Του Ανδρέα Κατσικάρη
Έκλεισε τα μάτια του και γονάτισε μπροστά στην μπάρα…
Το στόμα του άνοιξε σαν να ήθελε να φωνάξει «όχι», κάτι που τελικά δεν έγινε…
Η δύναμη μεταφέρθηκε από τα πόδια στο σώμα και στη συνέχεια στα χέρια…
Η μπάρα υψώθηκε πάνω από τους ώμους του!
Ο ίδιος έτρεμε, οι κριτές έγνεφαν καταφατικά, ενώ έπειτα από λίγο οι δρόμοι στην Τουρκία θα πλημμύριζαν από ανθρώπους γεμάτους συγκίνηση.
Όλα αυτά συνέβησαν το μακρινό 1988, όταν ο Ναΐμ Σουλεϊμάνογλου κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Σεούλ, όπου αγωνίστηκε για πρώτη φορά με τα τουρκικά χρώματα.
Ο θρυλικός αρσιβαρίστας γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Βουλγαρία, οι κάτοικοι της οποίας τον λάτρεψαν, ο ίδιος ωστόσο ποτέ δεν ξέχασε τις τουρκικές ρίζες του.
Σήκωσε τρεις φορές το βάρος του και 10 επιπλέον κιλά!
Ο Ναΐμ Σουλεϊμάνογλου «ήρθε» στον κόσμο στις 23 Ιανουαρίου 1967 από Τούρκους γονείς στη Βουλγαρία και συγκεκριμένα στο χωριό Πτιχάρ του Μόμτσιλγκραντ, ενός δήμου που κατοικείται κατά κύριο λόγο από Τούρκους μετανάστες.
Γεννήθηκε με το όνομα «Ναΐμ Σουλεϊμάνοφ», όμως, λίγα χρόνια μετά υποχρεώθηκε από το κομμουνιστικό καθεστώς της χώρας να το αλλάξει σε «Ναούμ Σαλαμάνοφ».
Παρά το γεγονός ότι ήταν μικρόσωμος, ο Ναΐμ διέθετε «εξωπραγματική» δύναμη και στα 10 του αποφάσισε να φοιτήσει σε αθλητικό σχολείο, προκειμένου να γίνει αρσιβαρίστας.
Ενώ ήταν 15 ετών πανηγύρισε 2 χρυσά μετάλλια το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Νέων στη Βραζιλία, ενώ έπειτα από έναν χρόνο έγινε ο νεότερος κάτοχος του παγκοσμίου ρεκόρ.
Τα 147 εκατοστά που τον χώριζαν από το έδαφος σε συνδυασμό με τη δύναμή του οδήγησαν τον Τέρι Τοντ, αρσιβαρίστα της δεκαετίας του 1960 και τότε αρθρογράφο στο περιοδικό «Sports Illustrated», να τον χαρακτηρίσει «Ηρακλή τσέπης» το 1984.
Άλλωστε, την ίδια χρονιά στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα ο Σουλεϊμάνογλου κατέφερε να σηκώσει τρεις φορές το βάρος του και 10 επιπλέον κιλά στο επολέ-ζετέ!
Ο μόνος άνθρωπος που είχε μπορέσει μέχρι τότε να σηκώσει τρεις φορές το βάρος του ήταν ο Βούλγαρος Στέφαν Τοπούροφ (σ.σ. έως σήμερα 7 αθλητές έχουν πετύχει κάτι αντίστοιχο).
Στις 27 Απριλίου 1988, ο Σουλεϊμάνογλου έγινε ο πρώτος αρσιβαρίστας που σήκωσε δυόμιση φορές το βάρος του στο αρασέ!
Αν η Βουλγαρία δεν αποφάσιζε να μποϊκοτάρει τους Ολυμπιακούς Αγώνεςτου Λος Άντζελες το 1984, ο Ναΐμ αδιαφιλονίκητα θα κατακτούσε το χρυσό μετάλλιο.
Μέσα σε μία τριετία κατέρριψε 63 (!) ατομικά ρεκόρ και 11 παγκόσμια. Πανηγύρισε ως Βούλγαρος το ασημένιο μετάλλιο στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της Μόσχας το 1983 και το χρυσό το 1985 στο Σεντερτέλιε και στη Σόφια το 1986.
