Ο Άρης θυμάται την αυτοκρατορία του με ένα ξεχασμένο Κύπελλο

Του Γιάννη Φιλέρη

Μια ξεχωριστή στιγμή περιμένει τον κόσμο του Άρη στο ημίχρονο του αγώνα με τον Προμηθέα (09/04, 15:45), όταν θα ανέβει στον ουρανό του “Nick Galis Hall” το λάβαρο του 22ου τίτλου του συλλόγου. Ένα σχεδόν ξεχασμένο τρόπαιο, που κέρδισε η μεγάλη ομάδα των 80’s το καλοκαίρι του 1986, κερδίζοντας τον Παναθηναϊκό στους διπλούς τελικούς του πρωτοεμφανιζόμενου θεσμού του Super Cup. Μια διοργάνωση που έμεινε ανενεργή για 34 χρόνια, μέχρι το 2020 όταν την επανέφερε ο ΕΣΑΚΕ.

Ο Άρης ζητούσε καιρό να αναγνωριστεί (και τυπικά) ο συγκεκριμένος τίτλος, η ΕΟΚ έδωσε την συγκατάθεση της πριν από λίγες μέρες και έτσι προγραμματίστηκε μια μικρή γιορτή, στην οποία επί της ουσίας θα τιμηθεί η ομάδα-αυτοκρατορία του ελληνικού μπάσκετ.

Ο Νίκος Γκάλης θα’ ναι εκεί, μαζί με τους πρώην συμπαίκτες του -Νίκος Φιλίππου, Μιχάλης Ρωμανίδης, Βασίλης Λυπηρίδης επίσης οριστικοποίησαν τη συμμετοχή τους- και για πρώτη φορά εκείνη η τεράστια ομάδα, που πήρε 8 πρωταθλήματα και 7 Κύπελλα, παίζοντας στα τρία πρώτα φάιναλ-φορ, θα τιμηθεί στο γήπεδο όπου μεγαλούργησε και καθήλωνε την Ελλάδα, κάθε Πέμπτη, στις ιστορικές ευρωπαϊκές μονομαχίες της.

Πράγματι, εκείνος ο τίτλος του 1986 είχε … χαθεί στην σκόνη του χρόνου και την λάμψη των υπόλοιπων τροπαίων που κέρδισε ο Άρης. Με δυσκολία, ακόμα και οι οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές, θυμόνταν τις δυο εύκολες νίκες επί του Παναθηναϊκού. Να φανταστεί κανείς πως δεν υπάρχει καν φωτογραφία από την απονομή, που έγινε μετά τον δεύτερο αγώνα, στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας, που χρησιμοποίησαν σαν έδρα οι “πράσινοι”.

Παρόλα αυτά μιλάμε για ένα τρόπαιο. Κι αξίζει τον κόπο η γιορτή του Άρη, γιατί προφανώς θα’ ναι αφιερωμένη στην ομάδα-μύθος, που ανάθρεψε γενιές και γενιές “κιτρινόμαυρων” οπαδών και πάντα η σκιά της θα πέφτει βαριά στο Αλεξάνδρειο.

Ένα καλοκαίρι που δεν ξέραμε τι … μας περιμένει

Είναι οι στιγμές που όπως τραγουδάει -με άλλη αφορμή, βέβαια- ο Σαββόπουλος “γνώρισε ο κόσμος τ’ άσπρα μαλλιά, θυμήθηκαν”. Πάμε να ανασκαλέψουμε πίσω το χρόνο, να ξαναδιαβάσουμε το χρονικό μέχρι τις δυο νίκες του Άρη στο πρώτο Σουπερ-Καπ της ιστορίας.

Καλοκαίρι του 1986. Κανείς δεν υποψιάζεται, βέβαια, τι θα επακολουθήσει 10 μήνες μετά. Είμαστε όλοι ευχαριστημένοι από την πορεία της Εθνικής Ομάδας στο 10ο παγκόσμιο Πρωτάθλημα όπου ο Γκάλης αναδεικνύεται πρώτος σκόρερ και το νεανικό -ως επί το πλείστον- εθνικό συγκρότημα, παίρνει τη 10η θέση στον κόσμο, στην παρθενική του εμφάνιση σε μια τέτοια διοργάνωση.

