Του Γιάννη Φιλέρη
Την ιστορία του Γιώργου Νικητόπουλου σας την έχω γράψει παλιότερα. Το αρχείο του συνεχίζει να εμπλουτίζεται και αυτό που μου έστειλε ήταν η αφορμή για ό,τι θα διαβάσετε από δω και πέρα. Για την ακρίβεια, ήταν ένα δημοσίευμα πριν από 36 χρόνια (23/11/1984), η περιγραφή του αγώνα Ελλάδας-Γαλλίας 94-90. Το πρώτο ματς, δηλαδή, της Εθνικής ομάδας στα προκριματικά για το Μουντομπάσκετ ’86.
Ήμουν 19 ετών, φέρελπις ρεπόρτερ μπάσκετ στο ΦΩΣ των Σπορ, αλλά αυτό μάλλον δεν είναι… η ουσία του θέματος. Καθώς ο Γιώργος έκανε τη σχετική ανάρτηση στο Facebook, κάποιοι (όπως κι… εγώ) διάβασαν τι έγραψα. Ότι ο φανταστικός Παναγιώτης Φασούλας είχε κάνει 22 κοψίματα! Οι περισσότεροι εξεπλάγησαν, όμως δεν ήταν ακριβώς η αλήθεια. Ο πρώην διεθνής άσος και νυν υποψήφιος πρόεδρος της ΕΟΚ είχε τρελάνει τους Γάλλους στα μπλοκ. Όχι με 22, αλλά με 15 (όπως επιβεβαίωσε η στατιστική τόσο του Βασίλη Σκουντή, όσο και του Τάκη Ευσταθίου).
Ακόμη κι έτσι, πρόκειται για ένα ασύλληπτο ρεκόρ, που είχε μείνει ξεχασμένο στα συρτάρια όλων μας. Ή δεν του είχαμε δώσει τότε την ανάλογη σημασία, καθώς επίσημη στατιστική δεν υπήρχε, κρατούσαμε μόνοι μας πόντους, ριμπάουντ και λοιπές κατηγορίες. Μετά κάναμε την όποια επαλήθευση μεταξύ μας. Το μακρινό 1984, το μπάσκετ δεν είχε την τωρινή απήχηση. Η εξοικείωση του πολύ κόσμου ήταν ακόμη μικρή, οι αριθμοί (πλην των πόντων κάθε παίκτη) δεν έπαιζαν τόσο μεγάλη σημασία.
Ιδού η… αφορμή για όλα αυτά, το δημοσίευμα από το ΦΩΣ το 1984:
Έτσι κι αλλιώς, όμως, το ρεκόρ των 15 μπλοκ σε έναν αγώνα, ακόμη και από έναν μετρ του είδους όπως ο Φασούλας, είναι μοναδικό! Και αξίζει, προφανώς, της προβολής ακόμη και μετά από τόσα χρόνια.
Πρώτα απ’ όλα, έπρεπε να το επιβεβαιώσω. Ας είναι λοιπόν καλά το YouTube και το κανάλι NikosGalis Archive, που πολλές φορές ανεβάζει βίντεο-διαμάντια από το παρελθόν. Και τον περασμένο Απρίλιο, όπως είδα, είχε φορτώσει ολόκληρο τον συγκεκριμένο αγώνα. Οποία ευτυχία! Όχι μόνο θα μπορούσα να επαληθεύσω το ρεκόρ του ψηλού, αλλά είχα και την ευκαιρία να κάνω ένα ωραίο ταξίδι στο παρελθόν.
Το βίντεο σε πολύ κατάσταση έχει διάρκεια 1,5 ώρας (και κάτι ψιλά). Για όσους έχουν ζήσει την εποχή, είναι απολαυστικό να τη ξαναζούν, έστω και μέσω της όποιας οθόνης. Για εκείνους που γεννήθηκαν αργότερα, είναι η ευκαιρία να δουν ιδίοις όμμασι αν όλα όσα τους διηγούνται οι παλιότεροι έχουν σχέση με την αλήθεια. Να, λοιπόν, ο αγώνας, σε περιγραφή του αείμνηστου Φίλιππου Συρίγου, που εκείνη τη σεζόν έβαζε το μπάσκετ στην τηλεόραση, με την ΕΡΤ να μεταδίδει έναν αγώνα της Α’ Εθνικής κάθε Σάββατο μεσημέρι.
