Του Αντώνη Καρπετόπουλου
Χρωστάω ένα κείμενο που να αναφέρει το κατά την γνώμη δεν πήγε καλά στα προκριματικά του μουντιάλ στην Εθνική ομάδα. Δεν το δημοσίευσα χθες λόγω της στάσης εργασίας αλλά και σήμερα μέρα είναι. Θέλω πριν σταθώ σε τι ειδικά δεν λειτούργησε να τονίζω κάτι γιατί στην Ελλάδα δεν υπάρχουν πλέον αυτονόητα. Το κομμάτι μετά την ήττα από την Δανία, το οποίο ως ήταν κριτικό για τον Ιβάν Γιοβάνοβιτς και τους παίκτες του δημιούργησε σε κάποιους φίλους αναγνώστες την εντύπωση ότι εγώ θέλω την απόλυση του προπονητή κι άλλα τέτοια τρελά. Δεν θέλω την απόλυση κανενός προπονητή και δεν θεωρώ δουλειά μου να κάνω τέτοιες υποδείξεις. Αλλά καταλαβαίνω ότι αν για κάποια πράγματα δε μιλάει κανείς, όποιος διαφοροποιείται κάνοντας απλές παρατηρήσεις μοιάζει με ζητάει να πέσουν κεφάλια. Δημιουργεί αυτή την εντύπωση και η γενικότερη αμήχανη σιωπή που αφορά τους προπονητές – ισχύει και για τους προπονητές των ομάδων: όλοι κάνουν λάθη όταν απολυθούν ενώ όσο υπάρχουν είναι καλοί άνθρωποι, δουλευταράδες, αδικημένοι από κρίσεις, θύματα κακών διοικήσεων και παλιόπαιδων ποδοσφαιριστών κτλ κι αφού φύγουν μαθαίνουμε πάντα ένα σωρό παραξενιές τους καθυστερημένα. Η Εθνική είναι σοβαρότερη υπόθεση για να αντιμετωπίζουμε αποκλεισμούς λέγοντας «αποτύχαμε αλλά δεν πειράζει». Οποιον το πειράζει, και πρέπει να τον πειράζει, απαγορεύεται να είναι σιωπηλός.
Πάμε λοιπόν να ανοίξουμε το μαύρο κουτί.
Λάθος προσέγγιση στο κρίσιμο ματς
Όπως τελικά αποδείχτηκε το παιγνίδι που πληρώθηκε ακριβότερα ήταν το πρώτο με την Δανία στο Καραϊσκάκη. Η Εθνική μας είχε μόλις συντρίψει τους Λευκορώσους και είχε ένα καλό μομέντουμ. Αλλά υποδέχτηκε τους Δανούς με έπαρση και κακή σύνθεση. Στο ματς στο Καραϊσκάκη το ρίσκο ήταν η ταυτόχρονη παρουσία των Κουρμπέλη – Ζαφείρη – Κωνσταντέλια στη μεσαία γραμμή, σε συνδυασμό με την ύπαρξη τριών κυνηγών (Καρέτσα – Τζόλη – Παυλίδη) που δεν επέτρεψαν σχεδόν καθόλου. Αν το σχήμα αυτό δημιουργούσε τρεις έστω μεγάλες ευκαιρίες (γενναιόδωρα λέω και σε όποια στιγμή του ματς) θα μπορούσα και να το καταλάβω. Αλλά η Εθνική μας έκανε την πρώτη της τελική στο 68΄(μια κεφαλιά του Παυλίδη που δεν ήταν ούτε καν ευκαιρία) και είχε μακράν καλύτερου του δεύτερου τον Τζολάκη που την έσωσε από ένα διασυρμό. Η δε συμπεριφορά όλων στην αρχή του ματς ήταν σαν να έχουν πάρει ήδη την πρόκριση.
Η μικρή βοήθεια από τον πάγκο
Σε κανένα από τα τρία κρίσιμα χαμένα παιγνίδια δεν υπήρξε κάποιου τύπου παρέμβαση του προπονητή που να διορθώνει κάτι που να μην πήγαινε ιδιαιτέρως καλά. Οι αλλαγές ακολουθούν ένα είδος πεπατημένης: είναι συνεχώς ίδιες και έχουν να κάνουν κατά βάση με την γραμμή της επίθεσης. Στο ματς με την Δανία στο Καραϊσκάκη η Εθνική ήταν πραγματικό σκορποχώρι στην μεσαία γραμμή αλλά το σχήμα δεν άλλαξε καθώς στο ημίχρονο βγήκαν ο Κωνσταντέλιας για να μπει ο Μπακασέτας και ο Καρέτσας για να μπει ο Μασούρας. Όταν το σχήμα άλλαξε, έγινε χειρότερο! Ο Ιωαννίδης μπήκε στην θέση του Ζαφείρη στο 75΄ και ο Σιώπης στη θέση του Κουρμπέλη στο 64΄: η Εθνική μας βρέθηκε να παίζει κάτι σαν 4-4-2 με ένα μόνο κόφτη και το ματς ολοκληρώθηκε εφιαλτικά.
