Του Θάνου Σαρρή
Στην πλειοψηφία του κόσμου συνήθως φτάνει μόνο η τηλεοπτική εικόνα. Μια άρτια εκτελεσμένη άσκηση που φέρνει μετάλλιο. Τα δάκρυα χαράς, το βάθρο και η ανάκρουση του Εθνικού Ύμνου. Για λίγες μέρες η κοινή γνώμη ασχολείται με την ιστορία του Ολυμπιονίκη, με τις θυσίες και τ’ όνειρο που έγινε πραγματικότητα. Όμως δεν είναι πάντα έτσι. Οι καταγγελίες που είδαν το φως της δημοσιότητας στην Αγγλία για το χώρο της γυμναστικής αποδεικνύουν πως το σκοτάδι συχνά είναι τόσο πυκνό, που καλύπτει ακόμα και τη λάμψη των μεταλλίων.
Εφιάλτες στην προπόνηση
Τον Ιούλιο, η πρωταθλήτρια ενόργανης γυμναστικής στη Μεγάλη Βρετανία, Έλι Ντάουνι, καθώς και η αδερφή της, Μπέκι, επίσης γυμνάστρια, μίλησαν δημόσια για την ψυχολογική πίεση που ασκείται στο περιβάλλον τους. Οι καταγγελίες τους ήρθαν δύο μέρες μετά το ρεπορτάζ του BBC, στο οποίο αναδεικνυόταν η άσχημη πλευρά της καθημερινότητας στην προπόνηση. Μιας πλευράς που σημάδεψε για πάντα τις ψυχές κάποιων αθλητριών. Η Νικόλ Παβιέρ, που μίλησε στο βρετανικό δίκτυο, αποκάλυψε ότι λόγω της πίεσης από την «κουλτούρα του φόβου» στις προπονήσεις, προκειμένου να μην πάρει κιλά, εμφάνισε νευρική βουλιμία στα 14 της και τρία χρόνια αργότερα σταμάτησε τον αθλητισμό. Κατήγγειλε ότι η προπονήτριά της την ζύγιζε δύο φορές κάθε μέρα και μιλούσε για ζητήματα που αφορούσαν το βάρος της μπροστά σε άλλους αθλητές.
Το φως της δημοσιότητας είδαν κι άλλες καταγγελίες Βρετανών αθλητών, οι οποίοι προτίμησαν να μείνουν ανώνυμοι. Αφορούσαν συμπεριφορές που ξεπερνούσαν το bullying για ζητήματα βάρους. Κλεισίματα σε ντουλάπες, αν έκαναν παράπονα ή αρνούνταν να εκτελέσουν κάποια άσκηση, χτυπήματα στα πόδια με ξύλο, βίαιες πτώσεις στο έδαφος. Ακόμα, καψώνια με τη μορφή τρίωρης άσκησης φυσικής κατάστασης, για κάποιους αθλητές που ο προπονητής έπιασε να τρώνε πατατάκια. Ένας γονέας κατήγγειλε ότι η κόρη του έσπασε τον καρπό της και αμέσως μόλις έβγαλε τον γύψο, την έβαλαν να κάνει ασκήσεις. Πονούσε τόσο πολύ, που έκανε εμετό. Άλλος αθλητής γυμναζόταν με σπασμένο πλευρό, το οποίο του τρύπησε τον πνεύμονα και τον άφησε εκτός γυμναστικής για ένα χρόνο. Πολλοί από τους καταγγέλλοντες κατέληξαν πως ακόμα αντιμετωπίζουν ζητήματα ψυχικής φύσης, όπως άγχος και κατάθλιψη.
«Έχουμε χρέος προς τα νέα παιδιά»
Οι αδερφές Ντάουνι, σοκαρισμένες από τα όσα διάβασαν, αποφάσισαν να διηγηθούν και τις δικές τους εμπειρίες. «Σίγουρα δεν καταλάβαμε πόσο λάθος ήταν τα πράγματα εκείνη τη στιγμή. Χρειάζεται χρόνια και χρόνια για να το καταλάβεις και να το αποδεχθείς. Αν και οι εμπειρίες του καθενός προφανώς είναι διαφορετικές, αμφότερες αναγνωρίζουμε το περιβάλλον του φόβου και της πνευματικής κακοποίησης που περιέγραψαν πριν από εμάς τόσο γενναία. Για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, η υγεία και η ευημερία των νεαρών κοριτσιών είναι δευτερευούσης σημασίας μπροστά σε μια σκληρή και για εμάς αναποτελεσματική κουλτούρα στην προπόνηση της γυμναστικής γυναικών». Συγκεκριμένα, η Έλι Ντάουνι υποστήριξε ότι πολύ συχνά αισθανόταν ντροπή για το βάρος της, γεγονός που την έχει οδηγήσει, ακόμα και σήμερα, να κρύβει φαγητό. «Αυτή η ασταμάτητη έμφαση στο βάρος μου άφησε βαθιές πληγές, οι οποίες δεν θεραπεύτηκαν ποτέ. Έπειτα από μια βαθιά, εσωτερική μάχη, βρήκα επιτέλους τρόπο για να είμαι χαρούμενη με το σώμα μου εκτός γυμναστηρίου, αλλά πάντα αισθανόμουν υπέρβαρη όταν βρισκόμουν σε αγωνιστικό περιβάλλον. Έχουμε δει τόσες πολλές κοπέλες να καταλήγουν με διατροφικές διαταραχές και προβλήματα ψυχικής υγείας λόγω αυτού, και παρότι το περιβάλλον αλλάζει, υπάρχει ακόμα μια κουλτούρα που προστάζει ότι όσο το λιγότερο τρως, τόσο το καλύτερο». Η αδερφή της, Μπέκι, πρόσθεσε: «Βγαίνουμε μπροστά τώρα, έναν χρόνο πριν την μεγαλύτερη στιγμή των αθλημάτων μας, τους Ολυμπιακούς Αγώνες, επειδή έχουμε ένα χρέος προς τα νέα παιδιά που ασχολούνται με τη γυμναστική και η ασφάλειά τους είναι πολύ πιο σημαντική από ένα Ολυμπιακό μετάλλιο».
