Η ιστορία του Παγκοσμίου Κυπέλλου: Μεξικό 1970

Του Γρηγόρη Δημακάκου

Παραμονές της έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του 1964 στο Τόκιο, η ΦΙΦΑ συνεδρίασε στην πρωτεύουσα της Ιαπωνίας. Ήταν η σειρά της αμερικάνικης ηπείρου να αναλάβει τη διεξαγωγή του 9ου Παγκοσμίου Κυπέλλου.

Η Αργεντινή διεκδίκησε και πάλι τη διοργάνωση, αλλά έμεινε ξανά με άδεια χέρια… Με 56 ψήφους το τουρνουά ανέλαβε το Μεξικό, ενώ η Αργεντινή έμεινε στις 32.

Η μεξικάνικη κυβέρνηση έδωσε περισσότερα εχέγγυα στη ΦΙΦΑ, τα μέλη της παγκόσμιας ομοσπονδίας πείστηκαν και έδωσαν τη διοργάνωση στη χώρα των σομπρέρος,

Στην προκριματική φάση σημειώθηκαν εκπλήξεις. Η Σουηδία άφησε εκτός τελικών τη Γαλλία, ενώ μεγαλύτερο ήταν το κατόρθωμα του Βελγίου που ξεπέρασε τη Γιουγκοσλαβία και την Ισπανία.

Οι Ιταλοί, οι Δυτικογερμανοί και οι Σοβιετικοί δεν αντιμετώπισαν προβλήματα, ενώ οι Βούλγαροι τερμάτισαν πάνω από τους Πολωνούς.

Η Τσεχοσλοβακία επικράτησε 4-1 της Ουγγαρίας στο μπαράζ της Μασσαλίας, ενώ η Ρουμανία άφησε για ένα βαθμό εκτός τελικής φάσης την Ελλάδα. Η «γαλανόλευκη» πλήρωσε την κόντρα μεταξύ του ιδιόρρυθμου ομοσπονδιακού τεχνικού Νταν Γεωργιάδη και του Μίμη Δομάζου, με το δικτατορικό καθεστώς να έχει βάλει κι εκεί το… χεράκι του.

Η Αργεντινή, που διεκδίκησε το τουρνουά τερμάτισε τελευταία στον όμιλό της. Η πρόκριση πήγε στο Περού, που κοουτσάριζε ο Ντίντι, πρωταθλητής κόσμου με τη Βραζιλία το 1958 και το 1962. Η Βραζιλία, κυρίως, αλλά και η Ουρουγουάη έκαναν πάρτι στα προκριματικά.

Η Ασία έδωσε το Ισραήλ που επιβλήθηκε σε διπλά παιχνίδια της Αυστραλίας και η Αφρική το Μαρόκο.

Ο πόλεμος των 100 ωρών

Απέμενε ένα εισιτήριο, αυτό της εκπροσώπου της Βόρειας και Κεντρικής Αμερικής.

Στον δεύτερο προκριματικό συναντήθηκαν το Σαλβαδόρ και οι Ονδούρες, δύο κράτη με παραδοσιακό μίσος, που είχαν συγκρουστεί αρκετές φορές στο παρελθόν.

Οι δύο ομάδες πέτυχαν από μία νίκη εντός έδρας οι Ονδούρες με 1-0 και με 3-0 το Σαλβαδόρ. Στις Ονδούρες, οι μετανάστες με καταγωγή από το Σαλβαδόρ υπέστησαν διώξεις.

Καθώς δεν μετρούσε η διαφορά των γκολ, η ΦΙΦΑ αποφάσισε να γίνει το μπαράζ για την πρόκριση στην πόλη του Μεξικού.

Στις 26 Ιουνίου 1969, το Σαλβαδόρ νίκησε 3-2 τις Ονδούρες και την επόμενη ημέρα οι στρατιωτικές του δυνάμεις εισέβαλαν στη γειτονική χώρα.

Ο απολογισμός, στις 100 ώρες που διήρκεσε ο πόλεμος, ήταν τραγικός, 3.000 νεκροί, 6.000 τραυματίες και 100.000 άστεγοι.