Επιστρέφοντας στην εσωτερική επικαιρότητα, ο Άρης μόλις είχε ολοκληρώσει το πρώτο από τα τρία αήττητα πρωταθλήματα που κατέκτησε με ένα εντυπωσιακό 26-0 στην κανονική περίοδο (δεν υπήρχαν ακόμα πλέι-οφ, μπήκαν την αμέσως επόμενη χρονιά, όταν η Α Εθνική μετονομάστηκε σε Α1). Δεν ήταν ακόμα ο “αυτοκράτορας” όπως θα τον “βάφτιζε” σκωπτικά αλλά και με απόλυτη ειλικρίνεια ο Μάκης Δενδρινός, στο ματς Πανιωνίου-Άρη της σεζόν που ήταν έτοιμη να ξεκινήσει.

Τα θεμέλια είχαν μπει δυο καλοκαίρια πριν, με τη μεταγραφή του Παναγιώτη Γιαννάκη στην ομάδα της Θεσσαλονίκης.

Ο Άρης που ήδη είχε πάρει από τον Παναθηναϊκό τον Δημήτρη Κοκολάκη, γινόταν πανίσχυρος, αφού το δίδυμο Γκάλη-Γιαννάκη, έμοιαζε και ήταν το καλύτερο στην Ευρώπη. Στην Ελλάδα … δεν είχε αντίπαλο. Στη σεζόν 1984-85 έχασε μόλις μια φορά (στο περίφημο ματς με τον Πανιώνιο, που επαναλήφθηκε). Από τότε ξέχασε τι σημαίνει ήττα! Οι “κίτρινοι” συμπλήρωσαν 80 σερί νίκες και ξανάχασαν στις 4 Νοεμβρίου του 1988, από τον ΠΑΟΚ.

Το ματς που έχασε η “αυτοκρατορία”

Η αλήθεια είναι ότι αυτή η πανίσχυρη ομάδα του Άρη, είχε … χάσει ένα ματς. Όχι στο πρωτάθλημα, αλλά στο Κύπελλο, όταν στις 4 Απριλίου 1986, επισκέφθηκε τον “τάφο του Ινδού” και ηττήθηκε από τον Παναθηναϊκό με 87-84.

Αυτό το ματς στην ιστορική έδρα του Παναθηναϊκού είναι και η μοναδική ήττα του “μεγάλου Άρη” στην τριετή απόλυτη κυριαρχία του επί ελληνικού εδάφους. Του στέρησε άλλωστε το νταμπλ το 86, αφού το Κύπελλο πήγε στον ΠΑΟ, που αργότερα επικράτησε του Ολυμπιακού 88-78 στον τελικό του ΣΕΦ.

Οι “πράσινοι” ήταν και η τελευταία ομάδα που είχε κατακτήσει το πρωτάθλημα το 1984 στο περίφημο μπαράζ της Κέρκυρας, όταν ο Άρης έχασε δυο τίτλους σε μια εβδομάδα (πρώτα το Κύπελλο από τον ΠΑΟΚ στον τελικό των ξυρισμένων κεφαλιών και μετά το πρωτάθλημα απέναντι στον Παναθηναϊκό).

Ο Μιχάλης Κυρίτσης, προπονητής τότε του Παναθηναϊκού με πολλές ιδέες από την Αμερική, είχε γίνει κάτι σαν … κακό σπυρί στην πλάτη του Γιάννη Ιωαννίδη. “Χα,χα, όχι ακριβώς. Τον δυσκόλευα είναι αλήθεια κι ας πιστεύει ακόμα, ότι στην Κέρκυρα έχασε επειδή πήρα παράνομα τάιμ-άουτ” θυμάται 37 χρόνια μετά μιλώντας στο SPORT24.

Ο και σκηνοθέτης επιλεγόμενος (λόγω των σχετικών σπουδών του) προπονητής εξηγεί πως ο Άρης από εκείνο το χαμένο πρωτάθλημα, έγινε η ομάδα που νικούσε … πριν ξεκινήσει ο αγώνας: “Το μυστικό ήταν ο Γιαννάκης και η μεταγραφή του, στη Θεσσαλονίκη. Έγιναν πράγματα και θαύματα εκείνο το καλοκαίρι του 84, γιατί τον Παναγιώτη τον είχαμε κλείσει στον Παναθηναϊκό, αλλά ο Άρης με τη βοήθεια και του τότε ΓΓΑ Κίμωνα Κουλούρη, κατάφερε να τον αποσπάσει. Ήδη είχε βρεθεί ένας πολύ εύρωστος επιχειρηματίας, ο Χρήστος Μιχαηλίδης και σιγά-σιγά οι διαφορές μέσα και έξω από το γήπεδο ήταν πλέον πολύ μεγάλες.

