Του Χρήστου Σωτηρακόπουλου
Μια τέτοια μέρα, πριν από ακριβώς 50 χρόνια, η Λιντς Γιουνάιτεντ απέλυε τον Μπράιαν Κλαφ μετά από συνεργασία μόλις 44 ημερών! Η είδηση έπεσε ως «κεραυνός εν αιθρία» στο αγγλικό ποδόσφαιρο που είχε συνηθίσει (και το κράτησε για χρόνια είναι αλήθεια) να στηρίζει τους προπονητές. Άλλωστε, ο προκάτοχός του στην πρωταθλήτρια τότε, Λιντς Γιουνάιτεντ, Ντον Ρέβι, είχε μείνει για 15 χρόνια σχεδόν στη θέση του, ενώ υπήρχαν προπονητές που έφταναν και τα 20 χρόνια τότε σε διαφορές ομάδες! Παραμένει ακόμα αναπάντητο ως ερώτημα γιατί αποδέχθηκε την πρόταση ο Κλαφ και γιατί η διοίκηση της Λιντς επέλεξε να προσλάβει έναν άνθρωπο που είχε κάνει απίστευτα σκληρή κριτική απέναντι στον προηγούμενο προπονητή και στους παίκτες της ομάδας που θα αναλάμβανε! Άβυσσος η ψυχή των ανθρώπων!
Πως θα εξελιχθούν άσχημα τα πράγματα φάνηκαν από το πρώτο παιχνίδι του Κλαφ υπό την καθοδήγηση των πρωταθλητών, το «Charity Shield» εναντίον των κατόχων του FA Cup της Λίβερπουλ, στο Wembley. Οι δύο καλύτερες ομάδες τις προηγούμενες δυο σεζόν στην Αγγλία έπαιξαν ένα ματς που εξελίχθηκε σε… πόλεμο! Ο Κλαφ είχε καλέσει τον Ρέβι για να ρωτήσει αν θα ήθελε να οδηγήσει την ομάδα στον αγωνιστικό χώρο, όπως έκανε ο Σάνκλι για τους «reds», καθώς αυτός είχε κατακτήσει τον τίτλο δυο μήνες πριν – μια πρόταση που ο Ρέβι αρνήθηκε ευγενικά.
Ο Κέβιν Κίγκαν και ο Μπίλι Μπρέμνερ αποβλήθηκαν παίζοντας μπουνιές και άλλοι δύο ή τρεις θα μπορούσαν εύκολα να αποβληθούν. Το ματς έληξε 1-1, πριν η Λίβερπουλ τελικά κερδίσει στα πέναλτι. Η εκστρατεία στο πρωτάθλημα με νέο στρατηγό ξεκίνησε επίσης με απογοητευτικό τρόπο για τη πρωταθλήτρια Λιντς, που το 1973-74 είχε αρχίσει με 29 ματς χωρίς ήττα!
Ο Κλαφ χωρίς το «δεξί του χέρι», που είχε στη Ντέρμπι Κάουντι, τον Πίτερ Τέιλορ, και που είχαν οδηγήσει τα «κριάρια» στον τίτλο το 1971-72 και στα ημιτελικά του Κυπέλλου Πρωταθλητριών Ευρώπης έναν χρόνο αργότερα, έδειχνε χαμένος.
Η Στόουκ διέλυσε τη Λιντς με 3-0 και έπειτα με μόλις μία νίκη στα πρώτα έξι παιχνίδια και μόνο τέσσερις πόντους, ο νέος προπονητής ήταν πλέον υπό τεράστια πίεση. Η Λιντς βρισκόταν στην 19η θέση της βαθμολογίας, έχοντας υποστεί το χειρότερο ξεκίνημα σε μια σεζόν έπειτα από 15 χρόνια. Η χειρότερη θέση στην οποία είχε τερματίσει την προηγούμενη δωδεκαετία ήταν η τέταρτη!
Οι ήττες από ΚΠΡ και Μάντσεστερ Σίτι αποδείχτηκαν αφόρητες για τους οπαδούς της Λιντς, που ήταν συνηθισμένοι στην επιτυχία υπό τον Ρέβι. Οι αποδοκιμασίες έφεραν εκνευρισμό και στους παίκτες, οι περισσότεροι από τους οποίους κατηγορήθηκαν ότι είχαν ανοιχτά πάρει θέση κατά του Κλαφ, και μέσα στο γήπεδο έδειχναν απογοητευμένοι με την προσέγγιση του νέου τους προπονητή, που τους είχε πει να πετάξουν τα μετάλλια που κέρδισαν στα σκουπίδια στην πρώτη τους συνάντηση τον Ιούλιο!
