Της Μαρίας Καούκη
Ο Ντιέγκο Μαραντόνα νίκησε και τώρα. Το γκράφιτι -πιο σωστά το mural- του Ηλία Στύλου, που υπογράφει ως άνεμος ‘Hayate’, θα μείνει στη θέση του, στον τοίχο του 3ου Δημοτικού Σχολείου της Καλαμαριάς, παρά τις αντιδράσεις της διευθύντριας και ορισμένων εκ των μελών του συλλόγου γονέων και κηδεμόνων, που πιστεύουν ότι αποτελεί κακό πρότυπο για τους νέους.
Ο δήμαρχος της πόλης, Γιάννης Δαρδαμανέλης, υποστήριξε ότι ο Μαραντόνα της Καλαμαριάς είναι αριστούργημα και διαβεβαίωσε πως “δεν πρόκειται να σβηστεί”. Είναι κατά γενική ομολογία το καλύτερο γκράφιτι απ’ όσα έγιναν στην Ελλάδα και δικαίως ήδη θεωρείται ένα από τα καλύτερα στον κόσμο. Μια αναζήτηση στην Google θα βοηθήσει όποιον θέλει να συγκρίνει το έργο τέχνης του 33χρονου Ηλία με άλλα αντίστοιχα στις γειτονιές του κόσμου, εκεί όπου ανήκει η φιγούρα του λαϊκού ήρωα του ποδοσφαίρου. “Η τέχνη πρέπει να είναι στους δρόμους και όχι στα μουσεία”, είχε πει ο Αλέκος Φασιανός, απαντώντας σε όσους υποστήριζαν ότι είναι υπερπαραγωγικός και πως ζωγραφίζει ακόμη και για εταιρείες με κοτόπουλα.
Ο Ηλίας Στύλος με άδεια του δήμου άρχισε να φιλοτεχνεί -αφιλοκερδώς- δημόσιους χώρους, αρχίζοντας από τα σχολεία. “Τους έκανα μια πρόταση. Είπα ότι υπάρχουν πάρα πολλοί κοινόχρηστοι χώροι που είναι σε άθλια κατάσταση και πρότεινα να τους φιλοτεχνήσω. Μου έδωσαν την άδεια για το εγχείρημα. Συμφωνήσαμε να αρχίσουμε από ένα σχολείο με τον Μικρό Πρίγκιπα”, είπε.
Κατάφερε να κάνει αυτό που αγαπά χωρίς το άγχος ότι θα τον σταματήσει η αστυνομία, επειδή πάλι τον ‘κάρφωσε’ κάποιος. “Άνθρωποι της τρίτης ηλικίας είναι αυτοί που -κυρίως- καλούν την αστυνομία”, επεσήμανε. “Tη φωτογραφία που προσκυνώ το mural του Μαραντόνα την έβγαλε η μάνα μου. Ο πατέρας μου Σάκης -πρώην αστυνομικός, παρακαλώ- είναι φαν μου! Με στήριξε και με στηρίζει να κάνω αυτό που αγαπάω. Και παρόλο που είναι αστυνομικός, με παρότρυνε να συνεχίσω και έλεγε ‘φρόντιζε να είσαι νόμιμος, πιστεύω σε σένα’. Αν οι γονείς σου πιστέψουν σε ‘σένα, δεν θα πετύχεις; 1000% θα τα καταφέρεις”.
Ο ‘Hayate’ φιλοτεχνεί, αφήνει μικρά και μεγάλα δείγματα της τέχνης του σε τοίχους που έχουν υποστεί φθορά ή έχουν βανδαλιστεί και ευελπιστεί η ιστορία αυτή να ανοίξει το δρόμο, ώστε να δοθεί μεγαλύτερη ελευθερία στους καλλιτέχνες της street art να ομορφύνουν τις τσιμεντουπόλεις μας.
“Πρέπει να γίνει μάθημα ο Μαραντόνα”
“Κατά σύμπτωση και το πρώτο γκράφιτι μου είχε δημοσιευτεί σε εφημερίδα. Το είχα κάνει στο σχολείο μου με δύο σπρέι -ένα πορτοκαλί κι ένα μαύρο. Ήταν μια φιγούρα με ένα σκούφο. Ήμουν μαθητής της Ε’ Δημοτικού. Αυτό που προκάλεσε εντύπωση ήταν ότι είχα κάνει μια ζωγραφιά, δεν είχα βανδαλίσει τον τοίχο. Με ηρεμεί αυτό. Ο χρόνος περνάει χωρίς να τον αντιλαμβάνομαι”.
