Της Νίκης Μπάκουλη
Είχε το ταλέντο και τις ικανότητες να κυριαρχήσει του πλανήτη -στο είδος του που είναι το τένις. Από το 2010, όταν σε ηλικία 20 χρόνων, βρέθηκε μεταξύ των κορυφαίων του πλανήτη μέχρι τώρα, ο Χουάν Μαρτίν Ντελ Πότρο δεν έχει παίξει τένις τέσσερα χρόνια. Σε αυτό το διάστημα, υποβλήθηκε σε τέσσερις επεμβάσεις στους καρπούς και δυο στο δεξί γόνατο. Εξακολουθείς να σκέφτεσαι κάτι για την τύχη σου;
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Στο σπορ που λέγεται ‘τένις’, μετέχει όλο το σώμα. Οι μυικοί τραυματισμοί είναι οι πιο συνήθεις. Σκέψου εκεί που είσαι στάσιμος, να φύγεις -με έκρηξη- προς τα εμπρός, όπως λυγίζεις τα γόνατα και το πάνω μέρος του σώματος, ανοίγεις το χέρι και αποκρούεις ό,τι σου στέλνει ο απέναντι -προφανώς με ταχύτητα. Αυτή είναι μια από τις κινήσεις. Γενικά, γίνονται πραγματάκια που προκαλούν διάφορα. Όπως το tennis elbow: ο αγκώνας του τενίστα προφανώς και ονομάστηκε για τον προφανή λόγο, έτσι. Είναι η επικονδυλίτιδα του αγκώνα που ‘πιάνει’ τον πήχη και τον βραχίονα -πληγώνεις ίνες εκτεινόντων τενόντων που τεντώνουν τον καρπό και τα δάχτυλα. Οφείλεται σε κατάχρηση (κινήσεις του αγκώνα σε έξω στροφή, με τον αγκώνα σε έκταση και λύγισμα του καρπού). Είναι πια, διαδεδομένη πάθηση σε ηλικίες 25-50 χρόνων. Τη ζει το 3% του παγκοσμίου πληθυσμού -συνήθως αθλητές, ξυλουργοί, υδραυλικοί, μάγειρες, ελαιοχρωματιστές, κομμωτές, μουσικοί και όσοι άλλοι κάνουν καθημερινά επαναλαμβανόμενες κινήσεις με τον πήχη.
Τι άλλο παθαίνουν συνήθως οι τενίστες:
- προβλήματα στους ώμους (από την κατάχρηση -σε συνδυασμό με τη δύναμη που δέχονται ή δίνουν και φθείρουν τους τέσσερις μυς και τους τένοντες που συνεργάζονται για την ισορροπία και την κίνηση του ώμου),
- στη μέση (υπερέκταση, λύγισμα, κίνηση προς δεξιά και αριστερά, κίνηση του κορμού -το 28% των αθλητών που αποσύρονται από τουρνουά, το κάνουν λόγω μέσης),
- στα γόνατα (τρέξιμο, άλμα, προσγείωση, διαρκής κίνηση προς όλες τις κατευθύνσεις, σταμάτα-ξεκίνα κλπ, με το Jumper’s knee να είναι η τενοντίτιδα του επιγονατιδικού τένοντα -συνδέει την επιγονατίδα με την κνήμη)
- στους αστραγάλους (διαστρέμματα, εύλογη συνέπεια του γρήγορου ρυθμού του αγώνα και της αλλαγής κατευθύνσεων -που έχει και υπερέκταση των τενόντων).
Δεν διάβασες κάπου για τον καρπό. Είναι γιατί οι σχετικές μελέτες τα τελευταία χρόνια. Τον 2016 δημοσιεύτηκε η πρώτη. Ενημέρωσε πως οι τραυματισμοί στον καρπό τείνουν να ξεπεράσουν και αυτούς στη μέση. Έδινε ως αιτία τον τρόπο που πιάνουν τη ρακέτα οι αθλητές και όχι το overuse. “Η αλλαγή μεγέθους και τεχνολογίας είχε ως αποτέλεσμα, να αλλάξουν οι παίκτες τη χειρολαβή, ώστε να μεγιστοποιήσουν τη δύναμη”. Που ‘διώχνουν’ την μπάλα, αλλά και που την υποδέχονται. “Ο καρπός έγινε το κρέας στο σάντουϊτς, στην επαφή με την μπάλα” έγραψε το The Conversation. που αποκάλυψε και ότι ‘η μεγαλύτερη έκπληξη είναι πως οι παίκτες τίθενται εκτός, λόγω κατάγματος κόπωσης στον μη κυρίαρχο καρπό’. Δηλαδή, σε αυτόν που δεν χρησιμοποιούν για σερβίς.