Στο ματς με την Σκωτία, παρά την ισοφάριση των γηπεδούχων, οι αλλαγές στη μεσαία γραμμή γίνονται πολύ αργά: Μουζακίτης και Μάνταλος μπαίνουν μετά το 83΄κι ενώ ο Κουρμπέλης και ο Ζαφείρης έχουν αδειάσει. Στο παιγνίδι με την Δανία ο Γιοβάνοβιτς δεν αλλάζει τον Ζαφείρη στο ημίχρονο, που μετά το λάθος του βρίσκεται σε εμφανέστατη ταραχή, αλλάζει όμως τον Ιωαννίδη μόλις έχει προκαλέσει το γκολ του Τζόλη. Ο παίκτης εμφανώς δεν κατάλαβε το γιατί.
Η κακή αμυντική λειτουργία
Η Εθνική μας δέχτηκε 9 γκολ σε τρία κρίσιμα ματς – για την ακρίβεια εννέα σε πέντε ημίχρονα. Αυτό και μόνο δεν δείχνει ότι υπάρχει ένα πρόβλημα άμυνας. Επειδή ακούστηκαν πολλά για το τι έκανε η Εθνική μας παλιότερα (ειδικά τους καιρούς του Σάντος και του Ρεχάγκελ που η άμυνα ήταν σήμα κατατεθέν) θέλω να υπενθυμίσω κάτι: άμυνα στην εποχή μας δεν παίζεις μόνο αφήνοντας την μπάλα στον αντίπαλο και παίζοντας ταμπούρι με 5 μπακ και 3 κόφτες – αν είναι αποδοτικό δεν διαφωνώ, αλλά δεν είναι απαραίτητο. Μπορείς να αμυνθείς καλά και με άλλους τρόπους – κι αυτό προσπαθεί η Εθνική του Γιοβάνοβιτς. Τα συνεχή γυρίσματα στον τερματοφύλακα πχ δεν είναι build up ΄(όπως κακώς λέγεται). Δεν γίνονται για να χτιστούν επιθέσεις σπάζοντας μεθοδικά το αντίπαλο πρέσινγκ (αυτό είναι το build up): γίνονται για να μην χαθεί η κατοχή της μπάλας. Το πόσο επικίνδυνα είναι το είδαμε στην Δανία. Είδαμε επίσης την απόλυτη αδυναμία αυτής της ομάδας στις στημένες φάσεις αλλά και στην πίεση των αντιπάλων στους μέσους της: το πρώτο γκολ των Δανών στο Καραϊσκάκη και το πρώτο γκολ των Δανών στην Κοπεγχάγη έρχονται μετά από στοχευμένο πρέσινγκ – ο Κουρμπέλης και ο Ζαφείρης αναζητούν λάθος τρόπο να μην χάσουν την μπάλα. Η αμυντική λειτουργία μιας ομάδας (και μάλιστα της Εθνικής) δεν αλλάζει ως δια μαγείας όταν οι στόπερ και οι κόφτες είναι πάντα ίδιοι. Όπως άλλωστε και το σχήμα: προφανώς το 4-2-1-3 δεν κάνει για κάθε περίσταση.
