Του Νίκου Παπαδογιάννη
Το πρώτο τζάμπολ του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος του 2006 βρήκε την Εθνική μας να κολυμπάει σε πελάγη ευτυχίας και αυτοπεποίθησης. Η σαμπάνια του Βελιγραδίου δεν είχε στεγνώσει στα λαρύγγια παικτών, προπονητών και φιλάθλων, οπότε το όνειρο για μία νέα εποποιία έμοιαζε ρεαλιστικό. «Αρκεί να αποφύγουμε τις ΗΠΑ στο κρίσιμο παιχνίδι», έλεγαν οι κυνικοί. «Όλους τους υπόλοιπους μπορούμε να τους παλέψουμε».
Αυτό που συνέβη στη μακρινή Ιαπωνία το απόγευμα της 1ης Σεπτεμβρίου 2006, μέρα μεσημέρι Παρασκευής για όσους έμειναν στα μετόπισθεν, γράφτηκε στα χρονικά του μπάσκετ, ελληνικού και όχι μόνο, με ανεξίτηλα γράμματα. Όχι χρυσά, αλλά ασημένια, αφού ο τελικός που ακολούθησε βρήκε την Εθνική μας άδεια από δυνάμεις και κουράγια.
Ωστόσο, θα έχουμε για πάντα τη Σαϊτάμα. Εμείς οι τυχεροί που ήμασταν εκεί, οι ουδέτεροι θεατές που έμειναν με το στόμα ανοιχτό και πρωτίστως οι ηττημένοι Αμερικανοί, οι οποίοι έκτοτε κλείδωσαν στο χρονοντούλαπο το δηλητήριο της ήττας. Μέσα σε ένα δίωρο που δεν γίνεται να λησμονηθεί όσες δεκαετίες και αν περάσουν, οι 11+1+8 λεβέντες με τα γαλανόλευκα άλλαξαν τον ρου της μπασκετικής ιστορίας και έδωσαν νόημα στο παλαιό κλισέ «επίσημη αγαπημένη».
Ο κανάγιας ο Βαρεζάο
Ο +1 της προηγούμενης παραγράφου είναι ο Νίκος Ζήσης, ο μοναδικός παίκτης που παρακολούθησε τον ημιτελικό με πολιτικά, ανήμπορος να συνεισφέρει οτιδήποτε εκτός από φωνή και πάθος. Το δικό του Μουντομπάσκετ ολοκληρώθηκε μερικές μέρες νωρίτερα, στην πόλη Χαμαμάτσου, όταν το πρόσωπό του συναντήθηκε με τον αγκώνα του Βραζιλιάνου Άντερσον Βαρεζάο.
Ο Νοτιοαμερικάνος κανάγιας ουδέποτε αρνήθηκε ότι το έκανε επίτηδες και ουδέποτε ζήτησε μία αντρίκεια συγγνώμη για το βάναυσο χτύπημα. Ένιωθε, λέει, εκνευρισμό και ήθελε να κόψει τον βήχα των ενοχλητικών Ελλήνων. Δεκατρία χρόνια αργότερα, στην Κίνα, μας ζήτησε να το ξεχάσουμε. «Δεν θέλω να μιλάω άλλο γι’ αυτό…».
Ο τραυματισμός του άμοιρου Ζήση δεν ήταν ένα ασήμαντο προβληματάκι της στιγμής. Ο Θεσσαλονικιός γκαρντ (κορυφαίος σκόρερ της Εθνικής στο μαλαματένιο Ευρωμπάσκετ του 2005) υπέστη κάταγμα στο ζυγωματικό και οδηγήθηκε κατ’ ευθείαν στο χειρουργείο, με φόβους ακόμη και για μόνιμη βλάβη. Στο πλευρό του έστερξε έντρομη η μάνα του, η οποία βρισκόταν στις εξέδρες, αλλά και σύσσωμη η ομάδα, η οποία ξενύχτησε από αγωνία και υπερένταση.
