Του Θάνου Σαρρή
Στα τέλη του Φεβρουαρίου, ο Καναδάς έγινε η δεύτερη χώρα του κόσμου που αποδέχθηκε τον όρο γενοκτονία για την αντιμετώπιση της Κίνας προς τη μουσουλμανική μειονότητα των Ουιγούρων. Ο πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό και αρκετά μέλη του υπουργικού συμβουλίου απείχαν από την ψηφοφορία, λόγω των εύθραυστων ισορροπιών που ούτως ή άλλως υπήρχαν με το Πεκίνο, όμως οι υπόλοιποι φιλελεύθεροι ακολούθησαν την πρόταση των συντηρητικών και ψήφισαν υπέρ της αναγνώρισης της γενοκτονίας με ψήφους 266-0. Οι Συντηρητικοί, οι Πράσινοι, το μπλοκ του Κεμπέκ και το Νέο Δημοκρατικό Κόμμα ζήτησαν κυρώσεις και κάλεσαν τις αρχές να μην επιτρέψουν στην Κίνα να διοργανώσει τους χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 2021, προσθέτοντας τις φωνές τους σ΄ αυτές των οργανισμών και των υπόλοιπων φορέων που αντιδρούν στη συμπεριφορά του καθεστώτος προς την αυτόνομη κοινότητα της Σιντζιάνγκ.
Ο «πόλεμος κατά της τρομοκρατίας»
Από το 2014, ο πόλεμος κατά της τρομοκρατίας που ξεκίνησε από τον Τσι Τζινπίνγκ δεν έχει στο στόχαστρο εξωτερικούς παράγοντες, ούτε επικεντρώνεται στα εξωτερικά σύνορα της χώρας. Στο επίκεντρο βρέθηκε η επαρχία Σιντζιάνγκ, στα βορειοδυτικά. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη σε έκταση μονάδα διοικητικής διαίρεσης της Κίνας, με πληθυσμό περίπου 25 εκατομμύρια, εκ των οποίων οι μισοί περίπου είναι Ουιγούροι Μουσουλμάνοι. Κι αυτό κάποιοι δεν μπορούν να το δεχθούν.
Μόνο από το 2017, ένα εκατομμύριο Μουσουλμάνοι από διαφορετικές εθνοτικές ομάδες, κατέληξαν σε κέντρα κράτησης. Είναι χαρακτηριστική η ιστορία του Αλίμ, όπως την αφηγήθηκε ο ίδιος στον Guardian. Επιστρέφοντας στην Κίνα από το εξωτερικό όπου σπούδαζε, τον σταμάτησαν αστυνομικοί και του είπαν πως υπάρχουν υποψίες ότι δεν είναι ασφαλής κι ότι πρέπει να γίνει έλεγχος στην υγεία του. Αφού του πήραν βιομετρικά δεδομένα, όπως δείγμα DNA, αποτυπώματα, εγγραφές προσώπου κ.ο.κ, μια διαδικασία που όλοι οι νεαροί στην αυτόνομη κοινότητα της Σιντζιάνγκ αναμένεται να περάσουν κάποια στιγμή, τον μετέφεραν σε ένα από τα εκατοντάδες κέντρα κράτησης.
Εκεί, υποβλήθηκε σε ώρες ανακρίσεων, ενώ παράλληλα δεν του επέτρεπαν να φάει και να κοιμηθεί. Όπως αποκάλυψε ο ίδιος, κάποια στιγμή απλά άρχισε να γελάει υστερικά. Ο Αλίμ ήταν στους τυχερούς και μετά από δύο εβδομάδες απελευθερώθηκε. Προσπαθώντας να μπει σε ένα εμπορικό κέντρο, σταμάτησε σε ένα από τα πολλά σημεία ελέγχου, σκάναρε την ταυτότητά του και η κάμερα που στράφηκε προς το πρόσωπό του ξεκίνησε να χτυπάει τον συναγερμό. Έμαθε, στη συνέχεια, ότι είχε μπει στη μαύρη λίστα και θεωρούταν δυνητικός τρομοκράτης. Η αστυνομία τον προσήγαγε και του είπαν απλά να μείνει σπίτι, αν θέλει να γλιτώσει τις άσκοπες προσαγωγές. Δηλαδή, ενώ τυπικά δεν είχε κάνει κάτι, τον ωθούσαν σε κατ’ οίκον περιορισμό.
