Του Zastro
Ένας πιονιέρος του ποδοσφαίρου και από τους πρωτομάστορες της ύπαρξης της ποδοσφαιρικής ΑΕΚ είναι ο Θέμος Ασδέρης.
Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη με την έναρξη του αιώνα, το 1900 και από μικρό παιδί ξεκίνησε να παίζει ποδόσφαιρο στα μοναδικά σωματεία τότε που διέθεταν ποδοσφαιρικό τμήμα, “Πέρα Κλουμπ” και “Ένωσις Ταταύλων”.
Ο μαύρος Ιούλιος του ’22 χτυπά τον ελληνισμό και χιλιάδες Ελλήνων καταφθάνουν στην Ελλάδα: άλλοι εγκαθίστανται στη Θεσσαλονίκη, άλλοι βρίσκουν καταφύγιο σε νησιά, άλλοι διασκορπίζονται σε βορρά και νότο.
Οι περισσότεροι κατορθώνουν να φτάσουν στην Αθήνα και ένας από αυτούς είναι και ο 22χρονος τότε Θεμιστοκλής Ασδέρης.
Χτυπημένοι από τη συμφορά και τη μοίρα, ξεκληρισμένοι οι περισσότεροι, δεν αργούν να αναζητήσουν την καθημερινότητα της Πόλης και δύο χρόνια μετά τον πόλεμο, προσπαθούν να παίξουν ποδόσφαιρο σε μια Ελλάδα φτωχική, πληγωμένη και καχύποπτη απέναντι στους πρόσφυγες.
Κάποιοι ευλογημένοι άνθρωποι, σε ένα μικρό χώρο στα γραφεία της Χριστιανικής Αδελφότητας Νέων Αθηνών στο κέντρο της Αθήνας (η ΧΑΝΑ τότε στεγάζετο επί της οδού Μητροπόλεως) αποφασίζουν να αναστήσουν τη μεγάλη ιδέα που γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη, να βάλουν φωτιά στη φλόγα που σιγοέκαιγε μετά το δράμα του 1922.
Κάπως έτσι, γεννιέται η Αθλητική Ένωσις Κωνσταντινουπόλεως και πριν καν περάσει σκάρτο δίμηνο, η νεοσύστατη Α.Ε.Κ. στελεχώνεται κατά συντριπτική πλειοψηφία από Κωνσταντινουπολίτες ποδοσφαιριστές.
Μεταξύ αυτών, ο δεξιός και κεντρικός οπισθοφύλακας (οι ομάδες τότε συνήθως αγωνίζονταν με διάταξη 2-3-5) Θέμος Ασδέρης.
Εκείνα τα χρόνια το ποδόσφαιρο ήταν άκρως ερασιτεχνικό, δεν υπήρχε καν Ομοσπονδία (συστάθηκε δύο χρόνια αργότερα, το 1926 όταν πρωτοπαραχωρήθηκε και η έκταση της Νέας Φιλαδέλφειας στην ΑΕΚ ως προπονητήριο) και η ΑΕΚ προπονείτο ακόμη στο ανοιχτό γήπεδο δίπλα στους στύλους του Ολυμπίου Διός.
Ο Ασδέρης, ένας ψιλόλιγνος και ταχύς ποδοσφαιριστής έχει φθάσει ήδη τα 28 του χρόνια όταν η ΑΕΚ αποκτά ατύπως την έδρα της (επισήμως η έκταση της Νέας Φιλαδέλφειας πέρασε στην ιδιοκτησία της Ένωσης το 1930) και προλαβαίνει να αγωνιστεί στο χώμα της Φιλαδέλφειας προτού αποσυρθεί από την ενεργό δράση.
Σχεδόν άμεσα ξεκινά καριέρα διαιτητή και καθ’ όλη της διάρκεια της σεζόν 1930/31 διαιτητεύει ποδοσφαιρικούς αγώνες τόσο στην Αθήνα όσο και στη Θεσσαλονίκη, με πενιχρά ωστόσο αποτελέσματα.
Επί της ουσίας από τους ελάχιστους προπολεμικούς διαιτητές στην ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου, είναι μεταξύ άλλων ο Σωτήρης Ασπρογέρακας, ο Θέμος Ασδέρης και ο έτερος πρώην προπονητής της ΑΕΚ, Γιόζεφ Σβεντ.
Είναι από τους ελάχιστους ανθρώπους που έχουν επαφή με το άθλημα και πολύ γρήγορα ξαναγυρίζει στο “σπίτι” του και αναλαμβάνει την τεχνική ηγεσία της ΑΕΚ μετά την αποπομπή του Ρουμάνου Ράουχμαλ.
Με την ΑΕΚ κατακτά το πρώτο Κύπελλο στην ιστορία του θεσμού, κερδίζοντας στις 8 Νοεμβρίου του 1931 τον Άρη Θεσσαλονίκης με 5-3 (Μπαλτάς 2, Ηλιάσκος, Νεγρεπόντης και Οικονόμου αυτογκόλ) στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας.
Την ίδια χρονιά, η κραταιά εφημερίδα “Ακρόπολις” διοργανώνει Χριστουγεννιάτικο τουρνουά στην Αθήνα με συμμετέχοντες την τριάδα του ΠΟΚ, τον Απόλλωνα Αθηνών και την αυστριακή Αντμίρα Βάκερ.
Η ΑΕΚ κατακτά και το Κύπελλο της “Ακρόπολις”, κερδίζοντας προς έκπληξη όλων των φιλάθλων τους Αυστριακούς με 4-3 και γίνεται η πρώτη ομάδα που κατακτά δύο Κύπελλα σε μια σεζόν. Προπονητής της είναι ο Θέμος Ασδέρης.
