Του Χρήστου Σωτηρακόπουλου
Κάθε φορά που παίζουν η Μάντσεστερ Σίτι με τη Λίβερπουλ, σε ένα ζευγάρωμα που τα τελευταία χρόνια έχει μια ιδιαίτερη αίγλη, με τις δύο ομάδες να παλεύουν στα πρωταθλήματα πάνω από τους 90 βαθμούς και να μας έχουν δώσει αξέχαστες στιγμές, η αλήθεια είναι πως αποτελεί το σημείο αναφοράς στην Premier League. Στην Ελλάδα όμως, αυτό που δεν φαντάζονται ή δεν ξέρουν πολλοί είναι πως Μάντσεστερ Σίτι εναντίον Λίβερπουλ ήταν το πρώτο ματς που είδαμε στη χώρα μας σε ζωντανή μετάδοση για το πρωτάθλημα, τις πρώτες μέρες που η ιδιωτική τηλεόραση έμπαινε στη ζωή μας το 1989!
Το αγγλικό ποδόσφαιρο από το 1970 έμπαινε μέσα στα σπίτια μας από την κρατική τηλεόραση με τις μαγνητοσκοπημένες μεταδόσεις κάθε Σάββατο. Ήταν από τα πρώτα διαφορετικά πράγματα που έφερνε στην ελληνική κοινωνία η ΕΡΤ, με μεταδόσεις που γινόντουσαν από το στούντιο πρώτα της Πατησίων και μετά στην Αγία Παρασκευή, κάποτε με τη φωνή του Γιάννη Διακογιάννη, αργότερα με τον Γιαννη Συνοδινό και μετά στην ΕΡΤ-2 με τον Γιάννη Αργυρίου και τον Άκη Παναγιώτοπουλο στη δεκαετία του 80. Τέτοιες μέρες το 1989, το αγγλικό ποδόσφαιρο θα άλλαζε συχνότητα για πρώτη φορά. Και θα μεταδιδόταν πια από το πρώτο ιδιωτικό κανάλι που στις 20 Νοεμβρίου εκείνης της χρονιάς είχε μπει στην ζωή μας: το Mega Channel.
Προσέξτε όμως: όχι πια σε κονσέρβα, αλλά ζωντανά, με ένα ματς την εβδομάδα. Για σήμερα ακούγεται αστείο. Για τότε ακουγόταν εξωπραγματικό! Το πρώτο ματς που μεταδόθηκε ήταν η επικράτηση της πρωτοπόρου (στο δρόμο για το 11ο πρωτάθλημα σε 15 σεζόν) Λίβερπουλ, στην έδρα της Μάντσεστερ Σίτι, το παλιό γήπεδο και πολύ ατμοσφαιρικό, το «Maine Road». Δεν ξέρω αν μπορούσε να φανταστεί ο αείμνηστος Άκης Τσοπέλας που περιέγραψε εκείνο το ματς, πως λέγοντας την καλησπέρα άνοιγε ένας απίθανος κύκλος που θα έφτανε μέχρι τις μέρες μας!
Τότε, αυτή η μετάδοση του Mega που γινόταν κάθε Σάββατο στις πέντε το απόγευμα και έπειτα από ένα χρόνο που πήρε ο Ant1 τη σκυτάλη για μερικά χρόνια, με τον Σίμωνα Χωραφόπουλο, θα ήταν οι μοναδικές από ξένο πρωτάθλημα! Μόνη διαφορά τα επόμενα τέσσερα χρόνια ότι μεταδιδόταν άλλο ένα ματς την Κυριακή το απόγευμα, φτάνει να μην συνέπιπτε με αγώνες ελληνικού πρωταθλήματος! Σήμερα, 34 χρόνια αργότερα, είναι δεκάδες πια κάθε Σαββατοκύριακο, με τα ξένα πρωταθλήματα να έχουν την τιμητική τους με όλους τους αγώνες να μεταδίδονται στη NOVA κυρίως, αλλά και στην COSMOTE TV.
Ήδη τότε, μερικά βράδια πριν στις 22 Νοεμβρίου του 1989, για πρώτη φορά στα σπίτια μας, ένα ευρωπαϊκό ματς είχε μπει από άλλη συχνότητα και όχι από την ΕΡΤ. Το ματς του Ολυμπιακού με τη γαλλική Οσέρ στο Κύπελλο ΟΥΕΦΑ, μεταδόθηκε από το MEGA, που είχε μόλις τρία 24ωρα πριν κάνει ντεμπούτο στη μικρή οθόνη! Το πολιτισμικό σοκ από το νέο στάτους που διαμορφωνόταν με την έλευση της ιδιωτικής τηλεόρασης στη χώρα μας ήταν μεγάλο και τα επόμενα χρόνια η προέλαση των «νέων δυνάμεων» εις βάρος της κρατικής τηλεόρασης θα ήταν σαρωτική, διαμορφώνοντας ένα καινούργιο τοπίο. Μόνο τα αθλητικά θα έμεναν ως τελευταίο προπύργιο της άλλοτε κραταιάς κρατικής τηλεόρασης, αφού σωρεία σημαντικών γεγονότων παρέμεινε στην σκέπη της ΕΡΤ και για χρόνια η κόντρα των δικαιωμάτων, εξελίχθηκε σε μία τεράστια σκακιέρα συμφερόντων.