Η μικρή προσοχή στο πρωτάθλημα
Ο Γιοβάνοβιτς διαχειρίστηκε την Εθνική σαν να είναι ομάδα που συμμετέχει σε ένα πρωτάθλημα. Με τις κλήσεις του και τις επιλογές του έδειξε πως δεν τον πολυενδιαφέρει τι γίνεται στο πρωτάθλημα. Στο πρώτο ματς με την Δανία ο Κωνσταντέλιας ξεκίνησε μολονότι σε ματς του ΠΑΟΚ είχε μείνει έξω από μικροτραυματισμούς: άντεξε ένα ημίχρονο – η Εθνική μας ήταν σαν να παίζει με παίκτη λιγότερο. Κόντρα στην Σκωτία ο ίδιος ερχόταν από ένα καταπληκτικό ματς κόντρα στον Ολυμπιακό αλλά δεν ξεκίνησε, μάλλον γιατί δεν ήταν καλός στο ματς με τους Δανούς που όμως είχε γίνει ένα μήνα πριν! Ο Μάνταλος, καλύτερος παίκτης της πρωτοπόρου στο πρωτάθλημα ΑΕΚ, έμεινε στην άκρη, ενώ δεν ξαναείδαμε ποτέ την ενδεκάδα που κέρδισε την Σκωτία στο μπαράζ. Ο Γιοβάνοβιτς έχει μια ιεραρχία στην Εθνική που θυμίζει ομάδα πρωταθλήματος: κάποιοι παίζουν ανεξαρτήτου φόρμας. Για να μην αναφερθώ στην μη κλήση του Τεττέη που είναι στα όρια του ανεξήγητου. Το αποτέλεσμα όμως αυτής της διαχείρισης δεν τον δικαίωσε: στη λήξη των καταστροφικών προκριματικών θα χρειαστεί να αναθεωρήσει αρκετά καθώς στο επερχόμενο Νations League η Εθνική μας θα έχει αντιπάλους πιο δυνατούς από την Δανία και την Σκωτία.
Η δύσκολη συνέχεια
Θα μπορούσα να καταθέσω και υποψίες που έχω, και που αφορούν για παράδειγμα την γνώση των αντιπάλων ή την προβλεψιμότητα της ομάδας αλλά δεν το κάνω: περιορίζομαι σε όσα χτύπησαν στο μάτι χωρίς να αναφερθώ σε πιο λεπτομερείς αδυναμίες όπως στο ότι η Εθνική μας δεν είναι συμπαγής, δεν ανεβαίνει όσο ψηλά θα πρεπε, δεν έχει καλές στημένες φάσεις κτλ. Το γενικό συμπέρασμα είναι αυτό που μετράει και το συμπέρασμα το δικό μου από αυτά τα ματς είναι ότι είδα μια ομάδα τίμιων προθέσεων που ήταν σαν να έκανε προετοιμασία για αργότερα. Την παρακολουθούσες και στην καλύτερη περίμενες να ανεβάσει μελλοντικά την ένταση του παιγνιδιού της, να μάθει κάποια στιγμή να αμύνεται στα στημένα, να καταλάβει αύριο καλύτερα το παιγνίδι του προπονητή, να καταλάβει ο κόουτς τους παίκτες κτλ κτλ. Μου έμεινε στο μυαλό η σκηνή που η Εθνική δέχεται γκολ στην Δανία και ο Ιβάν και οι συν αυτώ κοιτάζουν το τάμπλετ: σκηνή κανονικής προετοιμασίας!
Το πρόβλημα είναι ότι οι Εθνικές δεν έχουν χρόνο προετοιμασίας – το αύριο δεν μπορεί ποτέ να περιμένει. Τώρα βέβαια υποχρεωτικά θα περιμένουμε ένα καλύτερο αύριο, αλλά χωρίς να υπάρχει από την μεριά μου τουλάχιστον καμία απολύτως βεβαιότητα. Και γιατί ο κύκλος σημαντικών παικτών που κουβάλησαν αυτή την ομάδα τα τελευταία χρόνια σιγά σιγά ολοκληρώνεται. Κι αν οι καινούργιοι χρειαστούν καθοδήγηση η δυσκολία θα γίνει μεγαλύτερη. Ειδικά μετά από μια σοκαριστική αποτυχία που θα αφήσει πίσω της και απορίες: κανένας παίκτης δεν ερωτεύεται ένα ποδόσφαιρο που δεν φέρνει νίκες που πρώτος αυτός θέλει, οι δε συνεχείς αναφορές υπερασπιστών του προπονητή σε λάθη παικτών δεν κάνουν καλό – θα είναι καταστροφή αν δημιουργηθεί η εντύπωση πως όταν η Εθνική κερδίζει το κάνει γιατί είναι τρομερός ο προπονητής της κι όταν δεν κερδίζει για όλα φταίνε τα μεμονωμένα λάθη κτλ. Ο Γιοβάνοβιτς έχει μπροστά του δυο εύκολα ματς (ματς χωρίς καμία πίεση αποτελέσματος) για να πείσει τους παίκτες του ότι ξέρει το δρόμο προς τις επιτυχίες.
Πηγή: Gazzetta
