Της Νίκης Μπάκουλη
Η πρώτη Τζαμαϊκανή εκπρόσωπος της Καραϊβικής που φόρεσε χρυσό στα 100 μέτρα, έγινε η πρώτη που πήρε μετάλλιο σε τρεις διαδοχικούς Ολυμπιακούς Αγώνες και τέσσερις φορές Παγκόσμια Πρωταθλήτρια. Το τελευταίο συνέβη προ ωρών στην Ντόχα. Το 10.71 που ‘χε για χρόνο η Σέλι Αν Φρέιζερ Πράις ήταν η πέμπτη καλύτερη επίδοση όλων των εποχών, με την πρώτη να παραμένει στα χέρια της μακαρίτισσας Φλόρενς Γκρίφιθ Τζόινερ (10.49). Ακολουθούν οι Μάριον Τζόουνς (10.64), Καρμελίτα Τζέτερ (10.65), το 10.70 της Φρέιζερ το 2012, το οποίο ‘έπιασε’ και η συμπατριώτισσα της Ιλέιν Τόμπσον, το 2016.
Την τελευταία 11ετία η πρωταγωνίστρια της ιστορίας μας έχει τρέξει σε 10.70something, σε όλες τις νίκες που ‘χει πάρει (2008-Ολυμπιακοί 10.78, 2009-Παγκόσμιο 10.73, 2013-Παγκόσμιο 10.75, 2015-Παγκόσμιο 10.71 και 2019-Παγκόσμιο 10.71). Στο ίδιο διάστημα, μόνο άλλες τρεις έχουν τερματίσει σε χρόνο κάτω του 10.80 (Κερόν Στιούαρτ-2009, Καρμελίτα Τζέτερ-2012 και Ιλέιν Τόμπσον-2016). Πέραν των χρόνων της, η Σέλι είναι γνωστή και για τα μαλλιά της, τα οποία φτιάχνει ειδικά για κάθε αγώνα (από το 2013 έχει και το δικό της κομμωτήριο). Για τον τελικό της Ντόχα επέλεξε το unicorn style. Εξήγησε πως “ήθελα κάτι γλυκό. Στην Ντόχα έχει ζέστη, οπότε έφερα τα μονόκερα μου. Λένε πως δεν μπορείς να τα δεις. Τους διέψευσα”.
“The females keep showing up.” — Shelly-Ann Fraser Pryce, holding 2-year-old Zyon, after winning the world 100m title at age 32, oldest ever and 11 years after her Olympic debut title in 2008 (when she wore braces). pic.twitter.com/d4qHieGLJS
— Nick Zaccardi (@nzaccardi) September 29, 2019
Το 2016 φόρεσε το ασημένιο. Τον Μάρτιο του 2017 ανακοίνωσε πως είναι έγκυος -στον Ζάιον, ο οποίος γεννήθηκε την επομένη του τελικού των 100 μέτρων, το 2017, τον οποίον και προφανώς έχασε η Σέλι. Ο πατέρας του Ζάιον είναι στην ‘εικόνα’, λέγεται Τζέισον Πράις και μνημονεύεται τακτικά από τη γυναίκα του, για τη στήριξη που της παρέχει (μεταξύ άλλων, έχει πει πως “δεν ξέρω τι θα έκανα χωρίς εκείνον. Είναι ένας από τους λόγους που πιστεύω στον έναν, στο έτερο ήμισυ”). Ακόμα πιο νωρίς έγινε ο λόγος που το Waterhouse του Κίνγκστον έγινε τίτλος στα παγκόσμια media, ο οποίος δεν αφορούσε δολοφονία ή περιστατικό βίας. Η Σέλι Αν Φρέιζερ Πράις υπάρχει στο στίβο από το 2002. Από τότε έως σήμερα έχει κάνει πολλά, με θαυμαστή συνέπεια. Αν τη ρωτάς, δεν συγκρίνει τίποτα με όσα προσπαθεί να κάνει για τις γυναίκες της χώρας της.
Mεγάλωσε σε ένα από τα χειρότερα γκέτο του πλανήτη
H Shelly-Ann Fraser Pryce μεγάλωσε στην περιοχή Waterhouse του Κίνγκστον, πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη της Τζαμάικα. Η γειτονιά της είναι μια από τις πιο φτωχές της χώρας, με υπερπληθυσμό, παιδιά που γίνονται γονείς πριν γίνουν ενήλικες και πολλά εγκλήματα. Έρευνες είχαν τοποθετήσει την κοινότητα μεταξύ των ‘χειρότερων γκέτο του κόσμου’. Οι συμμορίες έκαναν κουμάντο και συχνά τα μέλη τους αλληλοσκοτώνονταν. Στις παράπλευρες απώλειες ήταν και άνθρωποι που ήταν απλά περαστικοί.
