Του Χρήστου Χρονόπουλου
Χριστούγεννα: Μία καλή ευκαιρία να χαλαρώσει ο καθένας, να βρεθεί με την οικογένειά του στα γνωστά τραπέζια αυτών των ημερών, να δώσει-δεχθεί δώρα και να ξεκουραστεί εν όψει της συνέχειας της ρουτίνας που θα επανεκκινήσει με το νέο έτος.
Τα παραπάνω ισχύουν για όλους σχεδόν, είτε για κάποιες ημέρες, είτε για τις 25 Δεκεμβρίου, η οποία παραδοσιακά αποτελεί αργία στις περισσότερες χώρες, τουλάχιστον της Ευρώπης.
Στην επικράτεια της ηπείρου, βέβαια, ανήκει και η Βρετανία, όπου για αρκετά χρόνια αυτή η αργία δεν αφορούσε επαγγελματίες ποδοσφαιριστές, προπονητές και λοιπούς εμπλεκόμενους.
Ο λόγος γίνεται φυσικά για την περίφημη Christmas Day, η οποία για 71 ολόκληρα έτη ήταν παραδοσιακά ημέρα αμιγώς ποδοσφαιρική στο Νησί μέχρι τελικά να μείνει μόνο η Boxing Day.
Η αρχή της παράδοσης
Ήταν τα Χριστούγεννα του 1889 και η Πρέστον Νορθ Εντ υποδέχθηκε την Άστον Βίλα στο μεγάλο ματς μεταξύ των δύο ομάδων για την πρώτη, ιστορικά, σεζόν του αγγλικού πρωταθλήματος.
Ένα πλήθος 9.000 ανθρώπων εκείνο το απόγευμα παρακολούθησε την Πρέστον (σ.σ. κατέκτησε αήττητη εκείνο, αλλά και το επόμενο πρωτάθλημα, λαμβάνοντας το παρατσούκλι «invincibles» δηλαδή «αήττητοι», πολύ πριν την Άρσεναλ του Αρσέν Βενγκέρ το 2004) να υποτάσσει με 3-2 την Άστον Βίλα.
Η αρχή είχε γίνει από το 1888, όταν η Έβερτον είχε δώσει ανήμερα των Χριστουγέννων, δύο (!) αγώνες: έναν κόντρα στην Μπλάκμπερν για το FA Cup (τότε μοναδική επίσημη διοργάνωση) και ένα φιλικό το ίδιο απόγευμα.
Ο λόγος που η 25η Δεκεμβρίου επιλεγόταν για να παιχτεί ποδόσφαιρο ήταν πάρα πολύ απλός: Η μέρα ήταν αργία, άρα υπήρχε η δυνατότητα για κάθε άνθρωπο που δεν δούλευε, να πάει στο γήπεδο και να δει την ομάδα που υποστήριζε, αφού τηλεοπτική κάλυψη δεν υπήρχε και θα αργούσε αρκετά χρόνια να υπάρξει.
Οι εργάτες γέμιζαν τα γήπεδα, προκειμένου να δουν από κοντά το όποιο ποδοσφαιρικό θέαμα, ενώ οι ομάδες γέμιζαν τα ταμεία τους, αφού τα sold out ήταν δεδομένα.
Βέβαια, το πνεύμα των ημερών δεν άλλαζε πολλά, αναφορικά με τα παρατράγουδα της γηπεδικής κουλτούρας των Άγγλων, που άκμασαν κυρίως κατά τη δεκαετία του 1980.
Το 1890, για παράδειγμα, η Μπλάκμπερν παρατάχθηκε με αναπληρωματικούς στο ντέρμπι με την Ντάργουεν, καθώς το ματς της Boxing Day κόντρα στη Γουλβς θεωρήθηκε σημαντικότερο. Οι φίλαθλοι και των δύο ομάδων δεν το πήραν τόσο καλά αυτό…
Η Ντάργουεν αρχικά αρνήθηκε να αγωνιστεί, προτού το γήπεδο καταστραφεί ολοσχερώς μετά την επιδρομή και των δύο πλευρών, οι οποίοι ένιωσαν εξαπατημένοι.
«Το ανυπόμονο πλήθος εισέβαλε στο γήπεδο και κατέστρεψε τα πάντα. Φυσικά και δεν μπορούσε να παιχτεί αγώνας μετά απ’ αυτό», έγραψε την άλλη μέρα η «Birmingham Daily Post».