Το έργο σου πρώτα πρέπει να ικανοποιεί εσένα κι έπειτα να αρέσει στους άλλους. Δεν πρέπει να είναι κατά παραγγελία. Μου είπαν κάποιοι ‘τον Κόμπι Μπράιαντ δεν τον έκανες ίδιο’. Απάντησα ‘σου έδειξα πώς θέλω να τον φτιάξω και μου είπες όχι. Μου ζήτησες κάτι που -και να θέλεις- δεν γίνεται’. Έπειτα μου είπε ότι κατάλαβε τι εννοώ και πως έχω δίκιο. Έκανα τον Κόμπι στο γήπεδο μπάσκετ στο 5ο Ενιαίο Λύκειο, εκεί όπου πήγαινα κι εγώ. Έφτιαξα το ‘Δέντρο της Γνώσης’ σε 4 Σαββατοκύριακα, στα Εκπαιδευτήρια Μαντουλίδη. Δεν γινόταν πιο γρήγορα, επειδή για βιοποριστικούς λόγους δουλεύω σε μαγαζί με χρώματα. Η δουλειά μου είναι να τα ταιριάζω”.
Ο Ηλίας δεν είναι οπαδός κάποιας ομάδας, ούτε ασχολείται με το ποδόσφαιρο. Ωστόσο, ήξερε την ιστορία του Μαραντόνα. Ο θάνατός του συνέπεσε με τις μέρες που ζωγράφιζε στο σχολείο. Εμπνεύστηκε από τον Αργεντινό μάγο του ποδοσφαίρου και από τη ζωή του. “Όταν είπαν ότι αποτελεί κακό πρότυπο λόγω των ναρκωτικών, απάντησα ότι δεν γνωρίζουν την ιστορία του. Πόσα παιδιά βοήθησε. Ανέστησε ολόκληρα χωριά με φτωχές οικογένειες που δεν μπορούσαν να συντηρηθούν. Πώς αντέδρασε για τον πόλεμο των Φώκλαντ και την ιστορία του Μουντιάλ του 1986. Πρέπει να γίνει μάθημα ο Μαραντόνα. Ο ίδιος απέτρεπε τον κόσμο από τα ναρκωτικά και εξηγούσε πόσο τον έχουν βλάψει. Δεν μπορούμε να κρίνουμε κάποιον που δεν τον γνωρίζουμε προσωπικά. Κανείς δεν ξέρει πώς θα λειτουργούσε αν βρισκόταν στη θέση του. Ένας άνθρωπος με τόσο δύσκολα παιδικά χρόνια απέκτησε τεράστια φήμη. Θα μπορούσε να τη διαχειριστεί;”
“Άρχισε από το μηδέν και έγινε αυτό που έγινε. Αυτό να λέμε στα παιδιά, ώστε να μην εγκαταλείπουν τα όνειρά τους. Αλλά, οι γονείς δεν αφιερώνουν χρόνο στα παιδιά τους για να τους κάνουν σωστή μεταφορά δεδομένων και να τους εξηγήσουν τι είναι σωστό και λάθος. Τους βολεύει να είναι με το τάμπλετ για να μένουν κι εκείνοι ήρεμοι”.
“Τον τοίχο που ζωγράφισα, τον είχα σταμπάρει καιρό. Το κάνουν αυτό οι γκραφιτάδες. Πρώτα ζωγράφισα την Αργοναυτική Εκστρατεία, στον μπροστινό τοίχο του σχολείου. Δέχθηκα πολλά συγχαρητήρια, αλλά ήταν κατά παραγγελία. Μάλιστα, μου έλεγαν ‘να, εδώ έχει κάποια σκασίματα ο τοίχος, να τα φτιάξουμε'”. Εν ολίγοις, δεν αντιμετωπίστηκε ως καλλιτέχνης που δουλεύει αφιλοκερδώς για να κοσμήσει το σχολείο.
“Τους είπα θα κάνω ένα Θεό”
“Όταν με ρώτησαν τι θα ζωγραφίσω στον πίσω τοίχο, τους είπα θα κάνω ένα Θεό. Χάρηκαν, επειδή πίστεψαν ότι θα φτιάξω τους ’12 Θεούς του Ολύμπου’. Τρεις μέρες ήμουν εκεί. Είχε κρύο και ψιλόβροχο. Με δυσκόλεψε στο στέγνωμα των χρωμάτων, αλλά είχα υπομονή. Στις 3 μέρες δεν μπορούσε να έρθει ένας να μου πει ‘τι κάνεις εκεί’; Δεν ήρθε κανείς να δει τι φτιάχνω. Βέβαια, όταν ζωγραφίζω δεν θέλω να έχω κάποιον γύρω μου”.