Όσο και αν ακούγεται σήμερα αστείο, το 1989 τα κανάλια δεν πλήρωναν δραχμή για να μπαίνουν στα γήπεδα τις Κυριακές και να έχουν αθλητικές εκπομπές. Ενώ το μπάσκετ ήδη ήταν πιο μπροστά, με ξεχωριστές συμφωνίες για την Α1, και κυρίως για το φιλέτο της εποχής που ήταν οι αγώνες του Άρη στην Ευρώπη, στο ποδόσφαιρο τα πράγματα ήταν πρωτόγονα. Η πρώτη χρονιά που το ελληνικό πρωτάθλημα κοστολογήθηκε ήταν το 1991-92 και αυτό για επιλεγμένα και όχι όλα τα ματς!
Η έκρηξη έγινε όταν το καλοκαίρι του 1992, το MEGA συμφώνησε με την ΕΠΑΕ για την (ιστορική πλέον) εκπομπή «Λεπτό προς Λεπτό», με την άμεση σύνδεση με όλα τα γήπεδα και πολλές ζωντανές μεταδόσεις. Το φράγμα του ενός δισεκατομμυρίου δραχμών (τριών εκατομμυρίων ευρώ με σημερινές τιμές) έσπαγε και από τότε τα χρήματα μπήκαν στο ποδόσφαιρο ορμητικά.
Η άφιξη του Filmnet (μετέπειτα Supersport και σημερινής NOVA), το 1994, έβαζε και την συνδρομητική τηλεόραση στο παιχνίδι, με τα χρήματα να εκτοξεύονται στα ύψη, όταν πια ο (αλήστου μνήμης) Alpha Digital εμφανίστηκε στο προσκήνιο, πριν… τιναχτεί στον αέρα λίγους μήνες αργότερα, με τις αλόγιστες κινήσεις το καλοκαίρι του 2002.
Η αλλαγή του Κυπέλλου Πρωταθλητριών σε Champions League το 1992, αν και αρχικά ήταν τηλεοπτικό προϊόν που ανήκε στην ΕΡΤ, στην διετία που ακολούθησε λόγω της μη παρουσίας ελληνικών ομάδων δεν μπήκε στο πετσί του κόσμου. Όσο πάλι και αν ακούγεται εξωφρενικό σήμερα, η TEAM (που πουλούσε τα δικαιώματα της νέας διοργάνωσης) παρακαλούσε τον Απρίλιο του 1994 τα ελληνικά κανάλια να υποβάλλουν προτάσεις. Είδαμε και πάθαμε να πείσουμε τότε (μαζί με τον διευθυντή του αθλητικού τμήματος του MEGA, Νίκο Κατσαρό) την διοίκηση να επενδύσει στο καινούργιο προϊόν και σε συνδυασμό με την νίκη – πρόκριση της ΑΕΚ στη Γλασκώβη, έγινε το πιο αγαπημένο φετίχ των ποδοσφαιρόφιλων, αν και αφορούσε μόλις μία μέρα την εβδομάδα και μία ζωντανή μετάδοση!
Τα χρήματα πια, με την είσοδο αργότερα και της ΕΡΤ πάλι στο παιχνίδι και της NOVA, με τις δυνατότητες που υπήρχαν για πολλές παράλληλες μεταδόσεις ανέβηκαν, για να φτάσουμε στη συμφωνία από το 2014, με την COSMOTE να κυριαρχεί πια, αποκτώντας την μερίδα του λέοντος στο κομμάτι των ευρωπαϊκών αγώνων, και τη Nova να κυριαρχεί πια στην Ευρωλίγκα και το μπάσκετ, μαζί με τα κορυφαία πρωταθλήματα Αγγλία, Ισπανία, Γερμανία και Γαλλία.