Παρενέβη ο Οργανισμός Αμερικανικών Κρατών (OAS), το αντίστοιχο ΝΑΤΟ της Αμερικανικής Ηπείρου για να σταματήσει η αιματοχυσία, που έμεινε γνωστή ως «Ο πόλεμος των 100 ωρών» ή «Ο πόλεμος του ποδοσφαίρου».

Το Σαλβαδόρ ξεπέρασε στη συνέχεια και την Αϊτή και προκρίθηκε στην τελική φάση. Η ΦΙΦΑ όφειλε να το αποκλείσει, δεν το έπραξε και πρόσθεσε ακόμη ένα σκάνδαλο στο «μαύρο» βιβλίο της ιστορίας της.

Το Μεξικό ως διοργανώτρια χώρα και η κάτοχος του τίτλου, Αγγλία προκρίθηκαν χωρίς αγώνες.

Υψόμετρο, ζέστη και ο… λωποδύτης Μουρ

Η τηλεόραση είχε μπει για τα καλά στη ζωή των ανθρώπων. Το Παγκόσμιο Κύπελλο στο Μεξικό ήταν το πρώτο που καλύφθηκε με έγχρωμη εικόνα.

Για τις ανάγκες της τηλεόρασης προκειμένου δε να εξυπηρετηθούν και οι Ευρωπαίοι φίλαθλοι πολλά από τα παιχνίδια έγιναν καταμεσήμερο, κάτω από απάνθρωπες συνθήκες.

Οι παίκτες έπρεπε να αγωνιστούν σε αφόρητη ζέστη, που έφτανε τους 40 βαθμούς, ενώ είχαν να αντιμετωπίσουν και το υψόμετρο, που κυμαινόταν από 2.000 έως 3.000 μέτρα.

Οι εκπρόσωποι της αμερικανικής ηπείρου, Νότιας, Βόρειας και Κεντρικής δεν είχαν ιδιαίτερο πρόβλημα, αγωνίστηκαν σε φυσιολογικό γι’ αυτούς περιβάλλον.

Οι Άγγλοι για να συνηθίσουν τις κλιματολογικές συνθήκες και την υψομετρική διαφορά πήγαν για προετοιμασία στην Κολομβία.

Μετέβησαν, όμως, στο Μεξικό ένας λιγότερος. Ο Μπόμπι Μουρ τελούσε υπό κράτηση στην Κολομβία με την κατηγορία της κλοπής.

Σύμφωνα με το κατηγορητήριο ο αρχηγός των «τριών λιονταριών» έκλεψε ένα βραχιόλι αξίας 600 στερλινών από το ξενοδοχείο της Μπογκοτά, όπου διέμενε η αποστολή της Αγγλίας.

Ο Μουρ κρατήθηκε 4 ημέρες υπό περιορισμό στο σπίτι του προέδρου της κολομβιανής ομοσπονδίας και προέδρου της Μιγιονάριος, Αλφόνσο Σενιόρ.

Οι Άγγλοι άσκησαν έντονη διπλωματική δραστηριότητα. Ο Μουρ αφέθηκε ελεύθερος με εγγύηση. Μετά από ενάμισι χρόνο ο ιδιοκτήτης του ξενοδοχείου παραδέχθηκε ότι «έστησε» το σκηνικό για να διαφημίσει την επιχείρησή του.

Όμως, τα νέα κυκλοφόρησαν με αστραπιαία ταχύτητα, πριν καν αφεθεί ελεύθερος ο Μουρ. Οι εφημερίδες στο Μεξικό εξευτέλισαν τους Άγγλους «Λωποδύτης (σ.σ. ο Μουρ)», «Έρχονται οι κλέφτες και οι μεθύστακες», «Πιάστηκε επ’ αυτοφώρω», ήταν μερικοί από τους πηχυαίους τίτλους του Τύπου της διοργανώτριας χώρας.

Η τελική φάση

Στις 31 Μαϊου ξεκίνησε η τελική φάση. Της τελετής έναρξης ακολούθησε το φτωχό σε θέαμα Μεξικό – Σοβιετική Ένωση 0-0.