Το 5-0 της πρώτης φάσης
Όσοι ζούσαν την ομάδα από κοντά κατάλαβαν ότι δεν υπήρχε απειλή ήττας στο κρίσιμο παιχνίδι της επόμενης ημέρας με την Τουρκία. Η Εθνική αφιέρωσε το ροζ φύλλο στον τσακισμένο απόντα και ξεκίνησε για το Τόκυο αλώβητη βαθμολογικά (5-0), κλονισμένη από την απώλεια, αλλά και με το πείσμα στα κόκκινα.
«Η ομάδα σας δεν φοβάται κανέναν», μας έλεγε στα στέκια του Χαμαμάτσου ο υπεύθυνος επικοινωνίας της FIBA, Φλόριαν Βάνινγκερ. «Κανέναν, εκτός από τους Αμερικανούς», απαντούσαμε εμείς.
Το ολοστρόγγυλο μηδενικό στη στήλη με τις ήττες ήταν μία γενναιόδωρη πηγή αυτοπεποίθησης, αλλά η εικόνα της ομάδας στον α’ γύρο άφηνε κάποια ερωτηματικά. Καμία από τις πέντε νίκες δεν ήταν πραγματικά εύκολη. Στην πρεμιέρα, απέναντι στο άγραφο Κατάρ, η Εθνική χρειάστηκε να επιστρέψει από το -17 για να αποφύγει το στραπάτσο, με βραδιά καριέρας από τον 12ο παίκτη της, Δήμο Ντικούδη (26 π.).
Στο ευρωπαϊκό ντέρμπι με τη Λιθουανία, το κουβάρι ξεδιάλυνε μετά από παράταση (81-76, Σπανούλης 15 με 4/4 βολές στο τέλος). Οι Αυστραλοί λύγισαν με 72-69 στην εκπνοή κατόπιν αυτοχειρίας, αφού οι δικοί μας έβαλαν δύο τρίποντα στα τελευταία 5 δευτερόλεπτα με Φώτση και Ζήση (έκλεψε ενδιάμεσα ο Παπαλουκάς). Ο Βαρεζάο και οι φίλοι του γύρισαν ζωντανοί από το -19 πριν τους χτυπήσει το κάρμα κατακέφαλα (91-80, Χατζηβρέττας 14). Οι Τούρκοι βασάνισαν τους ταλαιπωρημένους Έλληνες μέχρι το φινάλε (76-69, Παπαδόπουλος και Κακιούζης 17).
Αλλά η δουλειά έγινε σωστά και ο αντίπαλος στο πρώτο νοκ-άουτ παιχνίδι, η Κίνα του Γιόνας Καζλάουσκας και του Γιάο Μινγκ, έμοιαζε -και ήταν- ευάλωτο θύμα. Δεν υπήρχε ιδιαίτερος κίνδυνος να χυθεί μεμιάς η καρδάρα με τον χυμό του ροδόνερου.
«Δεν με αφήνουν να φύγω ακόμη, αλλά σε 3-4 μέρες θα είμαι δίπλα σας», αποχαιρέτισε ο Ζήσης τους συνοδοιπόρους του από το κρεβάτι του πόνου. Το όμορφο πρόσωπό του ήταν πρησμένο και κατάμαυρο, αλλά ο φόβος είχε περάσει. «Φροντίστε μόνο να μαθαίνω την εξέλιξη του αγώνα, γιατί η τηλεόραση δεν δείχνει μπάσκετ».
Για χατίρι του Ζήση, στήθηκε ραδιοφωνική σκυταλοδρομία, ώστε να φτάνει άμεσα στα αυτιά του η περιγραφή του παιχνιδιού από τον Σπορ FM. Η υπόλοιπη ομάδα ετοίμασε μυστικά ομοιόμορφα μπλουζάκια για να τα φορέσει πάνω στο βάθρο. «Για εσένα, Νίκο», έγραφαν. Και ακολουθούσαν οι υπογραφές όλων.
