Ο Ray Clemence ήταν ο καλύτερος Άγγλος γκολκίπερ που είδαμε ποτέ

Του Γιάννη Φιλέρη

Δεν έφυγε μόνο μια από τις κορυφαίες μορφές στην ιστορία της Λίβερπουλ ή ένα μέλος του Hall of Fame της Τότεναμ. Ο Ρέι Κλέμενς, που πέθανε την Κυριακή 15 Νοεμβρίου 2020 σε ηλικία 72 ετών, ήταν ένας από τους κορυφαίους τερματοφύλακες που έβγαλε ποτέ το αγγλικό ποδόσφαιρο. Για πολλούς ήταν καλύτερος από τον Γκόρντον Μπανκς και από τον Πίτερ Σίλτον, με τον οποίο μάλιστα “μαχόταν” για το νο 1 της εθνικής Αγγλίας σχεδόν σε όλη την καριέρα τους. Μια ωραία φιγούρα από τα ηρωικά 70s και 80s, από τους ποδοσφαιριστές που έκαναν πολύ κόσμο να αγαπήσει το αγγλικό ποδόσφαιρο, τη Λίβερπουλ αλλά και τη θέση του τερματοφύλακα!

Η μάχη που έδωσε με τον ασθένειά του ήταν σπουδαία. Για 15 χρόνια, όταν διαγνώστηκε για πρώτη φορά με καρκίνο του προστάτη, πάλεψε, στάθηκε όρθιος και μέχρι την τελευταία στιγμή έλεγε αστεία και θυμόταν τα χρόνια του στα γήπεδα. Την Κυριακή, η οικογένειά του ανακοίνωσε το θάνατό του. “Πέθανε ήρεμα, ύστερα από μια τόσο σκληρή μάχη, για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα. Αναπαύεται ήδη εν ειρήνη και κυρίως, χωρίς άλλο πόνο. Σας ευχαριστούμε όλους, για την αγάπη και τη συμπαράσταση που του δείξατε όλα αυτά τα χρόνια. Τον αγαπήσαμε πάρα πολύ και δεν πρόκειται να τον ξεχάσουμε“, ήταν το μήνυμα της οικογένειας Κλέμενς.

40 μέρες πριν το θάνατό του, κοντά στο “Άνφιλντ”, ο οπαδός της Λίβερπουλ Κρις Ντέιβιντσον παραχώρησε το σπίτι του, ώστε σε έναν τοίχο να φιλοξενηθεί το πορτρέτο-γκράφιτι του εμβληματικού γκολκίπερ, που κάθισε κάτω από τα δοκάρια της “κόκκινης” ομάδας για 14 χρόνια (τα 11 απ’ αυτά, συνεχόμενα). Στην επίσημη παρουσίασή του, έδωσε το “παρών” η σύζυγός του, Βι, η κόρη του Σάρα και τα 4 παιδιά της. Η εγγονή του Κλόντια ευχαρίστησε δημόσια όσους συνέβαλαν στη δημιουργία του έργου. Ο παππούς της βάδιζε σιγά-σιγά προς το τέλος, όμως με αυτόν τον ξεχωριστό τρόπο έμεινε για πάντα δίπλα στο “Άνφιλντ” και στο περίφημο Κοπ, που τον λάτρεψε.

Ήταν επίσης παρόντες 3 σπουδαίοι συμπαίκτες εκείνης της μεγάλης Λίβερπουλ, οι Άλαν Κένεντι, Ντέιβιντ Φέρκλαφ και Ντέιβιντ Τζόνσον, που θυμήθηκαν πόσο σημαντικός ήταν ο Κλέμενς για την ομάδα τους.

Πολλά χρόνια πριν, το μακρινό 1967, ήταν 19 ετών και έπαιζε μπάλα ήδη, φορώντας τη φανέλα της Σκάνθορπ. Στην αρχή της ενασχόλησής του με το ποδόσφαιρο δεν φανταζόταν ότι θα έκανε καριέρα παίζοντας κάτω από τα δοκάρια. Έπαιζε σέντερ-φορ, μετά σέντερ-χαφ, κάποια εποχή ήταν αριστερό μπακ, μέχρι που μια μέρα ο γυμναστής του σχολείου του, ψάχνοντας να βρει τερματοφύλακα, του έδωσε τη φανέλα με το νο 1. “Ήταν σαν να έπαιζα χρόνια. Έμοιαζε με το πιο φυσιολογικό πράγμα στον κόσμο, άσχετα αν δεν μου άρεσε και τόσο πολύ”, εξομολογήθηκε αργότερα, όταν πια έπαιζε και στην εθνική ομάδα.

