Του Βασίλη Σκουντή
Γράφουν ιστορία οι πιτσιρικάδες του Ολυμπιακού στον αποψινό τελικό του Διηπειρωτικού Κυπέλλου (24/8, 22:00, Cosmote Sport, MEGA) και μάλιστα (τη γράφουν) πολλώ λογιώ…
Πρώτα απ’ όλα, έχουν την ευκαιρία να ράψουν ένα δεύτερο διεθνές γαλόνι στη στολή τους και να απλώσουν τα πλοκάμια τους σε παγκόσμιο επίπεδο, βαδίζοντας στα χνάρια τριών ομάδων μπάσκετ που πέτυχαν αυτό το κατόρθωμα…
Τα τρία τρόπαια στο μπάσκετ
Την αρχή έκανε ο Παναθηναϊκός τον Σεπτέμβριο του 1996 κόντρα στην Ολίμπια ντε Βενάδο Τουέρτο της Αργεντινής, για να ακολουθήσουν τον Οκτώβριο του 2013 ο Ολυμπιακός απέναντι στη βραζιλιάνικη Πινέιρος Σκάι και τον Φεβρουάριο του 2019 η ΑΕΚ με αντιπάλους τη Σαν Λορέντσο (Αργεντινή) και τη Φλαμένγκο (Βραζιλία).
Δεύτερον και πολύ νοσταλγικό, καθώς γρατζουνάει για τα καλά τις ιστορικές θύμησες του ελληνικού ποδοσφαίρου: οι Ερυθρόλευκοι πρωταθλητές Ευρώπης θα γίνουν μόλις η δεύτερη ομάδα στα χρονικά του ελληνικού ποδοσφαίρου που θα αγωνισθεί στο περιλάλητο «Μαρακανά»!
Εδώ ήρθαμε, όπως λέγαμε παλιά στο σινεμά: εδώ, διότι έχουν περάσει κιόλας μισός αιώνας από την πρώτη και μοναδική φορά που μια ελληνική ομάδα πάτησε στο χορτάρι του γηπέδου που μαζί με το Γουέμπλεϊ του Λονδίνου αποτελούν τα θρυλικότερα φετίχ του παγκοσμίου ποδοσφαίρου.
Το… λευκό έπος του 1974
Παρήλθαν λοιπόν 50 χρόνια και τέσσερις μήνες από την αλήστου μνήμης βραδιά της 28ης Απριλίου του 1974, όταν η Εθνική ομάδα ποδοσφαίρου με προπονητή τον αείμνηστο Αλκέτα Παναγούλια αντιμετώπισε, ενώπιον 100.000 θεατών την (παγκόσμια πρωταθλήτρια) Βραζιλία στο… παχύ χορτάρι του «Μαρακανά», πετυχαίνοντας-έστω και σε φιλικό ματς- ένα έπος.
Για την ακρίβεια κατήγαγε ένα… λευκό έπος, που αποτυπώθηκε στο 0-0!
ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΣΚΟΥΝΤΗ
Ένα έπος εξαιτίας του οποίου «κλαίγαμε όλοι» κι αυτό δεν το γράφω στην τύχη, αλλά επειδή όντως η συγκεκριμένη ατάκα έχει αποτυπωθεί ανεξίτηλα στη συλλογική μνήμη…
Με το που ολοκληρώθηκε η αναμέτρηση, λοιπόν, ο συχωρεμένος ο Κώστας Κυριαζής, ο μοναδικός Ελληνας δημοσιογράφος που είχε συνοδεύσει την αποστολή στο Ρίο ντε Τζανέιρο, κατάφερε με τα χίλια ζόρια να βγάλει γραμμή στα γραφεία της «Αθλητικής Ηχούς».
ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΣΚΟΥΝΤΗ
“Κλαίμε όλοι Σταμάτη”!
Στην Αθήνα κόντευε να ξημερώσει, κανονικά η εφημερίδα έπρεπε εκείνη την ώρα να βρίσκεται στο πιεστήριο και ο (επίσης μακαρίτης) διευθυντής σύνταξής της, ο Σταμάτης Γρατσίας, περίμενε με ανυπομονησία πάνω από το τηλέφωνο…
Όταν λοιπόν χτύπησε το ευλογημένο το τηλέφωνο, το σήκωσε αμέσως, ρώτησε με ανυπομονησία: «Πόσο ήρθαμε Κώστα;», αλλά ο Κυριαζής συνεπαρμένος από την επιτυχία, αντί να ενημερώσει απ’ ευθείας για το σκορ, προτίμησε να δώσει έναν συγκινησιακό τόνο στην υπόθεση, απαντώντας «Κλαίμε όλοι, Σταμάτη, κλαίμε όλοι»!
ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΣΚΟΥΝΤΗ
«Πόσο ήρθαμε, ρε Κώστα, κινδυνεύουμε να μη βγάλουμε εφημερίδα!» ωρυόταν ο Γρατσίας που δεν διακρινόταν για την κομψότητα των εκφράσεων του, αλλά ο Κυριαζής το βιολί του…
«Κλαίμε όλοι, Σταμάτη»!
Με τα πολλά (τα παρακάλια και τα… μπινελίκια) ο Κυριαζής είπε το σκορ, αλλά η ατάκα του παραμένει κλασική, διαχρονική, μοναδική και ανεπανάληπτη, καθώς μετά από 50 χρόνια ο αποψινός αγώνας του Ολυμπιακού μεταδίδεται από την τηλεόραση και κανείς δεν θα περιμένει να μάθει το αποτέλεσμα από το τηλέφωνο!
Ο μαγνήτης του Οικονομόπουλου και ο “Γκέρσον” Δομάζος
Για την Ιστορία, ηθικός αυτουργός της ιστορικής ισοπαλίας υπήρξε ο Τάκης Οικονομόπουλος, στον οποίο μάλιστα το διεθνές ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters επιδαψίλευσε ένα σπουδαίο κομπλιμέντο σχολιάζοντας ότι «ο τερματοφύλακας της Ελλάδας είχε χέρια από… μαγνήτη», ενώ η τηλεόραση του Ρίο ντε Τζανέιρο αποκάλεσε τον Μίμη Δομάζο «Έλληνα Ζέρσον».
ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΣΚΟΥΝΤΗ
Ιδού οι συνθέσεις των δυο ομάδων:
ΒΡΑΖΙΛΙΑ: Λεάο, Ζε Μαρία, Λουίς Περέιρα, Πιάτσα, Νελίνιο, Πάουλο Σέζαρ, Λεβίνια, Σέζαρ, Ριβελίνο, Έντου, Ζαϊρζίνιο.
ΕΛΛΑΔΑ: Οικονομόπουλος, Πάλλας, Καμπάς, Συνετόπουλος, Ιωσηφίδης, Ελευθεράκης, Δομάζος, Σαράφης, Τερζανίδης, Αντωνιάδης, Δεληκάρης (65’ Μαύρος).
ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΣΚΟΥΝΤΗ
Το στοιχειωμένο γήπεδο
Μιας και το έφερε η κουβέντα, ο αποψινός τελικός του Διηπειρωτικού Κυπέλλου διεξάγεται σε ένα γήπεδο που είναι και θα παραμείνει εις τους αιώνας των αιώνων στοιχειωμένο για το βραζιλιάνικο ποδόσφαιρο, ελέω του περιβόητου «Maracanazo» που εκτυλίχθηκε πριν από 74 χρόνια!
Οι Βραζιλιάνοι περίμεναν πώς και πώς το Μουντιάλ του ’50, διότι μέχρι τότε δεν είχαν καταφέρει ν’ ανέβουν στο θρόνο και η διοργάνωση του στη χώρα τους έμοιαζε με μια μοναδική ευκαιρία να εκπληρώσουν το απωθημένο τους.
Στον πρώτο γύρο συνέτριψαν το Μεξικό με 4-0, έφεραν ισοπαλία 2-2 με την Ελβετία και επιβλήθηκαν της Γιουγκοσλαβίας με 2-0, ενώ στη δεύτερη φάση διέλυσαν τη Σουηδία με 7-1 και την Ισπανία με 6-1.
Η Νέμεσις της Ουρουγουάης
Το σύστημα που ίσχυε τότε δεν προέβλεπε τη διεξαγωγή τελικού, αλλά έτυχε στην τελευταία αγωνιστική του Top-4 να βρουν απέναντι τους την Ουρουγουάη, που κατέστη η Νέμεσις τους!
