Ο πολυμήχανος Arie Haan

Του Ιωάννη Πέππα

O Άρι Χάαν (Arend “Arie” Haan) γεννήθηκε στις 16 Νοεμβρίου του 1948, στο Φινστερβόλντε, στην πιο βόρεια επαρχία της Ολλανδίας, κοντά στο Γκρόνιγκεν. Σε συλλογικό επίπεδο, απόλαυσε μια άκρως επιτυχημένη καριέρα με τον Άγιαξ, κατακτώντας 3 Κύπελλα Πρωταθλητριών και τον Παγκόσμιο Διασυλλογικό τίτλο, την Άντερλεχτ, στην πιο πετυχημένη ίσως περίοδο του μεγάλου συλλόγου των Βρυξελλών, κατακτώντας 2 Κύπελλα Κυπελλούχων, τη Σταντάρ Λιέγης και την PSV Αϊντχόβεν. Ως ποδοσφαιριστής κατέκτησε και 4 φορές το ευρωπαϊκό Σουπερ Καπ. Συνολικά, συμμετείχε 7 φορές σε τελικούς των Ευρωπαϊκών διασυλλογικών διοργανώσεων με 5 νίκες και 2 ήττες, ενώ υπήρξε από τα βασικά στελέχη της «Βασίλισσας χωρίς Στέμμα» εθνικής ομάδας της Ολλανδίας, σκοράροντας 6 γκολ σε 35 αγώνες, συμμετέχοντας σε 2 τελικούς Παγκοσμίου Κυπέλλου, χάνοντας και τους δύο και τις 2 φορές εναντίον των διοργανωτών. Ήταν επίσης γνωστός για τα γκολ του από μεγάλη απόσταση. Ως προπονητής, διετέλεσε σε αρκετούς συλλόγους, συμπεριλαμβανομένων και 2 θητειών στον ΠΑΟΚ, αλλά και σε αρκετές εθνικές ομάδες ανά την υφήλιο.

Τη δεκαετία του 1950, η πόλη του Φινστερβόλντε είχε πάρει τον τίτλο «Μικρή Μόσχα», από το περιοδικό TIME, λόγω της εκλογής κομμουνιστών δημάρχων, συνεχώς από το 1933! Το 1968, προτού καλά-καλά κλείσει τα 20 του χρόνια, βρέθηκε βασικός στην ομάδα που άλλαξε εντελώς το ποδόσφαιρο. Ο Άγιαξ του Ρίνους Μίχελς (Rinus Michels), αποτέλεσε μια επανάσταση για το άθλημα και σε αυτή την επανάσταση ο νεαρός, αμυντικός στο ξεκίνημα και στη συνέχεια μέσος, ήταν αναπόσπαστο κομμάτι.

Πέρα από την απόλυτη κυριαρχία του εντός των συνόρων, αφού αναδείχθηκε πρωταθλητής το 1970, το 1972 και το 1973, αλλά και κυπελλούχος Ολλανδίας το 1971, το 1972 και το 1973, ο «Αίαντας» πήρε και τα 3 Κύπελλα Πρωταθλητριών, στους 3 συνεχόμενους τελικούς της υπέρτατης διασυλλογικής διοργάνωσης που συμμετείχε, δημιουργώντας έτσι το δικό του ολόχρυσο κεφάλαιο στην ιστορία του ποδοσφαίρου. το 1971 κέρδισε 2-0 στο Γουέμπλεϊ τον Παναθηναϊκό, το 1972, νικησε 2-0 στον τελικό την Ίντερ και το 1973, επικράτησε 1-0 στον τελικό της Γιουβέντους. Κατέκτησε επίσης το Διηπειρωτικό Κύπελλο το 1972 και δύο Ευρωπαϊκά Σούπερ Καπ, το 1972 και το 1973.

Ο Άρι Χάαν ήταν ο κεντρικός χαφ εκείνης της «αρμάδας», με ρόλο κυρίως οργανωτικό, αλλά και ανασταλτικό. Η καθιέρωση του στην εθνική δεν άργησε να έρθει και έτσι στο Μουντιάλ του 1974 ο ποδοσφαιριστής, τον οποίο οι εφημερίδες είχαν χαρακτηρίσει τον πιο έξυπνο του μεγάλου Αγιαξ, ήταν βασικός στους «οράνιε». Η Ολλανδία έφτασε μέχρι τον τελικό, αλλά εκεί την περίμενε η παρέα του Φραντς Μπεκενμπαουερ (Frantz Beckenbauer), για να την νικήσει με 2-1.

Το 1975 τα περισσότερα από τα αστέρια του Αγιαξ είχαν ήδη φύγει για ξένα πρωταθλήματα. Έτσι και ο Χάαν αποφάσισε να δοκιμάσει την τύχη του στο κοντινό Βέλγιο και την Άντερλεχτ, όπου και πάλι προσέθεσε τελικούς και τρόπαια στο σπάνιο παλμαρέ του, μέλος της πιο επιτυχημένης περιόδου στην ιστορία του μεγάλου συλλόγου των Βρυξελλών! Τούτη τη φορά ήταν στο Κύπελλο Κυπελλούχων, το οποίο ο βελγικός σύλλογος κατέκτησε δύο φορές! Τη πρώτη φορά το 1976, νικώντας με 4-2 τη Γουεστ Χαμ και 2 χρόνια αργότερα, το 1978, επικρατώντας με 4-0 της Αούστρια Βιέννης! Αυτές τις δύο σεζόν, κατέκτησε δύο ακόμη ευρωπαϊκά Σούπερ Καπς. Ενδιάμεσα, το 1977, έφτασε για άλλη μία φορά στην πηγή, πάλι στο Κύπελλο Κυπελλούχων, αλλά δεν ήπιε νερό, αφού ηττήθηκε με 0-2 από το Αμβούργο. Επίσης, με την Άντερλεχτ, κατέκτησε το Κύπελλο Βελγίου τη περίοδο 1975/76 και το πρωτάθλημα Βελγίου της σεζόν 1980/81.

