Του Zastro
Δεν γίνονται άμεσα αντιληπτοί, αλλά κάθε τόσο γεννιούνται ανάμεσά μας άνθρωποι στους οποίους η μοίρα δίνει την εξαιρετική δυνατότητα να διαμορφώσουν την ιστορία.
Είναι άνθρωποι της καθημερινότητας, άνθρωποι που παρά τις αντιξοότητες και τους φρενήρεις κοινωνικοπολιτικούς ρυθμούς, είναι ικανοί να σπάσουν οποιοδήποτε ρεκόρ, χρισμένοι για ανδραγαθήματα που ξεπερνούν τις προσδοκίες, μπολιασμένοι με μια αδιόρατη εσωτερική δύναμη να υπερκεράσουν ακόμη και τις πιο δυσμενείς μεταβλητές.
Δεν πρόκειται για ανθρώπους που απλώς ξεπερνούν τα όρια και τη λεπτή γραμμή που χωρίζει τους κοινούς θνητούς από τους πρωταθλητές και τα φαινόμενα, αλλά για το σπάνιο είδος που χαράσσει τα ίδια τα όρια καθορίζοντας το επόμενο επίπεδο της ανθρώπινης φύσης.
Αυτοί οι άνθρωποι στην πορεία του χρόνου λαμβάνουν το χαρακτήρα του θρύλου, το όνομά τους και τα επιτεύγματά τους μένουν αναλλοίωτα στο χρόνο και παραμένουν ιστορικά σημεία αναφοράς.
Ο Μάικλ Φελπς είναι ένας τέτοιος άνθρωπος.
Γεννήθηκε 30 Ιουνίου του 1985 στη Βαλτιμόρη, την πιο ανεξάρτητη απ’ όλες τις πόλεις στην πολιτεία του Μέριλαντ στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ξεκίνησε να κολυμπάει στα 7 του χρόνια, συμπτωματικά τη χρονιά που οι γονείς του αποφάσισαν υπό κακό κλίμα να δώσουν τέλος στο γάμο τους.
Ο μικρός έμεινε με την Ντέμπι, τη μητέρα του, κι αποφάσισε να απελευθερώσει όλη του την ενέργεια στο νερό όπως έκαναν και οι δυο μεγαλύτερες αδελφές του, αμφότερες κολυμβήτριες.
Το νερό έγινε το κρησφύγετό του, το μέσο αποσυμπίεσης, το προσωπικό bunker της αναμέτρησης με τον εαυτό του.
Δεν ήταν εύκολο παιδί και δεν είναι το κλασσικό σχήμα λόγου που χρησιμοποιείται για την εξιδανίκευση του καθενός μας.
Από τα 9 του κιόλας, είχαν καλέσει την Ντέμπι στο σχολείο να προειδοποιήσουν ότι το αγόρι είχε προβλήματα συγκέντρωσης.
Πολύ σύντομα και με την κατάλληλη παρακολούθηση από ειδικούς, διαπιστώθηκε ότι το αγόρι έπασχε από διαταραχή υπερκινητικότητας και είχε τεράστιο έλλειμμα προσοχής.
Με έναν μαγικό τρόπο, το παιδί συγκεντρωνόταν και αισθανόταν στο φυσικό του περιβάλλον μόνο όταν κολυμπούσε, μονάχα μέσα στο νερό.
Τον πρωτοπρόσεξε ο Μπομπ Μπόουμαν στα 12, ο άνθρωπος που έκτοτε δεν έφυγε ποτέ από το πλευρό του και έπεισε την Ντέμπι να είναι πιο ελαστική με τη μελέτη και τα μαθήματα, προκειμένου το παιδί να έχει όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες στο νερό.
Η μητέρα παρότι αρχικά φειδωλή και επιφυλακτική, όταν με έκπληξη είδε τα έξι παναμερικανικά ρεκόρ στη κατηγορία Παίδων, αντιλήφθηκε ότι το παιδί της ήταν γεννημένο για αυτό που «φώναζε» με τη συμπεριφορά του από μικρό: για να κολυμπάει.