“Το μόνο που μου έδινε χαρά, αλλά μου αποσπούσε την προσοχή είναι ότι ζητωκραύγαζαν από τις πολυκατοικίες, απέναντι. Ακόμη και μεγάλες γυναίκες έλεγαν ‘μπράβο παιδί μου να είσαι καλά’. Όλες τις ευχές του κόσμου πήρα. Κατάλαβαν ότι φτιάχνω τον Μαραντόνα πριν ολοκληρωθεί. Είναι χαρούμενοι και στο Δήμο. Οι αντιδράσεις στο σχολείο ήταν περιορισμένες. Αλλά έλαβα και σημαντικά μηνύματα, που μου έδωσαν χαρά. Ένα παιδάκι μίλησε στη μητέρα του που ήταν στο σύλλογο γονέων και δεν ήθελε το γκράφιτι. ‘Είναι κακό πρότυπο ο Μαραντόνα ή ένας γονιός που καπνίζει;’, τη ρώτησε”.
Ο τοίχος που φιλοξενεί το γκράφιτι είναι 8μΧ5μ.. Ο Ηλίας χρειάστηκε περίπου ένα κιβώτιο σπρέι. Η διαδικασία έχει ως εξής: “Φτιάχνεις το προσχέδιο. Βλέπεις τον τοίχο, κάνεις μετρήσεις για να γίνει σωστό. Είναι σημαντικό να ταιριάζει το ένα σπρέι απόλυτα με το άλλο”. Οι γαλάζιες και άσπρες ρίγες, το υπόστρωμα δηλαδή είναι τσιμεντόχρωμα “για να πατήσει πάνω το σπρέι”.
Εντυπωσιάστηκε ο Γιώργος Σαββίδης
Η τεράστια απήχηση που είχε το mural του Μαραντόνα έσβησε μονοκοντυλιά τις αρνητικές αντιδράσεις και όχι το έργο του Ηλία Στύλου. “Όλοι μου λένε ήταν λάθος που δεν το πληρώθηκες. Είπα δεν πειράζει. Από δω και πέρα -επειδή υπάρχει και το βιοποριστικό σκέλος- θα είναι αλλιώς. Πρέπει να κοστολογείται κιόλας, για να μην είμαι πια ιδιωτικός υπάλληλος και να ακολουθήσω το δικό μου καλλιτεχνικό κομμάτι, ώστε να επιβιώνω από αυτό. Το σκέφτομαι σοβαρά, βλέπω προτάσεις, με πήραν από μεγάλα γήπεδα για να φιλοτεχνήσω τεράστιες επιφάνειες. Όλα αυτά μέσα σε δυο μέρες. Ειδικά από τη στιγμή που ανέβασε το έργο μου στα social media ο Γιώργος Σαββίδης κι έπειτα. Τον ευχαρίστησα. Πήρα πολλά μηνύματα. Ένας έγραψε ‘έχω δει τόσα γκράφιτι του Μαραντόνα, αυτό και ένα στην Αμερική είναι τα καλύτερα'”.
“Δεν έκανα πιστή αντιγραφή. Του δίνω μια άλλη μορφή, όπως έκανε ο Μιχαήλ Άγγελος. Όταν ένας άνθρωπος είναι καλός, σε εμπνέει. Δεν είμαι των προσωπογραφιών, κυρίως κόμικς ζωγραφίζω. Αλλά, αυτό πήγε καλά. Ήθελα να είναι ήρεμος ο Μαραντόνα. Δεν περίμενα ότι θα έχει τέτοια απήχηση. Η τέχνη πρέπει να ενώνει και γνώρισα τόσο κόσμο αυτές τις ημέρες με αφορμή την τέχνη. Όταν μου είπαν ότι οι γονείς θέλουν να σβηστεί, απάντησα ότι δεν έχω κάποιο πρόβλημα και πως μπορώ να το ξαναφτιάξω. Αυτοί θα χάσουν. Ο κόσμος διψάει για τέχνη. Θέλει να βλέπει χρωματιστούς τοίχους και ιδέες. Το γκράφιτι είναι κομμάτι του λαού. Έρχονται πιτσιρικάδες και φωτογραφίζονται, παρά την πανδημία. Γίνομαι λιώμα με αυτό. Με συγκινεί”.
Μέχρι πρότινος, ζωγράφιζε παράνομα “αλλά τα κοινοποιούσα ως νόμιμα. Έχουν δημιουργήσει μια κοινωνία που φοβάται να κάνει το παραμικρό και το θεωρεί παράνομο. Μια γνωστή μου μού έλεγε ‘είδα στον ύπνο μου ότι δεν φορούσα μάσκα και ξύπνησα τρομαγμένη επειδή φοβήθηκα ότι θα με γράψουν’. Ε, κάπως έτσι γεμίζει ο άνθρωπος με αυτοάνοσα. Από τέτοια άγχη. Δεν είναι δηλαδή σωστό ένα πρωί να βάψω ένα δημόσιο τοίχο που είναι σε άσχημη κατάσταση; Γιατί; Εκεί θέλω να καταλήξω, να γίνει μια αρχή για να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε οι καλλιτέχνες στο δρόμο”.
Πηγή: Contra
