John Charles: Ο έντιμος γίγαντας

Του Ιωάννη Πέππα

Ο Ουαλός κεντρικός επιθετικός Τζον Τσάρλς (William John Charles) γεννήθηκε στις 27 Δεκεμβρίου του 1931 στο Σουόνσι της Ουαλίας. Έπαιξε για τη Λιντς Γιουνάιτεντ και τη Γιουβέντους. Θεωρείται από πολλούς ως ο πλέον πολυσύνθετος ποδοσφαιριστής που έβγαλε η Βρετανία! Εξίσου έμπειρος ως προς τα επιθετικά του καθήκοντα, αλλά και τις αμυντικές του δυνατότητες, λόγω της δύναμη, του ρυθμό, της τεχνική κατάρτισης, της ικανότητας στον αέρα και της αίσθησης του γκολ. Περιλαμβάνεται στους 100 Θρύλους της Football League και εγκαταστάθηκε στο ποδοσφαιρικό Hall of Fame. Ποτέ δεν προειδοποιήθηκε με κίτρινη κάρτα ή αποβλήθηκε σε όλη τη διάρκεια της καριέρας του, λόγω της φιλοσοφίας του παιχνιδιού του! Ιδιαίτερα καθαρός ποδοσφαιριστής, σκόπιμα δεν έβλαψε ποτέ αντίπαλο. Βλέποντας τον κόσμο από τα 1.90 μ., είχε το παρατσούκλι «Il Gigante Buono» (Ο Έντιμος Γίγαντας).

Το δρόμο τον είχε βρει από μικρός. Στις γειτονιές του Σουόνσι όπου έπαιζε μπάλα, μαζί με τα δύο μικρότερα αδέλφια του, είχαν δημιουργήσει μια αχτύπητη τριάδα. Δεν άργησαν να τον εντοπίσουν τα λαγωνικά της Σουόνσι που τον πήραν στην ομάδα τους. Δεν έμεινε όμως πολύ. Η Λιντς τον απέκτησε και κατάφερε στα 18 του μόλις χρόνια να παίξει στην πρώτη ομάδα. Ως το 1953 αγωνιζόταν ως κεντρικός μέσος, για να περάσει στη συνέχεια στη θέση του κεντρικού κυνηγού, δείγμα του πληθωρικού ταλέντου του. Τη χρονιά 1953/54 κατέρριψε όλα τα ρεκόρ με τα 42 γκολ σε 39 παιχνίδια, ενώ και το 1956/57, όταν η Λιντς ανέβηκε στην Α’ Κατηγορία, σκόραρε 38 φορές, φθάνοντας ένα σύνολο 150 γκολ ως το 1957 που αγωνίσθηκε με τα «παγώνια». Τη χρονιά εκείνη, μετά από 3 αποτυχημένα πρωταθλήματα, η Γιουβέντους έψαχνε για ένα κεντρικό κυνηγό ικανό να τσακίζει τις ιταλικές άμυνες.

Τον Απρίλιο του 1957 ο Ουμπέρτο Ανιέλι παρακολούθησε τον Τσαρλς εναντίον της Β. Ιρλανδίας. Το καλοκαίρι του ίδιου έτους, συζητούσαν με τους ομολόγους τους στη Λιντς για την πρώτη μεταπολεμικά μεταγραφή Βρετανού ποδοσφαιριστή στο «καμπιονάτο». Όμως όσο περνούσε η ώρα τα χρήματα που ζητούσαν οι Άγγλοι δεν έπεφταν. Οι 68.000 λίρες ήταν ποσό ρεκόρ για τα μέτρα της εποχής.

Όταν έδωσαν τα χέρια, οι εκπρόσωποι της έμειναν με την απορία. Θα μπορούσε να βγάλει τα χρήματά του αυτός ο γιγαντιαίος Ουαλός; Θα μπορούσε να παίξει ντελικάτο ποδόσφαιρο κι όχι αυτό της πατρίδας του;. Έτσι, η Γιούβε βρήκε στο πρόσωπο του την ιδανική λύση και ο Τζον Τσαρλς έγινε ο πρώτος Βρετανός επαγγελματίας που μετεγγραφόταν σε ομάδα του εξωτερικού.

Μαζί με τον Βρετανό κολοσσό φθάνουν στο Τορίνο ο νέος προπονητής Λιούμπισα Μπρότσιτς (Ljubiša Broćić), ο Αργεντίνος Ομάρ Σίβορι (Omar Sívori), ο τερματοφύλακας Ματρέλ και ο επιθετικός Νικολέ.