Για μας στον Παναθηναϊκό ήταν δύσκολο να ακολουθήσουμε. Να σκεφτείς ότι το καλοκαίρι του 86, είχαμε πάρει τον Αργύρη Πεδουλάκη από το Περιστέρι, αλλά στα μέσα της χρονιάς τον άφησαν απλήρωτο και εξ’ αιτίας αυτού παραιτήθηκα. Επίσης, πριν απ’ όλα αυτά ο Παναθηναϊκός είχε σοβαρές απώλειες όταν εφαρμόστηκε ο νόμος 32/12 (σ.σ ελεύθεροι όσοι παίκτες συμπλήρωναν τα 32 τους χρόνια και ήταν 12 χρόνια στην ίδια ομάδα) αφού έχασε διαδοχικά Κόντο, Κορωναίο και Κοκολάκη.

Όταν αργότερα ο Άρης έφερε και τον Σούμποτιτς που πήρε δικαίωμα συμμετοχής στο ελληνικό πρωτάθλημα. έγινε ασυναγώνιστος. Πως να τον παίξεις, ποιον να πρωτομαρκάρεις;”

Με αυτή τη νίκη, πάντως, στον “Τάφο” ο Παναθηναϊκός έπαιζε στον τελικό του ΣΕΦ που όπως θυμάται ο Κυρίτσης “είχε πολύ κόσμο, αφού ήταν από τους πρώτους αγώνες μπάσκετ στο νεόκτιστο κλειστό”. Αυτός ο τίτλος απέναντι στον εξαιρετικό Ολυμπιακό εκείνης της χρονιάς (δεύτερος στο πρωτάθλημα, κομβικό σημείο του τελικού ο τραυματισμός του Ανδρέα Κοζάκη) ήταν και ο τελευταίος των “πρασίνων” πριν ξαναπάρουν ένα τρόπαιο (πάλι το Κύπελλο) το 1992.

Και κάπως έτσι ο Παναθηναϊκός πήρε το εισιτήριο για το πρώτο σούπερ-καπ, όπου θα αντιμετώπιζε τον πρωταθλητή (και αήττητο) Άρη. Δεν θα είχε όμως στη σύνθεση του, τον Ντέιβιντ Στεργάκο, γιατί ο μετέπειτα διεθνής σέντερ, απείχε των προπονήσεων θέτοντας θέμα αύξησης των αποδοχών του: “Είχαμε μείνει με μοναδικό ψηλό τον Αργύρη Παπαπέτρου (πατέρας του Ιωάννη). Άλλη τρελή μεταγραφή κι αυτή. Κατέβαινε απλό την Κατερίνη για να κλείσει στον Ολυμπιακό και τον βρήκαμε στου … Λεβέντη, του δώσαμε περισσότερα χρήματα και ήρθε στον Παναθηναϊκό. Μας είχε βοηθήσει τότε ο Γιώργος Βαρδινογιάννης” θυμάται χαμογελαστός ο Κυρίτσης

“Ήμασταν οι Μπιτλς του μπάσκετ”

Ο Άρης, λοιπόν, βρισκόταν στο ξεκίνημα της εποχής που θα μεσουρανούσε. Έκανε και τα πρώτα του βήματα στην Ευρώπη, παίζοντας το 1985 στα ημιτελικά του Κυπέλλου Κόρατς με τη Βαρέζε (με τον Γκάλη να σπάει το χέρι του). Το 1986 είχε αποκλειστεί στον β’ γύρο του Κυπέλλου Πρωταθλητριών από τη Λιμόζ, ενώ λίγους μήνες αργότερα θα ακολουθούσαν οι περίφημοι αγώνες με την Τρέισερ. Το εξπρες για τα φάιναλ-φορ ετοιμαζόταν σιγά-σιγά…

Ο Μιχάλης Ρωμανίδης έζησε τον Άρη από παιδί. Το 1986 μετρούσε ήδη μια πενταετία κι ας ήταν … μόλις 21 ετών. Είχε παίξει και στην Εθνική ομάδα, τα έκανε όλα (και τα έκανε πολύ καλά) από νωρίς. Αυτή η γιορτή που ετοιμάζει ο Άρης την Κυριακή, μοιάζει με μια ωραία επιστροφή στο χρόνο: “Κι είναι η πρώτη φορά που θα τιμηθούμε όλοι μαζί σαν ομάδα” σχολιάζει στο SPORT24 μπαίνοντας μαζί μας στη … χρονομηχανή.