Η Βραζιλία που έπαιζε για δυο αποτελέσματα και θα κατακτούσε τον τίτλο ακόμη και με ισοπαλία προηγήθηκε στο σκορ με τον Φριάσα στο 47ο λεπτό ξεσηκώνοντας 200.000 θεατές που άναψαν πυροτεχνήματα, αλλά οι παγκόσμιοι πρωταθλητές του 1930, οι οποίοι χρειάζονταν μονάχα τη νίκη δεν παραδόθηκαν: ισοφάρισαν στο 66’ με τον περίφημο Χουάν Αλμπέρτο Σκιαφίνο και πέτυχαν το δεύτερο γκολ στο 79 με τον Αλσιντες Γκρίχια, που είναι ο μοναδικός επιζών από εκείνη την ομάδα.
Η τρομερότερη σιγή στην ιστορία του ποδοσφαίρου
«Με το που έβαλε το γκολ ο Γκρίχια, βαθιά σιγή έπεσε στο Μαρακανά: η τρομερότερη σιγή της ιστορίας του ποδοσφαίρου» γράφει ο μεγάλος Ουρουγουανός λογοτέχνης Εντουάρντο Γκαλεάνι, στο βιβλίο του «Τα χίλια πρόσωπα του ποδοσφαίρου».
Και συνεχίζει: «Ο Αρι Μπαρόσο, ο μουσικοσυνθέτης της «Αquarela do Brasil», που αναμετάδιδε τον αγώνα, αποφάσισε να εγκαταλείψει για πάντα τη θέση του σπίκερ αγώνων, ενώ οι Βραζιλιάνοι σχολιαστές χαρακτήρισαν την ήττα ως τη χειρότερη τραγωδία στην ιστορία της χώρας.
Ο Ζιλ Ριμέ (ΣΣ: το όνομα του οποίου φέρει το τρόπαιο) περιφερόταν στο γήπεδο σαν χαμένος, με το Κύπελλο που δεν ήξερε τι να το κάνει. Τσαλάκωσε το χαρτί με τον λόγο που είχε γράψει προς τιμήν της πρωταθλήτριας κόσμου Βραζιλίας και μόλις βρήκε τον αρχηγό της Ουρουγουάης, του έδωσε το Κύπελλο στα κρυφά και του έσφιξε το χέρι χωρίς να του πει ούτε μια λέξη»!
Τα ρολόγια και το κατούρημα!
Ήσαν τόσο βέβαιοι οι Βραζιλιάνοι ότι θα κατακτούσαν τον τίτλο, ώστε από την παραμονή του αγώνα κιόλας, είχαν χαρίσει στους παίκτες της εθνικής από ένα χρυσό ρολόι, που στο πίσω μέρος έγραφε «Παγκόσμιοι Πρωταθλητές 1950».!
Η περιρρέουσα αισιοδοξία είχε παρασύρει και την εφημερίδα «Ο Μundo» που κυκλοφόρησε ανήμερα του αγώνα έχοντας στο πρωτοσέλιδο της μια πανηγυρική φωτογραφία από προηγούμενο αγώνα με τον τίτλο «Αυτοί είναι οι παγκόσμιοι πρωταθλητές»!
Σύμφωνα με τον αστικό μύθο ο αρχηγός της Εθνικής ομάδας της Ουρουγουάης Ομπντούλιο Βαρέλα αγόρασε όσες εφημερίδες βρήκε, τις άπλωσε στην τουαλέτα του δωματίου και μαζί με τους συμπαίκτες του κατούρησαν πάνω τους!!!
“Και τώρα ας αρχίσει το σόου”
Παρεμπιπτόντως ο Βαρέλα ήταν εκείνος που μετέπεισε τον προπονητή τους, τον Χουάν Λόπες, ο οποίος είχε χαράξει ένα αμυντικό πλάνο. «Εάν καθίσουμε πίσω-είπε ο αρχηγός-θα φάμε έξι ή επτά γκολ, αλλά εάν επιτεθούμε θα τους φέρουμε σε θέση αμηχανίας».
Μάλιστα ο Βαρέλα λίγα λεπτά πριν από τη σέντρα εκφώνησε έναν εμπνευσμένο λόγο, που κατέληξε με μια ενθουσιώδη παρότρυνση: «Και τώρα παιδιά, ας βγούμε να παίξουμε. Ας αρχίσει το σόου, που τόσο πολύ λαχταράνε οι Βραζιλιάνοι»!