Αυτό ανάγκασε την ομοσπονδία να προβεί σε κάποιες αλλαγές όσον αφορά στη χριστουγεννιάτικη αγωνιστική, η οποία ήταν έτσι καταρτισμένη ώστε να περιέχει ντέρμπι για να μπορεί να τα απολαύσει το φίλαθλο κοινό.
Τα δεδομένα άλλαξαν και απλά επιλέγονταν ματς μεταξύ ομάδων, οι οποίες γειτόνευαν γεωγραφικά, προκειμένου να μην χρειάζεται να διανύσουν μεγάλη απόσταση, εξαιτίας και των μειωμένων δρομολογίων του σιδηροδρόμου ελέω αργίας.
Το φοβερό ήταν ότι η αγωνιστική της Βoxing Day περιλάμβανε τα ίδια παιχνίδια, με τη διαφορά ότι διεξάγονταν στις έδρες των φιλοξενούμενων!
Ούτε αυτό κράτησε πολύ όμως, καθώς με το νέο μοντέλο παρατηρήθηκε συχνά το φαινόμενο οι ομάδες να τα βρίσκουν με νίκη η κάθε μία στην έδρα της, προκειμένου να μην υπάρχουν παρατράγουδα.
Σε κάθε περίπτωση η παράδοση του ποδοσφαίρου ανήμερα των Χριστουγέννων έγινε αναπόσπαστο κομμάτι της βρετανικής κουλτούρας, εξ ου και το «Christmas Truce» στις 25 Δεκεμβρίου 1914.
Τότε, εν μέσω του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι Άγγλοι και οι Γερμανοί στρατιώτες πρωταγωνίστησαν σε μία σπάνια στιγμή, όπου άφησαν κατά μέρος τα όπλα, έθαψαν νεκρούς, αντάλλαξαν δώρα και μερικοί διασκέδασαν με μία ποδοσφαιρική μπάλα.
Η αντίδραση των ποδοσφαιριστών
Οι μοναδικοί δυσαρεστημένοι από αυτήν την ιστορία ήταν οι παίκτες, οι οποίοι αντί να περνούν χρόνο με την οικογένειά τους, βρίσκονταν στα γήπεδα και τα τρένα.
Κάποιοι αντέδρασαν για θρησκευτικούς λόγους, όπως ο Χάρολντ Φλέμινγκ της Σουίντον και ο Άρθουρ Μπρίτζετ της Σάντερλαντ, αμφότεροι διεθνείς με τα «τρία λιοντάρια», οι οποίοι αρνήθηκαν να παίξουν τα Χριστούγεννα, ισχυριζόμενοι ότι για τους ίδιους λόγους δεν θα έπαιζαν και ποτέ τις Κυριακές.
Η ομοσπονδία δεν ανάγκασε ποτέ κάποιον παίκτη να αγωνιστεί, καθώς οι κανόνες έκαναν λόγο για απαγόρευση της αγωνιστικής δραστηριότητας σε μέρες, όπως η Μεγάλη Παρασκευή και τα Χριστούγεννα, αλλά ταυτόχρονα καταπατούσε από μόνη της αυτόν τον κανόνα σε γενικότερο πλαίσιο.
Με ρεκόρ προσέλευσης και εισπράξεων κάθε χρόνο, μέχρι το 1956 διεξάγονταν ανελλιπώς παιχνίδια τα Χριστούγεννα, ενώ το 1955 η ευρωπαϊκή ομοσπονδία μιμήθηκε το παράδειγμα, αφού επέτρεψε τη διεξαγωγή του αγώνα Μπαρτσελόνα-Κοπεγχάγη για το Κύπελλο Εκθέσεων.
Ο χειμώνας του 1956, όμως, αποδείχθηκε ιδιαίτερα βαρύς στη Βρετανία, με συνέπεια οι περισσότεροι αγώνες να διεξαχθούν υπό βαριά χιονόπτωση και με πολύ λίγους ανθρώπους στην κερκίδα.