“Δεν είναι από τις περιοχές που νιώθεις ασφαλής. Υπάρχουν βία, μεγάλη εγκληματικότητα και ακόμα μεγαλύτερη φτώχεια” είχε πει η ίδια σε αφιέρωμα που της είχε κάνει το Trans World Sport, το 2016 -όταν ακόμα φορούσε σιδεράκια. Είχε πει πως μεταξύ αυτών που συμβαίνουν συχνά στην περιοχή της είναι τα κορίτσια να μένουν έγκυες σε πολύ μικρή ηλικία “ενώ τα αγόρια πεθαίνουν όταν ακόμα είναι πολύ μικρά”. Πρόσθεσε και ότι “δεν μπορούσα έστω να πάω στο σχολείο, εξαιτίας της απαγόρευσης κυκλοφορίας και της έντονης αστυνόμευσης”. Ήταν δύσκολα. Θα ήταν ακόμα πιο δύσκολα, αν δεν ήταν η μητέρα της αυτή που ήταν. Παρένθεση: η Μαξίν, ένα από τα 14 παιδιά των γονιών της, απέκτησε τη Σέλι όταν ήταν ακόμα έφηβη και τη μεγάλωσε μόνη της.
Είχε αποφασίσει πως τα παιδιά της δεν θα ζήσουν όπως εκείνη. Στα 14 η Σέλι απομακρύνθηκε από το σπίτι της. Πήγε να ζήσει με άλλη οικογένεια, γιατί υπήρχαν διάφορα θέματα. “Ήταν η πιο τραυματική περίοδος της ζωής μου”, είχε παραδεχθεί. Τώρα θα επαναδιατυπώσει. “Οι γυναίκες στη Τζαμάικα είναι οι ηρωίδες μου και το κίνητρο μου. Έχω δει τι περνούν για να μεγαλώσουν μόνες τα παιδιά τους, από μικρές ηλικίες και πόσο δύσκολο είναι να αλλάξουν οικονομική κατάσταση, συγκριτικά με αυτή που έζησαν οι γονείς τους. Δεν φεύγουν ποτέ από το γκέτο. Θέλησα λοιπόν, να γίνω ένα παράδειγμα για αυτές. Ο λόγος για να τελειώνουν το σχολείο, να μην μένουν έγκυες νέες, να μην περνούν τις ώρες τους στους δρόμους. Να διαβάζουν, να αθλούνται, να προσπαθούν”.
Η Μαξίν “δούλευε ως μικροπωλητής στους δρόμους, για να μας στείλει σε καλό σχολείο. Κάποιες φορές δεν είχαμε αρκετό φαγητό για όλους. Το σχολείο φρόντιζε για τη σίτιση μας. Είχε δημιουργήσει μια σειρά από πολύ αυστηρούς κανόνες που δεν είχα άλλη επιλογή, από το να τους ακολουθώ -όπως και τα αδέλφια μου. Δεν μας άφηνε να βγαίνουμε έξω. Όπως επέστρεφα από το σχολείο θυμάμαι να με πλησιάζουν μέλη συμμοριών και τη μάνα μου να εμφανίζεται για να τους πει να με αφήσουν ήσυχη”. Αυτό και έκαναν.
Ως πρώην αθλήτρια η ίδια, η μαμά της Σέλι είχε ως έναν από τους κανόνες, να βρει η κόρη της ένα άθλημα που της άρεσε, για να μείνει μακριά από τις φασαρίες και τους κακοποιούς.“Δεν ήθελα να γίνω ένα ακόμα στατιστικό του Waterhouse. Επέλεξα να προσπαθήσω να γίνω μια περίπτωση από αυτές που θα έδιναν κουράγιο στην κοινότητα μου. Που θα έδειχναν ότι κάτι καλό μπορεί να προκύψει από οποιαδήποτε περιοχή της Τζαμάικα. Ακόμα και από τα γκέτο”.
Η Σέλι έχει ομολογήσει πως ως παιδί είχε ένα θέμα με την αυτοπεποίθηση της “γιατί δεν είχα ωραία ρούχα ή ένα ωραίο σπίτι και έπρεπε για τις μετακινήσεις μου να παίρνω τα μέσα. Ήθελα να ταιριάξω στην κοινωνία και για αυτό ‘έφτιαχνα’ ιστορίες, προκειμένου να με αποδέχονται. Ξέρω τι είναι να μην έχεις τα βασικά”. Άρα ξέρει και πώς μπορεί να βοηθήσει.