Το 1978, στο κύκνειο άσμα του με την Ολλανδία έφτασε σε ένα ακόμη μεγάλο τελικό, τον 8^ο της καριέρας του, κόντρα στην εξίσου μεγάλη Αργεντινή, ωστόσο και πάλι η διοργανώτρια χώρα στέρησε από τις τουλίπες το στέμμα (3-1 στην παράταση). Σε αυτή την διοργάνωση, ο Χάαν πέτυχε ένα ιστορικό γκολ, με εντυπωσιακό μακρινό σουτ, στον Ντίνο Τζοφ (Dino Zoff), το νικητήριο στο 2-1 επί της Ιταλίας, που έδωσε και το εισιτήριο στους Ολλανδούς για τον τελικό. Συνολικά με το εθνόσημο στο στήθος ο Άρι Χάαν αγωνίστηκε 35 φορές και σκόραρε 6 φορές.

Επόμενος σταθμός για τον Ολλανδό ήταν η Σταντάρ Λιέγης, με την οποία συνέχισε το εντυπωσιακό σερί του, κατακτώντας και τις 2 χρονιές που αγωνίστηκε εκεί το βελγικό πρωτάθλημα, αλλά και το βελγικό Σούπερ Καπ, φτάνοντας ως τον τελικό του Κυπέλλου Κυπελλούχων το 1982, τον μοναδικό της μέχρι σήμερα, γνωρίζοντας όμως την ήττα από την Μπαρτσελόνα με 1-2. Ύστερα από ένα σύντομο χρονικό πέρασμα στην Αϊντχόβεν και την ιαπωνική Σέικο, ο Άρι Χάαν έκλεισε την σταδιοδρομία του στα γήπεδα και άρχισε αυτή στους πάγκους.

Παρά τους αρχικούς καλούς οιωνούς, πάντως, καθώς με την Στουγκάρδη έφτασε στο (10ο προσωπικό) τελικό του Κυπέλλου UEFA το 1989, όπου έχασε από την Νάπολι του Μαραντόνα (2-1 στην Ιταλία, 3-3 στη Γερμανία), ο Χάαν-προπονητής δεν μπόρεσε ποτέ να συναγωνιστεί σε λάμψη τον Χάαν-ποδοσφαιριστή. Οι φίλαθλοι του ΠΑΟΚ, αλλά και ορισμένα νυχτερινά κέντρα στη Θεσσαλονίκη, θα τον θυμούνται για τα καλά, αφού πέρασε δύο φορές από τον πάγκο του Δικεφάλου του Βορρά, ενώ έκανε και μια μικρή στάση στο Πύργο, αναλαμβάνοντας τον Πανηλειακό. Τον Ιούλιο του 1994 ανέλαβε την τεχνική ηγεσία του ΠΑΟΚ! Πολύ γρήγορα άλλαξε προς το (πολύ) καλύτερο την εικόνα του «Δικεφάλου», οδηγώντας τον στην κατάκτηση της 3ης θέσης της βαθμολογίας!

Άπαντες στην Τούμπα θαύμασαν τον (στυγνό) επαγγελματισμό του και τη μεγάλη όρεξή του για δουλειά και απόλαυσαν το επιθετικό στυλ παιχνιδιού που είχε η ομάδα επί των ημερών του, παρότι από το ρόστερ της έλειπαν τα πολύ μεγάλα ονόματα! Τον Οκτώβριο του 1995, όμως, αποτέλεσε παρελθόν, αν και από την τότε διοίκηση είχε ορισμένα παράπονα, αλλά τον Φεβρουάριο του 1999 επέστρεψε στους «μελανόλευκους», αντικαθιστώντας τον Άγγελο Αναστασιάδη και τους χάρισε την 4η θέση και την έξοδο στην Ευρώπη, στο Κύπελλο UEFA. Η δεύτερη θητεία του στο «Δικέφαλο», πάντως, ολοκληρώθηκε το Νοέμβριο του ίδιου χρόνου, όταν και αντικαταστάθηκε από τον Ντούσαν Μπάγεβιτς (Dušan Bajević). Οι Άντβερπ, Άντερλεχτ, Νυρεμβέργη, Σταντάρ, Φέγενορντ, Ομόνοια και Αούστρια Βιέννης, διάφοροι ασιατικοί σύλλογοι, οι εθνικές ομάδες του Καμερούν, της Αλβανίας και της Κίνας, ήταν οι υπόλοιποι σταθμοί της προπονητικής καριέρας του.

Τον Απρίλιο του 2016 ο Άρι Χάαν έβαλε τέλος στην καριέρα του ως προπονητής, “θορυβημένος” από τον θάνατο του Γιόχαν Κρόιφ. Ο 67χρονος, τότε Ολλανδός μιλώντας σε ραδιοφωνικό σταθμό της πατρίδας του και ανακοίνωσε την απόφαση να εγκαταλείψει τους πάγκους. “Δεν απαγορεύεται να εργάζομαι αλλά ο γιατρός μου πρότεινε ότι θα ήταν καλύτερο για την καρδιά μου και την υγεία μου να σταματήσω. Εξάλλου, άρχισε να λείπει το κίνητρο για μένα. Ήμουν στην Κίνα, μακριά από την οικογένεια και τους φίλους μου. Αυτό διευκόλυνε την απόφασή μου να σταματήσω”.

PALMARES

Επαγγελματική καριέρα