Του Αντώνη Καρπετόπουλου
Για το αν ο ΠΑΟΚ είναι δίκαια πρωταθλητής δεν τίθεται θέμα συζήτησης. Ο ΠΑΟΚ είχε την καλύτερη επίθεση και τελικά και την καλύτερη άμυνα – αν και καλές άμυνες στο πρωτάθλημα δεν υπήρχαν. Δεν είχε τις λιγότερες ήττες, αλλά τις περισσότερες νίκες. Κέρδισε στην σειρά την ΑΕΚ, τον Ολυμπιακό, τον Παναθηναϊκό στην Τούμπα και εκτός έδρας τον Αρη, αιώνιο αντίπαλό του, που ποτέ δεν είχε κερδίσει φέτος. Δεν είναι η πρώτη φορά που στα play off γίνεται ένα τέτοιο σερί από ομάδα. Το 2020 το είχε κάνει ο Ολυμπιακός του Πέδρο Μαρτίνς κερδίζοντας διαδοχικά τον ΠΑΟΚ στην Τούμπα, τον Αρη και τον ΠΑΟ στο Καραϊσκάκη και την ΑΕΚ εκτός έδρας. Όμως οι νίκες αυτές τότε έγιναν στο ξεκίνημα των play off κι όχι στην τελική ευθεία. Και ο Ολυμπιακός τις έκανε γκαζωμένος από την πρωτιά του στην κανονική περίοδο κι όχι ενώ έμοιαζε εκτός πρωταθλήματος, όπως φέτος ο ΠΑΟΚ, που πριν το νκηφόρο σερί του στα ντέρμπι του τέλους, είχε χάσει από τον Ολυμπιακό και είχε φέρει ισοπαλία στη Λαμία με ένα γκολ στο δέκατο λεπτό των καθυστερήσεων. Το σερί του ΠΑΟΚ ήταν ένα σερί ανατροπής κι αντίδρασης. Οπως όλο το πρωτάθλημά του.
Τα κατάφερε για τρεις λόγους
Είναι εύκολο να πεις πως ο Ρασβάν Λουτσέσκου είναι ο ΜVP του ΠΑΟΚ, δεν είναι όμως τόσο απλό να το τεκμηριώσεις. Ο Ρουμάνος δούλεψε ως απόλυτο αφεντικό, αλλά απόλυτο αφεντικό έκανε κι ο κ. Γιάννης Αλαφούζος πέρυσι τον Ιβάν Γιοβάνοβιτς και φέτος και τον Φατίχ Τερίμ, αλλά δεν είχε ίδια αποτελέσματα. Είναι αλήθεια πως ο τρόπος που δούλεψε φέτος ο Λουτσέσκου στον ΠΑΟΚ θύμιζε πολύ τον τρόπο που δούλευαν στο παλιό αγγλικό ποδόσφαιρο οι «μάνατζερ-προπονητές», προσωπικότητες όπως ο Σερ Αλεξ Φέργκιουσον, ο Κένι Νταλγκλίς ή ο Αρσέν Βενγκέρ, που ήταν συγκεντρωτικοί διοικητές που ήθελαν κάθε ευθύνη, όπως ο Ρουμάνος που έπεισε τον Ιβάν Σαββίδη να του δώσει εν λευκώ τα κλειδιά. Αλλά υπερεξουσίες είχε και πέρυσι ο Ρασβάν και ο ΠΑΟΚ αποκλείστηκε στο Europa Conference League από μια Λέφσκι καλοκαιριάτικα και στο πρωτάθλημα τερμάτισε τέταρτος – χωρίς μάλιστα να έχει χειρότερο υλικό, ίσα ίσα. Επίσης ο Λουτσέσκου τα αγαπημένα του mind games (τις επιθέσεις στις ομάδες της Αθήνας, τους διαιτητές κτλ) τα κάνει κάθε χρόνο και τα έκανε και φέτος: τα κάνει γιατί πιστεύει πως έτσι κρατά τον κόσμο του ΠΑΟΚ συσπειρωμένο απέναντι σε εχθρούς υπαρκτούς και μη, αλλά σαφώς δεν ήταν αυτά που του έδωσαν τον τίτλο.