Οι Κινέζοι άντεξαν ένα ημίχρονο, αλλά στο δεύτερο δεν μπορούσαν ούτε να φτάσουν τη σέντρα: 95-64, από 41-36, με 19 πόντους του Παπαλουκά. Το τελευταίο εμπόδιο πριν τα ημιτελικά ήταν οι «πελάτες» Γάλλοι, διψασμένοι για ρεβάνς μετά το πάθημα του Βελιγραδίου, αλλά ανερμάτιστοι, αφού ο ηγέτης Πάρκερ τραυματίστηκε 48 ώρες πριν το τζάμπολ του Μουντομπάσκετ.
Η ελληνική ομάδα που ταξίδεψε στην Ιαπωνία υπό τον Παναγιώτη Γιαννάκη ήταν σχεδόν ολόιδια με την ευρωπρωταθλήτρια της προηγούμενης χρονιάς, με μοναδική αλλαγή την προσθήκη του πολύτιμου Σοφοκλή Σχορτσανίτη στη θέση του Μπουρούση. Στο μεταξύ βέβαια ο Βασίλης Σπανούλης φορούσε τη φανέλα στους Χιούστον Ρόκετς, ο Θοδωρής Παπαλουκάς είχε καταπιεί την Ευρώπη με τη φανέλα της ΤΣΣΚΑ (MVP στο πρόσφατο φάιναλ-φορ της Πράγας), ο Δημήτρης Διαμαντίδης άκουγε βαριεστημένος τις σειρήνες από το ΝΒΑ, ενώ ο ίδιος ο «Σόφο» ονειρευόταν μεγαλεία στην απέναντι άκρη του Ατλαντικού.
Οι Αμερικανοί προπονητές και παίκτες που διέσχισαν τον Ειρηνικό για να διεκδικήσουν τη χαμένη τιμή του 2002 δεν γνώριζαν τα ονόματα των Ελλήνων συναδέλφων τους, αλλά τα διδάχθηκαν μια για πάντα πάνω στο παρκέ, με τον πιο οδυνηρό τρόπο. Οι διασταυρώσεις έβγαζαν ημιτελικό με τις ΗΠΑ και οι πεσσιμιστές θυμήθηκαν την επωδό των πρώτων ημερών. «Δεν γίνεται να τους αποφύγουμε;»
Θα τους είχαμε …αποφύγει, εάν χάναμε από τη Γαλλία. Αλλά ο προημιτελικός εξελίχθηκε σε ρεσιτάλ ελληνικής άμυνας και οι «μπλε» είδαν κι έπαθαν για να ξεπεράσουν τους 50 πόντους. Μάλιστα ο θρύλος λέει ότι τα τρικ που παγίδευσαν τους Γάλλους οι Έλληνες προπονητές τα δανείστηκαν από τις διδαχές του Ρικ Πιτίνο! Τα φιλαράκια Αντώνης Φώτσης και Λάζαρος Παπαδόπουλος έβαλαν από 14, η Ελλάδα νίκησε με 73-56, ο λαβωμένος Ζήσης πανηγύριζε από τον πάγκο και τα τελευταία λεπτά του παιχνιδιού επέτρεψαν την εξοικονόμηση δυνάμεων. Στη γιγαντομαχία που ακολουθούσε, ήταν απαραίτητη και η τελευταία ικμάδα.