Υποκλίθηκαν και οι αρχιμαφιόζοι στο μεγαλείο της
Η Telegraph είχε γράψει το 2009 πως το όνειρο του Γιουσεϊν Μπολτ ήταν να αλλάξει τον αθλητισμό. Αυτό της Σέλι ήταν να αλλάξει τον κόσμο. “Το βράδυ που κατέκτησε το χρυσό στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου (σ.σ. προετοιμαζόταν με τον Ασάφα Πάουελ), σταμάτησαν οι δολοφονίες (ήταν 30 τους επτά μήνες που είχαν προηγηθεί) και ο πόλεμος των βαρώνων των ναρκωτικών. Υποκλίθηκαν στο μεγαλείο της όλοι. Ακόμα και οι αρχιμαφιόζοι”. Νωρίτερα, στο Παγκόσμιο πρωτάθλημα του Βερολίνου ήταν η πρώτη φορά που το Waterhouse δεν έγινε τίτλος για έγκλημα, αλλά για καλό λόγο. Ήταν η πρώτη φορά που η Σέλι έγινε παγκόσμια πρωταθλήτρια στα 100 μέτρα. Το ξαναέκανε το 2013, το 2015 και φέτος.
After #WorldAthleticsChamps 100m ? in 2009, 2013 and 2015, ??’s @realshellyannfp adds a fourth individual 100m title to her impressive medal cabinet!
Take a bow ? pic.twitter.com/h4W5d7Bwqq
— IAAF (@iaaforg) September 29, 2019
Το 2010 σε δείγμα που έδωσε στο Diamong League της Σανχάη, βρέθηκε Oxycodone, αναλγητικό που δεν ανήκει στις απαγορευμένες ουσίες της WADA -ή τις’μάσκες’, εν τούτοις τιμωρήθηκε με έξι μήνες. Ο προπονητής της είχε πει πως το πήρε γιατί πονούσε το δόντι της και ξέχασε να το δηλώσει. Εκείνη σχολίασε “είμαι επαγγελματίας και παίρνω την ευθύνη για ό,τι βάζω στο σώμα μου“.
Η Pocket Rocket, όπως είναι το παρατσούκλι της (εξαιτίας του μινιόν της εμφάνισης της -είναι 1.52) απολαμβάνει να δημιουργεί εξτρά πίεση στον εαυτό της, για να γίνεται καλύτερη. Όταν αισθάνεται άνετα, πάει για το κάτι παραπάνω. Έτσι έγινε η πρώτη γυναίκα, στην ιστορία που έχει πάρει παγκόσμιους τίτλους στα 60 μέτρα, τα 100, τα 200 και τα 4Χ100. “Πάντα σκέφτομαι ‘αν κάνω αυτό, τι θα γίνει;'”, είναι η χαρακτηριστική της ατάκα. Άρπαξε την ευκαιρία και ενημέρωσε ότι θα δημιουργήσει ίδρυμα για μη προνομιούχα παιδιά, που θα αφορούσε και ένα κοινοτικό κέντρο στη γειτονιά της. Ήθελε -είχε πει- να κάνει τους Τζαμαϊκανούς να πετάξουν τα όπλα και να κάνουν το νησί ένα μέρος στο οποίο δεν μπορούν να ζήσουν μόνο άνδρες, αλλά και γυναίκες. Στους απώτερους στόχους ήταν να πάρει και πτυχίο ψυχολόγου παιδιών ‘για να βοηθήσω περισσότερους ανθρώπους να αποκτήσουν καλύτερες αξίες’. Αυτά είναι πράγματα που δεν ακούς από μια τυπική 22χρονη -γιατί ξεκάθαρα η Σέλι δεν ανήκει σε αυτήν την κατηγορία.
Από νωρίς οι επιδόσεις της ήταν τέτοιες που της έδωσαν υποτροφία σε κολέγια των ΗΠΑ. Εκείνη επέλεξε να μείνει στη χώρα της και να γίνει μέλος της ακαδημίας MVP του Στιβ Φράνσις. Καθημερινά ξυπνούσε στις 04.30 για να τεθεί υπό τις -σκληρές- οδηγίες του προπονητή της, μετά να μελετήσει για το σχολείο (και έπειτα για το πανεπιστήμιο, όπου επέλεξε την παιδική φροντίδα και ανάπτυξη), να πάει για μαθήματα και μετά να επιστρέψει στις προπονήσεις. Όταν αισθανόταν κουρασμένη ή πως δεν πάει άλλο, σκεφτόταν πώς ήταν η ζωή της ως παιδιού στο Waterhouse. Ποτέ δεν σταμάτησε να επιστρέφει, για να μιλάει στα παιδιά, στο σχολείο και να τους λέει “ανάμεσα σας μπορεί να βρίσκεται ο επόμενος Ολυμπιονίκης ή ο επόμενος Πρωθυπουργός. Πιστέψτε στον εαυτό σας και μην εγκαταλείπεται τα όνειρα και τους στόχους σας”.
Πηγή: Contra