Παραμένει στον πάγκο της ΑΕΚ μέχρι το 1933 και τη γυμνάζει μαζί με τον Κώστα Νεγρεπόντη σε μια περίοδο ανασύστασης και ανασυγκρότησης του συλλόγου.
Η πρωτοπόρος ΑΕΚ, η πρώτη ομαδα με ακαδημίες στην Ελλάδα, μετά την ολική ανανέωση και την έλευση παικτών από το φυτώριο του μεγέθους Κλεάνθη Μαρόπουλου, Τρύφωνα Τζανετή, Μιχάλη Δελαβίνια, κ.ά. είναι έτοιμη να ξεκινήσει τη δική της αυτοκρατορία.
Το 1937, λαμβάνει τη γενναία απόφαση και δεν συμμετέχει στο πρωτάθλημα, διότι έχει προγραμματίσει να επιστρέψει στις ρίζες της.
Ταξιδεύει στην Πόλη μέσα σε πολύ έντονη συγκινησιακή φόρτιση και συμμετέχει σε μίνι τουρνουά με την Güneş και τη Fener. Χάνει στο πρώτο παιχνίδι από τους πρωταθλητές Τουρκίας με 2-1, κερδίζει όμως τη Φενέρ με 3-2.
Οι αγώνες δεν είχαν σημασία, το ζητούμενο ήταν οι μυρωδιές, οι θύμησες, η ιστορία μας.
Η ομάδα έχει σφυρηλατηθεί, ξεπληρωσε ένα μέρος του χρέους των ιδρυτών της και πλέον είναι έτοιμη για μεγάλα πράγματα. Το αποδεικνύει με το πρώτο νταμπλ στην ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου τη σεζόν 1938/39.
Την επόμενη σεζόν είναι και η τελευταία παρουσία του Ασδέρη στον πάγκο της ΑΕΚ, πάλι ως ενδιάμεσος κρίκος των θητειών του Κώστα Νεγρεπόντη.
Η ομάδα ξανακατακτά το πρωτάθλημα και ατενίζει το μέλλον με αισιοδοξία, αφού η “φουρνιά” της είναι μοναδική και κάνει ό,τι θέλει τους αντιπάλους της.
Δυστυχώς για την ανθρωπότητα, έρχεται ο Β΄Παγκόσμιος Πόλεμος, το διαφαινόμενο σερί της διαστημικής ΑΕΚ χάνεται στη θηριωδία του πολέμου κι όταν ο Μουσολίνι διατάσσει τα στρατεύματά του να επιτεθούν στην Ελλάδα μετά το “όχι” του Μεταξά, το ποδόσφαιρο σβήνει από την καθημερινότητα των Ελλήνων.
Ο Ασδέρης, εκείνον τον πολύ δύσκολο καιρό, ξεκινά μια περιπλάνηση στον Παναθηναϊκό, τον οποίο βοηθά να σταθεί μαζί με τον έτερο Κωνσταντινουπολίτη και ιδρυτικό στέλεχος της ΑΕΚ, Φωκίωνα Δημητριάδη.
Στα πολύ δύσκολα κατοχικά χρόνια, φυσιολογικά, χάνονται τα ίχνη του, προσπαθεί όπως μπορεί να φέρει παιδιά στον αθλητισμό, να προσφέρει ένα χαμόγελο στα τρομαγμένα παιδικά πρόσωπα της δοκιμαζόμενης Αθήνας.
Με την απελευθέρωση και την επανέναρξη των εθνικών πρωταθλημάτων, έρχεται η κλήση από τον Ολυμπιακό.
Ο Ασδέρης γίνεται ο πρώτος προπονητής στην ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου που προπονεί και τους τρεις μεγάλους του “ΠΟΚ” (θα ακολουθήσουν ο Χέλμουτ Σενέκοβιτς και ο Γιάτσεκ Γκμοχ) και στον Ολυμπιακό πιο ώριμος από ποτέ, κατακτά δύο συνεχόμενα πρωταθλήματα τη διετία 1946-48, καθώς και το Κύπελλο του 1947.
Aξίζει δε να σημειωθεί, ότι κατά τις τρεις από τις τέσσερις θητείες του Κώστα Νεγρεπόντη στον πάγκο της Εθνικής ομάδας, ο Θέμος Ασδέρης συμμετείχε στο τεχνικό επιτελείο.
Μετά το 1950 και σε ηλικία 50 ετών, ο Κωνσταντινουπολίτης Ασδέρης αποσύρεται από την ενεργό δράση, έχοντας κάνει τα πάντα στο ποδόσφαιρο από οποιοδήποτε πόστο.
Έχει υπάρξει ποδσφαιριστής, έχει στεφθεί πρωταθλητής και ως ποδοσφαιριστής το 1922 με το Πέρα Κλουμπ, όσο και ως προπονητής με την ΑΕΚ και τον Ολυμπιακό, έχει κατακτήσει το πρώτο Κύπελλο Ελλάδος, έχει υπάρξει διαιτητής, έχει βοηθήσει τον “άσπονδο” φίλο και εχθρό Παναθηναϊκό, όπως ο Απόστολος Νικολαΐδης βοήθησε την ΑΕΚ, έχει γράψει το όνομά του στην ιστορία του Ολυμπιακού με το νταμπλ.
Μια ζωή γεμάτη ποδόσφαιρο που ολοκληρώθηκε στις 21 Μαρτίου 1975, όταν ο Θέμος Ασδέρης αθόρυβα άφησε την τελευταία του πνοή στην Αθήνα.
Μαζί του έχασε μια ανάσα της και η ΑΕΚ.
Πηγή: Athetes’ Stories