«Ποτέ δεν κατάφερε να βρει επαφή μαζί μας », δήλωσε αργότερα ο Τζόνι Τζάιλς, τεράστια φυσιογνωμία της ομάδας επί χρόνια και πιο πιθανός διάδοχος του Ρέβι σύμφωνα με τα ΜΜΕ. Ο Ιρλανδός χαφ, που αργότερα θα είχε γνώριζε επιτυχία ως παίκτης και προπονητής στην εθνική ομάδα της χώρας του, και στην Γουέστ Μπρομ, έλεγε στο BBC για τον Κλαφ: «Θα ήταν σπουδαίος για την Λιντς αν κρατούσε χαμηλότερο προφίλ. Θα έλεγα ότι το μετάνιωσε που δεν πέτυχε. Θα έλεγα ότι το μετανιώσαμε κι εμείς, αλλά ήταν μια αδιέξοδη κατάσταση. Βγήκε στις εφημερίδες πως η δύναμη των παικτών στα αποδυτήρια τον απομάκρυνε, κάτι που δεν ήταν αλήθεια. Η στάση του ήταν πραγματικά πολύ κακή, άρα αποκλείεται να τραβούσε πολύ έτσι η κατάσταση!».
Το απόγευμα της 12ης Σεπτεμβρίου 1974, μετά από μια ισοπαλία στο «Έλαντ Ρόουντ» με τη Λούτον, ο Μπράιαν Κλαφ ειδοποιήθηκε πως απολύεται!
Η απόλυτη ταπείνωση για έναν γεμάτο αυτοπεποίθηση προπονητή. Ένας τσαλακωμένος εγωισμός που εκείνο το βράδυ θα ένιωθε ακόμη μεγαλύτερη πίεση, καθώς προσκλήθηκε στην εκπομπή τρέχουσας επικαιρότητας, το «Calendar» για να συζητήσει την απομάκρυνσή του! Και μόνο που δέχθηκε, ενώ άλλοι εξαφανίζονται από προσώπου γης μετά από μια ήττα, πολύ δε περισσότερο από μια απόλυση, ο Κλαφ θα έπρεπε να καθίσει δίπλα στον άνθρωπο που είχε αντικαταστήσει μόλις έξι εβδομάδες νωρίτερα – τον παλιό του εχθρό, Ντον Ρέβι.
Η μετάδοση της εκπομπής ήταν ένα απίστευτο κομμάτι τηλεοπτικής και δραματικής πλοκής, καθώς οι δύο μάνατζερ, που είχαν επιτύχει τόσα πολλά με τον δικό τους μοναδικό τρόπο, αντάλλαξαν λεκτικές προκλήσεις μπροστά σε ένα κοινό εκατομμυρίων με μια δόση αμοιβαίου σεβασμού και ταυτόχρονα αντιπάθειας σε κοινή θέα. Κι αν δεν είχε συμβεί πραγματικά, θα νόμιζε κανείς πως είναι σκηνοθετημένο και πως γίνεται στο πλαίσιο κάποιας ταινίας.
Παρά την πικρή απογοήτευση και την αποτυχία στη Λιντς, ο Κλαφ έφυγε με το συμβόλαιό του πληρωμένο πλήρως, με ποσό γύρω στις 100.000 λίρες, σχεδόν τρία εκατομμύρια ευρώ σήμερα σε αντιστοιχία!
Όμως, η απομάκρυνση αυτή του είχε κλέψει την ευκαιρία να ηγηθεί μίας ομάδας που θεωρείτο από τις καλύτερες στην Ευρώπη και η κορυφαία στην Αγγλία για να δοκιμαστεί απέναντι στους καλύτερους της Ευρώπης στο Κύπελλο Πρωταθλητριών. Αυτός πιθανώς ήταν έναν από τους μεγαλύτερους λόγους που τον ώθησαν να αναλάβει τον ρόλο αλλά δεν πρόλαβε. Ακόμα και σήμερα, μισό αιώνα μετά, υπάρχουμε πολύ που σκεφτόμαστε και αναρωτιόμαστε «τι θα είχε συμβεί αν τότε», ο ιδιοφυής αλλά εκκεντρικός προπονητής ταίριαζε με τους σπουδαίους σταρ της κορυφαίας ομάδας στο αγγλικό ποδόσφαιρο!