Η «αγορά» του από την Τουρκία
Το βράδυ της 7ης Δεκεμβρίου 1986, ο Ναούμ βρισκόταν στη Μελβούρνη με στελέχη βουλγαρικής αποστολής και άλλους εκπροσώπους της άρσης βαρών, ώσπου τα ίχνη του χάθηκαν.
Ο Σουλεϊμάνογλου είχε επιστρέψει στην Τουρκία και ζητούσε ιθαγένεια, ενώ το ίδιο χρονικό διάστημα υιοθέτησε το όνομα με το οποίο είναι πλέον ευρέως γνωστός.
Να σημειωθεί ότι το 1987 ήταν η μόνη χρονιά που δεν κατέκτησε τίποτα, καθώς δεν του είχε επιτραπεί να αγωνιστεί, επειδή έναν χρόνο νωρίτερα είχε αυτομολήσει και οι δύο χώρες δεν τα είχαν βρει ακόμη.
Το πρόβλημα έπρεπε να διευθετηθεί άμεσα, ειδάλλως ο «Ηρακλής τσέπης» υπήρχε περίπτωση να χάσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Σεούλ το 1988.
Τελικά, η βουλγαρική κυβέρνηση απαίτησε από την τουρκική 1.250.000 δολάρια για να επιτρέψει στον Σουλεϊμάνογλου να αγωνιστεί με τα τουρκικά χρώματα.
Ο αρσιβαρίστας έβγαλε ασπροπρόσωπη την Τουρκία, αφού κατέκτησε το χρυσό κι έσπασε 9 ολυμπιακά και 6 παγκόσμια ρεκόρ, στην κατηγορία των 60 κιλών.
Μερικές εβδομάδες μετά τον θρίαμβο στη Σεούλ, η Βουλγαρία δέχτηκε πίεση για να επιτρέψει στους γονείς του Σουλεϊμάνογλου να μεταναστεύσουν στην Τουρκία και να συναντήσουν τον γιο τους έπειτα από δύο ολόκληρα χρόνια.
Σύντομα, η Βουλγαρία θα υποχρεωνόταν να αφήσει σχεδόν 320.000 Βούλγαρους με τουρκικές ρίζες να επιστρέψουν στην πατρίδα τους.
Σε αυτό βοήθησε το γεγονός ότι ο αθλητής ουκ ολίγες φορές είχε δηλώσει σε διεθνή Μέσα ότι οι τουρκικές μειονότητες υφίστανται απαράδεκτη συμπεριφορά από την κυβέρνηση.
Ο Ναΐμ αγαπήθηκε από τους Τούρκους γιατί διέπρεψε στους Ολυμπιακούς Αγώνες, κυρίως όμως επειδή αποτέλεσε αφορμή για να ελευθερωθούν τόσοι συμπατριώτες τους.
«Η επιτυχία μου οφείλεται αποκλειστικά στην Τουρκία!»
Κατά την επιστροφή του στα πάτρια εδάφη, ο Σουλεϊμάνογλου έκανε πολλά σχέδια. Θα αγόραζε μία εξοχική κατοικία, προκειμένου να δραπετεύει από την Άγκυρα κάθε φορά που ένιωθε πιεσμένος, ενώ θα ολοκλήρωνε τις πανεπιστημιακές σπουδές του.
Θα γινόταν προπονητής άρσης βαρών ή πρεσβευτής του αθλήματος κι ενδεχομένως θα ασχολείτο με τις επιχειρήσεις.
Ήταν μόλις 21 ετών κι η ζωή απλωνόταν μπροστά του. Πέρασε δύσκολα παιδικά και εφηβικά χρόνια, αλλά είχε έρθει η ώρα να ανταμειφθεί για τους κόπους του…
Οι Τούρκοι υποδέχτηκαν τον άνθρωπο που έκανε υπερήφανη τη χώρα τους με τιμές «αρχηγού κράτους».
Ο τότε πρωθυπουργός Τουργκούτ Οζάλ ασπάστηκε τον Ναΐμ και πέρασε στον λαιμό του δύο στεφάνια με ολόφρεσκα τριαντάφυλλα.
Ο χρυσός Ολυμπιονίκης επιβιβάστηκε σε ένα λεωφορείο με ανοιχτή οροφή και ενώ κατευθυνόταν από το αεροδρόμιο στην πλατεία της πρωτεύουσας, χιλιάδες πολίτες τον ακολουθούσαν.