Μασκότ των αγώνων ήταν ο «Χουανίτο», ένας Μεξικάνος πιτσιρικάς, που ήταν ντυμένος στα χρώματα της Εθνικής ομάδας και φορούσε φυσικά σομπρέρο.

Στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1970 εισήχθησαν οι δύο αλλαγές παικτών, η κόκκινη και η κίτρινη κάρτα.

Ο Σοβιετικός Ανατόλι Πούσατς ήταν ο πρώτος παίκτης που μπήκε αλλαγή σε αγώνα Παγκοσμίου Κυπέλλου. Αντικατέστησε με την έναρξη του δεύτερου ημιχρόνου τον Βίκτορ Σερεμπριάνικοβ.

Σοβιετικός αντίκρισε και την πρώτη κίτρινη κάρτα. Ήταν ο Κάχι Ασατιάνι που «κιτρινίστηκε» στο 36’ του αγώνα με το Μεξικό από τον Δυτικογερμανό διαιτητή Κουρτ Τσένσερ.

Οι Σοβιετικοί και οι Μεξικάνοι κέρδισαν τους αγώνες τους με Σαλβαδόρ και Βέλγιο και πέρασαν στην 8άδα.

Από τον 2ο όμιλο πρώτη προκρίθηκε η Ιταλία, που πέτυχε μόνο ένα γκολ αυτό του Άντζελο Ντομενγκίνι στο ματς με τη Σουηδία και έφερε δύο 0-0 με Ουρουγουάη και Ισραήλ. Στην επόμενη φάση πέρασε και η «σελέστε» με καλύτερη διαφορά τερμάτων από τη Σουηδία.

Καντάδα στους Άγγλους

Στον 3ο όμιλο το μεγάλο ματς ήταν αναμφίβολα ανάμεσα στη Βραζιλία και την Αγγλία. Την παραμονή της αναμέτρησης των ομάδων, που κατέκτησαν τα τρία προηγούμενα Παγκόσμια Κύπελλα Μεξικάνοι και Βραζιλιάνοι φίλαθλοι ξενύχτησαν έξω από το ξενοδοχείο.

Με τραγούδια γλέντι και χορό κατάφεραν να κρατήσουν ξάγρυπνους τους Άγγλους ποδοσφαιριστές. Ο τεχνικός των «τριών λιονταριών», σερ Αλφ Ράμσεϊ παραπονέθηκε, μάταια, στη διοίκηση του ξενοδοχείου.

Μετά το ματς του «Χαλίσκο» στη Γκουαδαλαχάρα, που κέρδισε η Βραζιλία με 1-0, ο Ράμσεϊ ξέσπασε: «Χάσαμε επειδή μια μπάντα έξω από το ξενοδοχείο έπαιζε ως τις 5 το πρωί. Ζητήσαμε αστυνομική συνοδεία για να πάμε στο γήπεδο, δεν ήρθε ποτέ. Στο γήπεδο μας γιούχαραν, αλλά εμείς αγαπάμε τους Μεξικάνους».

Ο Ράμσεϊ πλήρωσε… μετά από 4 χρόνια τη λέξη «ζώα» με την οποία είχε αποκαλέσει τους Αργεντινούς στον προημιτελικό του «Γουέμπλεϊ». Όμως, είχαν θιχτεί όλοι οι λατινοαμερικάνοι.

Το ματς της Αγγλίας με τη Βραζιλία κρίθηκε στο 60’ με το γκολ του Ζαϊρζίνιο. Ωστόσο η φάση του αγώνα, η οποία άφησε εποχή, ήταν η «απόκρουση του αιώνα», όπως αποκαλέστηκε, αυτή που πραγματοποίησε ο Μπανκς στην κεφαλιά του Πελέ.

Πάντως, οι Άγγλοι νίκησαν 1-0 με πέναλτι του Κλαρκ την Τσεχοσλοβακία και πέρασαν στον προημιτελικό.

Στον 4ο όμιλο οι Δυτικογερμανοί εμφάνισαν έναν κοντόχοντρο επιθετικό που έμελλε να εξελιχθεί στον κορυφαίο κατά πολλούς σέντερ φορ όλων των εποχών. Ήταν ο Γκερντ Μίλερ. Ο επιθετικός της Μπάγερν πέτυχε δύο διαδοχικά χατ τρικ σε βάρος των Βουλγαρίας, Περού.

