Του Αντώνη Καρπετόπουλου
Δεν χωράει αμφιβολία ότι στη νίκη του Ολυμπιακού στην Τούμπα, η συμβολή του προπονητή του είναι η μεγαλύτερη από αυτή που είχε οποιοσδήποτε άλλος προπονητής σε νίκη της ομάδας του από το ξεκίνημα της σεζόν στην Ελλάδα. Για την ενδεκάδα, τους τρόπους παιγνιδιού και τις παρεμβάσεις του στη διάρκεια του ματς τα έγραφα χθες, αλλά η αλήθεια είναι ότι ο Μεντιλίμπαρ κάνει πολλά για να κερδίσει ο Ολυμπιακός το ματς ξεκινώντας από την σύσταση της αποστολής. Ο αποκλεισμός του Βέλντε και του Ολιβέιρα πχ είναι καμπανάκια συναγερμού για όλους τους υπόλοιπους. Η απόφασή του να μη ρισκάρει την συμμετοχή του επιβαρυμένου Ροντινέι είναι ένα μήνυμα εμπιστοσύνης στον Κοστίνια και όχι μόνο. Ο Βάσκος έχει κερδίσει το ματς και σαν προπονητής που το έχει προετοιμάσει σωστά και σαν κόουτς που έχει κάνει χρήσιμες παρεμβάσεις. Σημαντική είναι για παράδειγμα η οδηγία να μην γίνεται build up, να περνά λίγο η μπάλα από τα πόδια του Ρέτσου και του Κάρμο για να μην έχει ο ΠΑΟΚ σημεία αναφοράς στο πρέσινγκ. Φυσικά δίνει πολλά και η συνολική απρόβλεπτη σύσταση της ενδεκάδας.
Εχει συμβεί και προηγουμένως
Είναι η πρώτη φορά από αυτά τα κάνει ο Βάσκος; Όχι φυσικά. Αντίστοιχα παιχνίδια στα οποία έχει φανεί ότι ο Μεντιλίμπαρ έχει μελετήσει τον αντίπαλο είναι κι αυτά με την Λιόν, τον Ατρόμητο και την Μπράγκα. Στη Γαλλία παίζει 5-3-2, αλλά τον προδίδει ο Γιάρεμτσουκ. Με τον Ατρόμητο έχει εμφανίσει τον Ροντινέι σε θέση δεξιού εξτρέμ, τον Μουζακίτη βασικό, τον Κωστούλα σε θέση φορ, τους Αποστολόπουλο και Κοστίνια στα άκρα της άμυνας: τα περισσότερα είναι αποφάσεις που δεν έχει ξαναπάρει. Με την Μπράγα κρατά τον Ροντινέι στην παράξενη θέση που του βρήκε, παρουσιάζει για πρώτη φορά την τριάδα Μουζακίτης – Εσε – Κοστίνια στα χαφ, δίνει ελευθερία στον Ζέλσον να παίζει και στον άξονα. Τότε είχα γράψει για πρώτη φορά ότι ο Ολυμπιακός για να έχει μια τύχη να φτάσει στους στόχους του πρέπει ο προπονητής του να προσεγγίζει με τον ίδιο τρόπο όλα τα ματς, δηλαδή αναλύοντας και σπεκουλάροντας. Δεν συμβαίνει πάντα. Στις κακές εμφανίσεις με τον Παναιτωλικό, τον Λεβαδειακό και τον Αστέρα λείπει η δική του παρέμβαση. Με τον Παναιτωλικό ο Ολυμπιακός κάνει ρεκόρ από σέντρες γιατί δεν υπάρχει κίνηση και σχέδιο στην επίθεση. Με τον Λεβαδειακό ο Βάσκος δεν απαντά στις αλλαγές του Παπαδόπουλου. Με τον Αστέρα όλη η ενδεκάδα είναι λάθος. Και στα τρία ματς ο Μεντιλίμπαρ αναλαμβάνει την ευθύνη. Δεν το λέει, αλλά η ευθύνη που ανέλαβε, είναι ότι δεν έχει ασχοληθεί με τους αντιπάλους όσο θα έπρεπε.
Γίνεται σπάνια
Πολλοί νομίζουν ότι το να αναλύει ένας προπονητής τον αντίπαλο και να προετοιμάζει την ομάδα του στοχεύοντας να σπεκουλάρει στις αδυναμίες των αντιπάλων γίνεται πριν απο κάθε ματς. Δεν ισχύει. Στις ομάδες που κάνουν πρωταθλητισμό αυτό γίνεται σπανία. Ο βασικός σκοπός είναι η ομάδα να μπορεί να κερδίσει κάνοντας απλή εφαρμογή του παιχνιδιού της, που πρέπει να είναι τέτοιο ώστε να της επιτρέπει να βρίσκει λύσεις απέναντι κυρίως σε ομάδες κατώτερες. Όμως ο εφετινός Ολυμπιακός δεν είναι μια τέτοια περίπτωση ομάδας.