Στη φάση του γκολ της Βραζιλίας, ο Βαρέλα έπιασε τη μπάλα με τα χέρια του και –ενώ αποδοκιμαζόταν από το κοινό- πλησίασε τον Άγγλο διαιτητή Τζορτζ Ράιντερ προς τον οποίο διαμαρτυρήθηκε (με τη συνδρομή ενός διερμηνέα, που εισέβαλε εσπευσμένως στο γήπεδο) υποστηρίζοντας ότι ο Φριάσα βρισκόταν σε θέση οφ σάιντ.
“Ήρθε η ‘ώρα να τους τσακίσουμε”
Ο Ράιντερ δεν έδωσε σημασία και τότε ο Βαρέλα άφησε την μπάλα στη σέντρα και φώναξε προς τους συμπαίκτες του: «Δεν πειράζει. Τώρα ήρθε η ώρα να τους τσακίσουμε»!
Την ίδια μέρα πουλήθηκαν πάνω από μισό εκατομμύριο αναμνηστικά (του αναμενόμενου θριάμβου) μπλουζάκια, ενώ ένα τεράστιο καρναβαλικό άλμα βρισκόταν στο κέντρο του Ρίο ντε Τζανέιρο για να στηθούν γύρω του οι πανηγυρικές εκδηλώσεις!
Οι αυτοκτονίες και το “Κυλώνειον άγος”
Όταν ο πίνακας του Μαρακανά σημάδεψε το 90ό λεπτό και ο Ράιντερ σφύριξε τη λήξη του αγώνα, οι 200.000 θεατές οι οποίοι είχαν κατακλύσει το Μαρακανά (όπου επισήμως κόπηκαν 173.830 εισιτήρια) έπαθαν αποπληξία, ενώ κάποιοι δεν άντεξαν την απογοήτευση και επιχείρησαν να αυτοκτονήσουν πέφτοντας από τις εξέδρες!
Οι παίκτες εκείνης της ομάδας στιγματίστηκαν για όλη την υπόλοιπη ζωή τους: οι περισσότεροι αποσύρθηκαν αμέσως από την ενεργό δράση, ενώ οι υπόλοιποι δεν ξανακλήθηκαν ποτέ στην Εθνική για να μην μεταφέρουν στις επόμενες γενιές το μίασμα του… Κυλώνειου άγους!
Εξαίρεση αποτέλεσαν οι νεαροί Νίλτον Σάντος και Κάρλος Ζοσέ Καστίγιο που δεν είχαν παίξει καθόλου και υπήρξαν μέλη της ομάδας που γεννήθηκε μέσα από τις στάχτες της τραγωδίας του ’50.
Ο Σάντος έπαιξε στα επόμενα τρία Παγκόσμια Κύπελλα μάλιστα οκτώ χρόνια αργότερα ξόρκισε την κατάρα και στη συνέχεια πέτυχε το repeat, ενώ ο Καστίγιο αγωνίστηκε μονάχα στο Mουντιάλ του ’54, αλλά μετά θάνατον του απονεμήθηκαν τα μετάλλια για τους θριάμβους του 1958 και του 1962.
Οι απαγορευμένες φανέλες και ο…Μεσσίας Ρομάριο
Στον τελικό του 1950 οι Βραζιλιάνοι φορούσαν άσπρες φανέλες με μπλε γιακά, χρώματα τα οποία δεν ξαναχρησιμοποιήθηκαν και αντικαταστάθηκαν από το κίτρινο και το πράσινο.
Σαράντα τρία χρόνια αργότερα η Βραζιλία κινδύνεψε να αποκλειστεί-για πρώτη και για μοναδική φορά εκτός Μουντιάλ: η πρόκριση έμελλε να κριθεί στον αγώνα με τους παλιούς και αξεπέραστους δήμιους της, τους οποίους εντέλει καθάρισε με δυο γκολ ο Ρομάριο, σώζοντας την πατρίδα του από μια νέα (ουρουγουανική) τραγωδία…
Αυτή η τραγωδία όμως στοίχειωσε ανεπανόρθωτα έναν άνθρωπο, ο οποίος σε πείσμα της κρατούσας άποψης ότι ο νεκρός δεδικαίωται, δεν απαλλάχτηκε ποτέ από την καταδίκη…
Η αιώνια κατάρα του Μπαρμπόσα
Ο (γεννημένος το 1921) Μοασίρ Μπαρμπόσα Νασιμιέντο ήταν ο τερματοφύλακας της Βάσκο ντα Γκάμα και της Εθνικής Βραζιλίας σε εκείνο το Μουντιάλ. Εκτός από σπουδαίος γκολκίπερ με πόδια σαν ελατήρια και χέρια που γράπωναν με αποφασιστικότητα την μπάλα, ήταν επίσης ένας ήρεμος, γαλήνιος και αξιολάτρευτος άνθρωπος.