Πρώτα το κρεσέντο Φασούλα
Ξεκινάμε με τον Φασούλα και το απίστευτο ρεκόρ του. Τα καθαρά κοψίματα που κάνει είναι πράγματι 15, ενώ έχει και μερικά που αλλοιώνει το σουτ (ίσως γι’ αυτό εγώ να τα μέτρησα 22). Είναι φορές που τρελαίνει τους Γάλλους στις τάπες. Το 1984, ήταν 21 ετών και είχε καθιερωθεί πλέον τόσο στον ΠΑΟΚ, όσο και στην Εθνική. Ο Ντανιέλ Ακέ, ο Πατρίκ Μπιρτέ, ο Φιλίπ Ζανιέλ, ο Στεφάν Οστρόφσκι και Ζαν Λικ Ντεγκανίς, όσοι δηλαδή… δοκίμασαν να επιτεθούν 1-2 μέτρα απέναντί του, την πάτησαν. Με βάση τη χρονομέτρηση του βίντεο, η σειρά των μπλοκ της “αράχνης” είναι η εξής (στο μέσον το όνομα του παίκτη που δέχεται το μπλοκ):
- Μπιρτέ (3:16)
- Ακέ (4:58)
- Μπιρτέ (6:36)
- Μπιρτέ (8:57)
- Ακέ (13:48)
- Μπιρτέ (14:29)
- Ντεγκανίς (44:01)
- Ζανιέλ (44:32)
- Ακέ (48:52)
- Ακέ (51:34)
- Ζανιέλ (52:04)
- Βεμπόμπ (52:55)
- Ζανιέλ (1:11:08)
- Ακέ (1:24:45)
- Οστρόφσκι (1:33:33)
Ο Ακέ έφαγε τις 5 από τις 15 τάπες του Φασούλα. Άλλα 4 κοψίματα έκανε πάνω στον Μπιρτέ. Συνολικά, είχε κάνει 6 κοψίματα στο 1ο ημίχρονο, 8 στο 2ο και 1 στην παράταση. Ενδεχομένως οι Γάλλοι να ήταν ανυποψίαστοι, καθώς το σκάουτινγκ δεν είχε προχωρήσει τόσο πολύ για να ξέρουν πόσο καλός ήταν ο Φασούλας στο να κόβει τους αντιπάλους του. Λίγο δύσκολο το θεωρούμε, γιατί είχαν παίξει έναν χρόνο πριν στο Ευρωμπάσκετ της Ναντ, αλλά και το καλοκαίρι του 1984 στο προολυμπιακό τουρνουά, που επίσης είχε γίνει επί γαλλικού εδάφους (Λε Μαν).
Ήξεραν με ποιον είχαν να κάνουν. Ο Ακέ, πάντως, όταν κατάλαβε ότι δεν μπορούσε να απειλήσει με τα 204 εκατοστά του τον πολύ ψηλότερο Έλληνα αντίπαλο από το ποστ, άρχισε να τραβιέται στα 5-6 μέτρα μακριά και με συνεχόμενα σουτ από μέση απόσταση έγινε ο 1ος σκόρερ της Γαλλίας (25π). Στο τέλος όμως, όταν προσπάθησε να δώσει τη νίκη στην ομάδα του, τα μακριά χέρια του Έλληνα σέντερ τον εμπόδισαν…
Ο Φασούλας, βέβαια, ήταν ένα αμυντικό τέρας! Είχε τέτοιο τρομερό τάιμινγκ και ταχύτητα στην αντίδρασή του, που ακόμη κι αν “έτρωγε” προσποίηση, μπορούσε να φιλοδωρήσει τον αντίπαλο με τάπα. Η μοναδική ικανότητά του έγινε ένα από τα μεγάλα όπλα της Εθνικής, τη φανέλα της οποίας τίμησε σε 244 αγώνες. Μόνο ο Παναγιώτης Γιαννάκης έχει περισσότερες διεθνείς συμμετοχές στην ιστορία του ελληνικού μπάσκετ.
Στο Ευρωμπάσκετ ’87, ο Φασούλας είχε μέσο όρο 5,3 κοψίματα, ενώ 5 φορές αναδείχθηκε 1ος μπλοκέρ του ελληνικού πρωταθλήματος. Οι μονομαχίες του στη… στατόσφαιρα με τον (επίσης έξοχο μπλοκέρ) Στόγιαν Βράνκοβιτς έχουν μείνει στην ιστορία. Στο συγκεκριμένο ματς πάντως, έχει ξεπεράσει τον εαυτό του. Σε μια στιγμή, το κοινό που έχει γεμίσει τις εξέδρες του Σπόρτιγκ τον αποθεώνει, ενώ ο Συρίγος λέει στο μικρόφωνο έπειτα από το κόψιμο στον Βεμπόμπ: “Είναι εκπληκτικό αυτό που συμβαίνει. Αυτός νεαρός άσος του ΠΑΟΚ έχει σκεπάσει τα καλάθια”. Από αυτό το μπλοκ, βγαίνει η επίθεση που θα φέρει τον Νικο Γκάλη σε θέση για τρίποντο και τη μεγαλύτερη διαφορά του 2ου ημιχρόνου (55-45).
