Πριν τον Ζλάταν υπήρξε ο Ραλφ

Του Ιωάννη Πέππα

Ο Σουηδός κεντρικός επιθετικός Ραλφ Έντστρομ (Ralf Sigvard Edström), γεννήθηκε στις 7 Οκτωβρίου του 1952, στο Ντέγκερφορς, μια βιομηχανική πόλη στο κέντρο της νότιας Σουηδίας. Η αιχμή του δόρατος της εθνικής ομάδας της Σουηδίας στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1974, όπου είχε μεγάλο μερίδιο στη 5η θέση που κατέλαβαν οι Σκανδιναβοί σ΄ εκείνη την διοργάνωση, κάνοντας συνολικά 40 διεθνείς εμφανίσεις, σκοράροντας 15 γκολ. Ψηλός (1.91 μ.), γεροδεμένος, γρήγορος και με ιδιαίτερες αλτικές ικανότητες, είχε τρομερή ουσία στο παιχνίδι του. Έκανε μια εξαιρετική καριέρα σε συλλογικό επίπεδο, αφού έγινε όχι μόνο Σουηδός πρωταθλητής με την Ατβίνταμπεργκ και την Έργκριτε, αλλά και Ολλανδός με την Αϊντχόβεν και Γάλλος με την Μονακό, διακρινόμενος για την εκτελεστική του δεινότητα, σκοράροντας με όλους τους τρόπους και όχι μόνο με το κεφάλι που ήταν και το ατού του! Κατέκτησε επίσης το σουηδικό, το ολλανδικό και το βελγικό κύπελλο και ψηφίστηκε 2 φορές Σουηδός παίκτης της Χρονιάς, το 1972 και το 1974, κερδίζοντας το βραβείο Guldbollen (η σουηδική Χρυσή Μπάλα). Όταν εγκατέλειψε το ποδόσφαιρο, διετέλεσε ειδικός ραδιοφωνικός σχολιαστής απ’ τις αρχές της δεκαετίας του 1980, μέχρι το 2015.

Ξεκίνησε την καριέρα του στα τμήματα υποδομής του ομώνυμου συλλόγου της γενέτειράς του, την Ντέγκερφορς IF, γνωστό για τα τμήματα υποδομής που διαθέτει. Το 1971 μεταγράφηκε στην Ατβίνταμπεργκ FF, στην οποία αγωνίστηκε για 2 χρόνια, συμμετέχοντας σε 52 παιχνίδια πρωταθλήματος, πετυχαίνοντας 28 γκολ, κατακτώντας μαζί της 2 σερί φορές το σουηδικό πρωτάθλημα, το 1972 και το 1973, ενώ αναδείχθηκε και πρώτος σκόρερ του πρωταθλήματος το 1972 και στο τέλος του ψηφίστηκε και ως ο Καλύτερος Σουηδός Ποδοσφαιριστής της Χρονιάς!

Συνέχισε τη καριέρα του στο εξωτερικό, παίρνοντας μεταγραφή το 1973 στην Ολλανδία, για λογαριασμό της Αϊντχόφεν, στην οποία ανήκε για μια τετραετία, έως το 1977. Έπαιξε σε 112 παιχνίδια των «ερυθρολεύκων», σημειώνοντας παράλληλα 55 γκολ, κατακτώντας μαζί τους 2 συνεχόμενα πρωταθλήματα (1974/75 και 1975/76) και ισάριθμα Κύπελλα Ολλανδίας (1973/74 και 1975/76). Σκόραρε και στους 2 τελικούς Κυπέλλου που συμμετείχε, πρώτα το 4^ο γκολ στη νίκη με 6-0 επί της NAC Μπρέντα και το μοναδικό του δεύτερου τελικού εναντίον της Ρόντα του Κερκράντε. Μαζί με τον Βίλι βαν ντερ Κούιλεν (Willy van der Kuijlen), συνέθεσαν μια τρομερή γραμμή πυρός για την Αϊντχόφεν, σκοράροντας 131 γκολ στο πρωτάθλημα και οι δυο τους, στα 4 χρόνια που συνεργάστηκαν στη PSV! Το 1974 ψηφίστηκε και πάλι ως ο Καλύτερος Σουηδός Ποδοσφαιριστής της Χρονιάς! Επέστρεψε το 1977 στη πατρίδα του, για να αγωνιστεί για 2 χρόνια με τα χρώματα της Γκέτεμποργκ. Συμμετείχε σε 37 αγώνες της, σκοράροντας 14 τέρματα, κατακτώντας μαζί της το σουηδικό Κύπελλο του 1979, νικώντας μάλιστα με 6-1 την πρώην ομάδα του, την Αντβίνταμπεργκ στον τελικό!