Ο Λουτσέσκου τα κατάφερε φέτος για τρεις λόγους. Γιατί μεγάλωσε την αξία της ομάδας του στην διάρκεια της χρονιάς – κι αυτό είναι σπάνια και δύσκολη δουλειά προπονητή. Γιατί έφτιαξε μια ομάδα που ήξερε να αντιδρά, ποντάροντας στον χαρακτήρα των παικτών του. Και γιατί κατάφερε να πιέσει τους παίκτες του όσο έπρεπε. Για την ακρίβεια έβαλε τους παίκτες μπροστά στις ευθύνες τους χωρίς να τους φορτώσει πιο πολλές από όσες μπορούσαν να σηκώσουν.
Μεγάλωσε την αξία της ομάδας
Ας τα δούμε ένα ένα. Ο ΠΑΟΚ στα χαρτιά και στην θεωρία στοίχιζε λιγότερο από όσο οι ανταγωνιστές του: οι καλοκαιρινές μεταγραφές του ήταν μετρημένες και προσεχτικές, αν και ο καλύτερος παίκτης που έφερε, ο Ντεσπότοφ, έπαιζε στην ίδια θέση με ένα από τους καλύτερους της ομάδας, δηλαδή τον Ζίφκοβιτς. Ωστόσο η γρήγορη πορεία του Κοτάρσκι προς την ωριμότητα, η αξιοποίηση του δανεικού Μεϊτέ, η εμπιστοσύνη στον 37χρονο Τάισον και κυρίως η καθιέρωση του Κουλιεράκη και του Κωνσταντέλια μεγάλωσαν την αξία της ομάδας, που είναι κάτι διαφορετικό από το κόστος της. Ενώ στην πορεία ο ΠΑΟ, η ΑΕΚ και ο Ολυμπιακός έχασαν παίκτες και πήραν λιγότερα από πολλούς, ο ΠΑΟΚ έβλεπε διαρκώς παιδιά του Ρασβάν να προοδεύουν.
Η προσέγγισή του στην σεζόν βασιζόταν σε κάτι απλό: στην δημιουργία μιας εσωτερικής ιεραρχίας που θα του επέτρεπε να δουλέψει χωρίς να χρειάζεται να εξηγεί τις επιλογές του. Ο Λουτσέσκου φέτος έκανε περισσότερο ροτέισον από τα προηγούμενα χρόνια όμως ο ΠΑΟΚ είχε πάντα βασικούς και αναπληρωματικούς. Μάλιστα ροτέισον γινόταν κυρίως στην επίθεση (εκεί που υπάρχουν οκτώ παίκτες που μπορούσαν να αγωνιστούν ως βασικοί (Κωνσταντέλιας, Μουργκ, Τάισον, Ζίφκοβιτς, Τόμας, Σαμάτα, Ντεσπότοφ κι ο νεαρός Τζίμας), αλλά όχι τόσο στην άμυνα, όχι γιατί οι παίκτες είναι λιγότεροι αλλά γιατί η γραμμή αυτή ειδικά έπρεπε να «δέσει» και δεν υπήρχαν περιθώρια για πειράματα. Στο τέλος της χρονιάς, όταν ο ΠΑΟΚ έφτασε κοντά στο να ολοκληρώσει τη διαδικασία διεκδίκησης τίτλων, ο Λουτσέσκου εμπιστεύτηκε συνεχώς τους ίδιους παίκτες (14-15 τον αριθμό): έκανε μεγάλο ροτέισον μόνο με τη Λαμία και παραλίγο να το πληρώσει.
