Της Νίκης Μπάκουλη
Στη ζωή πρέπει να κοιτάμε την ταινία. Όχι ένα στιγμιότυπο. Είναι χρήσιμο να κοιτάμε και γύρω μας. Όπως και να είμαστε ρεαλιστές. Πάμε τώρα, να δούμε γιατί το Financial Fair Play είναι κάτι που δύσκολα μπορεί να εφαρμοστεί στην Euroleague. Δηλαδή, τους βασικούς λόγους -αλλιώς θα μιλάμε μέχρι αύριο. Kράτα για αρχή πως ο κάτοχος του UEFA Champions League όπως φτάνει έως το τέλος της διαδρομής παίρνει (από την UEFA) έως 100.000.000 ευρώ -από τις προκρίσεις και τις νίκες. Το μισθολογικό κόστος της ίδιας ομάδας, μπορεί να είναι πενταπλάσιο. Άρα η αρχή θα μπορούσε να φτάσει πιο ψηλά. Δεν φτάνει. Ε, κάτι αντίστοιχο χωρίς τα τρία τελευταία μηδενικά, συμβαίνει και στην Euroleague. Πάμε παρακάτω. Για προθέρμανση, με ένα click μπορείς δεις τι έγινε αυτό το καλοκαίρι, στο επίπεδο των μεταγραφών.
Οι Financial Stability and Fair Play Regulations (FSFPR) υπάρχουν στην ελίτ των ευρωπαϊκών διασυλλογικών διοργανώσεων από το 2012. Τότε εγκρίθηκε και πέρασε από τη θεωρία στην πράξη το 2015. Ο στόχος ήταν η ενίσχυση της οικονομικής ισορροπίας και η διασφάλιση του δίκαιου ανταγωνισμού μεταξύ των ομάδων. Υπάρχει και ειδική επιτροπή (Finance Panel) που εξετάζει τα των αδειών και της τήρησης των συμφωνηθέντων, επί των οικονομικών.
Τον περασμένο Ιούλιο, στην παραδοσιακή σύσκεψη των μετόχων (βλ. ομάδων) της διοργάνωσης έγινε το προγραμματισμένο review των πεπραγμένων. Μετά κλήθηκαν να αποφασίσουν για τους νέους κανονισμούς χρηματοπιστωτικής σταθερότητας (Financial Stability Fair Play Regulations). Στη σχετική ανακοίνωση, η διοργανώτρια αρχή ενημέρωνε πως “εγκρίθηκαν οι νέοι κανονισμοί, μεταξύ των οποίων είναι οι αυξανόμενοι μηχανισμοί διαφάνειας, τα βελτιωμένα κριτήρια αποτίμησης των μπάτζετ, περαιτέρω σταδιακή μείωση της ανώτατης επιτρεπτής συνεισφοράς των μετόχων στο 40% τη σεζόν 2022-23 και αναθεώρηση των κυρώσεων”. Αν κατάλαβες το τελευταίο (της συνεισφοράς), πες μου να βρω ένα δώρο να σου δώσω. Εξηγήθηκε στο -προ ημερών- δελτίο Τύπου, όπου διαβάσαμε ότι το μάξιμουμ του ποσού που θα μπορεί να καλύπτει από το μπάτζετ ο κάθε ιδιοκτήτης -από την τσέπη του- θα γίνει από 65% που είναι σήμερα, σε 40% τη σεζόν 2022-23.
Ένα ενδιαφέρον θα είχε να υπάρξει μια επίσημη πληροφόρηση επί του ποσοστού των ομάδων, στις οποίες μέχρι σήμερα οι ιδιοκτήτες καλύπτουν το 65%+ του μπάτζετ, ώστε να ξέρουμε για τι μιλάμε -και πόσο εφικτό είναι. Πάμε να δούμε μια από τις περιπτώσεις που υπάρχουν.
.@VTBUL открыла бюджеты клубов за сезон-2018/19 pic.twitter.com/hYRPsj7t9D
— Anton Solomin (@anton_solomin) September 23, 2019
H TΣΣΚΑ Μόσχας έχει για φέτος μπάτζετ που φτάνει στα 40.7 εκατομμύρια ευρώ, όπως το δήλωσε η VTB United League. Πρόκειται για την ομάδα που ‘χει τα λιγότερα έσοδα από τα εισιτήρια. Κύριος χορηγός είναι η εταιρία που ορίζεται ανά κάποια χρόνια από την κυβέρνηση -καθώς μιλάμε για την ‘ομάδα του στρατού’. Eσχάτως είναι η Rostelecom (η μεγαλύτερη πάροχος ψηφιακών υπηρεσιών του έθνους). H Zενίτ κέρδισε τη wild card για τη φετινή Euroleague, κυρίως γιατί είχε πίσω της την Gazprom -κολοσσό ενέργειας στον οποίον ο κύριος μέτοχος είναι η κυβέρνηση της Ρωσίας. Έχε πρόχειρο και ότι δύο ομάδες είναι FC (FC Bayern Munich και FC Barcelona).
