Της Σπυριδούλας Σπανέα
«Αθλητικός μύθος που ενέπνευσε τις επόμενες γενιές των πρωταθλητών». Έτσι έχουν χαρακτηρίσει στην Αυστραλία τον Ιαν Μάρεϊ Ρόουζ και η ζωή του τόσο εντός όσο και εκτός των κολυμβητηρίων επιβεβαιώνει αυτόν τον χαρακτηρισμό. Βέβαια, το παλμαρέ του θα ήταν ακόμη μεγαλύτερο εάν δεν είχε μαγευτεί από τις… σειρήνες του Χόλιγουντ.
Ο θρύλος της αυστραλιανής κολύμβησης γεννήθηκε στο Μπέρμιγχαμ στις 6 Ιανουαρίου 1939. Τα «σύννεφα» του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου τρόμαξαν τους γονείς του και με 100 δολάρια στην τσέπη μετακόμισαν στο Σίδνεϊ όταν ο Μάρεϊ ήταν ακόμη μωρό. Ο αθλητισμός υπήρχε στην κουλτούρα της οικογένειας Ρόουζ και πριν ο γιος τους γίνει πέντε ετών τον έγραψαν σε κολυμβητήριο του Σίδνεϊ. Πολύ γρήγορα ένας παλαιός πρωταθλητής της χώρας, ο οποίος εργαζόταν ως προπονητής, ο Σαμ Χέρφορντ, τον εντόπισε και προέβλεψε ότι ο μικρός θα έγραφε ιστορία στην κολύμβηση. Και τελικά είχε δίκιο.
Μέχρι την ηλικία των 10 ετών, ο Μάρεϊ Ρόουζ είχε καταρρίψει όλα τα ρεκόρ της ηλικιακής του κατηγορίας, ενώ το σχολείο του, χάρη στον πιτσιρικά, πρωταγωνιστούσε σε όλους τους σχολικούς αγώνες. Τα επόμενα χρόνια γρήγορα αναδείχθηκε σε κορυφαίο κολυμβητή της χώρας στα 400 μ. και στα 1.500 μ. ελευθέρως. Ο Τύπος της Αυστραλίας, εκτός από τα αθλητικά κατορθώματά του, ασχολιόταν και με την εμφάνισή του:
«Εχει πολύ καλές αναλογίες και διαθέτει την κλασική αγγλική ομορφιά», έγραφαν.
Την ίδια χρονική περίοδο οι φίλοι του αθλήματος έμαθαν και για τη διατροφή του νεαρού κολυμβητή. Στην οικογένειά του ήταν χορτοφάγοι και ο Μάρεϊ τρεφόταν με ψωμί ολικής άλεσης, κουάκερ, φρούτα, ξηρούς καρπούς, φασόλια σόγιας, ενώ η μητέρα του παρασκεύαζε από ιρλανδικά φύκια ένα φαγητό που βοηθούσε τον κολυμβητή στο μυϊκό σύστημα. Αυτό του χάρισε το παρατσούκλι που θα τον ακολουθούσε σε ολόκληρη τη ζωή του: «Το φύκι – σφαίρα».
Οι επιτυχίες του τον έφεραν από νωρίς στην εθνική και στα 17 του συμμετείχε με την ολυμπιακή ομάδα της Αυστραλίας στους Αγώνες του 1956. Στην πισίνα της Μελβούρνης έγραψε τις πρώτες χρυσές σελίδες από τη γεμάτη επιτυχίες ιστορία του. Σημείωσε παγκόσμια και ολυμπιακά ρεκόρ κατέκτησε χρυσά μετάλλια στα 400 μ., 1.500 μ. και 4Χ200 ελευθέρως και αναδείχθηκε ο «σταρ» του αθλήματος. Η ωραία του εμφάνιση και τα σπουδαία αποτελέσματά του έφεραν χιλιάδες θαυμαστές. Εκτός από «φύκι – σφαίρα» τον αποκαλούσαν και «χρυσό αγόρι», εξαιτίας των ξανθών μαλλιών του και, φυσικά, των χρυσών μεταλλίων.
Χάρη στις διακρίσεις από την κολύμβηση πήρε μία αθλητική υποτροφία για Πανεπιστήμιο στη Νότια Καλιφόρνια. Οι σπουδές δεν στάθηκαν αιτία για να μειώσει τις προπονήσεις για το αγαπημένο του άθλημα.
Συνέχισε να παίρνει μέρος σε αγώνες και να διακρίνεται, ενώ το 1960 βρέθηκε στην αποστολή της Αυστραλίας για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ρώμης.
Στα 400 μ. ελευθέρως διατήρησε τα σκήπτρα και κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο με ολυμπιακό ρεκόρ (4.18.3). Στα 1.500 μ. ελευθέρως, παρόλο που είχε πετύχει ολυμπιακό ρεκόρ στους ημιτελικούς, τον τίτλο τον πήρε ο συμπατριώτης του Τζον Κόνραντς και ο Μάρεϊ περιορίστηκε στη δεύτερη θέση, ενώ στα 4Χ200 μ. ελ., η ομάδα της Αυστραλίας πήρε το χάλκινο μετάλλιο διότι οι ΗΠΑ και η Ιαπωνία πλασαρίστηκαν στην πρώτη και τη δεύτερη θέση, αντίστοιχα.
Το 1962 αποφοίτησε από το πανεπιστήμιο και ενώ στην κολύμβηση βελτίωνε συνεχώς τα ρεκόρ ήχησαν οι… σειρήνες του Χόλιγουντ.