Όλα αυτά πήγαν περίπατο εκείνο το μοιραίο βράδυ που σημάδεψε όλη την υπόλοιπη ζωή του: στη φάση του δεύτερου γκολ, ο Μπαρμπόσα βγήκε από την εστία του, έκανε ένα άλμα προς τα πίσω, άγγιξε την μπάλα κι έπεσε, αλλά γυρίζοντας το βλέμμα του την είδε στα δίχτυα, ενώ ο Γκρίχια πανηγύριζε…
Μετά το Μουντιάλ ο Μπαρμπόσα συνέχισε την καριέρα του και αποσύρθηκε σε ηλικία 41 ετών, αλλά τον κυνηγούσε πάντοτε η κατάρα του Μaracanaco και κατάντησε αντικείμενο ανεκδότων και μέρος του βραζιλιάνικου φολκλόρ.
Το παγκρόμ της υπόλοιπης ζωής του
Το 1963, σε μια εκδήλωση του πρόσφεραν ως δώρο ένα κομμάτι από τα δοκάρια του Μαρακανά, αλλά επειδή δεν άντεχε το βάρος των αναμνήσεων, μόλις πήγε στο σπίτι του, του έβαλε φωτιά και το έκαψε!
Το 1994 ο Μπαρμπόσα προσκλήθηκε από τηλεοπτικό σταθμό να σχολιάσει έναν αγώνα της Εθνικής ομάδας, αλλά με πραξικοπηματική απόφαση του τότε προέδρου της βραζιλιάνικης ποδοσφαιρικής συνομοσπονδίας Ρικάρντο Τειχέιρα, του απαγορεύθηκε η είσοδος στο γήπεδο!
Την ίδια εποχή του έδειξαν «πόρτα» σε μια προπόνηση της εθνικής, ενώ παράλληλα έγινε ο ανεπιθύμητος ήρωας ενός μυθιστορήματος και μιας ταινίας μικρού μήκους…
Ο Μοασίρ Μπαρμπόσα πέθανε στην ψάθα στις 7 Απριλίου του 2000 από έμφραγμα, στο σπίτι μιας κουνιάδας του που τον φιλοξενούσε διότι δεν είχε λεφτά να πληρώνει νοίκι.
“Ισόβια για ένα έγκλημα που δεν διέπραξα”
Λίγες μέρες πριν από τον θάνατο του σε μια συνέντευξη του είχε εξωτερικεύει την πίκρα μιας ζωής που χαρακώθηκε εκείνο το μοιραίο βράδυ…
«Σύμφωνα με τη βραζιλιάνικη νομοθεσία, η εσχάτων ποινών για τον ένοχο ενός εγκλήματος είναι η τριακονταετής κάθειρξη. Εγώ, εδώ και πενήντα χρόνια, τιμωρούμαι για ένα έγκλημα που δεν διέπραξα»!
Μετά από 64 χρόνια που διοργάνωσαν και πάλι το Μουντιάλ οι Βραζιλιάνοι όχι μόνο δεν κατάφεραν να ξορκίσουν τους παλιούς δαίμονες τους, αλλά υπέστησαν καινούργια πολλαπλά εγκεφαλικά και βίωσαν στο πετσί τους ένα πιο μεγάλο και μάλιστα διπλό σοκ!
Το “Mineirazo” του 2014
Το 2014 το «Μaracanazo» έδωσε τη θέση του στο «Mineirazo», καθώς στον ημιτελικό του Μουντιάλ που διεξήχθη στο Μπέλο Οριζόντε οι μετέπειτα πρωταθλητές κόσμου Γερμανοί έκαναν σκόνη και θρύψαλα τους Βραζιλάνους ταπεινώνοντας τους με σκορ 7-1!
Τέσσερα βράδια αργότερα, στον μικρό τελικό στην Μπραζίλια οι οικοδεσπότες ηττήθηκαν και από την Ολλανδία με 3-0 κι εκεί που τα ‘χαν χύμα τους ήρθαν και τσουβαλάτα!
Πηγή: Sport24