Αν σε όλα τα υπόλοιπα κομμάτια της ελληνικής τηλεοπτικής ζωής, η ιδιωτική τηλεόραση δεν μπορεί κάποιος να ισχυριστεί πως βελτίωσε το συνολικό επίπεδο, στα αθλητικά αυτό είναι βέβαιο. Στα δελτία ειδήσεων η βελτίωση υπήρξε άμεση και για πολλά χρόνια αφού θυμάμαι στην ΕΡΤ μέχρι το 1989 αυτά που λέγαμε ήταν ένα ραδιοφωνικό απόσπασμα με ελάχιστη εικόνα (κυρίως από κάποιο ξένο ματς) στο τέλος. Όμως, από το 2000 και ύστερα, σιγά σιγά στα δελτία ειδήσεων, τα αθλητικά έγιναν είδος προς εξαφάνιση, όπως και οι αθλητικές εκπομπές, με εξαίρεση στα ανοιχτά δίκτυα την κρατική τηλεόραση, που διατηρεί για τον κόσμο ένα μικρό παράθυρο προκειμένου τα σημαντικά γεγονότα να φτάνουν στο ευρύ κοινό ελεύθερα!
Οι εικόνες όμως που εδώ και χρόνια κατακλύζουν τις οθόνες μας έχουν αλλάξει και την αισθητική των ελληνικών παραγωγών. Σε επίπεδο μεταδόσεων και γεγονότων, η κάλυψη πια είναι όπως στο εξωτερικό. Το Mega, σε εκείνο το ματς το 1989 ανάμεσα στον Oλυμπιακό και την Οσέρ, προσπάθησε να κάνει μια δύσκολη παραγωγή για την εποχή, με πεντακάμερο και τέσσερα βίντεο ριπλέι. Σήμερα για να καταλάβετε, έτσι καλύπτει κάποιος έναν αγώνα της SuperLeague 2. Και ο μέσος όρος με τις κάμερες που καλύπτουν τα παιχνίδια, είτε από το ένα συνδρομητικό κανάλι, είτε από το άλλο, στο ελληνικό πρωτάθλημα χρησιμοποιούν μίνιμουμ 12 κάμερες και έχουν δυνατότητα τουλάχιστον από τις μισές να έχουν βίντεο ριπλέι!
Η συσσωρευμένη πείρα ετών σε σκηνοθέτες, εικονολήπτες και παραγωγούς συνδυασμένη με πολλούς εξειδικευμένους δημοσιογράφους, φέρνει αρτιότερη εικόνα στον τηλεθεατή, χωρίς φυσικά να λείπουν και τα… οφσάιντ. Από την πολύ φτωχή εικόνα όμως της δεκαετίας του ‘80, η απόσταση είναι τεράστια. Ακόμη και η καθιέρωση του συστήματος PAL στο σήμα μετάδοσης πριν λίγα χρόνια, που είναι πολύ πιο ευκρινές από τον προκάτοχο του το SECAM με τα ξεθωριασμένα χρώματα, η ψηφιακή τηλεόραση μέσω DIGEA και φυσικά το High Definition και το 4k, έχει μετατρέψει σε υπερθέαμα αυτό που εισπράττει ο τηλεθεατής.
Τα χρήματα που έριξε η NOVA από το 1994 στην αγορά, που ήταν αδιανόητα, και αυτά που δίνει τα τελευταία χρόνια η COSMOTE, θα έπρεπε να έχουν κάνει το ελληνικό ποδόσφαιρο ένα από τα καλύτερα της Ευρώπης, αφού δεν υπάρχουν πολλές συμφωνίες τόσων ετών και με τόσα χρήματα. Είτε για πολλά χρόνια με κεντρική διαχείριση ή με μεμονωμένα συμβόλαια, όπως έγινε ξανά από το 2019, τα χρήματα είναι πολλά, αλλά διαχρονικά οι άνθρωποι που αποτελούν το συνεταιρισμό, δεν μπορούν να βρουν τον πιο απλό κώδικα επικοινωνίας προκειμένου να προασπίσουν το ίδιο τους το προϊόν! Είναι πραγματικά εκνευριστικό, να παρακολουθείς τα καμώματά τους!
Η είσοδος της ιδιωτικής TV στη ζωή μας το 1989 έφερνε ευφορία στο αθλητικό οικοσύστημα. Χωρίς τα χρήματα της τηλεόρασης, πολλά κομμάτια του ελληνικού αθλητισμού και ιδιαίτερα του ποδοσφαίρου, δεν θα άντεχαν. Το ερώτημα που υπάρχει είναι πόσα από αυτά πήγαν για ανάπτυξη και πόσα σε… τσέπες. Πόσα από αυτά τα χρήματα γενικότερα επενδύθηκαν και πώς από αυτά τα χρήματα χρησιμοποιήθηκαν για άλλες επιδιώξεις! Και αυτή είναι μία άλλη, μεγάλη, πολύ πικρή και επώδυνη κουβέντα!
Πηγή: England 365