Θα τελειώσει τον αγώνα με 14 πόντους, 7 ριμπάουντ και 15 κοψίματα, έχοντας πολύπλευρη προσφορά. Είναι καθοριστικός και στην επίθεση, ευστοχώντας σε 2 κρίσιμες βολές 1:23 πριν από το τέλος, αλλά και πετυχαίνοντας το τελικό 94-90, σε μια κομπίνα που είχε σχεδιάσει ο Κώστας Πολίτης και υποδέχθηκε τη μακρινή πάσα του Λιβέρη Ανδρίτσου στην επαναφορά, από το κέντρο του γηπέδου.
Στην καριέρα του, άλλωστε, ο Φασούλας ήταν πολύ ενεργός και στην επίθεση. Με την Εθνική ομάδα έχει ρεκόρ 34 πόντους στο φιλικό για το “ιωβηλαίο” του μπάσκετ εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης το 1991, ενώ το αμέσως επόμενο ρεκόρ του είναι οι 30 πόντοι, κατά σύμπτωση εναντίον της Γαλλίας, στο προολυμπιακό του 1984. Με τους Γάλλους έχει ακόμη ένα μεγάλο ματς, στον προημιτελικό του Ευρωμπάσκετ ’93. όταν με το δικό του ριμπάουντ και καλάθι η Εθνική είχε νικήσει 61-59, παίρνοντας το “εισιτήριο” για τα ημιτελικά.
Το ξεκίνημα της μεγάλης πορείας
Πάμε και στα υπόλοιπα του βίντεο (και όχι μόνο). Ουσιαστικά, αυτός ο αγώνας σηματοδοτεί το ξεκίνημα της μεγάλης πορείας της Εθνικής ομάδας. Αυτά τα προκριματικά την έφεραν στην πρώτη μεγάλη διοργάνωση που πήρε μέρος (Παγκόσμιο Πρωτάθλημα 1986), προετοιμάζοντας το έδαφος για την “έκρηξη” του 1987. Ο Πολίτης έχει στο μυαλό του το σχήμα της ομάδας που θα φτάσει στην κορυφή. Η μεταγραφή του Γιαννάκη στον Άρη διευκολύνει τα σχέδια του, γιατί το κορυφαίο δίδυμο είναι κάθε μέρα μαζί. Από την παλιότερη γενιά, κρατάει μόνο τον Δημήτρη Κοκολάκη, που είναι 35 ετών κι αυτή η σειρά των προκριματικών είναι οι τελευταίοι αγώνες του στην Εθνική. “Κύκνειο άσμα”, το εκτός έδρας ματς με την Πολωνία (χωρίς να σημειώσει πόντο, στις 13/2/1986).
Ο Δημήτρης Κοκολάκης σκοράρει μπροστά από Οστρόφσκι και Ακέ, ενώ παρακολουθεί ο Κατσούλης
Ήταν συγκλονιστικός στο Εκεντρεβίλ (είχε σημειώσει 21π), στη νίκη με 130-126 στην 3η παράταση, στη μυθική ρεβάνς του αγώνα του Σπόρτιγκ, όταν η Εθνική σφράγισε την πρόκρισή της για την τελική φάση του Μουντομπάσκετ. Απέναντι στην “κοντή” Γαλλία, ο Πολίτης χρησιμοποιεί ως όπλο τα ύψη των Φασούλα και Κοκολάκη, που σε κάποια διαστήματα τους βλέπουμε και σαν δίδυμο (!) μέσα στη ρακέτα (όχι τόσο πετυχημένη έμπνευση, πάντως)
Είναι επίσης παρών και ο Μάνθος Κατσούλης, σε ένα από τα τελευταία ματς του (συνολικά 165) με την Εθνική και ο Μηνάς Γκέκος που είχε τον ρόλο του 4ου γκαρντ, πίσω από Γκάλη-Γιαννάκη και Νίκο Σταυρόπουλο. Οι 7 από τους 10 που βρέθηκαν στο παρκέ για εκείνον τον αγώνα με τη Γαλλία ήταν παρόντες στη 12άδα του Ευρωμπάσκετ. Είναι η 6η συμμετοχή του Φάνη Χριστοδούλου στην Εθνική Ανδρών, που μπαίνει φανερά “ψαρωμένος” (και με το νο 11 στην πλάτη). Μόλις 19, όπως κι ο Μιχάλης Ρωμανίδης, ο οποίος όμως είχε ήδη και ένα Ευρωμπάσκετ (του 1983) στην πλάτη του.