«Μια νίκη του αυθεντικού μπάσκετ»
Οι Αμερικανοί προέρχονταν από το ρεζιλίκι του «Αθήνα 2004», οπότε μερίμνησαν να συγκροτήσουν πανίσχυρη ομάδα. Ο MVP και πρωταθλητής του ΝΒΑ Ντουέιν Ουέιντ, ο ΛεΜπρόν Τζέιμς, ο Καρμέλο Άντονι, ο Ντουάιτ Χάουαρντ, ο Κρις Πολ και άλλα καλόπαιδα τέθηκαν στη διάθεση του Μάικ Σιζέφσκι και έταξαν στο κοινό τους χρυσάφι. Ποιος Παπαλουκάς τώρα και ποιος Διαμαντίδης;
«Αυτόν τον τελευταίο τον ξέρω, είναι ικανός σουτέρ», είπε την παραμονή του ημιτελικού ο συνεργάτης του «κόουτς Κ» και βετεράνος του Μουντομπάσκετ 1998, Ρούντι Τομζάνοβιτς. Ο αρχηγός του Παναθηναϊκού το πληροφορήθηκε και έβαλε τα γέλια. «Ποιος, εγώ; Μάλλον με κάποιον άλλον με μπέρδεψαν στο βίντεο…».
Όσα συνέβησαν στον ημιτελικό της Σαϊτάμα, με τη συντριπτική ανωτερότητα της Εθνικής μας (ιδίως μετά το αρχικό +12 των Αμερικανών) μπορούν να εξηγηθούν μόνο όταν αφαιρεθεί από την εξίσωση η χαώδης διαφορά σε ταλέντο, σωματικά προσόντα και προσωπικότητα. Οι …δοξασίες της εποχής επέμεναν ότι η Ελλάδα δεν είχε τύχη σε αγώνα 100 πόντων, αλλά ο τολμηρός Γιαννάκης απάντησε στο μπάσκετ με μπάσκετ και χτύπησε τις ΗΠΑ στο παιχνίδι τους.
Οι ρέκτες μέτρησαν 17 pick and roll, με μαέστρο τον ασύγκριτο Παπαλουκά (12 ασίστ) και εκτελεστές τον Σχορτσανίτη (14 π.), τον Ντικούδη (8 π.), τον Παπαδόπουλο (8 π.), τον πολυσύνθετο Μιχάλη Κακιούζη (15 π.). Ο Διαμαντίδης (12 π.) γελοιοποίησε τον Πολ στην άμυνα και τον ΛεΜπρόν στην επίθεση. Ο Σπανούλης (22 π.) έμοιαζε σαν έτοιμος από καιρό για το ΝΒΑ. Όποιος ερχόταν από τον πάγκο, πρόσθετε όχι λιθαράκι, αλλά κοτρώνα.
Η προσήλωση έφτασε σε αστρονομικά επίπεδα, η διαφορά ξεπέρασε τους 15 πόντους στο β’ ημίχρονο και η νίκη θα ήταν μεγαλύτερη από το τελικό 101-95, αν δεν έβγαζε λαγούς από το καπέλο ο Καρμέλο Άντονι (27 π.). Οι ντόπιοι υποστήριζαν τους Αμερικανούς, αλλά δεν αρνήθηκαν το χειροκρότημα στους άξιους νικητές. Ένας από τους Έλληνες καμικάζι έσπευσε να τους υπενθυμίσει σαρδόνια τη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι…
«Ελληνική τραγωδία», θρήνησε για λογαριασμό σύσσωμου του ΝΒΑ το ESPN. «Ήταν μια νίκη του αυθεντικού μπάσκετ», υποκλίθηκε η ισπανική εφημερίδα ΑS. Πίσω στην Ελλάδα, ο κόσμος βγήκε στους δρόμους και έσπευσε στην πρεσβεία των ΗΠΑ για να διασκεδάσει, σε ένα κωμικοτραγικό δείγμα όψιμου αντιαμερικανισμού. Ορισμένοι ασυγκράτητοι έσπευσαν να αναζητήσουν πτήσεις για το Τόκυο, για να ζήσουν εκ του σύνεγγυς τον τελικό της Κυριακής.
Ο γαλαντόμος Σιζέφσκι ομολόγησε την ανωτερότητα των Ελλήνων και αποθέωσε την τακτική που έκανε τη ζωή των παικτών του μαρτύριο. «Μας έδωσαν ένα μάθημα, ίσως οφείλαμε να προετοιμαστούμε καλύτερα», ψέλλισε. Χρόνια αργότερα, συνάντησε σε κάποιο πάνελ τον Παναγιώτη Γιαννάκη και σηκώθηκε όρθιος για να τον χειροκροτήσει.
