίκης.
Η σημαία αποτελεί σύμβολο για πράγματα άσχετα με τη μεζούρα και το χρονόμετρο. Ή τουλάχιστον θα έπρεπε να αποτελεί.
Το ντόπινγκ, άλλωστε, «σκότωσε» με τον τρόπο του το αφήγημα της αθλητικής υπεροχής. Στους Αγώνες του 2008, πρώτη επιλαχούσα πίσω από τον Ηλία Ηλιάδη για το ρόλο του σημαιοφόρου ήταν –πριν πιαστεί φαρμακωμένη- η Φανή Χαλκιά. Χρειάζεται να συνεχίσω;
* Οι Αυστραλοί, που το 2016 κέρδισαν 29 μετάλλια, επέλεξαν για σημαιοφόρο τον μπασκετμπολίστα Πάτι Μιλς. Είναι Ολυμπιονίκης; Όχι βέβαια. Στο πρόσωπό του, θέλησαν να τιμήσουν την κουλτούρα των ιθαγενών της χώρας, αφού ο Μιλς είναι μαύρος και αβορίγινας. Το ίδιο έκαναν το 2000 στο Σίντνεϊ, όταν έκαναν τελευταία Λαμπαδηδρόμο την Κάθι Φρίμαν.
* Οι οικοδεσπότες Ιάπωνες έδωσαν τη σημαία στον μπασκετμπολίστα Ρούι Χατσιμούρα. Είναι Ολυμπιονίκης; Ούτε είναι ούτε πρόκειται να γίνει. Ο Χατσιμούρα ζει στην Αμερική από τα 18 του. Είναι όμως γιος Αφρικανού μετανάστη από το Μπενίν. Μαύρος, σε μία κοινωνία όπου όλοι έχουν κιτρινωπό δέρμα και σχιστά μάτια και μοιάζουν μεταξύ τους. Διαφορετικός. Τιμή και καμάρι του(ς).
* Η Ολλανδία έχρισε σημαιοφόρο τον 36χρονο Τσουράντι Μαρτίνα, μαύρο σπρίντερ από το Κουρασάο της Καραϊβικής. Καλός σπρίντερ, αλλά με ταβάνι τις ευρωπαϊκές διακρίσεις. Μαζί του θα κρατήσει τη σημαία ένα 16χρονο κορίτσι, η Κέιτ Ολντεμπέουβινχ, πρωταθλήτρια του σκέιτμπορντ. Δεν θα έχει Ολυμπιονίκες στην αποστολή της; Ασφαλώς. Προτίμησε την τέλεια εικόνα διαφορετικότητας.
* Η Ουγγαρία, ναι, η Ουγγαρία του Όρμπαν, επέλεξε για σημαιοφόρο –δίπλα στον κολυμβητή Λάζλο Τσεχ- την πρωταθλήτρια της ξιφασκίας Άιντα Μοχάμεντ, της οποίας ο πατέρας είναι από τη Συρία. Με συμμετοχή σε έξι Ολυμπιάδες, αλλά χωρίς διακρίσεις σε αυτό το επίπεδο. Μάλιστα στο Τόκιο ταξιδεύει ως εφεδρική. Μία μουσουλμάνα.
* Οι Γάλλοι δίνουν τη σημαία εξ ημισείας στην Κλαρίς Αγκμπεγκμπενού και στον Σαμίρ Αΐτ Σαΐντ. Η πρώτη είναι τζουντόκα από το Τόγκο, με διπλή υπηκοότητα. Ο δεύτερος έρχεται από το Μαγκρέμπ και είναι εκείνος ο γυμναστής που τσάκισε κνήμη και περόνη σε μια προσγείωσή του από ένα άλμα στο Ρίο. Δύο μετανάστες. Ένας αθλητής που επιβραβεύεται για την επιμονή του. Σε αποστολή δεκάδων Ολυμπιονικών.
* Τη σημαία του Ιράν, δίπλα στον μπασκετμπολίστα Μπαχραμί, θα κρατήσει μία κοπέλα με χιτζάμπ. Η σκοπεύτρια Χανιέχ Ροσταμιάν. Ναι, υπάρχει οδηγία της ΔΟΕ για «ζευγάρι» σημαιοφόρων (ένας άνδρας και μία γυναίκα). Ωστόσο, πολλές χώρες την αγνοούν, όχι απαραίτητα για πολιτικούς και πολιτισμικούς λόγους. Το υπερσυντηρητικό Ιράν την υιοθέτησε χωρίς πολλά πολλά.