Ο Γιαννάκης και οι απουσίες των Γάλλων
Οι Γάλλοι είχαν κατέβει στο ματς με 5 σημαντικές απουσίες (Ερβέ Ντιμπουϊσόν, Ζορζ Βεστρίς, Ρισάρ Ντακουρί, Ζαν Μισέλ Σενεγάλ, Ερίκ Μπενιό), γιατί διαφωνούσαν με την επιλογή του Ζαν Λιέν για τη θέση του προπονητή της εθνικής ομάδας. Ήταν υπέρ του προηγούμενου κόους (Πιερ Νταό), ο οποίος είχε απολυθεί από την τεχνική ηγεσία των “τρικολόρ”. Ο Γάλλος κόουτς επιλέγει μια ζώνη 1-4, με τον Φρεντερίκ Ιφναγκέλ (ή κάποιον άλλον Γάλλο περιφερειακό) να παίζει man-to-man τον Γκάλη και τους υπόλοιπους να παρατάσσονται σε ζώνη. Κάπως έτσι, απελευθερώνει τον Γιαννάκη, που ξεκινάει το ματς με 4/4 τρίποντα και τελειώνει με 30 πόντους! Κορυφαία στιγμή του όμως είναι ένα κάρφωμα (!) στο 1:10 πριν από το τέλος, όταν η ελληνική μάδα ισοφαρίζει ξανά το παιχνίδι.
Ο Συρίγος θυμίζει ότι αυτός ο αγώνας είναι ο πρώτος της Εθνικής επί ελληνικού εδάφους. Ο προηγούμενος ήταν το 1979, εναντίον της Γιουγκοσλαβίας στο Παναθηναϊκό Στάδιο.
Ο αείμνηστος σπίκερ εξηγεί πολλές φορές τους κανονισμούς του μπάσκετ στο αδαές ευρύ κοινό του σπορ. Όταν έρχεται η παράταση, τονίζει ότι μπορεί να υπάρξει και 2η έξτρα περίοδος, αν πάλι έχουμε ισοπαλία. “Το λέω αυτό, γιατί ο Βασίλης Βασιλικός βλέπει ίσως το πρόγραμμά του να τινάζεται στον αέρα”, είναι η ατάκα του προς τον γνωστό συγγραφέα, που τότε είχε αναλάβει χρέη αναπληρωτή διευθυντή στην ΕΡΤ και προφανώς ρωτούσε να μάθει πότε τελειώνει επιτέλους αυτός ο αγώνας!
Η μετάδοση ξεκινάει με πλάνο από την εξέδρα των επισήμων, όπου ο (45χρονος τότε) Γιώργος Βασιλακόπουλος (καπνίζοντας πίπα) συζητάει με τον Κίμωνα Κουλούρη (ΓΓΑ στην πρώτη κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ), ενώ η κάμερα δείχνει σε μια στιγμή και τον εμβληματικό αντιπρόεδρο της ΕΟΚ και δημιουργό της μεγάλης ομάδας του Παγκρατίου, αείμνηστο Νότη Μαστρογιάννη.
Η τελευταία φάση του ματς είναι ένα εξαιρετικό τρικ του Πολίτη (για να σκοράρει ο Φασούλας), ενώ στην κανονική διάρκεια ισοφαρίζει ο Ανδρίτσος με ωραίο σουτάκι από τα 4 μέτρα, μέσα από τη γωνία του γηπέδου. Πάντα έπαιρνε σημαντικά σουτ ο “Μπέρι”. Κι αυτό ήταν ένα τέτοιο…
Ο κόσμος έχει γεμίσει το κλειστό του Σπόρτιγκ. Δεν ακούγεται ούτε ένα υβριστικό σύνθημα (το πιο… εξτρίμ είναι το “εδώ θα γίνει ο τάφος σας”), δεν πέφτουν αντικείμενα, δεν υπάρχει φανατισμός αλλά πάθος. Κανονικοί φίλαθλοι δηλαδή. Πριν από 36 χρόνια, όμως!
Πηγή: Contra