Τον Ιούνιο του 2019 εμφανίστηκαν τα αποτελέσματα άλλης που έδινε και ποσοστά. Το 75% των τραυματισμών είχε να κάνει με το western grip. Δες τι εννοώ, πριν σου πω ότι το μεγαλύτερο κακό το έκανε αποδεδειγμένα το double-handed backhand.
Και κάπως έτσι, φτάσαμε και στο θέμα μας που είναι ο Χουάν Μαρτίν Ντελ Πότρο. Τη φωτογραφία δηλαδή, δίπλα στο ‘τραυματισμοί τενιστών στον καρπό’. Τον Ιούνιο του 2016 οι New York Times είχε αναφερθεί στο δράμα του Αργεντινού, ο οποίος είχε το ταλέντο να εξελίξει την Big Four (Ναδάλ, Φέντερερ, Τζόκοβιτς, Μάρεϊ), σε Big Five.
Στα 19 πήρε τον πρώτο τίτλο σε ATP (στη Στουτγάρδη). Ακολούθησαν άλλα τρία. Σερί. Το 2009, στα 20, είχε νικήσει τους Ναδάλ και Φέντερερ, όπως έφτανε στην κατάκτηση του US Open. “Ήμουν πάρα πολύ αγχωμένος, πριν τον τελικό. Δεν είχα φάει τίποτα. Ένιωθα πως με παρακολουθεί όλη η χώρα και ο κόσμος του τένις. Ο Ρότζερ ήταν στον έκτο σερί τελικό και εγώ τόσο νέος”. Όταν ο Φέντερερ πλακώθηκε (θες διαπληκτίστηκε;) με τον umpire “έχασα το φόβο που είχα για εκείνον. Τον σέβομαι πολύ, αλλά μετά το τρίτο σετ σκέφτηκα ‘είμαστε τα ίδια. Παλεύουμε για το ίδιο τρόπαιο. Ίσως να είναι η μόνη ευκαιρία που θα ‘χω να τον νικήσω‘”.
Ήταν στο Νο4 της παγκόσμιας κατάταξης, όταν μπήκε για πρώτη φορά στο χειρουργείο -μετά το Australian Open. Είχαμε 2010, όταν υποβλήθηκε σε επέμβαση, για να διορθώσει πρόβλημα που ‘χε αποκτήσει στο δεξί καρπό. Έχασε το υπόλοιπο της σεζόν. Όταν επέστρεψε στα γήπεδα (το 2011) ξαναέγινε Νο4. Το Γενάρη του 2014 υποχρεώθηκε να αποσυρθεί από παντού, λόγω αριστερού καρπού. Στους επόμενους 27 μήνες έκανε άλλες τρεις επεμβάσεις. Η τελευταία ήταν τον Ιούνιο του 2015.
Το ότι συνέχισε δεν ήταν κάτι που έγινε τυχαία. Ήταν προϊόν ώριμης σκέψης και αποφασιστικότητας, ώστε να κάνει ό,τι χρειαζόταν για να ξαναπαίξει τένις. Υπήρχε αυτή η επιλογή και μια άλλη: να τα παρατήσει. “Δεν μπορούσα να διαχειριστώ ό,τι μου συνέβαινε, γιατί έδειχνε να μην τελειώνει. Έφτασα πολύ κοντά στο να τα παρατήσω”, είχε πει τον Αύγουστο του 2018 στο GQ, “έπαθα και κατάθλιψη. Νόμισα πως όλα ήταν εναντίον μου. Ήμουν νέος, αλλά ένιωθα θλίψη κάθε μέρα. Αναζητούσα τι μπορώ να κάνω στη ζωή μου. Να κάνω κάτι άλλο, γιατί με το τένις υπέφερα. Μέσα στο 2014 προσπαθούσα να φτιάξω τα θέματα μου, με διάφορες θεραπείες, σε πολλούς γιατρούς. Έκανα ό,τι μπορούσα. Το 2015 είπα στον εαυτό μου πως είχε έλθει η ώρα να σταματήσω να υποφέρω. Πήγα στο σπίτι μου και άρχισα να σκέφτομαι τι θέλω να κάνω στη ζωή μου”. Τι σκέφτηκε; “Τίποτα”. Παρακολουθούσε τένις; “Όχι”. Ό,τι αφορούσε το τένις και άρα τον πόνο, το είχε ‘μπλοκάρει’. “
“Για δυο μήνες η ζωή μου είχε ως εξής: ήμουν σπίτι, μόνος και με κατάθλιψη. Δεν μπορούσα να κουνήσω τον καρπό μου. Ήμουν σπίτι, έτρωγα και έπαιρνα κιλά. Δεν μπορούσα καν, να τρέξω. Υπέφερα. Τα έβλεπα όλα μαύρα. Αλλά έπρεπε να συνεχίσω. Κάτι, στα βάθη της καρδιάς μου, μου έλεγε πως έπρεπε να προσπαθήσω άλλη μια φορά. Οι φίλοι και οι συγγενείς μου έδωσαν τη δύναμη να ξαναπάρω τηλέφωνο το γιατρό και να κάνω και τρίτη εγχείρηση”.