Την ώρα που η UEFA έχει θέματα να ελέγξει την εισρροή χρημάτων στους συλλόγους της (με πρόχειρο το παράδειγμα της Παρί Σεν Ζερμέν και της Μάντσεστερ Σίτι), ενώ διαθέτει και μια κάποια εμπειρία, πόσο εύκολο θα είναι να λειτουργήσει ο ελεγκτικός μηχανισμός της Euroleague σε ένα -δεδομένα- δαιδαλώδες σύστημα που έχει δομηθεί για να εξυπηρετεί πολλούς διαφορετικούς σκοπούς -και δεν είναι απαραίτητα όλοι σχετικοί με το σπορ.
Όποιοι δεν είναι συνεπείς, θα ‘χρεώνονται’ ως πρόστιμο το 10 με 180% της υπέρβασης -ανάλογα με τη σοβαρότητα της παράβασης. Η Εuroleague διευκρίνισε ότι το ποσό που θα συγκεντρώνεται από τα πρόστιμα, θα μοιράζεται στις ομάδες που ήταν ‘κυρίες’ “για να βοηθήσουμε να βελτιωθεί η ανταγωνιστική ισορροπία της διοργάνωσης”. Έγινε επίσης, ξεκάθαρο -και εγκρίθηκε από όλους- ότι η εμπορική αξία των συνεργασιών που θα συνάψει κάθε club με χορηγούς/υποστηρικτές θα εκτιμάται από εξωτερικούς συμβούλους, προκειμένου να αποφεύγονται οι διογκωμένες αποτιμήσεις των συναλλαγών.
Κατόπιν σχετικής πρότασης του οργάνου που ‘χουν συγκροτήσει οι κόουτς της Euroleague, στα must για να κριθεί ως συνεπές ένα club είναι να μη χρωστά σε παίκτες και προπονητές -να πληρώνει στο χρόνο που ‘χει συμφωνήσει. Η επιτροπή επίλυσης διαφορών της Euroleague υποσχέθηκε να μειώσει το χρόνο που χρειάζεται για να λύσει το όποιο οικονομικό θέμα, εντός της λίγκας. Ως όριο καθυστέρησης τέθηκαν οι 30 μέρες. Θα γίνεται σύσταση και εφόσον γίνουν 60 οι ημέρες που δεν υπάρχει πληρωμή, η Euroleague Basketball θα κινεί τις πειθαρχικές διαδικασίες. Αυτές θα κινούνται και αν κάποιος σύλλογος χρωστά από την προηγούμενη σεζόν, με μια πρώτη συνέπεια να είναι η αδυναμία να δηλώσει παίκτες ή προπονητή έως ότου εξοφλήσει. Αν αυτό δεν γίνει, θα ακολουθούν άλλες κυρώσεις (από πρόστιμα έως αποβολή).
Αντιλαμβάνεσαι ωστόσο, πως αφενός οι εταιρίες (ομάδες) θα πρέπει να δίνουν κανονικά/πραγματικά νούμερα (τη στιγμή που ‘τρέχει’ υπόθεση στην Εuroleague με σύλλογο του οποίου δεν είναι ξεκάθαρο το διοικητικό καθεστώς), αφετέρου όλοι οι σύλλογοι θα πρέπει να αυξήσουν άρδην τα έσοδα τους από χορηγικές συμφωνίες -με την κόντρα της FIBA και της Euroleague που είναι ακόμα σε ισχύ, να μην βοηθά στην προσέλκυση sponsors.
Η Euroleague έχει ‘πατήσει’ σε πολλά σημεία πάνω στο πώς λειτουργεί η UEFA, οπότε ας δούμε πώς διαχειρίζεται η ευρωπαϊκή ένωση ποδοσφαίρου το θέμα του Financial Fair Play.