Ταλέντο… μόνο στο νερό
Το 1962 ο Μάρεϊ Ρόουζ πήρε μέρος στους Αγώνες της Κοινοπολιτείας (Περθ) όπου συνέλεξε τέσσερα χρυσά μετάλλια και σημείωσε παγκόσμια ρεκόρ. Τη βιομηχανία του κινηματογράφου, όμως, ανέκαθεν τη γοήτευαν οι καλογυμνασμένοι και διάσημοι κολυμβητές. Ο Ολυμπιονίκης της Αυστραλίας με την όμορφη εμφάνιση γρήγορα τράβηξε το ενδιαφέρον των παραγωγών.
Ο Τύπος της εποχής τον είχε χαρακτηρίσει καλύτερο κολυμβητή από τον Τζόνι Βαϊσμίλερ αλλά, σε αντίθεση με τον θρυλικό Ταρζάν, ο Αυστραλός κολυμβητής δεν κατάφερε να έχει ανάλογη καριέρα.
Την εποχή που οι άλλοι αθλητές της Αυστραλίας έπαιρναν μέρος σε προκριματικούς αγώνες για να εξασφαλίσουν τη συμμετοχή τους στην ολυμπιακή ομάδα για τη διοργάνωση του 1964, ο 25χρονος βρισκόταν σε γυρίσματα για την ταινία «Ride the Wild Surf». Οι ιθύνοντες της ομοσπονδίας, επειδή δεν αγωνίστηκε, αποφάσισαν να μην τον καλέσουν να πάρει μέρος στους Ολυμπιακούς του Τόκιο κι ας ήταν ο καλύτερος κολυμβητής τους στα 1.500 μ. ελευθέρως. «Εάν αγωνιζόταν στους Ολυμπιακούς σίγουρα θα είχε κατακτήσει το χρυσό μετάλλιο στα 1.500 μ.» θα δηλώσει ύστερα από αρκετά χρόνια ο βασικός του αντίπαλος του 1960, ο Τζον Κόνραντς, ενώ ο δύο φορές χρυσός Ολυμπιονίκης των 1.500 μ., Κιέρεν Πέρκινς έχει πει: «Ηταν εκπληκτικός αθλητής. Αφησε το στίγμα του στην κολύμβηση της Αυστραλίας. Ημουν τυχερός που τον είχα δίπλα μου στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1992 και μου έδωσε πολύτιμες συμβουλές. Χάρη σε αυτές διακρίθηκα».
Ο αποκλεισμός του Μάρεϊ Ρόουζ από την ολυμπιακή ομάδα του 1964, ώθησε τον Ολυμπιονίκη να επικεντρώσει το ενδιαφέρον του στην κινηματογραφική καριέρα. Πήρε μέρος σε άλλες ταινίες και κάποιες τηλεοπτικές σειρές αλλά γρήγορα κατάλαβε ότι δεν είχε το απαιτούμενο ταλέντο.
Κολυμπούσε μέχρι τα τελευταία χρόνια της ζωής του
Τα επόμενα επαγγελματικά βήματα του Μάρεϊ Ρόουζ ήταν στην τηλεόραση αλλά ως αθλητικός σχολιαστής. Εργάστηκε για 30 χρόνια σε μεγάλα τηλεοπτικά δίκτυα των ΗΠΑ και παρακολούθησε επτά συνεχόμενους Ολυμπιακούς Αγώνες, σχολιάζοντας τις επόμενες γενιές του αγαπημένου του αθλήματος, ενώ ασχολήθηκε και με το μάρκετινγκ.
Το 1994 επέστρεψε με την οικογένειά του στο Σίδνεϊ, όπου εργάστηκε ως επικεφαλής της ομάδας μάρκετινγκ της Ολυμπιακής Επιτροπής της Αυστραλίας. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2000 τον έφεραν ξανά στο προσκήνιο. Μία λεωφόρος στο ολυμπιακό συγκρότημα της διοργανώτριας πόλης πήρε το όνομά του, ενώ κατά την Τελετή Εναρξης ήταν ένας από τους οκτώ σημαιοφόρους που εισήλθαν στο στάδιο με την ολυμπιακή σημαία.
Ο Ολυμπιονίκης, όμως, είχε και πλούσιο φιλανθρωπικό έργο. Ιδρυσε τη φιλανθρωπική διοργάνωση «Rainbow Club» και μέσα από αυτή βοηθούσε τα παιδιά με ειδικές ανάγκες να μάθουν τις δυνατότητές τους μέσα από την κολύμβηση και άλλες ψυχαγωγικές δραστηριότητες. Μέχρι τα τελευταία χρόνια της ζωής του κολυμπούσε.
Ο Μάρεϊ πέθανε από λευχαιμία στις 15 Απριλίου 2012, σε ηλικία 73 ετών. «Η Αυστραλία έχασε έναν από τους κορυφαίους Ολυμπιονίκες της. Ο Μάρεϊ Ρόουζ υπήρξε πρωτοπόρος για την κολύμβηση της χώρας μας και με τις επιτυχίες του ώθησε πολλά νέα παιδιά να ασχοληθούν με το άθλημα. Επίσης, το φιλανθρωπικό του έργο ήταν τεράστιο», δήλωσε αμέσως μετά τον θάνατό του η τότε πρωθυπουργός της Αυστραλίας Τζούλια Γκίλαρντ.
«Πρεσβευτή για τον αθλητισμό της χώρας» έχει χαρακτηρίσει τον Ρόουζ η θρυλική κολυμβήτρια Ντόουν Φρέιζερ (4 χρυσά, 4 ασημένια μετάλλια): «Πέτυχε πολλά παγκόσμια ρεκόρ και έφερε τις επόμενες γενιές των Ολυμπιονικών μας στο άθλημα».
Πηγή: Καθημερινή