Για τις καταγγελίες διατάχθηκε έρευνα, η οποία, όμως δεν έφερε κάποιο πόρισμα. Το γεγονός αυτό προκάλεσε την οργή της Έλι Ντάουνι, η οποία ξέσπασε εκ νέου, με νέες αναρτήσεις της στα Social Media. Η 21χρονη υποστήριξε ότι ο διατροφολόγος της Ομοσπονδίας την ανάγκαζε να κρατά ημερολόγια διατροφής για «οτιδήποτε έμπαινε στο στόμα μου και να του στέλνω καθημερινές φωτογραφίες με εσώρουχα για να είναι σίγουρος ότι δεν λέω ψέματα». Θυμήθηκε, επίσης, όταν ήταν έφηβη σε προπονητικό καμπ, να την προστάζουν να χάσει έξι κιλά σε δύο εβδομάδες. Σε αντίθετη περίπτωση, απειλήθηκε ότι θα υπήρχαν συνέπειες. «Δεν το έκανα για να ικανοποιήσω τον εαυτό μου, αλλά για να σταματήσω αυτό που συμβαίνει σε αρκετούς νέους που ασχολούνται με τη γυμναστική εκεί έξω. Πραγματικά, μερικές φορές χρειάζεσαι διατροφολόγους για να σε βοηθήσουν να βελτιώσεις την απόδοσή σου, αλλά αυτό ήταν κάτι εντελώς διαφορετικό. Και δεν μπορεί να συνεχιστεί. Αλλά ειλικρινά, γι’ αυτό δεν είχα βγει να μιλήσω νωρίτερα», υποστήριξε, «δείχνοντας» την απόφαση ως αιτία της σιωπής, καθώς οι περισσότεροι αθλητές θεωρούν μάταιο το να βγουν μπροστά. Η Μπέκι Ντάουνι υποστήριξε την αδερφή της και έγραψε: «Η Έλι καθόταν και έκλεγε δίπλα μου, θέλοντας να παρατήσει τον αθλητισμό επειδή αισθανόταν πως δεν μπορεί να ανήκει σ’ αυτόν λόγω του σώματός της. Το ίδιο σώμα όμως της επέτρεψε να κάνει κάτι που καμιά άλλη Βρετανίδα γυμνάστρια δεν έχει κάνει!».
Η χαμένη εμπιστοσύνη
Η Ρούμπι Χάρολντ, μέλος της Ολυμπιακής Ομάδας της Μεγάλης Βρετανίας στο Ρίο, τοποθετήθηκε επίσης, δείχνοντας ότι το θέμα δεν είναι προσωπικό. «Γιατί οι κραυγές μας για βοήθεια προκειμένου να βελτιωθεί το σπορ δεν ακούγονται; Αισθάνομαι πληγωμένη για τους συναθλητές μου που απογοητεύτηκαν από εκείνους που υποτίθεται ότι θα μας προστάτευαν. Δεν αισθάνομαι τίποτα άλλο παρά σκέτη απογοήτευση για το σύστημα…». Προ ημερών, είχε βγάλει στη «σέντρα» την κορυφαία προπονήτρια της χώρας, Αμάντα Ρέντιν, κάνοντας λόγο για καλλιέργεια «κουλτούρας φόβου» και για πεινασμένες αθλήτριες σε προπονητικά καμπ. Ακολούθησαν κι άλλες μαρτυρίες, για να διαταχθεί έρευνα προς το πρόσωπό της, με την ίδια να αρνείται τα πάντα. Η Έιμι Τίνκλερ, η οποία πήρε χάλκινο μετάλλιο στους Ολυμπιακούς του 2016 προχώρησε σε καταγγελία προς το πρόσωπό της Ρέντιν, η οποία επίσης έπεσε στο κενό.
Σύμφωνα με έρευνα του UK Sports, το 10% των Βρετανών Αθλητών που έχουν δώσει το «παρών» σε Ολυμπιακούς ή Παραολυμπιακούς Αγώνες έχουν βιώσει ή έχουν υπάρξει μάρτυρες σε «απαράδεκτες συμπεριφορές» εντός του συστήματος. Το ποσοστό έπεσε από το 24% προ διετίας, όμως μειώθηκε επίσης ένας άλλος δείκτης, ο οποίος φανερώνει ότι κάτι δεν πάει καλά. Ανάμεσα στους 900 αθλητές που ερωτήθηκαν, το 49% υποστηρίζει ότι υπάρχουν συνέπειες σ’ εκείνους που συμπεριφέρονται άσχημα σε αθλήτριες και αθλητές. Το 2017, το ποσοστό ήταν στο 64%. Είναι, λοιπόν, δεδομένο ότι η εμπιστοσύνη χάνεται. Η επικεφαλής του ανώτερου αθλητικού οργάνου στη χώρα απείλησε με «ψαλίδι» στις κρατικές επιχορηγήσεις αν η κατάσταση δεν αλλάξει, όμως φαίνεται πως ο χώρος της γυμναστικής έχει αναπτύξει τη δική του ομερτά. Ακόμα κι έτσι, όμως, οι φωνές πληθαίνουν και δείχνουν πως η αλλαγή είναι επιβεβλημένη.
Πηγή: Το Κουτί της Πανδώρας