Η Σκάνθορπ ήταν ομάδα Β’ Εθνικής, από την οποία μάλιστα ο Μπιλ Σάνκλι το 1971 για 35.000 λίρες είχε αποκτήσει τον Κέβιν Κίγκαν. Τότε, όμως, είχε βάλει στο μάτι τον 19χρονο τερματοφύλακα, που παρά το νεαρό της ηλικίας του, μετρούσε 48 αγώνες ως βασικός. Το όνομά του είχε γίνει γνωστό κι εκτός από τη Λίβερπουλ ενδιαφέρθηκαν κι άλλες ομάδες. Ο Σάνκλι έδωσε 18.000 λίρες στους “σιδερένιους” και είπε στον μικρό Ρέι: “Έλα στη Λίβερπουλ, γιατί ο Τόμι Λόρενς (σ.σ. τότε ο βασικός τερματοφύλακας των reds) έχει περάσει την κορυφή του λόφου. Τα καλύτερά χρόνια του έχουν περάσει. Σε 6 μήνες θα είσαι βασικός”.

Δεν ήταν η απόλυτη αλήθεια. “Όταν πήγα στη Λίβερπουλ, είδα ότι ο Λόρενς όχι μόνο δεν είχε περάσει την κορυφή του λόφου, αλλά βρισκόταν στο απόγειο της καριέρας του. Περίμενα 2,5 χρόνια για να παίξω στην πρώτη ομάδα”, έλεγε ο Κλέμενς, που του ήταν αδύνατο, ωστόσο, να πει “όχι” στην πρόταση της “κόκκινης” ομάδας: “Όταν ο Σάνκλι με πήγε στο Μέλγουντ και είδα τις υπέροχες εγκαταστάσεις, ενθουσιάστηκα. Μετά βρεθήκαμε στο ‘Άνφιλντ’, μου έδειξε το ‘Κοπ’ που χωρούσε τότε 26.000 ορθίους. Δεν μπορούσα να σκεφτώ κάτι άλλο, αλλά το πότε θα έπαιζα με αυτόν τον κόσμο από πίσω μου”. Το ντεμπούτο του έγινε το 1970, σε ένα ματς Λιγκ Καπ, εναντίον της Σουόνσι. Η Λίβερπουλ νίκησε 2-0, ο Κλέμενς είχε τρακ και ο Σάνκλι δήλωνε: “Έχει ωραία σωματοδομή αλλά και 2-3 ιδιομορφίες. Θα δουλέψουμε μαζί του και σύντομα θα γίνει αυτός που θέλουμε”.

Ο Κλέμενς καθιερώθηκε στη Λιβερπουλ και για 11 χρόνια έγινε ο βασικός γκολκίπερ. Ο άνθρωπος από τον οποίο ξεκίναγε η ενδεκάδα. Μέχρι το 1981, όταν πήρε μεταγραφή για την Τότεναμ, έχασε ελάχιστα ματς και συνολικά φόρεσε το νο 1 στην παραδοσιακή πράσινη φανέλα που φορούσαν τότε οι γκολκίπερ για 665 αγώνες. Με τη Λίβερπουλ κέρδισε 5 πρωταθλήματα, 3 Κύπελλα Πρωταθλητριών, 2 UEFA Cup, 1 Κύπελλο Αγγλίας και 1 Λιγκ Καπ Αγγλίας. Τη σεζόν 1971-1972 δέχθηκε μόλις 24 γκολ σε 42 αγώνες. Το ρεκόρ του το έσπασε ο ίδιος τη σεζόν 1978-1979, όταν η Λίβερπουλ δέχθηκε 16 γκολ. Εντός έδρας μόλις 4! Ήταν πάντα στην κατάλληλη θέση για να αποσοβήσει ένα σίγουρο γκολ, είχε εντυπωσιακά ρεφλέξ, τρομερή αντίληψη και ήταν πολύ ψύχραιμος.