Δεν είχε καν αγαπημένο στυλ, δεν επικεντρώθηκε πουθενά για την «εξειδίκευσή» του.
Ο Μπόουμαν τον άφησε ελεύθερο και ο Μάικλ ανταπέδιδε πρωτεύοντας παντού. 400 και 800 ελεύθερο, 100 και 200 πεταλούδα, 200 και 400 μεικτή. Πρώτος παντού, πρώτος με τεράστια διαφορά.
Στον υπόλοιπο κόσμο, ήλθαμε σε επαφή με το φαινόμενο Φελπς στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Σύδνεϋ το 2000, όταν στην τρυφερή ηλικία των 15 ετών συστήθηκε στο διεθνές παλκοσένικο με μια συγκλονιστική κούρσα στα 200μ. πεταλούδα στον τελικό.
Ένας αμούστακος έφηβος πέμπτος Ολυμπιονίκης, ένα παιδί ανάμεσα σε άντρες.
Ήταν σχεδόν βέβαιο ότι βρισκόμασταν ενώπιον του επόμενου θαύματος, ότι ο έφηβος θα γράψει τη δική του ιστορία στις πισίνες.
Κανένας ωστόσο δεν ήταν σε θέση να διανοηθεί την κινηματογραφική ταχύτητα της ανέλιξης.
Λίγους μήνες μετά, 30 Μαρτίου του 2001, στο παναμερικανικό του Ώστιν, το «παιδί που έχει όλο το μέλλον μπροστά του» είχε ήδη φέρει το μέλλον στο παρόν.
Ήταν 15 ετών και 9 μηνών. Παγκόσμιο ρεκόρ, ο νεότερος κολυμβητής στην ιστορία που κολύμπησε τα 200 μέτρα πεταλούδα σε 1 λεπτό, 54 δευτερόλεπτα και 92 δέκατα.
Συγκλονιστικό θα μπορούσε -εύλογα- να ισχυριστεί ακόμα και ο πιο εγκρατής ειδικός, αλλά όπως απέδειξε η ίδια η ιστορία, επρόκειτο απλώς για το πρώτο κεφάλαιο μιας Βίβλου δίχως την παραμικρή λευκή σελίδα.
Σε λίγους μόλις μήνες, στην παλαιότερη πόλη της Ιαπωνίας, στην πόλη των «Θείων Ανέμων», στη Φουκουόκα, ο 16χρονος Φελπς έσπασε το δικό του ρεκόρ και κατέκτησε τον πρώτο του παγκόσμιο τίτλο.
Προσοχή, είναι μόλις η αρχή της απίστευτης καριέρας του, το ξεκίνημα της διαδρομής του μέχρι το Κιλιμάντζαρο των «αθάνατων».
Κάθε νέος στη θέση του θα επαφίετο στις δάφνες, θα παρέκκλινε έστω κατ’ ελάχιστον, θα αδυνατούσε να διαχειριστεί την ξαφνική τρομακτική πίεση και την εκβιομηχανοποίηση του πρωταθλητισμού.
Ο Φελπς έμεινε σταθερός στον Μπόουμαν, μεγάλωνε ακολουθώντας μόνον τις επιταγές του εαυτού του, ακούγοντας μόνο τις εσωτερικές φωνές που έδιναν την υπεράνθρωπη δύναμη.
Την Ντέμπι τη θεωρούσε ήδη τη γυναίκα της ζωής του, ένιωθε βαθύτατη ευγνωμοσύνη που σαν μάνα κατάλαβε τις ιδιαιτερότητες και την ιδιοσυγκρασία του και μολαταύτα δεν τον «κατεύθυνε» ποτέ σε οιονδήποτε «φυσιολογικό» ή συμβατικό τρόπο ζωής.
