Ο φιλόσοφος από την Las Parejas

Του Ιωάννη Πέππα

Ο Αργεντίνος ακραίος επιθετικός Χόρχε Βαλντάνο (Jorge Alberto Valdano Francisco Castellanos), γεννήθηκε στις 4 Οκτωβρίου του 1955, στο Λας Παρέχας (Las Parejas), μια πόλη στα νοτιοδυτικά της επαρχίας Σάντα Φε. Με την εθνική ομάδα της Αργεντινής, πήρε μέρος στο Κόπα Αμέρικα του 1975, καθώς και στα Παγκόσμια Κύπελλα του 1982 και του 1986, Παγκόσμιος Πρωταθλητής στην τελευταία διοργάνωση, σημειώνοντας 4 γκολ στο τουρνουά, συμπεριλαμβανομένου του 2ου τέρματος εναντίον της Δυτικής Γερμανίας στον τελικό. Κέρδισε 23 διεθνείς συμμετοχές μεταξύ 1975 και 1990, σημειώνοντας 7 γκολ. Ψηλός (1.88 μ.) και γεροδεμένος (73 κιλά), γρήγορος και ιδιαίτερα αποτελεσματικός, πάντα μέσα στις φάσεις, θεωρείται ως ένας από τους Καλύτερους Επιθετικούς που ανέδειξε η Αργεντινή. Σε συλλογικό επίπεδο έχει αγωνιστεί για την Νιούελς Ολντ Μπόις, την Αλαβές, την Ρεάλ Σαραγόσα, αν και η πιο επιτυχημένη του περίοδος ήταν στην Ρεάλ Μαδρίτης, όπου κατέκτησε 2 φορές την ισπανική La Liga και 2 Κύπελλα UEFA. Ως προπονητής, οδήγησε την Τενερίφη, τη Ρεάλ Μαδρίτης και την Βαλένθια.

Δεν ξεχώρισε όμως μονάχα για τις αθλητικές του επιδόσεις, αλλά και για τη στάση ζωής του έξω από τα γήπεδα. Άνθρωπος ανήσυχος και καλλιεργημένος, δεν δίστασε να εκφέρει την άποψή του πάντοτε με συγκροτημένο, ακριβή και δομημένο λόγο, απόρροια της ενασχόλησής του με τη νομική επιστήμη σε νεαρή ηλικία! Θεωρούμενος σημείο αναφοράς για τον τρόπο με τον οποίο έπαιξε ενεργό ρόλο από διάφορες θέσεις σε διάφορους συλλόγους, συμμετείχε το 2013 στο Παγκόσμιο Φόρουμ Ηγεσίας και στο Παγκόσμιο Φόρουμ Επιχειρήσεων στην πόλη του Μέξικο. Έγραψε πολλά βιβλία, δικαιολογώντας έτσι απόλυτα το παρατσούκλι που του κόλλησαν κάποτε και που ακόμη άπαντες χρησιμοποιούν όταν αναφέρονται στο πρόσωπό του: «Ο Φιλόσοφος του Ποδοσφαίρου»! Σήμερα εργάζεται ως σχολιαστής του Bein Sports (Ισπανία).

Πραγματοποίησε τα πρώτα του ποδοσφαιρικά βήματα στα τμήματα υποδομής της Νιούελς Ολντ Μπόις του Ροζάριο και στις 5 Αυγούστου του 1973, σε ηλικία 18 ετών, ντεμπουτάρισε πλάι στους επαγγελματίες του συλλόγου, σε μια ήττα από τη Φέρο-Καρίλ Οέστε με 1-3. Γρήγορα έγινε απαραίτητος στην 11άδα, οδηγώντας τους «λεπρούς» στην κατάκτηση του πρωταθλήματος το 1974! Έμεινε εκεί μέχρι το 1975, πραγματοποιώντας 49 εμφανίσεις και πετυχαίνοντας 12 τέρματα. Παράλληλα, κλήθηκε και στην εθνική ομάδα της Αργεντινής. Τη χρονιά αυτή, διέσχισε τον Ατλαντικό, αφού μεταγράφηκε στην Ντεπορτίβο Αλαβές, τότε στην ισπανική Β’ Κατηγορία.