Ο Ουαλός κόλλησε άψογα με τον Σίβορι, που ήταν τόσο διαφορετικός σωματικά αλλά και στο χαρακτήρα, και μαζί με τον αρχηγό Τζαμπιέρο Μπονιπέρτι αποτέλεσαν το «τρίο των θαυμάτων», ένα αμίμητο «τρίο», με τον καθένα να έχει ένα ρόλο και μια αποστολή: Ο Τσαρλς ήταν ο εκρηκτικής αθλητικής δύναμης γίγαντας, ο Μπονιπέρτι ο σκηνοθέτης και ο Σίβορι ο ηθοποιός που ξεσήκωνε τους θεατές, η υπερβολή, η υπέρβαση. «Με τον Σίβορι δέσαμε πολύ καλά. Έπειτα, είχαμε έναν καταπληκτικό παίκτη, τον αρχηγό μας Μπονιπέρτι», δήλωσε κάποια στιγμή.

Ο Τσαρλς προσαρμόσθηκε γρήγορα στο ιταλικό στυλ παιχνιδιού. Πολλοί Βρετανοί δημοσιογράφοι προέβλεπαν ότι θα αποτύγχανε και αμφέβαλλαν αν η φήμη του ατάραχου και ευγενικού παίκτη θα επιβίωνε με τους αυστηρούς διαιτητές και τους θεατρινισμούς των παικτών. Και ο ίδιος παραδέχθηκε ότι η ζωή ενός επιθετικού στην Ιταλία ήταν κόλαση λόγω του αμυντικού τρόπου παιχνιδιού. Κατέκτησε, όμως, αμέσως τους οπαδούς με την ακαταμάχητη δύναμή του, την ομαδικότητά του και το χαρακτήρα του και αναδείχθηκε νικητής σε καθετί που έκανε για τη Γιούβε. Δεν ήταν ασυνήθιστο, μάλιστα, να ξεκινά ως κυνηγός και όταν η Γιούβε ήταν μπροστά στο σκορ να γυρίζει πίσω στην άμυνα. Στα 5 χρόνια που φόρεσε την ασπρόμαυρη φανέλα, ως το 1962, έπαιξε σε 150 αγώνες πρωταθλήματος με 93 γκολ, σε 18 κυπέλλου με 12 γκολ και σε 10 κυπέλλου πρωταθλητριών.

Στην πρώτη κιόλας χρονιά του ήρθε 1ος σκόρερ του Καμπιονάτο με 28 γκολ, οδηγώντας τους «μπιανκονέρι» στο 10ο scudetto. Συνολικά κέρδισε στο Τορίνο 3 πρωταθλήματα και 2 κύπελλα, ενώ αποφασιστική ήταν η συμβολή του και στο νταμπλ του 1960 με τα 23 γκολ στο πρωτάθλημα και τα 2 γκολ στον τελικό κυπέλλου με τη Φιορεντίνα. Στην τελευταία χρονιά του ταλαιπωρήθηκε από αλλεπάλληλους τραυματισμούς που τον περιόρισαν στα 8 τέρματα.

Ανακηρύχθηκε καλύτερος παίκτης της Ιταλίας το 1958 και το 1959 3ος Ευρωπαίος, ενώ το 1997 οι οπαδοί της Γιούβε στα 100χρονα τον ψήφισαν ως τον κορυφαίο ξένο που φόρεσε τη φανέλα με τη ζέβρα! Κατάφερε, επιπλέον, να γίνει ο πρώτος μη Ιταλός που μπήκε στο «Hall of Fame» του ιταλικού ποδοσφαίρου.

Μετά από 5 χρόνια στο Τορίνο, η πίεση της γυναίκας του για επιστροφή τον οδήγησαν ξανά στη Λιντς. Από τη μια, όμως, η νοσταλγία και από την άλλη η δυσκολία προσαρμογής του στη Βρετανία τον ξανάφεραν στην Ιταλία μετά από 3 μήνες. Βρέθηκε στη Ρόμα, στην οποία έπαιξε μόλις 10 παιχνίδια, λόγω τραυματισμών και προσωπικών προβλημάτων.

Οι πόρτες της Γιούβε, όμως, είχαν κλείσει. Έκλεισε ουσιαστικά την καριέρα του στην Κάρντιφ το 1966, ενώ στη συνέχεια δούλεψε ως προπονητής και τεχνικός διευθυντής σε μικρότερες ομάδες.

Στην εθνική Ουαλίας αγωνίσθηκε 38 φορές (1950-65) πετυχαίνοντας 15 γκολ, ξεκινώντας στα 18 του. Συμμετείχε στο παγκόσμιο κύπελλο της Σουηδίας το 1958, πέτυχε 1 γκολ, δέχθηκε τα περισσότερα φάουλ από οποιονδήποτε, αλλά τραυματίστηκε και δεν αγωνίσθηκε στο παιχνίδι Βραζιλία-Ουαλία 1-0 (το γκολ ο Πελέ). Πολλοί Ουαλοί πιστεύουν ότι αν έπαιζε ίσως να απέκλειαν τους μετέπειτα παγκόσμιους πρωταθλητές.