Δεν είναι εύκολο να ζεις στην πισίνα, δεν είναι εύκολο για κανέναν να θυσιάζει χρόνια ολόκληρα από τη ζωή του, χαρές, απολαύσεις, παρασπονδίες της καθημερινότητας, να θάβει κατ’ επιλογήν τις αναμνήσεις της εφηβείας του.
Έχει τίμημα ο πρωταθλητισμός, δεν είναι τα φώτα και οι ανθοδέσμες στο βάθρο, τα πέντε λεπτά στη δημοφιλέστερη εκπομπή και οι followers στο instagram.
Πέρα από την επίπονη και εξαντλητική προπόνηση και την ανάλογη αποκατάσταση, το πλέον δυσβάστακτο είναι το ψυχικό και το ψυχολογικό βάρος, η διαχείριση των μεταπτώσεων, τα σωστά κανάλια διοχέτευσης του άγχους και της πίεσης.
Ο Φελπς ξεχώρισε πάνω απ’ όλα διότι στο συγκεκριμένο πεδίο αποδείχτηκε άτρωτος, επειδή μετέτρεψε το υπεράνθρωπο σε ανθρώπινο και ανά τακτά χρονικά διαστήματα επαναπροσδιόριζε το τέρμα στον ορίζοντα.
Από το 2003 στο Παγκόσμιο της Καταλονίας μας χάρισε απλόχερα το prequel του υπεραθλητή της χιλιετίας.
Ξεδίπλωσε τις υπερφυσικές του ικανότητες συμμετέχοντας σε τέσσερα ατομικά και δυο σκυταλοδρομίες, παίρνοντας μαζί του πίσω στη Βαλτιμόρη εκτός από τα επιφωνήματα του κοινού, 4 χρυσά και 2 ασημένια μετάλλια, συνοδευόμενα από πέντε (!) παγκόσμια ρεκόρ.
Θρύλος από τα 18, το σκήπτρο του «καλύτερου όλων των εποχών» δικαιωματικά πέρασε στα χέρια του κι ας το κρατούσε πριν από εκείνον το μεγαλύτερο θαύμα μέχρι το επόμενο, ο Αυστραλός υπεράνθρωπος Ίαν Θορπ.
Κι όμως, ανομολόγητα ο Φελπς ποτέ του δεν «είδε» τον Θορπ. Ανέκαθεν ο μεγάλος στόχος ήταν ο μεγάλος προφήτης, ο ρέκορντμαν των ρέκορντμεν, ο ανεξίτηλος μύθος του Μαρκ Σπιτς.
Ήταν αδιανόητο για οποιονδήποτε να σκεφτεί ότι υπήρχε πιθανότητα να ξεπεραστεί ο μύθος του Σπιτς από το μακρινό 1972 στο Μόναχο. Επτά χρυσά μετάλλια στην ίδια διοργάνωση. Επτά.
Ο Φελπς ξεκίνησε προετοιμασία για την Ολυμπιάδα στα μέρη μας έχοντας στο μυαλό του όλα τα διαθέσιμα μετάλλια. Και τα οκτώ.
Το όνειρό του έδυσε στις 16 Αυγούστου του 2004 στο Ολυμπιακό Κέντρο Υγρού Στίβου των Αθηνών, στον τελικό των 200μ. ελεύθερο.
Κατετάγη τρίτος σε έναν από τους συγκλονιστικότερους αγώνες όλων των εποχών κόντρα σε δυο πολύ μεγάλους του αγωνίσματος: τον Ίαν Θορπ και τον Πίτερ Φαν ντε Χούγκεμπαντ.
Ο Φελπς στην Αθήνα κατέκτησε 6 χρυσά και 2 χάλκινα μετάλλια και παρόλα αυτά έφυγε σκυθρωπός. Ένας αθλητής που μόλις είχε καταρρίψει 3 παγκόσμια ρεκόρ (προσθέτοντας και ακόμη 3 ολυμπιακά ρεκόρ «ήσσονος» σημασίας) θεωρούσε εαυτόν αποτυχημένο, διότι δεν είχε εκπληρώσει τον προσωπικό του στόχο.