Άλλωστε, λίγους μήνες μετά την απόλυση του, ο Μπρέμνερ ο Λόριμερ, ο Χάντερ, ο Τζάιλς και ο Κλαρκ, έπαιξαν τελικό στο Κύπελλο Ευρώπης στο Παρίσι απέναντι στην Μπάγερν. Τους στέρησε το Κύπελλο μια κακή διαιτησία του Κιταμπτζιάν που δεν έδωσε ένα πέναλτι σε ανατροπή του Κλαρκ από τον Μπεκενμπάουερ και δεν μέτρησε ένα γκολ του Λόριμερ, δίνοντας οφσάιντ που δεν υπήρχε!
Ο Κλαφ πάντως, δεν θα χρειαζόταν να περιμένει πολύ. Μόλις τέσσερα χρόνια αργότερα, η νέα ομάδα του, η Νότιγχαμ Φόρεστ, που ανέλαβε να βολοδέρνει στη σημερινή Championship και την έκανε πρωταθλήτρια το 1978, θα του έδινε την ευκαιρία να σηκώσει το τεράστιο τρόπαιο. Μάλιστα, όχι μία, αλλά δύο συνεχόμενες φορές και θα κατακτούσε και το Σούπερ Κύπελλο Ευρώπης νικώντας την Μπαρτσελόνα.
Εκεί βέβαια, στο «Σίτι Γκράουντ» είχε ενωθεί ξανά με το alter ego του, τον Πίτερ Τέιλορ, και κατάφεραν αυτό που έμοιαζε αδύνατο. Και για τον Κλαφ όλοι πιστεύουν ότι ήταν η μεγαλύτερη επίτευξή του!
ΥΓ: Η ταινία «Damned United» που κυκλοφόρησε πριν 16 χρόνια ήταν βασισμένη στο best seller βιβλίο του David Peace, με τον ίδιο τίτλο, και περιγράφει με αρκετά παραστατικό τρόπο όλη εκείνη την περίοδο των 44 ημερών του Κλαφ στη Λιντς Γιουναιτεντ. Το βιβλίο κυκλοφορεί και στα ελληνικά από τις ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΟΠΟΣ, σε μετάφραση του αείμνηστου Χριστού Χαραλαμπόπουλου, με τίτλο «Καταραμένη ομάδα».
Και όπως σημείωνε στο πρόλογο για το βιβλίο ο Χρίστος Χαραλαμπόπουλος, ο Κλαφ υπήρξε εγωιστής, αυταρχικός, αλαζόνας, αυτοκαταστροφικός, αμετανόητος, πότης. Τα μίντια τον λάτρεψαν. Δεν του άρεσε να κινείται σύμφωνα με το ρεύμα. Δεν κρατούσε τη γλώσσα του και απέφευγε τα κλισέ, σε μια εποχή όπου ποδοσφαιριστές και προπονητές μιλούσαν με κλισέ. Τολμούσε πράγματα που άλλοι θεωρούσαν πως ήταν αδύνατο να πραγματοποιηθούν.
Δεν κολάκευε ποδοσφαιριστές. Ήταν εκπρόσωπος μίας εποχής που έχει περάσει ανεπιστρεπτί και στην οποία ο προπονητής καθόριζε την πορεία του ποδοσφαιριστή και όχι ο πολυεκατομμυριούχος ποδοσφαιριστής τη μοίρα του προπονητή. Του άρεσε να προγραμματίζει όσο και να αυτοσχεδιάζει. Η ευφυΐα του συνοψιζόταν στο ότι μπορούσε να πάρει μέτριους ποδοσφαιριστές και, μπολιάζοντάς τους με ένα δύο μεγάλους παίκτες, να τους μεταμορφώνει σε πρωταθλητές. Λάτρευε τα θαύματα αλλά το νέο σύστημα δεν επέτρεπε πια στη σύγχρονη εποχή τα θαύματα. Και ο Κλαφ ζούσε από τα θαύματα. Τα εμπορευόταν. Το δικό του κεφάλαιο στην ιστορία του αγγλικού ποδοσφαίρου περιέχει τόσες φορές το ταξίδι στην κόλαση, όσες και το πέταγμα στον παράδεισο, έτσι που στο τέλος να μένει ο ίδιος μόνος στο κέντρο της σκηνής.
Πηγή: England365