Φυσικά, αυτό είχε ως αποτέλεσμα να αναβληθούν και πολλές αναμετρήσεις, αρκετές ομάδες πέρασαν τα Χριστούγεννα εγκλωβισμένες σε κάποιο τρένο, ενώ οι παίκτες της Τορκί βοήθησαν στο σκάψιμο, προκειμένου να απεγκλωβιστεί ο συρμός που επέστρεφαν από το εκτός έδρας ματς με την Μπρέντφορντ!
Το 1957 ο καιρός ήταν καλύτερος, αλλά παρατηρήθηκε πως οι φίλαθλοι επέλεξαν πάλι να μείνουν στη θαλπωρή του σπιτιού τους, αν και η Boxing Day, συνέχιζε να είναι δημοφιλής ως ημέρα ποδοσφαίρου.
Το ξεκίνημα της σεζόν 1958-59 βρήκε τους παίκτες αποφασισμένους να σταματήσει η αγωνιστική δραστηριότητα τα Χριστούγεννα.
Στις 15 Σεπτεμβρίου 1959 ο Τζίμι Γκριβς έστειλε επιστολή στην εφημερίδα «Daily Express», όπου έγραφε: «Οι περισσότεροι από τους παίκτες θα θέλαμε να σταματήσει το ποδόσφαιρο τη μέρα των Χριστουγέννων. Δεν έρχονται πολλοί φίλαθλοι στο γήπεδο, ενώ και η δική μας οικογενειακή ζωή διαταράσσεται. Αν μάλιστα υπάρχει εκτός έδρας ματς, δεν ξεκουραζόμαστε καθόλου».
Στην αντίπερα όχθη υπήρχαν φίλαθλοι αλλά και παράγοντες, οι οποίοι διαφωνούσαν με αυτό, επικαλούμενοι ότι η ατμόσφαιρα στο γήπεδο μετά το χριστουγεννιάτικο τραπέζι, δεν συγκρίνεται με τίποτα.
Το οριστικό τέλος
Η ομοσπονδία, πάντως, αφουγκράστηκε τους ποδοσφαιριστές και κινήθηκε προς αυτήν την κατεύθυνση.
Το 1959 υπήρξαν μόλις δύο ματς τα Χριστούγεννα, σε αντίθεση με τα προ διετίας 38, ενώ από την επόμενη χρονιά αγώνες διεξάγονταν αποκλειστικά και μόνο στην Boxing Day, όπως και σήμερα.
Όσον αφορά στην Αγγλία, η τελευταία φορά που παίχτηκε ποδόσφαιρο τα Χριστούγεννα, ήταν το ματς μεταξύ Μπλάκπουλ και Μπλάκμπερν το 1965 στο «Μπλούμφιλντ Ρόουντ», όπου οι γηπεδούχοι επικράτησαν 4-2.
«Είχαμε χαρεί πολύ που ακυρώθηκε η ρεβάνς του «Ίγουντ Παρκ» την επόμενη μέρα λόγω χιονόπτωσης, καθώς μείναμε με τις οικογένειές μας», δήλωσε χρόνια αργότερα ο Γκλιν Τζέιμς, αμυντικός της Μπλάκπουλ.
Εν συνεχεία, προσέθεσε: «Την εποχή εκείνη έπρεπε να παίζουμε εντός έδρας στην Boxing Day για να κάτσουμε με την οικογένεια, αλλιώς δεν είχαμε καθόλου αργία. Έτσι κι αλλιώς, πάντως, προσέχαμε τι τρώγαμε και πόσο πίναμε, αφού την Πρωτοχρονιά είχαμε ξανά αγωνιστική».
Η παράδοση, πάντως, της χριστουγεννιάτικης αγωνιστικής στη Βρετανία κράτησε μέχρι το 1976, όταν και διεξήχθησαν στη Σκωτία τρία ματς της Premiership.
Οι καιρικές συνθήκες, η άρνηση των παικτών, οι μειωμένες συγκοινωνίες και η περιορισμένη προσέλευση αποτέλεσαν τον κύριο λόγο για να χαθεί μεν μία χρόνια βρετανική παράδοση, αλλά να ληφθεί δε το δικαίωμα από τους πρωταγωνιστές του αθλήματος να κάνουν Χριστούγεννα με τους ανθρώπους τους.
Μία αγαπημένη συνήθεια δηλαδή που όσα χρήματα κι αν βγάζει κάποιος, δεν αγοράζεται…
Πηγή: Sport Retro