Οι μεγάλοι αθλητές, οι πραγματικά μεγάλοι, ζουν μόνο από το προσωπικό κίνητρο. Ο Φελπς με το που προσγειώθηκε στο JFK της Νέας Υόρκης δήλωσε κοφτά ότι μπροστά του βλέπει μονάχα το Πεκίνο, τους Αγώνες του 2008.
Στο Μόντρεαλ το 2005 δίνει την πρόγευση με πέντε χρυσά και ένα αργυρό μετάλλιο, στη Μελβούρνη μια διετία αργότερα, τα χρυσά έχουν γίνει επτά, με κατάρριψη πέντε παγκοσμίων ρεκόρ.
Μπροστά του είναι μόνο το Πεκίνο.
Στο πολιτικό, εκπαιδευτικό και εκείνη τη χρονιά αθλητικό και πολιτιστικό κέντρο της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, ο Μάικλ Φελπς επιτυγχάνει αυτό που μέχρι πρότινος κινείτο μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας, άγγιζε το απίθανο. Οκτώ χρυσά. Με επτά παγκόσμια ρεκόρ.
Το επίτευγμα του Φελπς δεν τον ανακηρύττει απλώς καλύτερο κολυμβητή όλων των εποχών, τον κατατάσσει στους μεγαλύτερους αθλητές όλων των εποχών.
Η στρατοσφαιρική αυτή επιτυχία σχεδόν «ακυρώνει» τις μεγαλειώδεις εμφανίσεις που ακολούθησαν.
Τα 13 χρυσά μετάλλια στα παγκόσμια της Ρώμης και της Σανγκάης και στους Ολυμπιακούς του Λονδίνου, μοιάζουν με ύβρη, αλλά περνούν σχεδόν ως «φυσιολογικά» στον πλανήτη Φελπς.
Ο Αμερικανός ξεπέρασε ακόμα και τη θρυλική Λαρίσα Σεμιόνοβνα Λατίνινα, τη Σοβιετική υπερ-αθλήτρια της γυμναστικής που ανάμεσα στο 1956 και το 1964 κέρδισε 14 ατομικά και 4 ομαδικά ολυμπιακά μετάλλια.
Ένα ακόμα «στοιχειωμένο» ρεκόρ 48 χρόνων που το έσπασε ο Αμερικανός «καρχαρίας» την 31η Ιουλίου του 2012 στο Λονδίνο.
Δεν υπήρχε πια ρεκόρ να καταρρίψει, δεν έβρισκε κίνητρο για να κυνηγήσει το επόμενο «στοιχειό».
Το μεσημέρι της 4ης Αυγούστου του 2012 ανακοίνωσε ότι αποχωρεί. Ήταν διακριτό στο βλέμμα του ωστόσο, ότι δεν το πίστευε απόλυτα, ότι δεν είχε προλάβει να το δουλέψει σωστά μέσα του.
Κάτι τον έτρωγε, ήταν ανήσυχος, η ψυχή του δεν είχε βρει απανεμιά.
Κάποια χρόνια αργότερα εξομολογήθηκε ότι κάθε που τελείωναν οι Αγώνες έπεφτε σε κατάθλιψη.
Βίωνε ανά τετραετία το ίδιο δράμα, αισθανόταν να πνίγεται ο κόσμος του.
Η απόφαση του 2012 πιθανόν να ήταν προϊόν κατακερματισμού ενός τεράστιου «εγώ» που αδυνατούσε να διαχειριστεί ότι ο καλύτερος όλων των εποχών αποχωρεί με ένα «μίζερο χάλκινο μετάλλιο», όπως είπε κάποτε σε μια αποστροφή του λόγου του.
Είκοσι μήνες μετά από εκείνη την αποχώρηση από την ενεργό δράση, αποφάσισε να τα ξαναβάλει όλα επάνω στο τραπέζι.
Αποφάσισε να επιστρέψει, γιατί δεν άντεχε να λείπει από το Ρίο. Ο νόστος για την ατμόσφαιρα στο ολυμπιακό χωριό, οι περίπατοι, οι συναθλητές, οι μόνοι άνθρωποι που μπορούσαν να τον καταλάβουν.