Ο Ρουμάνος δεν έκανε επιλογές στρατηγικές και δεν υπήρξε απρόβλεπτος: ο ΠΑΟΚ δεν άλλαξε ποτέ διάταξη παίζοντας πάντα 4-2-3-1 και τίποτε άλλο. Ακόμα και οι αλλαγές του ήταν πάντα ίδιες. Η μόνη αλλαγή στρατηγικής που είχαμε τον τελευταίο καιρό ήταν η απόφασή του Ραζβάν να πιέσει ψηλά τον Ολυμπιακό και να ανεβάσει την άμυνα όσο ποτέ άλλοτε στο Καραϊσκάκη. Αυτό κράτησε ένα ημίχρονο το τιμώρησε ο Ναβάρο και δεν το ξαναείδαμε. Στις νίκες του τέλους ο ΠΑΟΚ παίζει το ποδόσφαιρο που ξέρει. Πιέζει στην αρχή των ματς, αλλά κυρίως χτυπά στις αντεπιθέσεις. Αυτό το δεύτερο (κι όχι η καλή του άμυνα) είναι ο λόγος και των πολλών του γκολ στο τέλος των αγώνων, αλλά και του ότι δεν δέχτηκε φέτος καμία ανατροπή: όταν άνοιγε το σκορ, κέρδιζε.
Οι ωραίες αντιδράσεις
Ο Λουτσέσκου πόνταρε στον χαρακτήρα και στις αντιδράσεις των παικτών του οι οποίες υπήρξαν καταπληκτικές. Η τελική του αντεπίθεση με τις τέσσερις σερί νίκες έρχεται μετά από τον αποκλεισμό από την Μπριζ, την ήττα από τον Ολυμπιακό και την ισοπαλία στην Λαμία. Μετά την χειρότερη εμφάνιση στο πρωτάθλημα και την ήττα από την ΑΕΚ με 2-0, πάει στο Καραϊσκάκη και καταστρέφει τον Ολυμπιακό του Ντιέγκο Μαρτίνεζ. Μετά την ήττα από τον Αρη στα play off κερδίζει κι αποκλείει την Ντιναμό Ζάγκρεπ με το επιβλητικό 5-1 και επικρατεί του ΠΑΟ με 2-3 στην Λεωφόρο. Μετά την εβδομάδα των παθών τον Φεβρουάριο (έχει φέρει στην Τούμπα ισοπαλία με την ΑΕΚ, έχει χάσει από τον ΠΑΟ στο κύπελλο κι έχει διασυρθεί από τον Ολυμπιακό εντός έδρας) πάει στη Λεωφόρο, κάνει στον ημιτελικό του κυπέλλου μια τρομερή εμφάνιση, κερδίζει με 1-2, και αποκλείεται στα πέναλτι, από τον ΠΑΟ κι ενώ τρεις παίκτες του αστοχούν σε πέναλτι: αρκούσε ένας να σκοράρει για να προκριθεί ο ΠΑΟΚ. Τέλος ο ΠΑΟΚ γυρίζει τρία ματς με την ΑΕΚ και παίρνει δυο ισοπαλίες (1-1 και 1-2) και μια νίκη (3-2) ενώ είναι πίσω στο σκορ. Αποτελέσματα που μέτρησαν καθοριστικά.
Η δουλειά με τους παίκτες
Ο Λουτσέσκου πήρε το πρωτάθλημα γιατί δούλεψε πολύ με τους παίκτες του. Ο Οζντόεφ αποκάλυψε ότι είχε ψυχολογικά προβλήματα και τα ξεπέρασε χάρη στον προπονητή του. Ο Ντεσπότοφ γκρίνιαζε γιατί έμενε στον πάγκο. Η διαχείριση του Σαμάτα που αποδοκίμαζαν οι οπαδοί, μόνο απλή δεν ήταν. Ο Λουτσέσκου μετέτρεψε σε πλεονέκτημα ακόμα και το μειονέκτημα του τραυματισμού του ΕνΚόνγκ: καθιέρωσε ως στόπερ τον Κεντζιόρα και δεν τον έβγαλε ποτέ από την ενδεκάδα. Κυρίως τα πήρε όλα πάνω του: για πρώτη φορά φέτος έγινε και στόχος της κριτικής, ενώ δεν δίστασε μετά από στραβοπατήματα (με τον Αρη και την Λαμία πχ) να μιλήσει για «ξεζουμισμένη ομάδα». Το έκανε για να προστατεύσει τους παίκτες του, αλλά και για να κοιμίσει τους αντιπάλους του που πολλές φορές φέτος πίστεψαν πως ο ΠΑΟΚ τελείωσε μέχρι που στην τελική ευθεία τον είδαν μπροστά τους.