“Να πω την αλήθεια, όταν έμαθα ότι θα γίνει αυτή η εκδήλωση, μπήκα στο youtube και είδα τους αγώνες αυτούς με τον Παναθηναϊκό. Νόμιζα ότι θα έβλεπα δυο αργά ματς, με πέντε καρέκλες -όπως λέγαμε- ακούνητες. Αμ δε! Και τρέχαμε και παίζαμε καλό μπάσκετ. Είχε αρχίσει η εποχή μας. Ξεφεύγαμε σιγά-σιγά, είχαμε βρει μια εξαιρετική χημεία, ήμασταν πολύ δυνατοί μέσα και έξω από την περιφέρεια. Ο Σούμποτιτς μας έδωσε και πολύ καλό σουτ από την περιφέρεια.

‘Εμεινε στην ιστορία το αποτύπωμα αυτής της ομάδας. Ακόμα και τώρα με σταματάνε στο δρόμο, άγνωστοι άνθρωποι για να μου μιλήσουν. Όχι μόνο στη Θεσσαλονίκη αλλά και στην Αθήνα. Αυτή είναι η κληρονομιά που άφησε ο Άρης. Έκανε υπέρβαση των συλλογικών προτιμήσεων και αγκαλιάστηκε απ΄όλους. Ειδικά όταν παίζαμε στην Ευρώπη. Θυμάμαι ότι όπου πηγαίναμε, γινόταν χαμός. Δεν σταματούσαμε να υπογράφουμε αυτόγραφα, λες και ήμασταν οι Μπιτλς. Έτσι αισθανόμασταν, έτσι ήταν κιόλας.

Ζήσαμε τρομερές στιγμές. Αμέτρητες νίκες, λίγες ευτυχώς ήττες και τίτλους. Αν μου έμεινε απωθημένο; Λογικό είναι να θέλαμε ένα ευρωπαϊκό τρόποαιο. Μια Ευρωλίγκα, από τις τρεις που διεδκικήσαμε. Ξέρεις, κάτι όμως; Πέσαμε πάνω σε μια σπουδαία ομάδα όπως η Τρέισερ μίξη ΝΒΑ και ιταλικού μπάσκετ το 1988 και μετά στην απίστευτη Γιουγκοπλάστικα. Δε νομίζω ότι μπορούσαμε να νικήσουμε ούτε τη μία, ούτε την άλλη. Αυτό δεν μειώνει την διαδρομή μας και στην Ευρώπη, αφού μέσα από τις μεγάλες μας νίκες στο Πρωταθλητριών, γίναμε η ομάδα που μας αγάπησαν όλοι.

Θα΄ναι ωραία την Κυριακή, που θα ξαναβρεθούμε. Εντάξει δεν θα είμαστε όλοι, ωστόσο, η ομάδα έμεινε στην ιστορία κι αυτήν θα τιμήσουμε στο Αλεξάνδρειο”

Ο Γιαννάκης και η απουσία του Φιλίππου

Ο Άρης είχε ήδη κάνει τη μεταγραφή της χρονιάς όταν ανακάλυψε τις όποιες ελληνικές ρίζες του Λευτέρη Σούμποτιτς και έφερε ένα μπόμπερ από τη Σλοβενία στην Ελλάδα. Ο “Πίξι” έκανε -όπως αποδείχθηκε- τη διαφορά. Τα πρώτα επίσημα ματς με τη φανέλα του Άρη και το νο 7 στην πλάτη, θα ήταν εκείνα εναντίον του Παναθηναϊκού για το Σουπερ Καπ.

Η διοίκηση των κιτρινόμαυρων, στο μεταξύ, είχε να λύσει άλλου είδους προβλήματα. Αν και ακόμα το μπάσκετ ήταν -στα λόγια- ερασιτεχνικό, ο Άρης έπρεπε να διευθετήσει τις συμφωνίες με τους ακριβοπληρωμένους παίκτες του.