Χορευτές με παραδοσιακές ενδυμασίες, ένα άγημα στρατιωτών και μία μπάντα που ερμήνευε εθνικά τραγούδια ήταν μόνο μερικές από τις εκπλήξεις που επεφύλασσαν οι Τούρκοι στον καταξιωμένο συμπατριώτη τους.
«Ναΐμ, ο Θεός να σε έχει καλά», βροντοφώναζε το πλήθος, τη στιγμή που ο αθλητής αποβιβαζόταν. Όταν ήρθε η σειρά του να μιλήσει στο μικρόφωνο, επεσήμανε ότι τα μετάλλια που κατέκτησε ανήκουν στον λαό της Τουρκίας και όχι σε εκείνον. Επίσης, τόνισε ότι η επιτυχία του αυτή οφείλεται αποκλειστικά στη χώρα καταγωγής του.
Ο πρωθυπουργός της χώρας επρόκειτο να παραθέσει στην οικία του ένα δείπνο με επίτιμο καλεσμένο τον Σουλεϊμάνογλου, ενώ τόνισε ότι οι αθλητικές εγκαταστάσεις που είχαν δημιουργηθεί πρόσφατα στη Σμύρνη και μία ακαδημία στη Μαλάτεια θα έπαιρναν το όνομα του αθλητή.
«Θα με βρείτε με σχοινί στον λαιμό»
Ο Σουλεϊμάνογλου είχε πει κάποτε ότι η Βουλγαρία ήταν ένα… κλειστό κουτί από το οποίο τελικά κατάφερε να αποδράσει. Στην Τουρκία εισέπραξε υπερβολική αγάπη…
Μία συγκινητική ιστορία θέλει ένα έφηβο αγόρι να ζητά ένα τσιγάρο από τον οδηγό ενός αυτοκινήτου. Στη συνέχεια, ο νεαρός συνειδητοποιεί ότι στη θέση του οδηγού βρίσκεται ο Σουλεϊμάνογλου και του λέει: «Αγαπημένε μου Ναΐμ, αν κάποιος σου μιλήσει άσχημα, θέλω να μου το πεις για να του βγάλω τα μάτια! Η ψυχή μου ανήκει σε εσένα».
Ο Σουλεϊμάνογλου αντλούσε ευτυχία από τη χαρά που πρόσφερε στους γύρω του. Η καλοσύνη σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η εξωτερική εμφάνισή του δεν θύμιζε Τούρκο έγιναν αφορμή για να καταγραφεί ένα τρομερό περιστατικό!
Όταν επέστρεφε από την Αυστραλία τον Ιανουάριο του 1985, κάποιοι κομμουνιστές αξιωματούχοι τον περίμεναν στο αεροδρόμιο με ένα τηλεοπτικό συνεργείο για να του ζητήσουν να δηλώσει μπροστά στις κάμερες ότι ήταν από πάντα Βούλγαρος και ότι οι Οθωμανοί είχαν υποχρεώσει την οικογένειά του να αλλάξει το όνομά της.
«Πολύ καλά, αλλά αν κάνω κάτι τέτοιο, να ξέρετε ότι αύριο θα βρείτε το πτώμα μου στο μπάνιο με ένα σχοινί περασμένο στον λαιμό», αποκρίθηκε ο 18χρονος αθλητής.
Η δήλωση αυτή δεν φάνηκε να συγκινεί τους δημοσιογράφους, οι οποίοι ορισμένες ημέρες αργότερα έγραψαν ό,τι ήθελαν στην κρατική εφημερίδα: «Βουλγαρικό αίμα κυλάει στις φλέβες μου. Θέλω να πάρω πίσω το πραγματικό μου όνομα και να σηκώσω βάρη για λογαριασμό της Βουλγαρίας».
Μετά από αυτήν τη «δήλωση», το γραμματοκιβώτιο άρχιζε να γεμίζει με γράμματα τουρκικών μειονοτήτων της Βουλγαρίας.
«Πώς αντέχεις να ζεις μετά απ’ αυτό; Πούλησες την ψυχή σου για τα χρήματα και τη δόξα», ήταν η φράση που υπήρχε στα περισσότερα από αυτά.