Άλλοι Ουιγούροι που έχουν περάσει από τα κέντρα κράτησης καταγγέλλουν σκληρότερες συνθήκες. Βασανιστήρια, απομόνωση και μια προσπάθεια «επανεκπαίδευσης» στις αρχές που προστάζει το καθεστώς. Παράλληλα, μέσω της τεχνολογίας και ειδικών λογισμικών, φαίνεται πως κάθε κίνηση και αλληλεπίδραση των ανθρώπων της Σιντζιάνγκ παρακολουθείται. Οι κατηγορίες περί θρησκευτικού εξτρεμισμού ή αποσχιστικών τάσεων έρχονται με την παραμικρή αναφορά, ή ακόμα και με την επαφή με ανθρώπους που πιθανόν να έχουν συσχετιστεί στο παρελθόν. Υπάρχουν, επίσης, ενδείξεις για υποχρεωτική στείρωση σε γυναίκες και για επιβολή υποχρεωτικής εργασίας σε άντρες, καθώς και για διαχωρισμό οικογενειών. Σύμφωνα με τη διεθνή συνθήκη, γενοκτονία είναι «η πρόθεση για καταστροφή, εξ ολοκλήρου ή εν μέρει, μιας εθνικής, εθνοτικής, φυλετικής ή θρησκευτικής ομάδας». Στην εν λόγω περίπτωση, λοιπόν, είναι αρκετοί εκείνοι που ισχυρίζονται ότι θα πρέπει να αναγνωριστεί η συμπεριφορά της Κίνας ως γενοκτονία. Είναι χαρακτηριστικό πως λίγες μέρες μετά την ψηφοφορία στον Καναδά, ακολούθησε η δημοσίευση μιας ακαδημαϊκής έρευνας από το Πανεπιστήμιο Νανκάι της Κίνα, η οποία καταλήγει πως στόχος της χώρας είναι η μείωση της πυκνότητας του πληθυσμού των Ουιγούρων και η αφομοίωση της κουλτούρας τους.
Η απάντηση του αθλητισμού;
Οι Χειμερινοί Αγώνες ενδεχομένως να μην έχουν τόση προβολή στην Ελλάδα, όμως για άλλες χώρες αποτελούν ένα πολύ μεγάλο αθλητικό event, το οποίο έχει αντίστοιχο συμβολισμό με τους θερινούς. Πώς, λοιπόν, συνάδει το Ολυμπιακό Ιδεώδες με μια χώρα που κατηγορείται για γενοκτονία; Οι φωνές αυξήθηκαν μετά την διαρροή των εγγράφων China Cables από το ICIJ, τα οποία έδειξαν πολλά στοιχεία σχετικά με τη σκληρή πραγματικότητα των νέου τύπου στρατοπέδων συγκέντρωσης. Η Κίνα έκανε λόγω για «πλαστά έγγραφα» και για «χώρους εθελοντικής εκπαίδευσης», όμως οι λεπτομέρειες της περιγραφής των στρατοπέδων ήταν σοκαριστικές. Σε κάποιους, η περίσταση θύμισε κατά κάποιον τρόπο τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1935 και τη στάση των Ναζί προς τους Εβραίους, καθώς και τότε υπήρχαν φωνές που ζητούσαν από τη ΔΟΕ να αλλάξει ο τόπος διεξαγωγής.
Πριν τους Αγώνες του Βερολίνου, η Manchester Guardian καλούσε σε μποϊκοτάζ, αναφέροντας: «Οι Ναζί έχουν εκχύσει το πολιτικό μίσος του αντισημιτισμού στις αρχές της ανθρώπινης ισότητας, πάνω στις οποίες βασίζονται οι Ολυμπιακοί Αγώνες και χωρίς αυτές είναι πνευματικά νεκροί». Σήμερα, πέραν των κυβερνήσεων των ΗΠΑ και του Καναδά, 180 οργανισμοί ανθρωπίνων δικαιωμάτων κάλεσαν για μποϊκοτάζ των Αγώνων του 2022, υποστηρίζοντας ότι η ελπίδα του 2015, όταν και ανατέθηκε η διοργάνωση στο Πεκίνο, πως οι Αγώνες θα λειτουργήσουν ως μοχλός αλλαγής, κατέρρευσε.
Παράλληλα, στην ανοιχτή επιστολή πριν από έναν χρόνο, ζήτησαν από τη ΔΟΕ να πάρει θέση: «Η ΔΟΕ αρνήθηκε να ακούσει το 2008, υπερασπιζόμενη την απόφασή της με τους ισχυρισμούς ότι η διοργάνωση θα είναι καταλυτική για τη βελτίωση των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Όπως είχαν προβλέψει οι ειδικοί, αποδείχθηκε ότι η απόφαση ήταν εντελώς λανθασμένη. Όχι μόνο τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Κίνα δεν βελτιώθηκαν, αλλά οι παραβάσεις αυξήθηκαν χωρίς συνέπειες. Πλέον, βρισκόμαστε στο ίδιο σημείο, με την ΔΟΕ να αρνείται να αναλάβει δράση παρά τις ξεκάθαρες αποδείξεις γενοκτονίας και των αποτυχιών στον τομέα των δικαιωμάτων». Ανάλογο αίτημα ξεκίνησε και στην Αγγλία, που όμως δεν κατάφερε να περάσει από το κοινοβούλιο, με κάποιους βουλευτές να κατηγορούνται για επίθεση στη δημοκρατία και για εσκεμμένο μπλοκάρισμα της αναγνώρισης της γενοκτονίας.
Οι φωνές θα αυξάνονται όσο πλησιάζουμε προς τους Ολυμπιακούς Αγώνες, όμως ακόμα κι αν προχωρήσει το ενδεχόμενο του μποϊκοτάζ, μολονότι θα στείλει ένα ξεκάθαρο μήνυμα, πιθανότατα δεν θα είναι αρκετό…
Πηγή: Το Κουτί της Πανδώρας