Η Union of European Football Association (πιο απλά τη λες UEFA) πήρε το ΟΚ -επί της αρχής- από τα μέλη της, για τους κανονισμούς του Financial Fair Play το Σεπτέμβρη του 2009. Προηγουμένως, συστάθηκε ειδική επιτροπή καθ’ ύλην αρμοδίων που ερεύνησαν όσα γίνονταν στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο και είδαν πως περισσότεροι από τους μισούς συλλόγους (655 στο σύνολο) είχαν δηλώσει ζημιές σε σχέση με τα στοιχεία της προηγούμενης σεζόν. Μολονότι ένα μικρό ποσοστό μπορούσε να ‘αντέξει’ τις απώλειες, χάρη στην οικονομική δύναμη των ιδιοκτητών, τουλάχιστον το 20% των clubs βρίσκονταν σε πραγματικό κίνδυνο.
Ακολούθως, η επιτροπή ασχολήθηκε με το πώς μπορεί να υπάρξει ένα κοινό πλαίσιο, που να διασφαλίζει την -όσο το δυνατόν- μεγαλύτερη ισονομία μεταξύ των μετεχόντων στις διοργανώσεις -σε ό,τι αφορά το χρήμα. Ζητούμενο ήταν να σταματήσουν τα φαινόμενα αναζήτησης της επιτυχίας στο συντομότερο χρονικό διάστημα, με κόστος την εξαφάνιση συλλόγων από τον ποδοσφαιρικό χάρτη.
Ο Μισέλ Πλατινί μετά τον αποχαιρετιστήριο λόγο του ως πρόεδρος της UEFAΤο moto του νέου εθίμου ήταν “να βελτιώσουμε τη γενική οικονομική υγεία των ευρωπαϊκών συλλόγων ποδοσφαίρου”. Ο τότε πρόεδρος της UEFA, Μισέλ Πλατινί είχε εξηγήσει πως ‘κάτι έπρεπε να γίνει για να σταματήσει το οικονομικό doping του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου’. Μην παρασυρθείς από τις αποκαλύψεις που ακολούθησαν και αφορούσαν το μεγαλύτερο σκάνδαλο στην ιστορία του ποδοσφαίρου, το οποίο αφορούσε και τον Πλατινί. Ας εστιάσουμε στο FFP.
Η βασική αρχή ήταν πως τα clubs δεν θα μπορούσαν στο εξής, να ξοδεύουν στη διεκδίκηση της επιτυχίας περισσότερα λεφτά από αυτά που έβγαζαν.
Η πρώτη φορά που εφαρμόστηκαν τα μέτρα ήταν τη σεζόν 2011-12, μολονότι το πλάνο είχε εγκριθεί από τις αρχές του 2010. Κρίθηκε πως πρέπει να δοθεί χρόνος στους συλλόγους να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα. Θέλω να σου πω ότι έγινε δουλίτσα.
Oι κυρώσεις για όσους δεν σέβονταν
Για να είναι βέβαιοι οι υπεύθυνοι ότι τα clubs θα συνταχθούν, ανακοίνωσε και μια σειρά αυστηρών ποινών για όσους παρέκκλιναν (από μεγάλα πρόστιμα, έως παρακράτηση των χρημάτων για τις νίκες και απαγόρευση μεταγραφών). Δεν είναι ώρα, τώρα να αναλύσουμε πόσες ομάδες δεν τήρησαν τους κανονισμούς, είτε γιατί έδωσαν πολλά περισσότερα από αυτά που ‘έβγαλαν’, είτε γιατί δεν κατέθεσαν πραγματικά στοιχεία στην UEFA κλπ, κλπ. Είναι ωστόσο, η ώρα να επισημανθεί πως η UEFA έκανε και εξακολουθεί να κάνει έναν τυπικό έλεγχο και να παραπέμπει στη δικαιοσύνη τους αμετροεπείς. Δηλαδή, αυτούς που το τερματίζουν.
Με τη βοήθεια της Deutsche Welle και της επίσημης ιστοσελίδας της UEFA ας δούμε τα βασικά του FFP.
► Σύμφωνα με τους κανονισμούς, τα clubs μπορούν να ξοδεύουν έως και 5.000.000 ευρώ περισσότερα από τα κέρδη που δηλωμένα/δεδομένα έχουν κατά μ.ο. την τελευταία τριετία.
► Το όριο πάει στα 30 εκατομμύρια για δυο χρόνια (ήταν 45) αν τα αφεντικά -ή συνεργάτες αυτών- μπορούν να καλύψουν τις όποιες απώλειες. Από το 2015 οι επενδύσεις που έγιναν σε στάδια, προπονητικά κέντρα, ακαδημίες και ομάδες γυναικών δεν παίζουν τον παραμικρό ρόλο. Έως τότε χρησιμοποιούνταν για να βγουν τα μαθηματικά.