Ξαναγύρισε στις Κάτω Χώρες και πιο συγκεκριμένα στη Σταντάρ Λιέγης στο Βέλγιο, για την οποία στις 2 χρονιές, μέχρι το 1981, που φόρεσε τη φανέλα της , έπαιξε σε 51 αγώνες πρωταθλήματος με 27 γκολ και κατέκτησε το βελγικό Κύπελλο της τελευταίας περιόδου του εκεί, όταν στις 7 Ιουνίου του 1981, σκόραρε το πρώτο γκολ της ομάδας του, στη νίκη με 4-0 επί της Λόκερεν στον τελικό. Ακολούθησαν 2 σεζόν στη Γαλλία με τα χρώματα της Μονακό, σημειώνοντας 16 γκολ σε 49 παιχνίδια πρωταθλήματος, προσθέτοντας το γαλλικό πρωτάθλημα της περιόδου 1981/82 στο παλμαρέ του, όντας πρώτος σκόρερ της ομάδας με 15 γκολ. Όταν έφυγε από τους Μονεγάσκους το 1983, επέστρεψε στη πατρίδα του για λογαριασμό της Έργκριτε και ύστερα από 16 γκολ σε 56 εμφανίσεις για το σουηδικό πρωτάθλημα, στο τέλος του 1985, εγκατέλειψε και την ενεργό δράση ως πρωταθλητής, κατακτώντας για 3^η φορά στη καριέρα του τον σουηδικό τίτλο!

Έκανε το ντεμπούτο του στη σουηδική εθνική ομάδα, εναντίον της Δανίας, στις 29 Ιουνίου του 1972. Κατά τη διάρκεια της πρώτης διεθνούς περιόδου του, το 1972, έπαιξε 4 διεθνή παιχνίδια, σκοράροντας 8 γκολ, συμπεριλαμβανομένων και 3 εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης, σε έναν αγώνα που έληξε 4-4! Το 1973, ισοφαρίζοντας την Ουγγαρία σε 3-3, στις καθυστερήσεις του αγώνα, στο ‘’Νεπ Στάντιον’’ της Βουδαπέστης, ήταν αυτός που έδωσε τη πρόκριση στη Σουηδία για το Μουντιάλ του 1974! Καθιερώθηκε ως μεγάλος επιθετικός για τη Σουηδία, σχηματίζοντας εκπληκτικό ζευγάρι με τον Ρόλαντ Σάντμπεργκ (Roland Sandberg), με τον οποίο υπήρξε συμπαίκτης στην Αντβίνταμπεργκ! Διάσημο παραμένει το γκολ του με σουτ-βολέ εναντίον των μελλοντικών Παγκόσμιων Πρωταθλητών Δυτικογερμανών, στην ήττα με 2-4! Έπαιξε σε 6 αγώνες, σημειώνοντας 4 γκολ.

Στα προκριματικά για το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1978, στο ματς εναντίον της Νορβηγίας στο ‘’Ουλεβάαλ’’ στο Όσλο της Νορβηγίας, στις 7 Σεπτεμβρίου του 1977, αντιμετωπίστηκε βάναυσα από τον Νορβηγό κεντρικό αμυντικό Σβέιν Γκροντάλεν (Svein Grøndalen), ο οποίος τον οδήγησε σε μια αποχή αρκετών μηνών λόγω τραυματισμού. Ο αγώνας κερδήθηκε από τη Νορβηγία με 2-1. Η Σουηδία προκρίθηκε στη Τελική Φάση, στην Αργεντινή, στην οποία ο Έντστρομ έπαιξε και στους 3 αγώνες που έδωσαν στο τουρνουά. Συνολικά, αγωνίστηκε 40 φορές στην εθνική ομάδα της Σοηδίας, σημειώνοντας 15 γκολ, από το 1972 έως το 1980.

Έχει διατελέσει για 35 ολόκληρα χρόνια (από το 1980) ειδικός σχολιαστής ραδιοφώνου. Έχει πάρει κάποιες φορές κριτική θέση απέναντι στον Ζλάταν Ιμπραΐμοβιτς (Zlatan Ibrahimovic) και παροιμιώδης έχει μείνει μια αντίδρασή του, το 2010, όταν ο σύγχρονος Σουηδός επιθετικός απάντησε στην κριτική, λέγοντας ότι ο Έντστρομ δεν είναι αρκετά καλός για άλλα πράγματα πέρα από την εργασία στον κήπο του Ιμπραΐμοβιτς! Για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, με παιγνιώδη τρόπο, απαντούσε στον τηλεφωνητή του ως «… κηπουρός Έντστρομ»! Την 1^η Ιουνίου του 2015, σχολίασε τον τελευταίο του αγώνα, αυτόν της Γκέτεμποργκ εναντίον της Τζουργκάρντεν. Παρά τις προηγούμενες χειρουργικές επεμβάσεις για τον καρκίνο και τη συλλογή πύου στο στήθος, ήταν ένα πρόβλημα στην πλάτη που σήμαινε και το τέλος της καριέρας του ως σχολιαστής, νωρίτερα από τη λήξη του συμβολαίου του.