Ο αθλητής δεν οφείλει να προοικονομεί και να φροντίζει μόνο για το παρόν και το μέλλον, ο αθλητής είναι από τις ελάχιστες περιπτώσεις ανθρώπων που πρέπει να προ-διαχειριστεί το τέλος. Ανήκει στην πολύ κλειστή σέχτα των ανθρώπων που πεθαίνουν δυο φορές.
Ο Φελπς -επειδή είναι ο Φελπς- δεν κατόρθωσε ποτέ να διαχειριστεί το «θάνατό» του.
Επέστρεψε σε υψηλότατο επίπεδο, σχεδόν αμέσως από το παναμερικανικό του Σαν Αντόνιο στο Τέξας απέδειξε ότι δεν έπαψε να κολυμπάει ποτέ. Δεν θα μπορούσε να σταματήσει να κολυμπάει, δεν θα ήταν ο εαυτός του.
Έχοντας ήδη το πρώτο του παιδί από τη σύζυγό του και Μις Καλιφόρνια, Νικόλ Τζόνσον, σπάει κάθε ρεκόρ στα Trials και θεωρεί το διαβατήριό του για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ρίο, τους πέμπτους Ολυμπιακούς Αγώνες της σπουδαίας καριέρας του.
Στις 7 Αυγούστου του 2016 υπογράφει την τελευταία πράξη κατακτώντας το δέκατο ένατο χρυσό μετάλλιο της ανυπέρβλητης καριέρας του στο 4Χ100.
Το νέφος μεμιάς εξαφανίζεται από το πρόσωπό του, τις επόμενες ημέρες έρχεται και το χρυσό στα 200μ. πεταλούδα, το χρυσό στα 200 μεικτή, ένα ακόμα χρυσό στα 200 ομαδική.
Ένα μόνο αργυρό μετάλλιο, στα 100μ. πεταλούδα, πίσω από τον Τζόζεφ Σκούλινγκ τον 21χρονο κολυμβητή από τη Σιγκαπούρη.
Δεν τον πείραξε, δεν τον ενόχλησε. Με το closure στο Ρίο ντε Τζανέιρο είχε ξαναβρεί την ψυχή του.
Αποχώρησε πια πλήρης, σαν να είχε καλυφθεί το κενό μέσα του. Δεν ανέφερε ούτε τα μετάλλιά του, ούτε τις επιτυχίες του, τα ρεκόρ, τις αγωνίες του. Αυτά απασχολούσαν πια όλους εμάς τους υπόλοιπους που στέκουμε ακόμα ενεοί μπροστά στο μέγεθός του. Χαμογέλασε και μας είπε «αντίο».
- Είκοσι τρία (23) χρυσά μετάλλια.
- Τριάντα εννέα (39) παγκόσμια ρεκόρ.
- Οκτώ (8) φορές καλύτερος κολυμβητής στον κόσμο από το Swimming World Magazine.
- Έντεκα (11) φορές Αμερικανός κολυμβητής της χρονιάς.
- Όλα τα παραπάνω τα σκέπασε ένα χαμόγελο.
Είναι ο μεγαλύτερος και καλύτερος κολυμβητής που γνώρισε ο κόσμος μας. Ο αθλητής που κατέρριψε οποιοδήποτε ρεκόρ υπήρχε πεισματικά εκεί, ακόμα και μισόν αιώνα, για να σπάσει.
Από την πέμπτη θέση στο Σύδνεϋ στα δεκαπέντε του χρόνια και τα οκτώ χρυσά μετάλλια του Πεκίνου στο απόγειο της διαδρομής του, ως τα έξι μετάλλια του Ρίο στα 31 του πια και πατέρας, ο Μάικλ Φρεντ Φελπς είναι ο μεγαλύτερος Ολυμπιονίκης όλων των εποχών.
Πηγή: Athletes’ Stories