Έμεινε τέσσερις σεζόν στη βασκική ομάδα, μέχρι το 1979, κάνοντας πολύ καλές εμφανίσεις, συμμετέχοντας σε 63 ματς σημειώνοντας παράλληλα και 21 γκολ, τραβώντας πάνω του τα βλέμματα ισχυρότερων συλλόγων. Η Σαραγόσα, στη Πριμέρα Ντιβιζιόν ήταν αυτή που έσπευσε και εξασφάλισε τις υπηρεσίες του. Έκανε ντεμπούτο στις 9 Σεπτεμβρίου του 1979, στον αγώνα Ρεάλ Σαραγόσα Μπαρτσελόνα 2-2, σκοράροντας το δεύτερο γκολ του αγώνα. Αγωνίστηκε στο ‘’Λα Ρομαρέδα’’ για 5 σεζόν, μέχρι το 1984, συνεχίζοντας να διαπρέπει, πραγματοποιώντας 143 εμφανίσεις και επιτυγχάνοντας 47 γκολ. Στη συνέχεια, μεταγράφηκε στην Ρεάλ Μαδρίτης και σε σύντομο χρονικό διάστημα, έγινε η «αιχμή του δόρατός» της, κατέκτησε δύο πρωταθλήματα (1986, 1987) και ένα Λιγκ Καπ Ισπανίας (1985), καθώς και δύο συνεχόμενα Κύπελλα UEFA, αυτά του 1985 και του 1986, σκοράροντας μια φορά στο τελικό του 1985 εναντίον της ουγγρικής Βιντεότον (3-0 στην Ουγγαρία και 0-1 στη Μαδρίτη) και δύο φορές στο τελικό του 1986 εναντίον της Κολωνίας (5-1 στη Μαδρίτη και 0-2 στη Κολωνία).

Με τη «Βασίλισσα» είχε τη πιο επιτυχημένη περίοδο της καριέρας του, έχοντας για συμπαίκτες του τη «Πεντάδα του Γύπα» (Quinta del Buitre), παρατσούκλι που δόθηκε στην 5άδα που προερχόταν από τα σπλάχνα του συλλόγου, τους σπουδαίους Μανόλο Σαντσίς (Manuel ‘Manolo’ Sanchís Hontiyuelo), Ραφαέλ Μαρτίν Βάσκεζ (Rafael Martín Vázquez), Μίτσελ (José Miguel González Martín del Campo, ‘Míchel’), Μιγκέλ Παρδέθα (Miguel Pardeza) και χαρακτηριζόταν από το παρατσούκλι του πιο ταλαντούχου παίκτη αυτής της γενιάς, του Εμίλιο Μπουντραγκένιο (Emilio Butragueño), το «El Buitre» (Ο Γύπας)! Η μοίρα, όμως, του έπαιξε άσχημο παιχνίδι, αφού την 1η Μαρτίου του 1987, διαγνώστηκε με ηπατίτιδα, κάτι που τον υποχρέωσε στα 33 του χρόνια, να κρεμάσει τα ποδοσφαιρικά του παπούτσια! Πρόλαβε να σημειώσει 40 τέρματα σε 85 αγώνες των «μερένγκες», ενώ το 1986 αναδείχθηκε καλύτερος Ξένος Παίκτης της Πριμέρα ΝτιβιΖιόν! Έπαιξε συνολικά 228 παιχνίδια στην Α’ Κατηγορία της Ισπανίας, σκοράροντας 86 γκολ.

Έπαιξε στην εθνική ομάδα των Ελπίδων της Αργεντινής με την οποία κατέκτησε το Διεθνές Τουρνουά της Τουλόν, στη Γαλλία το 1975. Χρίσθηκε 23 φορές με την ανδρική εθνική ομάδα, σκοράροντας 7 γκολ. Ήταν βασικό μέλος της «αλμπιτσελέστε» που κατέκτησε το Παγκόσμιο Κύπελλο στο Μέξικο το 1986, σημειώνοντας 4 γκολ στο τουρνουά, 2 εναντίον της Νότιας Κορέας, ένα εναντίον της Βουλγαρίας και το 2^ο γκολ εναντίον της Δυτικής Γερμανίας στον τελικό! Εκτός από το θρίαμβο του 1986, πήρε επίσης μέρος στο Παγκόσμιο Κύπελλο της Ισπανίας το 1982, αλλά έχασε το μεγαλύτερο μέρος του τουρνουά, λόγω του τραυματισμού του στο 2^ο παιχνίδι της Αργεντινής, εναντίον της Ουγγαρίας. Συμμετείχε επίσης και στο Κόπα Αμέρικα του 1975.