Στην ιστορία έχουν μείνει τα δυο πέναλτι που απέκρουσε με Γκλάντμπαχ και Ντιναμό Δρέσδης, στην κατάκτηση των δυο Κυπέλλων UEFA. Ο Γιουπ Χάινκες δεν μπόρεσε να τον νικήσει στις 10/5/1973, στον 1ο τελικό του “Άνφιλντ” (η Λίβερπουλ επικράτησε με 3-0 και παρότι ηττήθηκε 0-2 στη Γερμανία, πήρε τον τίτλο) ενώ 3 χρόνια αργότερα, στον 2ο προημιτελικό με τη Ντιναμό Δρέσδης έκανε το ίδιο κόντρα στον Πέτερ Κότε. Η Λίβερπουλ κράτησε το εκτός έδρας 2-1 και πήρε το εισιτήριο για τα ημιτελικά, φτάνοντας αργότερα ξανά στην κατάκτηση του τροπαίου.

Ίσως η κορυφαία απόκρουσή του έγινε στον πρώτο τελικό της Λίβερπουλ για το Κύπελλο Πρωταθλητριών. Στις 25 Μαΐου 1977, στο “Ολίμπικο” της Ρώμης, η Λίβερπουλ προηγήθηκε νωρίς της Μπορούσια Μενχενγκλάντμπαχ με γκολ του Τέρι Μακντέρμοτ στο 28′. Οι Γερμανοί ισοφάρισαν με τον Άλαν Σίμονσεν στο 52′ και στο 57′ ο Ούλι Στίλικε βρέθηκε τετ-α-τετ με τον Κλέμενς. Η έξοδος του κορυφαίου γκολκίπερ έσωσε το σίγουρο γκολ. Δυο λεπτά αργότερα, ο Τόμι Σμίθ έκανε το 2-1 για τη Λίβερπουλ, που με ακόμη ένα γκολ (πέναλτι του Φιλ Νιλ) ολοκλήρωσε τον θρίαμβο της. Κανείς δεν ξέρει τι θα γινόταν όμως, αν ο Κλέμενς δεν αποσοβούσε το σχεδόν βέβαιο 1-2

Δείτε μερικές από τις κορυφαίες αποκρούσεις του Κλέμενς με τη φανέλα της Λίβερπουλ, ανάμεσά τους κι αυτές που περιγράψαμε πιο πάνω:

“Ό,τι πέτυχα το χρωστάω και στους συμπαίκτες μου. Είχα την τύχη να παίξω με ορισμένους εκ των κορυφαίων αμυντικών. Στην αρχή τον Τόμι Σμιθ και τον Ρον Γέιτς, μετά τον Έμλιν Χιουζ όταν γύρισε να παίξει ως κεντρικός αμυντικός κι αργότερα τον Φιλ Τόμπσον και βέβαια τον Άλαν Χάνσεν, τον Σκωτσέζο Μπόμπι Μουρ”, είχε πει ο Κλέμενς, που ήταν πράγματι ο κατάλληλος τερματοφύλακας σε μια γρανιτένια άμυνα, όπου δέσποζαν ακόμη οι δυο Κένεντι (Άλαν και Ρέι) αλλά και ο Νιλ.

Ο Κλέμενς ήταν ιδιαίτερα αγαπητός σε όλους. Καθοδηγούσε την άμυνα της Λίβερπουλ και είχε συνδέσει το όνομά του με όλες τις επιτυχίες της “κόκκινης” ομάδας. Ο Κένι Νταλγκλίς ήταν ιδιαίτερα συγκινημένος, γράφοντας στο twitter για τον θανατο του πρώην συμπαίκτη και καλού φίλου του:

Ούτε και ο κόσμος τον ξέχασε, όμως. Αν και ζήτησε να αποχωρήσει από τη Λίβερπουλ, οι οπαδοί της ομάδας του επιφύλαξαν μια εκπληκτική αποδοχή στον πρώτο αγώνα στον “Άνφιλντ” ως φιλοξενούμενος:

Στην Τότεναμ μέχρι σχεδόν τα… 40

Τον Ιούνιο του 1981, η είδηση πέφτει σαν βόμβα στο Λίβερπουλ. Ο 32χρονος Κλέμενς μόλις είχε συναντηθεί με τον Μπομπ Πέισλι και του ‘χε ζητήσει να τον αφήσει να φύγει από το “Άνφιλντ”. Η Λίβερπουλ μόλις είχε δαπανήσει 250.000 λίρες για να αποκτήσει τον Μπρους Γκρόμπελαρ, που φαινόταν έτοιμος να πάρει τη θέση του βασικού τερματοφύλακα. Η Λίβερπουλ είχε τερματίσει στην 5η θέση του πρωταθλήματος, όμως ήταν ξανά πρωταθλήτρια Ευρώπης, χάρη στο 1-0 κόντρα στη Ρεάλ στον τελικό του Παρισιού.