Ένα καθιερωμένο σίριαλ, εκείνα τα καλοκαίρια, με διαπραγματεύσεις που πολλές φορές θύμιζαν τις καλύτερες παρτίδες σκάκι. Οι παίκτες απείχαν από τις προπονήσεις, μέχρι να μιλήσουν με τη διοίκηση και να συμφωνήσουν για τα χρωστούμενα και τους μισθούς της νέας χρονιάς. Κι όταν είχες να κάνει με προσωπικότητες όπως ο Γκάλης και ο Γιαννάκης οι συζητήσεις δεν ήταν διόλου εύκολες.

Τον Αύγουστο του 1986 τις επαφές είχε αναλάβει ο Γιάννης Μπουτάρης. Πρώτα ο Γκάλης και μετά ο Γιαννάκης, με τον οποίο η κρίσιμη συνάντηση έγινε παραμονές πριν από το τζάμπολ του πρώτου τελικού. Το “ναι” που είπε στην πρόταση Μπουτάρη, τον έβαλε αυτόματα στο ρόστερ του Άρη για το ματς. Όταν ο Ιωαννίδης τον έβαλε, για πρώτη φορά, στο δέκατο λεπτό, το Αλεξάνδρειο σηκώθηκε στο πόδι για να αποθεώσει το “δράκο”.

Η συμφωνία, πάντως, με τους Γκάλη-Γιαννάκη δεν σήμαινε ότι ο Άρης θα παρουσιαζόταν πλήρης στους δυο τελικούς. Υπήρχε εκκρεμότητα τόσο με τον Δημήτρη Κοκολάκη, όσο και με το Νίκο Φιλίππου. Ο πρώτος βρισκόταν στη δύση της καριέρας του, έπαιξε ένα όλο κι όλο ματς στη σεζόν 1986-87, για να κλείσει τη διαδρομή του στον Ηλυσιακό σε ηλικία 39 ετών. Ο “Φιλίπ” θα συνέχιζε κανονικά, αφού λίγες μέρες μετά τα βρήκε με τη διοίκηση, που ικανοποίησε τα όποια αιτήματα του.

Οι δυο ομάδες εμφανίστηκαν με απουσίες αλλά και μεταγραφές. Ο Παναθηναϊκός δεν είχε τον Στεργάκο (συμφώνησε πριν από την έναρξη του πρωταθλήματος) εμφάνισε όμως τον Κώστα Μίσσα που είχε μετακομίσει στη Λεωφόρο από τον Πανιώνιο, ενώ με τον Άρη που έπαιξε χωρίς Φιλίππου-Κοκολάκη, εμφανίστηκε ο Σούμποτιτς.

Η συνέχεια εκείνης της σεζόν έμοιαζε με παραμύθι. Ο Άρης κυριάρχησε παίρνοντας ένα ακόμα αήττητο πρωτάθλημα (και Κύπελλο) δεύτεροι στο πρωτάθλημα τερμάτισαν οι -κατά τον Δενδρινό-νομάδες του Πανιωνίου. Ο Παναθηναϊκός θα δυσκολευόταν πολύ μέσα στη σεζόν, θα άλλαζε προπονητή, ενώ το καλοκαίρι θα έμπαινε δυναμικά στο προσκήνιο ο Παύλος Γιαννακόπουλος. Τον Ιούνιο του 87, η Εθνική Ομάδα θα έβγαζε τους πάντες στο δρόμο. Η πορτοκαλί μπάλα στροβίλιζε όλη την Ελλάδα στα κέφια της.

Για την ιστορία ιδού τι ακριβώς έγινε στους δυο αγώνες του πρώτου σουπερ-καπ:

27/08/1986: Αλεξάνδρειο, Αρης-Παναθηναϊκός 117-85

ΑΡΗΣ (Ιωαννίδης): Γκάλης 44, Γιαννάκης 9, Σούμποτιτς 28, Ρωμανίδης 16, Λυπηρίδης 4, Δοξάκης 8, Σταμάτης 6, Μπαϊρακτάρης 2, Τσιτάκης, Αθανασιάδης.

ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΣ (Κυρίτσης): Δημακόπουλος 8, Ανδρίτσος 21, Παπαπέτρου 15, Μίσσας 14, Ιωάννου 9, Φραγκισκάτος 6, Πεδουλάκης 7, Σκροπολίθας 5.