Και να σκεφτεί κανείς ότι ο Ζλάτκο Τσαϊκόβσκι, ο γνωστός στους Έλληνες φιλάθλους «Τσικ», κόντεψε να στερήσει τον Μίλερ από το παγκόσμιο ποδόσφαιρο, απορρίπτοντάς τον αρχικά από την Μπάγερν.

Τον επέβαλαν όμως οι δύο βεντέτες της βαυαρικής ομάδας, ο Φραντς Μπέκενμπαουερ και ο Βέρνερ Ολκ. Μαζί με τη Δυτική Γερμανία, που είχε στις τάξεις για 4η στη σειρά διοργάνωση τον Ούβε Ζέελερ, πέρασε και το Περού.

Η εκδίκηση… των Γερμανών

Όλοι οι αγώνες της προημιτελικής φάσης έγιναν στις 14 Ιουνίου.

Στη Λεόν, η «νατσιονάλμανσαφτ» πήρε τη… ρεβάνς από τους Άγγλους για τον χαμένο τελικό του 1966. Ο Μάλερι και ο Πίτερς έδωσαν προβάδισμα 2-0 στην ομάδα τους. Οι παίκτες του Ράμσεϊ χαλάρωσαν, θεωρώντας ότι το ματς είχε τελειώσει. Η Δυτική Γερμανία με γκολ των Μπέκενμπαουερ, Ζέελερ ισοφάρισε σε 2-2 και με το γκολ του Μίλερ στην παράταση ολοκλήρωσε την ανατροπή. Ήταν η αρχή μιας μακρόχρονης παράδοσης, που έχτισαν οι Γερμανοί σε βάρος των Άγγλων.

Πάντως, οι «λεοντόκαρδοι» στερήθηκαν τον Γκόρντον Μπανκς. Είχε υποστεί τροφική δηλητηρίαση. Κάποιοι υποστήριξαν, χωρίς να αποδειχθεί ποτέ, ότι οι Μεξικάνοι έριξαν μία ουσία στο ποτό του Άγγλου διεθνούς γκολκίπερ, την παραμονή του αγώνα. Την εστία των «τριών λιονταριών» υπεράσπισε ο μέτριων δυνατοτήτων και επιρρεπής στις «γκέλες» Πίτερ Μπονέτι.

Η Βραζιλία με 2 γκολ του Τοστάο και από ένα των Ριβελίνο, Ζαϊρζίνιο νίκησε με 4-2 το Περού, που είχε στις τάξεις του έναν σπουδαίο επιθετικό, τον Τεόφιλο Κουμπίγιας.

Η Ιταλία άφησε, επιτέλους, το κατενάτσιο στην άκρη. Απέδωσε καλό ποδόσφαιρο και με πρωταγωνιστές τους Ρίβα (2 γκολ), Ριβέρα (1 γκολ) συνέτριψε 4-1 τους «κόνδορες» του Μεξικού.

Στο πιο «κλειστό» ματς, αφού κυριάρχησαν οι άμυνες, η Ουρουγουάη νίκησε 1-0 τη Σοβιετική Ένωση στο 117’ με γκολ του Εσπάραγκο. Οι ηττημένοι έκαναν ένσταση, η οποία απορρίφθηκε, υποστηρίζοντας ότι πριν το γκολ η μπάλα είχε περάσει άουτ.

Το «ματς του αιώνα»

Ο ημιτελικός μεταξύ της Ιταλίας και της Δυτικής Γερμανίας, στις 17 Ιουνίου, στην πόλη του Μεξικού, θεωρείται ακόμα και σήμερα το κορυφαίο παιχνίδι στην ιστορία του Παγκοσμίου Κυπέλλου.

Η «σκουάντρα ατζούρα» προηγήθηκε στο 7’ με τον Μπόμπο Μπονινσένια, αλλά οι Γερμανοί έμειναν όρθιοι με το γκολ του «Ιταλού» (λόγω της σπουδαίας θητείας του στη Μίλαν) Καρλ Χάιντς Σνέλινγκερ στις καθυστερήσεις του αγώνα.