Ο Λουτσέσκου απέδειξε φέτος ότι μπορεί να φτιάξει μια ομάδα με όποιους παίκτες βρει. Θυμηθείτε τον ΠΑΟΚ που έκανε το νταμπλ το 2018 -19. Είχε μια άμυνα με Μάτος, Βαρέλα, Κρέσπο, κι αριστερά τον Βιερίνια. Την προστάτευαν ο Σακόφ και ο Μαουρίσιο. Ο ΠΑΟΚ δεν δεχόταν γκολ με τίποτα και για αυτό πήρε το πρωτάθλημα αήττητος κι έκανε και το νταμπλ. Στην επίθεση είχε τον Πρίγιοβιτς αρχικά και τους Ακπομ και Σφιντέρσκι στην συνέχεια. Δεν είχε εξτρέμ κλάσης (ο Λημνιός ήταν ανώριμος και ο Λεο Ζάμπα τρελός), αλλά είχε δυο δημιουργούς όπως ο Ελ Καντουρί και ο Μπίσεσβαρ. Είχε πολυτέλειες στον πάγκο όπως ο Ινγκασον, ο Γιαννούλης, ο Πέλκας και δυσκολευόταν να βρει χώρο ο πανάκριβος αλλά δανεικός Σερχιο Ολιβέιρα. Εχει καμία σχέση εκείνη η ομάδα με τον εφετινό πρωταθλητή ΠΑΟΚ; Καμία, παρά μόνο τον προπονητή της. Τότε έπρεπε να κρατά κεφάτους του παίκτες του: φέτος ήταν το απόλυτο αφεντικό. Τα κατάφερε και τότε και τώρα με τρόπους ολότελα διαφορετικούς.
Και τώρα είσοδο στο Τσάμπιονς λιγκ
Φέτος ο Ρασβάν είδε την ευκαιρία και την άρπαξε: ο ανταγωνισμός ήταν χαμηλού σχετικά επιπέδου. Η ΑΕΚ είχε μια παράξενη βεβαιότητα ότι θα κερδίσει παντού χωρίς να κάνει καν πλήρη παιγνίδια: δέχτηκε πάνω από είκοσι γκολ μετά το ‘80 και πέταξε βαθμούς με Κηφισιά, ΟΦΗ, Πανσερραϊκό, Παναιτωλικό που αγωνίστηκαν στα play off – μάλιστα τον Ατρόμητο και τον Βόλο τους κέρδισε με γκολ στις καθυστερήσεις. Ο Ολυμπιακός ήταν ημιτελής (δεν είχε πχ ένα σέντερ μπακ με ηγετικά προσόντα μέχρι να ‘ρθει ο Κάρμο) και του έφταιγαν οι προπονητές. Ο ΠΑΟ έφερε τον Τερίμ χωρίς καλά καλά να ξέρει ποιος είναι. Ο Λουτσέσκου κατάλαβε νωρίς τα πάντα. Κι άδραξε την ευκαιρία.
Πάντα πίστευα ότι ο Ρουμάνος είναι έξυπνος άνθρωπος περισσότερο από ιδιοφυής προπονητής. Φέτος η εκτίμησή μου δικαιώθηκε. Και τον επόμενο Σεπτέμβρη περιμένω να δω τον ΠΑΟΚ στο νέο Τσάμπιονς λιγκ. Χάρη στην πρόοδο και που έκανε φέτος, και το μέταλλο που απέκτησε, το αξίζει.