Ο Ολυμπιακός το καλοκαίρι άλλαξε πολύ. Έφυγε ο Φορτούνης που ήταν στην ομάδα χρόνια και που στις δύο τελευταίες σεζόν ήταν ο κινητήριος μοχλός της. Έφυγε ο Ελ Αραμπί, που ξεκλείδωνε τις κλειστές άμυνες για μια γεμάτη τριετία, πριν γίνει χρήσιμος αναπληρωματικός. Εφυγαν ο Ορτα, ο Γιόβετις, ο Ναβάρο, ο Μπιέλ, ο Ρίτσαρντς. Εφυγε ο Ποντένσε ο άτυπος MVΡ του περσινού Conference League – ο μόνος από τους απόντες που ο κόουτς ήθελε οπωσδήποτε να παραμείνει. Έφυγε και o Iμπόρα η αξιοποίηση του οποίου βοήθησε τον Μεντιλίμπαρ να αλλάξει τον Ολυμπιακό στο τελευταίο τρίμηνο της περσινής χρονιάς. Αλλά ο Ολυμπιακός έχει πάλι 30 παίκτες, κι ευτυχώς για αυτόν που άλλαξε γνώμη ο προπονητής του που όλο το καλοκαίρι ήθελε μάξιμουμ 25. Προωθήθηκαν από την ομάδα Νέων (πρωταθλήτρια Ευρώπης, όμως…) πέντε παιδιά που έπρεπε να βρουν ρόλους. Και ήρθαν στο τέλος Αυγούστου τρείς παίκτες που πήραν μεγάλα συμβόλαια (ο Γουίλιαν, ο Ολιβέιρα και ο άτυχος Γιαζίτσι) που έπρεπε να σηκώσουν το βάρος της δημιουργίας.
Ο Ολυμπιακός άλλαξε τόσο πολύ που θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο να μπει στο πρωτάθλημα έχοντας ξεκάθαρη αγωνιστική ταυτότητα, αυτοματισμούς και παραγωγικότατο επιθετικό παιχνίδι πόσο μάλλον όταν ο προπονητής του δεν είναι και κάποιος φανατικός της επίθεσης. Αυτό όμως δεν σημαίνει ντε και καλά πως έχει ένα ανεπαρκές ρόστερ: σημαίνει απλά πως για να είναι καλός, πρέπει ο προπονητής του να πάρει ό,τι περισσότερο γίνεται από τους παίκτες του.
Η ανετοιμότητα και η έλλειψη τόλμης
Ένας Ολυμπιακός που έχει επτά βαθμούς σε τέσσερα ματς στο Europa League (πράγμα που δεν έχουν ομάδες όπως η Mάντσεστερ Γιουνάιτεντ, η Πόρτο, η Ρόμα κτλ) και που είναι πρώτος στη βαθμολογία του πρωταθλήματος μετά από 11 αγωνιστικές (έστω μαζί με τον Άρη και την ΑΕΚ) και που κέρδισε στην Τούμπα και απέσπασε ισοπαλία στο ΟΑΚΑ μπροστά σε 50.000 οπαδούς του παναθηναϊκού δεν μπορεί να έχει τόσο προβληματικό ρόστερ. Το να έχει ανάγκη από προσθήκες ή να μην του έχουν βγει κάποιες μεταγραφές είναι κάτι άλλο: δεν γίνεται, όμως, η ομάδα του να είναι εντελώς για πέταμα όπως ακουγόταν.
Το τι συμβαίνει για μένα είναι απλό. Ο προπονητής του ενδεχομένως πίστεψε ότι ομάδα έχει πολύ περισσότερη ατομική ποιότητα από αυτό που ίδιος νομίζει, και ότι μπορεί να κερδίσει στην έδρα της μικρομεσαίους αντιπάλους χωρίς για τα παιχνίδια αυτά να έχει την πιο ειδική προετοιμασία. Ο Μεντιλίμπαρ επίσης πίστεψε ότι τα ματς του πρωταθλήματος με τους μικρότερους επιτρέπουν να χρησιμοποιηθούν ως βασικοί ποδοσφαιριστές που δεν έκαναν προετοιμασία, όπως αυτοί που αποκτήθηκαν στο τέλος του Αυγούστου. Η ανετοιμότητα του Γουίλιαμ και του Ολιβέιρα και η δυσκολία προσαρμογής του Βέρντε, του Στάμενιτς, του Γιάρεμτσουκ πληρώθηκαν πολύ ακριβά. Όπως ακριβώς και η απόφαση του προπονητή, αντί να ποντάρει στους μικρούς που έκαναν κανονική προετοιμασία, να τους ρίξει κατευθείαν στα δύσκολα σχεδόν απροπόνητους.