Στην παράταση ο Φραντς Μπέκενμπαουερ αναγκάστηκε να παίξει με δεμένο το χέρι, αφού είχε υποστεί εξάρθρωση ωμοπλάτης. Ο Μίλερ στο 95’ πέτυχε το 2-1, αλλά με δύο γκολ από τους Μπούρνιτς (98’) και Ρίβα (104’) η Ιταλία ισοφάρισε αρχικά και προηγήθηκε με 3-2. Ο Μίλερ σκόραρε ξανά, στο 110’, αλλά ένα λεπτό αργότερα ο Ριβέρα έδωσε τη νίκη στην Ιταλία με 4-3 και την πρόκριση στον τελικό μετά από 32 χρόνια.

Στον τελικό η «σελεσάο»

Την ίδια ημέρα και ώρα (17 Ιουνίου, 4 μ.μ. τοπική), στην Γκουαδαλαχάρα, στον δεύτερο ημιτελικό η Ουρουγουάη προηγήθηκε με γκολ του Λουίς Κουμπίγια στο 19’ και το φάντασμα της ήττας του 1950 εμφανίστηκε ξανά πάνω από τους Βραζιλιάνους.

Αυτή τη φορά η «σελεσάο» ήταν… διαβασμένη. Ισοφάρισε στη λήξη του ημιχρόνου με τον αμυντικό Κλοντοάλντο. Στο δεύτερο ημίχρονο μίλησαν τα «βαριά χαρτιά», στο 76’ ο Ζαϊρζίνιο και στο 90’ ο Ριβελίνο.

Στην ιστορία, ωστόσο, έμεινε η φάση με πρωταγωνιστές τον Πελέ και τον Μαζούρκιεβιτς, έστω κι αν η μπάλα δεν κατέληξε στα δίχτυα. Ήταν ακόμη μία έμπνευση της ποδοσφαιρικής ιδιοφυίας του Βραζιλιάνου σταρ.

Ο Τοστάο έβγαλε την κάθετη πάσα, ο Πελέ προ του τερματοφύλακα Μαζούρκιεβιτς προσποιήθηκε και έφυγε αριστερά, ενώ η μπάλα κατευθύνθηκε δεξιά, με τον Μαζούρκιεβιτς να ξεγελιέται και να πέφτει κάτω. Ο Πελέ πρόλαβε την μπάλα και χωρίς να βλέπει πλάσαρε με το δεξί, αλλά το σουτ έφυγε ελάχιστα άουτ.

Ο μικρός τελικός έγινε στις 20 Ιουνίου κι είχε δυτικογερμανικό χρώμα. Οι παίκτες του Χέλμουτ Σεν νίκησαν 1-0 την Ουρουγουάη με γκολ του Βόλφγκανγκ Όφερατ.

Οι δύο φιναλίστ

Στις 21 Ιουνίου, στις 12 το μεσημέρι, το «Αζτέκα» ήταν ασφυκτικά γεμάτο από 107.421 θεατές, που απόλαυσαν την τέλεια ποδοσφαιρική μηχανή, τη Βραζιλία.

Τεχνικός της ήταν ο άλλοτε διεθνής αριστερός εξτρέμ Μάριο Ζορζ Ζαγκάλο, πρωταθλητής κόσμου το 1958 και το 1962, ο οποίος είχε αναλάβει την ομάδα μερικούς μήνες πριν από την έναρξη της διοργάνωσης.

Ο προκάτοχός του, Ζοάο Σαλντάνια είχε αποπεμφθεί από τον πρόεδρο της βραζιλιάνικης ομοσπονδίας και μετέπειτα πρόεδρο της ΦΙΦΑ, Ζοάο Χαβελάνζ, κατ’ εντολή του δικτάτορα της χώρας Εμίλιο Γκαραστάζου Μέντισι.

Ο Μέντισι ήθελε να παρεμβαίνει και διεμήνυσε στον Σαλντάνια ότι θα έπρεπε να παίζει στη «σελεσάο» ο φορ της Φλαμένγκο, Νταρίο.