Ο Τζον Τσαρλς ήταν μια δύναμη της φύσης. Στο στρατό ένας αξιωματικός τον είδε μεγαλόσωμο και του πρότεινε να δοκιμάσει τη τύχη του στη πυγμαχία. Έδωσε 8 αγώνες με αντιπάλους από άλλες μονάδες και τους κέρδισε όλους. Τους έξι μάλιστα με νοκ άουτ. Όμως ο Τσαρλς βαρέθηκε να δέρνει αντιπάλους. Προτίμησε το ποδόσφαιρο και δεν έχασε. Ο γιατρός που τον εξέτασε όταν ετοιμαζόταν να ‘ρθει στη Γιούβε, ομολόγησε ότι δεν ήξερε άλλον ποδοσφαιριστή σε τέτοια κατάσταση, δεν είχε ξαναδεί τέτοια ανθρώπινη μηχανή.

Ο ίδιος διηγούταν ότι είχε δυναμώσει τους μυς του λαιμού του στο στρατό, χάρη στην ενασχόλησή του με την πυγμαχία. Παίκτης παγκόσμιας κλάσης τόσο ως κεντρικός κυνηγός όσο και ως μέσος, μπορούσε να παίξει και ως αμυντικός. Αναμφίβολα δεν υπάρχει σήμερα κάποιος με τέτοιο φάσμα ικανοτήτων.

Διέθετε ένα τεράστιο κορμί και άλμα άλτη του ύψους, με ύψος 1.90μ και βάρος 83 κιλά. Με εξαιρετικό κοντρόλ, χειριζόταν και τα δυο πόδια, αλλά ήταν η ικανότητά του στο ψηλό παιχνίδι που τον έκανε ασταμάτητο και χάρη στο χαμηλό κέντρο βάρος του μπορούσε να κάνει καταπληκτικά άλματα. Ο Μπόμπι Ρόμπσον συγκρίνει τον Τζον Τσαρλς με τους Πελέ, Μαραντόνα, Μπεστ. Ιεροσυλία; Ο ίδιος εξηγεί ότι σπάνια ένας ποδοσφαιριστής μπορεί να είναι καλός σε δύο τόσο διαφορετικές θέσεις. Του σέντερ μπακ και του σέντερ φορ.

Ήταν γρήγορος και εξαιρετικά ευκίνητος για το μέγεθός του, με κεφάλι καταπέλτη που εκσφενδόνιζε αυθεντικά βλήματα χάρη στη δύναμή του. Ο συμπαίκτης του στη Λιντς Τζάκι Τσάρλτον ομολογεί ότι «…ήταν μια ομάδα ο ίδιος, ο κορυφαίος κεφαλοσφαιριστής που έχω δει, με μια δύναμη στον αέρα πρωτοφανή». Πολλοί τον θεωρούν ως το μεγαλύτερο πλήρη Βρετανό ποδοσφαιριστή όλων των εποχών. Κατά τον Τζίμι Γκριβς «ανήκει στους 11 κορυφαίους του κόσμου», ενώ πάλι ο Τσάρλτον λέει: «Ο πιο αποτελεσματικός παίκτης που έχω δει, μπορούσε να αμύνεται, να παίζει στο κέντρο, να επιτίθεται» και ο Ντάνι Μπλανσφλάουερ παραδέχεται: «Ό,τι κάνει είναι αυτόματο. Ποτέ δεν θα γίνω μεγάλος ποδοσφαιριστής σαν κι αυτόν».

Ο Τσαρλς έμεινε στην ιστορία της Γιούβε όχι μόνο για τα περίτεχνα γκολ του, τις καταπληκτικές κεφαλιές του και την αθλητική παλικαριά του αλλά και για την ανθρωπιά του, την εντιμότητα του παιχνιδιού του, την ηρεμία του, τη σεμνότητά του, την ευγένειά του και το σεβασμό των αντιπάλων του, ιδιότητες που του προσέδωσαν και το χαρακτηρισμό του «ευγενικού γίγαντα». Χάρη στην αυτοπειθαρχία και στην ψυχραιμία του δεν τιμωρήθηκε ποτέ από διαιτητή στην καριέρα του! Στην ερώτηση αν έχει ποτέ ξεγελάσει διαιτητή ή αντίπαλο, ο Τσαρλς απάντησε εμφατικά: «Όχι»! Αυτοί που τον γνώρισαν θυμούνται ένα ξένοιαστο, εύθυμο και διασκεδαστικό άτομο. Η καλοσύνη του, όμως, η γενναιοδωρία του και η αφέλειά του του προκάλεσαν αξιοσημείωτες οικονομικές δυσκολίες. Στο τελευταίο παιχνίδι πρωταθλήματος του 2001 ο Τζον Τσαρλς βρέθηκε στο Ντέλε Άλπι, όπου γνώρισε μια απίστευτα ενθουσιώδη υποδοχή που τον συγκλόνισε. Ο ίδιος ομολόγησε ότι ήταν λάθος που άφησε τη Γιούβε το 1962.

Ο Τζον Τσαρλς πέθανε στις 21 Φεβρουαρίου του 2004 στο Γούκεφιλντ της Αγγλίας, αφού είχε χτυπηθεί από τη νόσο του Αλτζχάιμερ.

PALMARES

Εφηβική καριέρα