Όταν αποσύρθηκε από την ενεργό δράση, έγινε αθλητικός σχολιαστής και αργότερα προπονητής, για μια σεζόν (1991/92) στην ομάδα νέων της Ρεάλ Μαδρίτης. Τις δύο επόμενες περιόδους (1992-1994) ανέλαβε προπονητής της Τενερίφης, βοηθώντας την να αποφύγει τον υποβιβασμό την πρώτη, κερδίζοντας μάλιστα τη Ρεάλ Μαδρίτης στον τελευταίο αγώνα του πρωταθλήματος, στερώντας της ταυτόχρονα και τον τίτλο (!!!), ενώ την επόμενη κατάφερε να είναι στους συλλόγους που κέρδισαν συμμετοχή στο Κύπελλο UEFA!

Επέστρεψε στη Ρεάλ Μαδρίτης, ως προπονητής και κατέκτησε μαζί της τον τίτλο πρωταθλήματος της περιόδου 1994/95. Ήταν προπονητής στην Βαλένθια για την περίοδο 1996/97, τερματίζοντας στη 10^η θέση, πριν γίνει αθλητικός διευθυντής της Ρεάλ, μέχρι την παραίτησή του τον Ιούνιο του 2005. Το 2006 επέζησε μια συντριβή ελικοπτέρου στο Μέξικο! Τον Ιούνιο του 2009 επέστρεψε στη Ρεάλ ως Γενικός Διευθυντής και προεδρικός σύμβουλος. Απολύθηκε από τη θέση αυτή, στις 25 Μαΐου του 2011, μετά τις συνεχείς διενέξεις με το προπονητικό επιτελείο και ειδικά με τον Ζοζέ Μουρίνιο (José Mourinho), τότε προπονητή των «μερένγκες»! Έχει εργαστεί ως σχολιαστής και αρθρογράφος σε διάφορα μέσα μαζικής ενημέρωσης, όπως στις μεγάλες ισπανικές εφημερίδες, την ‘El Pais’ και τη ‘Marca’ και στα τηλεοπτικά δίκτυα ‘Cadena SER’, ‘Telemadrid’, το ‘TV Azteca’ του Μέξικο και το ‘La Sexta’ στην Ισπανία. Σήμερα εργάζεται ως σχολιαστής για το ισπανικό δίκτυο ‘BeIN Sports’.

Θεωρείται ως σημείο αναφοράς ο τρόπος με τον οποίο άσκησε διοίκηση σε διάφορες ποδοσφαιρικές ομάδες. Συμμετείχε το 2013 στο Παγκόσμιο Φόρουμ Ηγεσίας και στο Παγκόσμιο Επιχειρηματικό Forum, στην Πόλη του Μέξικο, για τον τρόπο που συνδέεται ο κόσμος του αθλητισμού και των επιχειρήσεων. Στο τελευταίο του βιβλίο, απαριθμούνται οι 11 αρμοδιότητες της ηγεσίας, φέροντας τον ίδιο τίτλο.

Έγραψε και το βιβλίο «Sueños de Fútbol» (Όνειρα του ποδοσφαίρου) και επιμελήθηκε το βιβλίο «Cuentos de Fútbol» (Διηγήματα του ποδοσφαίρου), ένα συλλογικό έργο από διάφορους συγγραφείς. Ο εμβληματικός πρώην αρχηγός της Ρεάλ Μαδρίτης, Ραούλ (Raúl González Blanco) έδωσε στον πρωτότοκο γιο του, το όνομα Χόρχε, προς τιμήν του Βαλντάνο!

PALMARES

Επαγγελματική καριέρα