Του Δημήτρη Κωνσταντόπουλου
Σε μία ιδιαίτερη συνέντευξη, η αθλήτρια και ψυχολόγος Ξένια Λάππα καταθέτει τα βιώματα της από το άθλημα και αναλύει τον ρόλο του αθλητισμού ως διέξοδο από πολλά προβλήματα.
Αρχικά πες μας λίγα λόγια για σένα. Πού αγωνίζεσαι, πού έχεις παίξει και σε ποια θέση παίζεις; Μίλησε μας λίγο και για τις σπουδές σου.
Καλησπέρα και αρχικά ευχαριστώ πολύ γι’ αυτή τη συνέντευξη. Μμμ, λίγα λόγια για μένα. Η μπασκετική μου πορεία περιορίζεται αρκετά στην ομάδα που με μεγάλωσε, τον Πιερικό-Αρχέλαο. Παίζω 1-2 και τα τελευταία τρία χρόνια καθαρό 2αρι. Όπως φαντάζεσαι στην Τρίτη λυκείου άφησα το μπάσκετ για το διάβασμα και άργησα πολύ να το ξαναβρώ. Στο Ρέθυμνο όπου σπούδασα και τελείωσα Ψυχολογία αγωνιζόμουν στην ομάδα του Πανεπιστήμιου με την οποία έχουμε πάει πανελλήνια, παγκόσμια και αγωνιζόμασταν στο εργασιακό πρωτάθλημα με άντρες. Ναι, ναι με άντρες. Μεγάλες εμπειρίες δυνατές στιγμές ειδικά τα παγκόσμια που συμμετείχαμε σε Ρώμη και Βαρκελώνη αντιμετωπίζοντας τόσα πανεπιστήμια.
Όσον αφορά το κομμάτι των σπουδών μου. Είμαι 27 χρονών τελείωσα Ψυχολογία στο Πανεπιστήμιο της Κρήτης και τώρα τελειώνω το μεταπτυχιακό μου στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας πάνω στη «Συμβουλευτική Ψυχολογία και Συμβουλευτική στην Ειδική Αγωγή, την Εκπαίδευση και την Υγεία». Παράλληλα, εργάζομαι ως ψυχολόγος στον Δήμο Κατερίνης στο προσφυγικό κομμάτι.
Τι σημαίνει το μπάσκετ για εσένα και πώς είναι να είσαι μακριά του τόσους μήνες;
Πολύ σημαντική ερώτηση με μια τεράστια γκάμα απαντήσεων. Τι σημαίνει το μπάσκετ για μένα. Πάντα αναρωτιόμουν πως θα μπορούσα να απαντήσω σε κάτι τέτοιο. Το μπάσκετ για μένα σημαίνει συναισθήματα. Και συναισθήματα κάθε είδους. Ενθουσιασμός, χαρά, λύπη, έκπληξη, θαυμασμός, απογοήτευση. Το μπάσκετ για μένα πέρα από χόμπι αποτελεί ένα μέσο εκτόνωσης και μία μέθοδο θεραπείας και εκμάθησης. Το μπάσκετ και γενικότερα ο αθλητισμός αποτελεί ένα μεγάλο σχολείο. Διαμορφώνεις την προσωπικότητα σου, μαθαίνεις τις αντοχές σου και κυρίως μαθαίνεις τί πραγματικά σημαίνει συλλογικότητα, τί πραγματικά σημαίνει ομάδα και τί και πού μπορείς να φτάσεις για την ομάδα σου.
Η αποχή μου τόσους μήνες μόνο θλίψη μπορεί να μου προκαλεί. Πως νιώθει ένα παιδάκι που του παίρνουν μακριά κάτι που αγαπάει; Αυτό το συναίσθημα ακριβώς. Το μπάσκετ για μένα αποτελεί το κομμάτι του παζλ που αυτή τη στιγμή λείπει. Και όχι μόνο το μπάσκετ σαν μπάσκετ αλλά η ομάδα που έχουμε φτιάξει, οι γκρίνιες, ο ανταγωνισμός, η αγάπη, οι έξοδοι μας, τα γέλια, τα κλάματα και πόσο μάλλον οι στιγμές. Αυτό είναι που μου λείπει αυτό το διάστημα.