► Τα έξοδα που αφορούν το ποδόσφαιρο, όπως οι μεταγραφές και οι μισθοί, μπορούν να εξισορροπηθούν με τα έσοδα από τα τηλεοπτικά δικαιώματα, τις εμπορικές δραστηριότητες και όσα ‘βγαίνουν’ τις ημέρες των αγώνων από εισιτήρια και τις πωλήσεις παικτών. Υπό τις όποιες συνθήκες τα clubs δεν πρέπει να ‘χουν οφειλές.
►Οι χορηγίες είναι η γκρίζα ζώνης της ιστορίας. Η UEFA αναφέρει χαρακτηριστικά στα γραπτά πως “αν ο ιδιοκτήτης ενός συλλόγου εγχέει χρήματα στο club μέσω χορηγικής συμφωνία με εταιρία με την οποία συνδέεται (και αυτά τα χρήματα αντιστοιχούν σε ποσοστό μεγαλύτερο του 30% των εσόδων του οργανισμού), τα αρμόδια όργανα της UEFA μπορούν να διεξάγουν έρευνα και αν κριθεί απαραίτητο, να προσαρμόσουν τους υπολογισμούς ώστε αυτή η χορηγία να αποκτήσει ‘εύλογη αξία’, σύμφωνα με τις τιμές της αγοράς”.Δεν υπάρχει ορισμός του ποσού που κρίνεται ως το όριο από τη νομιμότητα στην παρανομία. Κάθε περίπτωση εξετάζεται ξεχωριστά -και όπως ξέρεις αυτή είναι η αρχή για πολλά δεινά, αφού όταν υπάρχει έστω ένα πράγμα που δεν είναι ξεκάθαρο, αίφνης δημιουργείται ‘παραθυράκι’ -και τη συνέχεια τη ξέρεις.
► Η UEFA αναγνωρίζει πως όλοι οι επιχειρηματίες έχουν ένα ποσοστό λάθους/απώλειας. Δεν αναγνωρίζει το ‘άνοιγμα’ των χρεών. Συγκεκριμένα χρέη, όπως αυτά στους παίκτες και σε υπαλλήλους κλειδιά, στην εφορία ή άλλα clubs τίθενται στο επίκεντρο των ερευνών που κάνει η CFCB -ώστε να μην υπάρχουν. Τι είναι όμως, η CFCB.
► Η Ένωση έχει δημιουργήσει τo Club Financial Control Body για να ασχοληθεί με την επιτήρηση. Βασικά, είναι η επιτροπή που ασχολείται με τον έλεγχο των στοιχείων που χρειάζονται για την έκδοση άδειας συμμετοχής της όποιας ομάδας στις διοργανώσεις της UEFA και το FFP. Ελέγχουν αν οι δικαιοπάροχοι (εθνικές ενώσεις) και οι αιτούντες αδείας (σύλλογοι) πληρούν τα κριτήρια για την έκδοση άδειας ή τις προϋποθέσεις του FFP και αποφασίζουν ποιοι θα ενταχθούν και ποιοι όχι.
► Η θητεία των μελών είναι τετραετής και η λειτουργία υποστηρίζεται Ερευνητικό και Δικαστικό Επιμελητήριο. Τον τελευταίο λόγο τον έχει ο πρόεδρος José Narciso da Cunha Rodrigues. Ο πρώην γενικός εισαγγελέας της Πορτογαλίας και δικαστής του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης εποπτεύει τους πάντες. Oι αποφάσεις του CFCB μπορούν να προσβληθούν στο αθλητικό διαιτητικό δικαστήριο που ξέρεις ως CAS.
► Τα μέλη της βλέπουν τι γίνεται και αν διαπιστώσουν παρατυπία ακολουθούν τα εξής βήματα
- Προειδοποίηση
- Πρόστιμο
- Αφαίρεση πόντων
- Παρακράτηση εσόδων -από νίκες/προκρίσεις αγώνων που διεξάγονται για τις διοργανώσεις της UEFA
- Απαγόρευση δήλωσης νέων παικτών στις διοργανώσεις της UEFA
- Περιορισμός αριθμού παικτών που μπορεί να δηλώσει η ομάδα στις διοργανώσεις της UEFA και οικονομικό όριο για το συνολικό κόστος των εξόδων για αποζημιώσεις των παικτών που είναι εγγεγραμμένοι στην Α-list στις διοργανώσεις της UEFA
- Αποκλεισμός από τις διοργανώσεις που είναι σε εξέλιξη ή μελλοντικές διοργανώσεις και
- Αφαίρεση τίτλου
- Εφόσον κριθεί απαραίτητο, η προσέγγιση που υπάρχει αφορά την αποκατάσταση και όχι την τιμωρία.
Πηγή: Contra