* Το Ισραήλ έχει «νατουραλιζέ» σημαιοφόρο, την Ουκρανή Χάνα Κνιάζεβα-Μινένκο, που άλλαξε υπηκοότητα το 2013 μετά τον γάμο της με Ισραηλινό δεκαθλητή. Εδώ όμως δεν χρειάζεται συζήτηση, αφού το συγκεκριμένο βήμα το κάναμε και εμείς, το 2008, με τον τζουντόκα Ηλία Ηλιάδη που δεν είχε σχέση με τη χώρα μας, έγινε Έλληνας μέσω υιοθεσίας. Ο Ηλιάδης ήταν Γεωργιανός.
Το 70% των χωρών δεν έχει ακόμη εκλέξει τον σημαιοφόρο του. Σε πολλές περιπτώσεις, αυτό γίνεται με ψηφοφορία μεταξύ των αθλητών. Ακόμα και μία μέρα πριν ανάψει η Φλόγα.
Κάποιες «μπανανίες» δίνουν τη σημαία σε γαλονάδες ή κοστουμάτους εκπροσώπους του καθεστώτος. Στον αραβικό κόσμο φαίνεται αδιανόητο να επιλεγεί γυναίκα.
Οι Αμερικανοί διαλέγουν συνήθως αυτόν που έχει την πιο συγκινητική ιστορία, π.χ. έναν αθλητή που κάποτε επέζησε από ηλεκτροπληξία χιλιάδων βολτ.
Με όλη τη λατρεία που τρέφω στον Λευτέρη και στην Άννα: Εμείς, που παρελαύνουμε πρώτοι ως πρεσβευτές της Ολυμπιακής ειρήνης και θα μπορούσαμε να απευθύνουμε ένα πανίσχυρο μήνυμα στην οικουμένη, γιατί είμαστε κολλημένοι στο «ξύλινο» κριτήριο της πρότερης Ολυμπιακής διάκρισης;
Τι ακριβώς φοβόμαστε; Kαι ποιους;
Στην εποχή όπου ζητούμενο είναι η ισονομία, η ανεκτικότητα και ο σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα, θα ήταν υπέροχο να μιμηθούμε το παράδειγμα των Γάλλων, των Ιαπώνων, των Αυστραλών.
Τα αδέλφια Αντετοκούνμπο θα λείπουν, αλλά στο Τόκιο ταξιδεύουν άλλοι αθλητές που είναι πολυφυλετικοί: ο Κώστας Δουβαλίδης, ο Βύρων Κοκκαλάνης, ο Εμμανουήλ Καραλής, σίγουρα υπάρχουν κι άλλοι.
«Είμαστε μία κοινωνία που αγκαλιάζει τους μετανάστες και τους εντάσσει ομαλά στην καθημερινότητά της», θα είναι το μήνυμα στα μάτια των ξένων. Και …ας μην είμαστε.
Προσωπικά οραματιζόμουν σημαιοφόρο τον Γιάννη, ένα εθνικό σύμβολο που ξεπερνάει τα όρια του αθλητισμού (ίσως και με δαχτυλίδι πρωταθλητή στο χέρι), αλλά ο άτιμος ο Σατοράνσκι χάλασε το σχέδιο και άλλωστε ο κύβος ερρίφθη πριν το τζάμπολ του Προολυμπιακού τουρνουά.
Καθώς το μεταναστευτικό έχει κοφτερά αγκάθια, και επειδή -επιπρόσθετα- δεν είναι σε καμία περίπτωση υποχρεωτικό να μετέχει στους Αγώνες ο σημαιοφόρος, έχω να καταθέσω αναδρομικά μία εναλλακτική πρόταση, που πιστεύω ότι δεν θα έβρισκε αντιρρησίες.
Και που, αν θέλετε, είναι εξίσου βαριά.
Την ελληνική σημαία για το 2021 θα έπρεπε να την ανεμίσει στο Ολυμπιακό Στάδιο του Τόκιο το πρόσωπο που αφύπνισε την κοιμώμενη κοινωνία μας όσο κανένα άλλο. Και ας είναι δεύτερη Ολυμπιάδα σερί.
Η εξαίρετη Σοφία Μπεκατώρου. Χρυσή Ολυμπιονίκης σε όλα τα επίπεδα.
Πηγή: Gazzetta