Όλη η αλήθεια του αξέχαστου ημιτελικού συμπυκνώθηκε στο αθυρόστομο σύνθημα που έγραψε στον μαυροπίνακα των αποδυτηρίων ο Ντικούδης: «Έχουμε μεγάλα αρχίδια»! Το παγκόσμιο μετάλλιο ήταν πλέον εξασφαλισμένο. Οι 300 Έλληνες που είχαν φτιάξει φωλιά στα ορεινά της «Σαϊτάμα Αρίνα» ονειρεύονταν πια το τρόπαιο: «Σήκωσέ το!»
Ο κακός μας δαίμονας
Όταν οι Ολυμπιονίκες της Αθήνας Αργεντινοί αποκλείστηκαν από την Ισπανία, με τον Πάου Γκασόλ να τραυματίζεται στα τελευταία λεπτά του δεύτερου ημιτελικού, η ελληνική αισιοδοξία άγγιξε τα όρια του παραληρήματος. Αλλά οι μπαταρίες βρίσκονταν ήδη στο κόκκινο. Οι πιο ψύχραιμοι παρατηρητές είδαν το σύννεφο να πλησιάζει, πριν ακόμη κοπάσει η λιακάδα του ημιτελικού.
Η ίδια ομάδα που έβαλε 101 πόντους στα υπέρλαμπρα αστέρια από το ΝΒΑ έμεινε στους 47, ολογράφως σαρανταεπτά, με 18/55 σουτ, στο μεγαλύτερο ραντεβού της ιστορίας της. Οι Ισπανοί συσπειρώθηκαν μετά την απώλεια του μεγάλου Γκασόλ και αξιοποίησαν στο έπακρο το περίσσευμα ενέργειας, κερδίζοντας τον τελικό με ένα απόλυτα πειστικό +23 (70-47, Γκαρμπαχόσα 20, Καλδερόν 20 – Κακιούζης 17).
Στα χρόνια που ακολούθησαν, η «ρόχα» έγινε κακός δαίμονας της Εθνικής μας, την οποία κατατρόπωσε σε άλλες τέσσερις νοκ-άουτ αναμετρήσεις μεταξύ 2007-15. Πριν τη Σαϊτάμα, τους κοιτάζαμε στα μάτια. Τα μπλουζάκια ξεχάστηκαν και οι διεθνείς μας επιβιβάστηκαν μουτρωμένοι στο τζάμπο που ναύλωσε η Πολιτεία για να τους μεταφέρει με την πρέπουσα άνεση, από τη χώρα του ανατέλλοντος μεταλλίου πίσω στην πατρίδα.
Όταν όμως στέγνωσε η πίκρα του αμαχητί χαμένου τελικού, το μιράκολο της Σαϊτάμα πήρε τη θέση που του αξίζει στο πάνθεον με τα εμβληματικά κατορθώματα του ελληνικού αθλητισμού. Ποτέ άλλοτε ένα ασημένιο μετάλλιο δεν έμοιαζε τόσο πολύ με χρυσό και ποτέ άλλοτε δεν ακούστηκαν τόσα «δεν πειράζει» για μία ήττα σε τελικό.
Προπονητής: Παναγιώτης Γιαννάκης
Χαμαμάτσου (19/8/2006)
ΕΛΛΑΔΑ-ΚΑΤΑΡ 84-64 (38-31)
ΕΛΛΑΔΑ: Παπαλουκάς 8, Ζήσης 2,Σπανούλnς 17, Βασιλόπουλος, Φώτσnς 16, Χατζηβρέττας, Ντικούδης 26, Τσαρτσαρής 6, Διαμαντiδης 4, Παπαδόπουλος, Κακιούζης 5.