Θέλω να μας μιλήσεις λίγο για την υπαρκτή, αλλά ανόητη, διάκριση στο μπάσκετ. Το γυναικείο μπάσκετ είναι αρκετά υποτιμημένο –βάσει αναγνωσιμότητας, χρημάτων και ευκαιριών–, ενώ οι αθλήτριες καταβάλουν μεγάλη προσπάθεια. Πως νιώθεις για αυτό;
Νιώθω περίεργα και αδικημένα. Αλλά αυτό δε συμβαίνει σε όλο τον κόσμο και δη στην Ελλάδα; Το γυναικείο μπάσκετ κάθε χρονιά που περνάει αποδυναμώνεται όλο και περισσότερο. Αθλήτριες σε νεαρή ηλικία επιλέγουν ομάδες του εξωτερικού. Και κατ’ εμέ καλά κάνουν. Αποφασίζουν να πάνε εκεί που αυτό που κάνουν αναγνωρίζεται. Καταβάλλουμε πολύ μεγάλη προσπάθεια και για την ακρίβεια προσπάθεια ισάξια με το ανδρικό για να υπάρχει αυτή η υποτίμηση. Σαν αθλήτρια, λοιπόν, θλίβομαι από την εικόνα που βλέπω και ελπίζω όπως τώρα η Α1 γυναικών διεκδίκησε τα αυτονόητα να καταφέρει όλο το γυναικείο μπάσκετ να τα διεκδικήσει και αν τα επιτύχει. Πάνω από όλα είμαστε αθλητές, όχι γυναίκες και άντρες.
Ποιος ήταν ο μέντορας σου; Ο άνθρωπος δηλαδή που σε έκανε να ασχοληθείς με το μπάσκετ;
Το μπάσκετ ήρθε με έναν πολύ αστείο και όμορφο τρόπο στη ζωή μου. Ύστερα από παρακίνηση των γονιών μου ξεκίνησα στα 12 μου (μεγάλη θα έλεγα). Εκεί η προπονήτρια μου η κ. Βάσω Μπουρογιάννη με έκανε να το αγαπήσω αλλά κυρίως να αγαπήσω την ομάδα μου και ύστερα το μπάσκετ. Ωστόσο όλοι οι προπονητές που πέρασαν από τη ζωή μου έβαλαν ο καθένας το δικό του λιθαράκι ώστε να αγαπήσω το μπάσκετ αυτό καθαυτό. Ο coach μου στη Κρήτη Νίκος Προβιάς, η coach μου στην επιστροφή μου στον Πιερικό Αρχέλαο Τασούλα Τσιρογιάννη και τέλος ο coach μου Στέλιος Χατζηιωάννου ο καθένας με τον δικό του μοναδικό τρόπο συνέβαλλαν στην ενασχόληση και τόση αγάπη μου για το μπάσκετ. Αυτοί οι άνθρωποι, λοιπόν, ο καθένας για τους δικούς του μοναδικούς λόγους αποτελούν τους μέντορες μου.
Θα ήθελες στο μέλλον να ασχοληθείς με την προπονητική;
Σε ερασιτεχνικό κομμάτι έχω ασχοληθεί με την προπονητική με μικρές ηλικίες (5-6 χρονών). Η αλήθεια είναι πως στη μετέπειτα πορεία και αν έχω χρόνο από το βασικό επάγγελμα μου θα ήθελα να ασχοληθώ με την προπονητική για να μπορέσω να μεταδώσω την ενέργεια που έχω εγώ στο γήπεδο στους αθλητές-τριες μου.
Τώρα, γνωρίζοντας και το κομμάτι των σπουδών σου θα ήθελα λίγο να ξεφύγουμε από τα όρια του μπάσκετ. Συνυπολογίζοντας την μεγάλη περίοδο lockdown, πώς ένας αθλητής μπορεί να κρατηθεί στον αθλητισμό;
Η αλήθεια είναι πως με όλα αυτά που έχουν συμβεί τον τελευταίο χρόνο ο αθλητισμός χάνει τα παιδιά του ή καλύτερα τα παιδιά χάνουν τον αθλητισμό. Έχοντας εμπειρία από την ομάδα μου και τις συναθλήτριες μου που ακόμη βρίσκονται στην νεανική ηλικία αυτό που μας κρατάει στον αθλητισμό είναι η ελπίδα. Η ελπίδα για επιστροφή. Η ελπίδα όμως και το κίνητρο αρχίζουν να σβήνουν περνώντας τόσο μεγάλο διάστημα.
Αυτό που κρατάει, λοιπόν, τους αθλητές και κυρίως σε ομαδικά αθλήματα είναι η ομάδα. Είναι το κίνητρο και η παρακίνηση που δίνουν ο ένας στον άλλον για επιστροφή στα γήπεδα. Είναι οι αναμνήσεις που σε έχουν δέσει. Είναι όλα αυτά που έχεις ζήσει και περιμένεις να ξαναζήσεις. Είναι τα έντονα συναισθήματα. Ο ένας ξεσηκώνει τον άλλον, ο ένας παρακινεί τον άλλον και ο άλλος ενδυναμώνει τον άλλον. Είναι η επαφή με την ομάδα σου και ο λόγος επιστροφής. Να είμαστε έτοιμοι σωματικά αλλά και ψυχικά ώστε να επιστρέψουμε πίσω στα γήπεδα.