Ο Σαλντάνια, που εξελίχθηκε αργότερα σε έναν από τους κορυφαίους αθλητικογράφους της Βραζιλίας, βάζοντας σε κίνδυνο την ίδια του τη ζωή απάντησε με περίσσιο θάρρος «Καλώς. Κι εγώ επίσης έχω να δώσω στον πρόεδρο κάποιες προτάσεις για την επιλογή υπουργών».

Πάντως, ο Σαλντάνια ήταν έτοιμος να κόψει τον Πελέ, υποστηρίζοντας ότι το «μαύρο διαμάντι» είχε προβλήματα όρασης και δυσκαμψίας στη μέση.

Ο Ζαγκάλο, που ανέλαβε την ομάδα, προχώρησε σε καινοτομίες. Ο «λόμπο» (σ.σ. τρελός) τόλμησε και κατάφερε να παντρέψει στην ίδια ομάδα 5 επιθετικούς μέσους και παράλληλα ικανότατους σκόρερ, τους Πελέ, Ζέρσον, Τοστάο, Ζαϊρζίνιο και Ριβελίνο. Ο τελευταίος ήταν κλασικός αριστεροπόδαρος, αλλά αγωνιζόταν πάντα στη δεξιά πλευρά, δημιουργώντας διπλάσια ρήγματα στην άμυνα των αντιπάλων.

Στα μετόπισθεν παρείχαν ασφάλεια ο δεξιός μπακ και αρχηγός της «σελεσάο» Κάρλος Αλμπέρτο και ο σταθερός τερματοφύλακας Φέλιξ.

Και η Ιταλία, όμως, διέθετε σπουδαίες μονάδες, όπως ο «εγκέφαλος» Τζάνι Ριβέρα, ο μεσοεπιιθετικός Σάντρο Ματσόλα, οι επιθετικοί Τζίτζι (Λουίτζι) Ρίβα, Μπόμπο (Ρομπέρτο) Μπονινσένια και ο αρχηγός Τζατσίντο Φακέτι, που ηγείτο της άμυνας της «σκουάντρα ατζούρα».

Το μειονέκτημά της ήταν η αμυντική εμμονή του τεχνικού της Φερούτσιο Βαλκαρέτζι, απόρροια της οποίας ήταν να μένει πάντα εκτός βασικής εντεκάδας ένας εκ των Ματσόλα, Ριβέρα, γεγονός που στερούσε από την πρωταθλήτρια Ευρώπης (κατέκτησε τον τίτλο το 1968) μεγάλο ποσοστό παραγωγικού παιχνιδιού.

Μπάλα, μαγεία, Βραζιλία…

Από το ξεκίνημα του αγώνα η «σελεσάο» πήρε την πρωτοβουλία. Στο 18’ ο Πελέ πραγματοποίησε το τέλειο άλμα και σκόραρε με κεφαλιά, έπειτα από σέντρα του Ριβελίνο. Ήταν τέτοια η προσπάθεια του αμυντικού Ταρτσίζιο Μπούρνιτς να προλάβει τον Πελέ στον αέρα, που κόντεψαν να τιναχθούν προς τα έξω οι φλέβες του λαιμού του, σκηνή που απαθανάτισε εύγλωττα ο τηλεοπτικός φακός.

Ένα πούλημα της μπάλας του Κλοντοάλντο, στο 37’, έδωσε την ευκαιρία στον τετραπέρατο Μπονινσένια να χωθεί στη βραζιλιάνικη άμυνα, να αποφύγει τον Φέλιξ και να ισοφαρίσει.

Στο δεύτερο ημίχρονο η Βραζιλία ήταν ισοπεδωτική. Κατέστρεψε κάθε αμυντικό σύστημα των «ατζούρι». Οι κινήσεις των παικτών της στο χορτάρι θύμιζαν χορευτές της σάμπα.

Στο 66’ ο Ζέρσον με διαγώνιο σουτ έξω από την περιοχή έγραψε το 2-1 και στο 71’ ο Ζαϊρζίνιο με κοντινή προβολή το 3-1.

Ο Ζαϊρζίνιο σκόραρε και στα 6 παιχνίδια της διοργάνωσης, ισοφαρίζοντας το ρεκόρ του Ζιστ Φοντέν από το 1958, αλλά ο Βραζιλιάνος αναδείχθηκε πρωταθλητής, ενώ ο Γάλλος επιθετικός περιορίστηκε στην 3η θέση.