Η καρδιά του Ναΐμ έγινε κομμάτια… Το αίμα του πάγωσε… Έκαψε τα γράμματα και αφού κάλυψε το πρόσωπό του με τα σεντόνια του κρεβατιού, ξέσπασε σε κλάματα.
Η τιμή του αθλητή αποκαταστάθηκε γρήγορα, με την αποκάλυψη της αλήθειας.
«Βαλέριε, είμαστε και οι δύο οι καλύτεροι»
Στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Βαρκελώνης το 1992 ανέβηκε για μια ακόμη φορά στο ψηλότερο σκαλί του βάθρου, ενώ μέχρι και το 1995 συνέχισε να διαπρέπει στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα.
Το 1996, συμμετείχε στους Αγώνες της Άτλαντα, στους οποίους ο ανταγωνισμός του με τον Βαλέριο Λεωνίδη ήταν έντονος.
Η αρένα είχε χωριστεί σε αυτούς που υποστήριζαν τον Έλληνα και σε εκείνους που τάσσονταν υπέρ του Τούρκου.
Ο Λεωνίδης δεν κατάφερε να επιβληθεί του Σουλεϊμάνογλου, ο οποίος μάλιστα τον παρηγόρησε ενώ έκλαιγε απογοητευμένος.
«Είσαι ο καλύτερος», είπε ο Έλληνας στον ανταγωνιστή του πριν από την απονομή των μεταλλίων, αλλά ο Τούρκος τού απάντησε: «Βαλέριε, είμαστε οι καλύτεροι και οι δύο».
Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Σίδνεϊ δεν κατέκτησε κανένα μετάλλιο και από τότε εθίστηκε στο αλκοόλ, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα να υποφέρει στην πορεία από υπατική ανεπάρκεια.
Σύμφωνα με φήμες ξενυχτούσε σε νυχτερινά κέντρα, είχε πολυτάραχη ερωτική ζωή και μεγάλωνε εξώγαμο παιδί.
Πάντως, ο Ναΐμ έλαβε αρκετές τιμητικές διακρίσεις μετά την… αποστράτευση του, όπως το Olympic Order, υπέρτατος τίτλος τιμής του κινήματος του Ολυμπισμού.
Ασχολήθηκε και με την πολιτική, συνδέοντας το όνομά του με το εθνικιστικό κόμμα MHP, χωρίς όμως να εκλεγεί σε κάποια αρχαιρεσία που έλαβε μέρος.
Το φιλί του Βαλέριου στο φέρετρο
Στις 25 Σεπτεμβρίου 2017, ο εμβληματικός αρσιβαρίστας μετέβη σε νοσοκομείο για θεραπεία, καθώς είχε διαγνωσθεί με κίρρωση του ήπατος.
Έπειτα από μερικές ημέρες υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση (σ.σ. είχε βρεθεί συμβατός δότης), αλλά έπαθε εγκεφαλική αιμορραγία και «αποχαιρέτησε» τη ζωή.
Το τελευταίο «αντίο» στον Ναΐμ είπε ο τουρκικός λαός στις 19 Νοεμβρίου 2017,ενώ το «παρών» στην κηδεία του έδωσαν αρκετοί επιφανείς πολιτικοί και αθλητές.
Ο Βαλέριος Λεωνίδης έσκυψε και φίλησε το φέρετρο που ήταν σκεπασμένο με την τουρκική σημαία κι έδειξε ότι ο Ναΐμ μπορεί να υπήρξε αντίπαλός του στο άθλημα, αλλά ήταν καλός φίλος του στη ζωή.
Στην ίδια πράξη προέβη και ένας άνθρωπος με ποντιακή καταγωγή.
Συνήθως, ο Σουλεϊμάνογλου έλεγε ότι φανταζόταν πως η μπάρα ήταν ο χαμένος του έρωτας και ότι είχε αποκοπεί από αυτόν για πολλά χρόνια.
Όταν, όμως, την ύψωνε πάνω από το κεφάλι του, η απόσταση και ο καιρός που είχε στερηθεί τον έρωτά του χάνονταν. Εκείνη τη στιγμή ένιωθε απίστευτη ευτυχία.
Η φράση αυτή ήταν κάτι παραπάνω από μία απλή παρομοίωση για εκείνον…
Πηγή: Sport Retro