Ο Πέισλι, με τον οποίο ο Κλέμενς διατηρούσε άριστες σχέσεις, ήθελε σιγά-σιγά να ανανεώσει την ομάδα του. Είπε “ναι” στο αίτημα του Κλέμενς, που εκτός των άλλων ήθελε να είναι βασικός ώστε να αγωνιστεί στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1982. Γι’ αυτόν ήταν πολύ σημαντικό, καθώς το 1974 και το 1978 η Αγγλία είχε μείνει εκτός της τελικής φάσης των Παγκοσμίων Κυπέλλων σε Γερμανία και Αργεντινή. Τελικά, για 300.000 λίρες, έπαιρνε το δρόμο για το Λονδίνο και το “Γουάιτ Χαρτ Λέιν”, καθώς για τα επόμενα 7 χρόνια θα φορούσε τη φανέλα της Τότεναμ!

Οι Spurs έψαχναν να βρουν έναν μεγάλο τερματοφύλακα (ο Πατ Τζένινγκς είχε σταματήσει από το 1977) για να συμπληρώσουν το παζλ μιας πολύ μεγάλης ομάδας, στην οποία έπαιζαν φαντεζί ποδοσφαιριστές όπως ο Όσι Αρντίλες και ο Ρικάρντο Βίγια, ο Στιβ Άρτσιμπαλντ, ο Στιβ Πέριμαν και βέβαια ο Γκλεν Χοντλ, ένας από τους κορυφαίους Άγγλους ποδοσφαιριστές όλων των εποχών. Η Τότεναμ έπαιζε τεχνικό ποδόσφαιρο και ήταν μια από τις πιο σπουδαίες ομάδες της εποχής.

“Θέλαμε έναν τερματοφύλακα τοπ κλάσης. Είχαμε σπουδαίους μέσους, εξαιρετικούς επιθετικούς και λαμπρούς αμυντικούς. Ο Κλέμενς ήταν το κλειδί. Αυτός που μας έλειπε για να γίνουμε ομάδα τίτλου”, έχει πει ο Χοντλ, προσθέτοντας: “Είχε κάνει τρομερά πράγματα με τη Λίβερπουλ, ήταν πολύ έμπειρος και με το που ήρθε, άλλαξε μονομιάς την άμυνά μας. Έγινε ο ηγέτης, το αφεντικό της μικρής περιοχής και ο άνθρωπος που άκουγαν όλοι. Σπουδαίος σε αντανακλαστικά, ήταν άψογος όσα χρόνια βρέθηκε μαζί μας”.

“Αν ήταν να φύγω από τη Λίβερπουλ, θα έπρεπε να πάω σε μια ομάδα που έπαιζε ανάλογο ποδόσφαιρο. Η Τότεναμ ήταν η καλύτερη δυνατή λύση για μένα”, είχε παραδεχθεί ο Κλέμενς κι έκανε μια δεύτερη μεγάλη καριέρα με 300 αγώνες και κατάκτηση των Κυπέλλου Αγγλίας και UEFA Cup το 1984 (αν και στους τελικούς αγωνίστηκε ο Τόνι Παρκς). Το κύπελλο είχε έρθει στην 1η χρονιά του Κλέμενς στο Λονδίνο, αφού που ήταν ιδιαίτερα αποτελεσματικός στον επαναληπτικό τελικό κόντρα στην Κόβεντρι. Το εύστοχο πέναλτι του Χοντλ είχε κάνει από νωρίς το 1-0, το οποίο έμεινε ως τελικό αποτέλεσμα μέχρι το τέλος (πρώτος αγώνας 1-1).