Το καλύτερο γκολ του τελικού ήταν το τελευταίο. Ο Πελέ κοντρόλαρε την μπάλα και πάσαρε δεξιά του στον κενό χώρο. Ο Κάρλος Αλμπέρτο, που ερχόταν με ταχύτητα από πίσω, επιχείρησε το ξερό σουτ και ολοκλήρωσε τον βραζιλιάνικο θρίαμβο, 4-1.

Ο Πελέ, που μοίρασε 6 ασίστ στο τουρνουά, επίδοση ρεκόρ μέχρι σήμερα, όταν ρωτήθηκε για τη φάση του τέταρτου γκολ και τη σιγουριά του να ανοίξει την μπάλα προς τον επερχόμενο Κάρλος Αλμπέρτο αποκρίθηκε: «Δεν τον είδα, τον άκουσα».

Η Βραζιλία κέρδισε για 3η φορά το Κύπελλο Ζιλ Ριμέ και το κράτησε, βάσει του κανονισμού, για πάντα στην τροπαιοθήκη της. Το αυθεντικό Κύπελλο «Ζιλ Ριμέ» κλάπηκε στις 20 Δεκεμβρίου 1983 από τα γραφεία της βραζιλιάνικης ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας και δεν βρέθηκε ποτέ.

Ο Πελέ κατέκτησε το 3ο Παγκόσμιο Κύπελλο της καριέρας του και παραμένει ο μοναδικός παίκτης που πέτυχε τέτοια επίδοση.

Ο Μάριο Ζορζ Ζαγκάλο έγραψε, επίσης, τη δική του ιστορία, αφού έγινε ο πρώτος που κέρδισε το Παγκόσμιο Κύπελλο τόσο ως παίκτης όσο και ως προπονητής.

Βραζιλία (Μάριο Ζορζ Ζαγκάλο, 4-3-3): Φέλιξ Μιέλι, Κάρλος Αλμπέρτο Τόρες (αρχηγός), Έρκουλες Μπρίτο, Γουίλσον Πιάτσα, Εβεράλντο Μάρκες, Κλοντοάλντο Ταβάρες, Ζέρσον ντε Ολιβέιρα, Ζάιρ Βεντούρα Φίλιο «Ζαϊρζίνιο», Εντουάρντο Τοστάο, Έντσον Αράντες ντο Νασιμέντο «Πελέ», Ρομπέρτο Ριβελίνο.

Ιταλία (Φερούτσιο Βαλκαρέτζι, 4-4-2): Ενρίκο Αλμπερτόζι, Ταρτσίζιο Μπούρνιτς, Τζατσίντο Φακέτι (αρχηγός), Πιερλουίτζι Τσέρα, Ρομπέρτο Ροζάτο, Μάριο Μπερτίνι (75’ Αντόνιο Γιουλιάνο), Άντζελο Ντομενγκίνι, Σάντρο Ματσόλα, Τζανκάρλο Ντε Σίστι, Λουίτζι Ρίβα, Ρομπέρτο Μπονινσένια (84’ Τζάνι Ριβέρα).

ΤΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΚΥΠΕΛΛΟ 1970 ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ

ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 31 Μαΐου – 21 Ιουνίου 1970

ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ: 16

ΘΕΑΤΕΣ: 1.603.975 (μ. όρος ανά αγώνα 50.124)

ΓΗΠΕΔΑ: 5 (Αζτέκα – Μέξικο Σίτι, Χαλίσκο – Γκουαδαλαχάρα, Κουαχτεμόκ -Πουέμπλα, Γκουαναχάρο – Λεόν, Λα Μπομπονέρα – Τολούκα)

ΑΓΩΝΕΣ: 32

ΓΚΟΛ: 95 (μ. όρος ανά αγώνα 2,97)

ΠΕΝΑΛΤΙ: 5 (εύστοχα 5)

ΑΠΟΒΟΛΕΣ: –

ΠΡΩΤΟΣ ΣΚΟΡΕΡ: Γκερντ Μίλερ (Δυτική Γερμανία) 10 γκολ