Αυτό έγινε το 2016. Καταλαβαίνεις λοιπόν, γιατί ο γιατρός του, Dr. Ρίτσαρντ Μπέργκερ δήλωσε ότι “δεν θα μπορούσα να είμαι πιο υπερήφανος για εκείνον. Το ψυχολογικό κομμάτι παίζει πολύ μεγάλο ρόλο στην αποθεραπεία. Νιώθεις πως πονάς, ενώ δεν έχεις την παραμικρή ενόχληση” είχε προσθέσει ο Μπέργκερ, “φοβάσαι ότι θα τραυματιστείς ξανά, αν βάλεις λίγη περισσότερη δύναμη. Αν δεν προσέξεις. Ο Χουάν τα πέρασε όλα αυτά”.
Eίχε προσθέσει πως είναι και συνώνυμο της πίστης που δεν χάνεται. Της ατελείωτης αποφασιστικότητας και της τεράστιας δουλειάς -που χρειάστηκε να κάνει για να επιστρέψει, χωρίς τις συνήθειες που πλήγωναν τους καρπούς του. Δηλαδή, το backhand. Γιατί το flat forehand (δεν παίρνει φόρα και άρα δύναμη), που επίσης του έκανε κακό, το διατήρησε. Με άλλη τεχνική. Ήταν άλλωστε, το σήμα κατατεθέν του.
Ο Χουάν είχε αρχίσει την αναρρίχηση στην παγκόσμια κατάταξη, χάριν της δύναμης του. Τα backhands με τα δυο χέρια ήταν σχεδόν ανίκητα. Ώσπου εμφάνισε και εκείνα με το ένα χέρι. Αυτά τον διέλυσαν. Ο Μπέργκερ χρειάστηκε δυο εγχειρήσεις, για να καταλάβει τι προκαλούσε το πρόβλημα. Ήταν η υπερέκταση του καρπού, όπως έτρεχε, ‘έριχνε’ το σώμα του και έκανε τη δουλειά του. Ενώ ήταν στην αποθεραπεία, ξαναμπήκε στο χειρουργείο. Μπορείς να αντιληφθείς γιατί στο Wimbledon του 2016, δεν δοκίμασε καν την κίνηση αυτή, με τον γιατρό του να ενημερώνει πως στο εξής θα ήταν χρήσιμο να προσέχουν όλοι οι αθλητές -δεδομένης και της αύξησης στη δύναμη και στην πίεση, μαζί και στην ταλαιπωρία των συνδέσμων.
“Το τένις είναι περισσότερο άθλημα επαφής, από ό,τι πιστεύει ο κόσμος. Όσα περισσότερα μπορούμε να κάνουμε, για να μειώσουμε τη δόνηση (από την επαφή με την μπάλα -και άρα την ταχύτητα και τη δύναμη της), τόσο περισσότερο θα βοηθήσουμε. Δεν νομίζω πως οι αλλαγές στον εξοπλισμό ή τους κανόνες θα κάνουν τη δουλειά. Σε ό,τι αφορά όμως, τους αθλητές έχουμε αρχίσει να καταλαβαίνουμε τη σημασία της αντανακλαστικής και της ιδιοδεκτικής (βλ. ισορροπία) εκπαίδευσης: το να κάνουμε τους μυς που διασχίζουν τις αρθρώσεις πιο υποστηρικτικούς, ως προς την ισορροπία. Να μην περιορίζεται η χρήση τους μόνο στην κίνηση. Μόνο έτσι δεν θα εξαρτώνται μόνο από τους συνδέσμους”.
Αγωνιστικά, σε έχω αφήσει στο 2016. Πήγε στους Ολυμπιακούς Αγώνες και νίκησε τους Τζόκοβιτς και Ναδάλ, πριν χάσει από τον Μάρεϊ. Ξανασυναντήθηκαν οι δυο τους λίγες εβδομάδες μετά στον ημιτελικό του Davis Cup. Αυτή τη φορά νίκησε ο Ντελ Πότρο, για να δώσει στην Αργεντινή το πρώτο τρόπαιο της συγκεκριμένης διοργάνωσης -παρεμπιπτόντως, στον τελικό νίκησε τον Μαρίν Τσίλιτς και δηλαδή, την Κροατία.