Τον αγάπησαν και στην Τότεναμ τον Κλέμενς, ο γιος του, Στίβεν, έπαιξε κι αυτός στους “πετεινούς”, ενώ το 2014 εντάχθηκε στο Hall Of Fame της λονδρέζικης ομάδας. Ο Αρντίλες έγραψε συγκινημένος στο twitter: “Τι κρίμα που μάθαμε για τον θάνατο του Ραϊμούντο. Μεγάλος τερματοφύλακας, υπέροχος συμπαίκτης και φίλος. Πάλεψε με την ασθένειά του με θάρρος ως το τέλος. Αναπάυσου εν ειρήνη φίλε μου”.

Αλλά και ο Άλαν Μπραζίλ πόσταρε στο twitter ένα βίντεο όπου ο Κλέμενς τραγουδάει το “You’ll Never Walk Alone” σε ένα διάλειμμα τουρνουά γκολφ που διοργάνωνε στην Πορτογαλία ο Μπόμπι Ρόμπσον. Αγνώριστος ο άλλοτε επιθετικός μέσος της Τότεναμ και αργότερα της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, διακρίνεται από πίσω αγκαλιά με τον Αρντίλες να τραγουδούν κι αυτοί, υπό την επήρεια… κιλών μπύρας.

Στην εθνική και ο ανταγωνισμός με τον Σίλτον

Ο Κλέμενς φόρεσε 61 φορές τη φανέλα της εθνικής Αγγλίας, ξεκινώντας από ένα ματς εναντίον της Ουαλίας στις 15 Νοεμβρίου 1972. Παίζοντας μόλις σε μια διεθνή διοργάνωση (το Κύπελλο Εθνών του 1980) και βλέποντας το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1982 από τον πάγκο (στα 5 ματς της Αγγλίας αγωνίστηκε ο Σίλτον, ο “αιώνιος” ανταγωνιστής του), δεν μπόρεσε να έχει μια ανάλογη πορεία με το αντιπροσωπευτικό συγκρότημα, όπως έκανε σε επίπεδο συλλόγων.

Παρόλα αυτά, πρόλαβε να χριστεί και αρχηγός της εθνικής, αλλά και να έχει ορισμένες εντυπωσιακές επεμβάσεις, φορώντας τη φανέλα με τα τρία λιοντάρια.

Με τον Σίλτον είχε πράγματι έναν σπουδαίο ανταγωνισμό. Ο Κλέμενς έπαιζε περισσότερο στην εθνική στη δεκαετία του ’70, ο Σίλτον κάθισε κάτω από τα δοκάρια στα 80s και λόγω των συμμετοχών της Αγγλίας σε 3 Παγκόσμια Κύπελλα έφτασε τις διπλάσιες, εν τέλει, συμμετοχές (125). Ο παλαίμαχος γκολκίπερ δεν έκρυψε κι αυτός τη συγκίνησή του για το θάνατο του καλού φίλου του.

Στην εθνική Αγγλίας όμως, ο Κλέμενς εργάστηκε μετά τη λήξη της ποδοσφαιρικής καριέρας του, που ήρθε το 1987 (πρόλαβε ακόμη έναν τελικό κυπέλλου, ωστόσο με την Κόβεντρι να νικάει την Τότεναμ με 3-2), λόγω κι ενός τραυματισμού στον αχίλλειο τένοντα. Πλησίαζε, άλλωστε, και τα 40. Ο Χοντλ, που ακολούθησε καριέρα προπονητή, όταν ανέλαβε ομοσπονδιακός εκλέκτορας (το 1996), τον πήρε μαζί του και του έδωσε τον ρόλο του προπονητή τερματοφυλάκων, που κράτησε για 11 χρόνια (μέχρι το 2007) και ξαναπήρε το 2009 για ακόμη μια 3ετία.

Ο Σβεν Γκόραν Έρικσον τον εμπιστευόταν με κλειστά μάτια στο διάστημα της συνεργασίας τους στην εθνική Αγγλίας: “Ήταν ένας φανταστικός συνεργάτης. Έκανε σπουδαία δουλειά με τους γκολκίπερ και ακολουθούσα κατά γράμμα ό,τι μου έλεγε”. Ο “Κλεμ” έδωσε την τελευταία μάχη με τον καρκίνο πολύ γενναία. Όπως τότε που έπεφτε στα πόδια των αντιπάλων ή απογειωνόταν για να διώξει την μπάλα κόρνερ. Ένα είδωλο μιας ωραίας εποχής για το ποδόσφαιρο κι ένας άνθρωπος που άφησε πίσω του μόνο φίλους.

Πηγή: Contra