Το κοινό όλων των παιγνιδιών
Το πρόβλημα του Ολυμπιακού σε αυτό το πρώτο μέρος της σεζόν, δεν είναι ότι δεν έχει ποδοσφαιριστές: είναι ότι σε πολλές περιπτώσεις αυτοί που επιλέχτηκαν για τη δουλειά ήταν ανέτοιμοι, αλλά και χωρίς οδηγίες. Κάπως έτσι είδαμε τον Ολυμπιακό να σεντράρει 70 φορές στην περιοχή του Παναιτωλικού, να δέχεται δύο γκολ από το Λεβαδειακό, να χάνει στην Τρίπολη, να ζορίζεται με την Καλλιθέα και τον Πανσερραϊκό. Το κοινό όλων αυτών των παιχνιδιών ήταν ότι ο προπονητής του Ολυμπιακού πίστευε πως η ομάδα του είναι έτοιμη να πάρει αποτέλεσμα κάνοντας απλά εφαρμογή ενός παιχνιδιού που ίδιος θεωρεί αποδοτικό. Τα όσα έγιναν στην Τούμπα αποδεικνύουν ότι για να είναι αποδοτικό αυτό το παιχνίδι πρέπει ο προπονητής να μοιράζει αποστολές και να εξηγεί στον κάθε παίκτη ξεχωριστά τι θέλει – δεν είναι τυχαίο ότι με τον Κωστούλα πριν ξεκινήσει το ματς με τον ΠΑΟΚ ο Μεντιλίμπαρ μίλησε είκοσι ολόκληρα λεπτά φέτος.
Παραστάσεις και τσαγανό
Ο Βάσκος δεν έχει κάνει πρωταθλητισμό. Από την άλλη δεν του λείπουν οι παραστάσεις και το τσαγανό. Είναι ένας εξαιρετικός προπαρασκευαστής αγώνων, διότι σε όλη την καριέρα του προπονούσε ομάδες που αν δεν είχαν την πρέπουσα στρατηγική δεν είχαν καμία τύχη. Είναι επίσης ένας πολύ καλός ψυχολόγος και ξέρει να δίνει κίνητρα – αρκεί να ασχολείται. Παραδόξως ο Μεντλίμπαρ πρέπει να διαχειριστεί τον φετινό Ολυμπιακό σαν αυτός να είναι η Εϊμπαρ ή η Οσασούνα που ήταν ομάδες που για να κάνουν αποτελέσματα έπρεπε να είναι πρώτα απ’ όλα εξαιρετικά διαβασμένες. Και ευπροσάρμοστες σε κάθε διαφορετική ανάγκη.
Ο Μεντιλίμπαρ στο να παρουσιάζει μια ομάδας κατάλληλη για τις ανάγκες του παιγνιδιού είναι καλύτερος από οποιονδήποτε άλλο προπονητή έχουμε αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα. Ο Λουτσέσκου είναι καλός, αλλά έχει έναν μόνο τρόπο: δεν αλλάζει πχ ποτέ το 4-2-3-1. Ο Ματίας Αλμέιδα είναι υποχρεωμένος να σκέφτεται περισσότερο ποιους παίκτες της ΑΕΚ θα χρησιμοποιήσει παρά τον αντίπαλο. Ο Άκης Μάντζιος δεν έχει την πολυτέλεια των πολλών επιλογών. Αυτή την έχει ο Ρουί Βιτόρια στον Παναθηναϊκό αλλά αυτός τώρα ήρθε. Ο Μεντιλίμπαρ, αν ασχοληθεί με τον αντίπαλο όσο πρέπει, και κατηχήσει τους ποδοσφαιριστές του απαιτώντας πολύ συγκεκριμένα πράγματα, μπορεί να παρουσιάζει ένα Ολυμπιακό απρόβλεπτο και διαφορετικό από παιχνίδι σε παιχνίδι. Αν έρθει ένα σερί από νίκες ο Ολυμπιακός θα λυθεί κι ο ίδιος θα έχει λιγότερους πονοκεφάλους. Αλλά πρέπει να προηγηθεί το σερί: δεν γίνεται χωρίς αυτό. Όχι γιατί η ομάδα δεν έχει παίκτες. Αλλά γιατί έχει δύο χρόνια χωρίς πρωτάθλημα, γιατί έχει αλλάξει πολύ σε σχέση με πέρσι και γιατί πέντε από τους παίκτες που βρίσκονται στο ρόστερ του είναι κάτω από 20 χρονών. Και πρέπει και να εξελιχθούν (δηλαδή να μάθουν) και να βοηθήσουν (δηλαδή να παίξουν).
Χρειάζονται μαθήματα
Η νίκη του Ολυμπιακού στην Τούμπα πρέπει να ανεβάσει τον πήχη των απαιτήσεων από τον προπονητή. Διότι είναι αγαπητός από τον κόσμο, δεν κινδυνεύει θέση του και έχει πείσει τους πάντες για την δυνατότητα της προσφοράς του. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι την δουλειά την ξέρει και το έδειξε στην Τούμπα. Αν το βλέπαμε κάθε Κυριακή, η σεζόν του Ολυμπιακού θα ήταν ήδη εξαιρετική. Γιατί ο Βάσκος έχει πολλούς παίκτες που πραγματικά θέλουν να τον ακούν. Και βλέπουν στο πρόσωπό του ένα δάσκαλο. Και οι δάσκαλοι κάνουν μαθήματα. Σε όλους μας…