Ποια θεωρείς ότι είναι τα ψυχικά κυρίως οφέλη ενός ανθρώπου που ασχολείται με τον αθλητισμό; Είτε η ενασχόληση αφορά τον μαζικό αθλητισμό ή τον οργανωμένο.
Τα οφέλη ενός ανθρώπου που ασχολείται με τον αθλητισμό είναι πολυεπίπεδα. Ας μη μιλήσουμε για τα σωματικά οφέλη ας εστιάσουμε στα ψυχικά.
Μέσα από τον αθλητισμό ο αθλητής διαμορφώνεται σε τομείς όπως: ο ψυχολογικός-ηθικός-πνευματικός, βιολογικός και τέλος κοινωνικοπολιτικός τομέας. Υιοθετεί και καλλιεργεί δεξιότητες όπως η αγωνιστικότητα, η αυτοκυριαρχία, το θάρρος, η τόλμη, η επιμονή και κυρίως η υπομονή. Η άθληση συντελεί στην ωρίμανση του ανθρώπου και στην ανάπτυξη ψυχικών ικανοτήτων, τον ωθεί να θέτει όλο και υψηλότερους στόχους και να μην εγκαταλείπει ποτέ την προσπάθεια για υλοποίηση τους.
Στον ηθικό τομέα, κάνει τον αθλητή να μάθει να πειθαρχεί σε κανόνες, να σέβεται τους άλλους να μαθαίνει τί σημαίνει υγιής αθλητισμός και πώς μπορεί ο ίδιος να συνυπάρξει μέσα σε αυτόν. Τέλος, εξίσου σημαντικό κυρίως για τα ομαδικά αθλήματα αποτελεί η σύνδεση και οι δεσμοί φιλίας με τους συναθλητές σου καθώς και η ανάπτυξη σεβασμού. Η καλλιέργεια του ομαδικού πνεύματος, η αλληλεγγύη και η συνεργασία αποτελούν έννοιες που ένας αθλητής τις υιοθετεί σε μια ομάδα. Το δυνατό εκείνο συναίσθημα όλοι για ένας και ένας για όλους.
Με ποιους τρόπους θα έπειθες ένα παιδί να ασχοληθεί με τον αθλητισμό;
Όλοι μας λίγο πολύ γνωρίζουμε πως ένα παιδί υιοθετεί τον αθλητισμό στην καθημερινότητα του. Και αυτό είναι το κομμάτι της παρέας. «Θα πάω αν έρθει και ο φίλος μου, θα πάω στην ομάδα που είναι ο φίλος μου» είναι εκφράσεις που ακούμε συχνά. Έτσι λοιπόν, ένα παιδί ασχολείται με τον αθλητισμό για λόγους κοινωνικότητας και το κίνητρο αποκτιέται κατά τη διάρκεια και ανάλογα πάντα τον προπονητή. Γι’ αυτό ακριβώς το λόγο τα παιδιά στις μικρές ηλικίες αλλάζουν πολλά αθλήματα προκειμένου να κατασταλάξουν και τα ίδια τί είναι αυτό που τους προκαλεί το μεγαλύτερο κίνητρο για να μείνουν.
Σε μία εποχή που η κοινωνικοποίηση των παιδιών είναι δύσκολη, λόγω πανδημίας και ενασχόλησης με ηλεκτρονικά μέσα, ο αθλητισμός είναι η διέξοδος αυτού του προβλήματος;
Όπως ανέφερα και παραπάνω ο αθλητισμός πάντα θα αποτελεί την διέξοδο από πολλά προβλήματα. Είτε αυτό λέγεται κοινωνία του σήμερα, είτε αυτό λέγεται ηλεκτρονικά μέσα, είτε αυτό λέγεται ενήλικη ζωή. Το ζήτημα για όλα αυτά είναι το κίνητρο που πρέπει να υπάρξει και τα πρότυπα που πρέπει να αναπαραχθούν ώστε ο αθλητισμός να αποκτήσει την θέση που του αξίζει.
Προσφέροντας πολλαπλά οφέλη σε όλους τους τομείς όπως προαναφέρθηκε πρέπει μάλλον όλοι να κάτσουμε να αναρωτηθούμε γιατί μόνο όταν τα πράγματα έφτασαν στο απροχώρητο «πανδημία» μόνο τότε όλοι αποφασίσαμε να ασχοληθούμε με τον αθλητισμό; Τι ήταν αυτό που μας κρατούσε τόσο καιρό;
Πηγή: Live & Play Basketball