Χαμαμάτσου (20/8/2006)
ΕΛΛΑΔΑ-ΛΙΘΟΥΑΝΙΑ 81-76 παράταση (69-69, 37-44)
ΕΛΛΑΔΑ: Παπαλουκάς 8, Σχορτσανίτης 5, Ζήσης 4, Σπανούλης 15, Φώτσης 11, Χατζnβρέττας 7, Ντικούδης 6, Τσαρτσαρής 4, Διαμαντiδης 3, Παπαδόπουλος 8, Κακιούζης 10.
Χαμαμάτσου (22/8/2006)
ΕΛΛΑΔΑ-ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ 72-69 (39-34)
ΕΛΛΑΔΑ: Παπαλουκάς 11, Σχορτσανiτης, Ζήσης 7, Σπανούλης 10, Φώτσης 7, Χατζηβρέττας 2, Ντικούδης, Τσαρτσαρής 1, Διαμαντiδπς 20, Παπαδόπουλος 12, Κακιούζης 2.
Χαμαμάτσου (23/8/2006)
ΕΛΛΑΔΑ-ΒΡΑΖΙΛΙΑ 91-80 (49-32)
ΕΛΛΑΔΑ: Παπαλουκάς 14, Ζήσης 9, Σπανούλης, Φώτσης 11, Χατζηβρέττας 14, Ντικούδης 8, Τσαρτσαρής 7, Διαμαντiδης 9, Παπαδόπουλος 12 , Κακιούζης 7.
Χαμαμάτσου (24/8/2006)
ΕΛΛΑΔΑ-ΤΟΥΡΚΙΑ 76-69 (37-44)
ΕΛΛΑΔΑ: Παπαλουκάς 2, Σχορτσανίτnς 14, Σπανούλης 11, Βασιλόποuλος, Φώτσης 11, Χατζηβρέττας, Ντικούδης, Τσαρτσαρής, Διαμαντiδης 4, Παπαδόπουλος 17, Κακιούζης 17.
Σαϊτάμα (27/8/2006)
ΕΛΛΑΔΑ-ΚΙΝΑ 95-64 (41-36)
ΕΛΛΑΔΑ: Παπαλουκάς 19, Σχοpτσανiτης 10, Σπανούλης 15, Βασιλόπουλος 8, Φώτσης 8, Χατζηβpέττας 2, Ντικούδης 5, Τσαpτσαρής 4, Διαμαντiδης 7, Παπαδόπουλος 6, Κακιούζης 11.
Σαϊτάμα (30/8/2006)
ΕΛΛΑΔΑ-ΓΑΛΛΙΑ 73-56 (34-24)
ΕΛΛΑΔΑ: Παπαλουκάς 4, Σχορτσανίτης 10, Σπανούλης 11, Βασιλόποuλος, Φώτσnς 14, Χατζηβρέττας 5, Τσαρτσαρής 2, Διαμαντίδης 13, Παπαδόπουλος 14, Κακιούζης.
Σαϊτάμα (1/9/2006)
ΕΛΛΑΔΑ-ΗΠΑ 101-95 (45-41)
ΕΛΛΑΔΑ: Παπαλουκάς 8, Σχορτσανiτης 14, Σπανούλης 22, Φώτσης 9,Χατζηβρέττας 2, Ντικούδης 8, Τσαρτσαρής 3, Διαμαντίδης 12, Παπαδόπουλος 8, Κακιούζnς 15.
Σαϊτάμα (3/9/2006)
ΕΛΛΑΔΑ-ΙΣΠΑΝΙΑ 47-70 (23-43)
ΕΛΛΑΔΑ: Παπαλουκάς 10, Σχορτσανiτης 2, Σπανούλnς 4, Βασιλόποuλος, Φώτσnς 7, Χατζnβρέττας, Ντικούδης 1, Τσαρτσαρής, Διαμαντίδης 4, Παπαδόπουλος 2, Κακιούζης 17.
Πηγή: Gazzetta