“Δεν φοβάμαι πια το σώμα μου”
Ο Αργεντινός συνέχισε τη δουλειά και επέστρεψε στις κορυφαίες θέσεις, πίσω από τους Ναδάλ και Φέντερερ. Είχε σταματήσει να φοβάται το σώμα του, όπως είπε χαρακτηριστικά. “Ομολογώ βέβαια, πως έχω κουραστεί. Είναι μεγάλη η πρόκληση να μπορώ να είμαι υγιής όλη τη σεζόν. Και το σημαντικότερο, να μπορώ να παίζω τένις”. Είχε μιλήσει στο GQ την επομένη της νίκης του επί του Μίλος Ράονιτς, στο US Open. Ματς στο οποίο είχε πτώση -πάνω στους φωτογράφους. Και όλοι τρόμαξαν. Ακούστηκε μια φωνή από τις εξέδρες να λέει ‘όχι, όχι, όχι, μην τον αφήσετε να τραυματιστεί, όχι πάλι’. Εκείνος επέστρεψε και νίκησε.
“Περνώ 2-3 ώρες την ημέρα σε θεραπείες, για να μπορώ να πατήσω το πόδι μου στο court. Το σώμα μου είναι πραγματικά, φθαρμένο. Ο πόνος είναι μέρος της καθημερινότητας μου. Παίζω με αυτόν. Από τη στιγμή που ουδείς άλλος έχει περάσει ό,τι εγώ -υπό την έννοια τραυματισμών και πισωγυρισμάτων-, είναι δύσκολο για όλους να με καταλάβουν”.
Παρεμπιπτόντως, στο US Open του 2018 είχε φτάσει έως τον τελικό -όπου παραδόθηκε στον Τζόκοβιτς. Ήταν ήδη Νο3 του κόσμου (από τον Αύγουστο εκείνου του έτους). Είναι εύκολο να κατανοήσουμε όλοι τι σημαίνει το γεγονός ότι “παίρνω μαζί μου στο γήπεδο όλες τις λυπηρές στιγμές και τις κάνω ενέργεια. Από αυτή έχω τη δύναμη και την πίστη πως θα τιμήσω ό,τι έχω περάσει. Ο πόνος μου είναι το όπλο που έχω για να συνεχίσω να μάχομαι”.
Τον Οκτώβρη του 2018, στο Shanghai Masters γλίστρησε και έπαθε κάταγμα στο γόνατο. Αν έπεφτε με κλίση διαφορετική, κατά λίγα χιλιοστά ενδεχομένως να το γλίτωνε. Είχε την ατυχία να ‘σκάσει’ στο έδαφος με την επιγονατίδα. Ξαναβρέθηκε στο χειρουργείο και μετά ξαναέζησε τη μοναξιά αυτού που ‘παγιδεύεται’ για ώρες μόνος σε αίθουσες γυμναστηρίων και θεραπευτηρίων. Που έχει να τα βάλει με το μυαλό του, με τον εαυτό του, για να προχωρήσει. Α μη τι άλλο, ήξερε τον δρόμο. Τον διένυσε -άλλη μια φορά- και επέστρεψε -άλλη μια φορά, για να γλιστρήσει -ξανά- το καλοκαίρι στο Fever Tree Championships, στο παιχνίδι με τον Ντένις Σαποβάλοφ.
Τον Ιούνιο του 2019 και ενώ ήταν στο Νο12 του κόσμου, έπαθε κάταγμα κόπωσης στο δεξί γόνατο. Το video της σχετικής ανακοίνωσης προκαλεί ένα κάποιο συναίσθημα -ακόμα και αν δεν καταλαβαίνεις λέξη από όσα λέει. Να σου πω ότι η πρώτη επέμβαση δεν είχε επιτυχία (“ο πόνος δεν μου επιτρέπει να βγάλω καν, εις πέρας τις καθημερινές μου υποχρεώσεις”) και πως έπρεπε να επιστρέψει για μια ακόμη.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Muchas gracias por todos sus mensajes! ?? . . (English caption please visit @teamdelpo )
Ναι, είχε πάλι ένα θέμα να διαχειριστεί και τελικά, το αν θα συνεχίσει. Πριν λίγες ημέρες ενημέρωσε ότι έχει αρχίσει αποθεραπεία. Σίγουρα θα επιστρέψει. Επίσης, σίγουρα έχει σκεφτεί πιο ώριμα πώς θα είναι η συνέχεια της ζωής του. Αυτή χωρίς το τένις που τον απασχολεί από όταν ήταν 4 χρόνων.
Πηγή: Contra
