Του Θάνου Σαρρή
Πριν από λίγες μέρες, η Στεφανί Φραπάρ έγινε η πρώτη γυναίκα διαιτητής σε αγώνα Champions League. Από τα ρεκόρ στην Ισπανία, μέχρι τις νίκες που αφορούν τον επαγγελματισμό στην Αργεντινή και από τις φωνές διεκδίκησης στις ΗΠΑ μέχρι τα συμβόλαια στην Αγγλία, το ποδόσφαιρο γυναικών τα τελευταία χρόνια γνωρίζει σημαντική άνθιση. Σε κάποιες χώρες, όμως, είναι κάτι παραπάνω από ένα παιχνίδι.
Στο μάτι του κυκλώνα
Το Νότιο Σουδάν ανεξαρτητοποιήθηκε μόλις το 2011. Η βασανισμένη από τον πόλεμο κοινωνία του υπέστη έναν άγριο εμφύλιο, με εκατέρωθεν φρικαλεότητες, χιλιάδες θύματα και περίπου ενάμισι εκατομμύριο ξεριζωμένους. Πάνω από επτά εκατομμύρια άνθρωποι, σχεδόν τα 2/3 της χώρας, χρειάστηκαν κάποιου είδους ανθρωπιστική βοήθεια για να ανταπεξέλθουν στις καθημερινές τους ανάγκες. Σε μια χώρα όπου σχεδόν οι μισές γυναίκες παντρεύονται πριν κλείσουν τα 18, η ούτως ή άλλως υποβαθμισμένη θέση τους στην κοινωνία δέχθηκε σοβαρό πλήγμα από τον πόλεμο.
Η σεξουαλική βία έγινε στρατιωτική τακτική. Βιασμοί, απαγωγές, ακρωτηριασμοί, βασανιστήρια, αιχμάλωτες που έγιναν σκλάβες του σεξ συνέθεσαν το αποκρουστικό σκηνικό της τυφλής βίας. Οι μαύρες μέρες τις συσπείρωσαν, τις έκαναν να παλέψουν περισσότερο για την φέρουν την ειρήνη. Ο ρόλος τους στις διαδικασίες ήταν κομβικός, όπως άλλωστε και στη λήξη των προηγούμενων πολέμων, που οδήγησαν στην ανεξαρτητοποίηση της χώρας. Είναι χαρακτηριστικό πως στη σύνθεση της κυβέρνησης, το 35% υποχρεωτικά είναι γυναίκες.
Με μια μπάλα για την κοινωνική αλλαγή
Η ενεργή συμμετοχή τους στις διαπραγματεύσεις, είτε μέσω των πολιτικών εκπροσώπων, είτε μέσω ομάδων και προσωπικοτήτων που κατάφεραν να γείρουν την πλάστιγγα, ήταν μια σημαντική νίκη. Όμως το τραύμα δεν γινόταν να επουλωθεί από τη μία μέρα στην άλλη. Και το ποδόσφαιρο ήρθε για να παίξει ξανά το ρόλο του. Όπως δήλωσε, άλλωστε, στο Κουτί της Πανδώρας ο Πέτρος Κούκουρας, ο Έλληνας προπονητής που βρέθηκε στον πάγκο της Εθνικής Ανδρών, το ποδόσφαιρο είναι κάτι που ενώνει τον κόσμο της χώρας και αυτό γινόταν αντιληπτό όποτε έπαιζε το αντιπροσωπευτικό συγκρότημα.
Η συμμετοχή των γυναικών, ωστόσο, στο όμορφο παιχνίδι ήταν κάτι παραπάνω από ταμπού στην κοινωνία του Νοτίου Σουδάν. «Αν πεις στους γονείς σου ότι θα παίξεις ποδόσφαιρο, σε ρωτούν γιατί αποφάσισες να παίξεις με άντρες. Είχα μόνο ένα άτομο να με υποστηρίζει, τη μητέρα μου. Όταν ξεκίνησα ο πατέρας μου με έδερνε όταν γύριζα από την προπόνηση. Αλλά η μάνα μου επέμενε ότι δεν είναι μόνο για άνδρες, ότι μπορώ να παίξω», δηλώνει η Μέριλιν Τζέιμς, παίκτρια που έφτασε στη νεοσυσταθείσα εθνική γυναικών μεγαλώνοντας ποδοσφαιρικά στην πατρίδα της. Η αρχηγός Αμί Λασού Λουατέ, που ξέφυγε από το ασφυκτικό περιβάλλον παίζοντας στην Κένυα, προσθέτει: «Είναι μια μεγάλη πρόκληση γιατί για τον περισσότερο καιρό το ποδόσφαιρο θεωρείται ανδρικό άθλημα. Ήταν ταμπού για τα κορίτσια».
Όμως την Παρασκευή, το πλάνο που ανακοινώθηκε από την Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία της χώρας δείχνει ότι ο ποδοσφαιρικός κόσμος, τουλάχιστον, κατάλαβε ότι τα εμπόδια πρέπει να γκρεμιστούν.
Ένα άθλημα χωρίς διακρίσεις
Έναν χρόνο μετά την πρώτη αναμέτρηση στην ιστορία της Εθνικής γυναικών, η Ομοσπονδία έδωσε στη δημοσιότητα τετραετές πλάνο για την ένταξη των γυναικών κάθε ηλικίας στο παιχνίδι. Στόχος είναι να αυξηθεί το ποσοστό συμμετοχής τους κατά τουλάχιστον 70%. Αυτό θα γίνει μέσω της εκπαίδευσης περισσότερων γυναικών προπονητών, στελεχών, διαιτητών και σκάουτ από σχολές της Ομοσπονδίας. Θα δημιουργηθούν σχολικές ομάδες, καθώς και κοινωνικά προγράμματα που θα ενθαρρύνουν τη συμμετοχή και θα χρησιμοποιούν την «ασπρόμαυρη θεά» ως κοινωνικό εργαλείο. Μια νέα εθνική λίγκα για γυναικείες ομάδες θα παρουσιαστεί με κάθε επισημότητα και η εθνική θα συμμετέχει σε περισσότερες διοργανώσεις. Τέλος, ένα νέο επικοινωνιακό πλάνο, το οποίο θα ενισχύσουν πρεσβευτές από το χώρο του αθλητισμού και της μουσικής, φιλοδοξεί να αλλάξει την εικόνα του αθλήματος και την αντίληψη ενός σημαντικού μέρους της κοινωνίας.
Το πρότζεκτ πήρε την ονομασία Stars United και η επικεφαλής του, Χέλεν Τέρσο Ανινιέσι, υποστήριξε: «Θέλουμε να δείξουμε στον κόσμο ότι στο Νότιο Σουδάν το γυναικείο ποδόσφαιρο εξελίσσεται και θέλουμε επίσης να αλλάξουμε τη σκέψη των ανθρώπων που ακόμα πιστεύουν ότι οι γυναίκες δεν μπορούν να παίξουν ποδόσφαιρο». «Αυτή η νέα στρατηγική για το ποδόσφαιρο γυναικών είναι ένα πολύ μεγάλο βήμα μπροστά, δείχνοντας την αφοσίωσή μας στην προώθηση του παιχνιδιού για τις γυναίκες και δίνοντας μια ευκαιρία, ούτως ώστε όλοι να συμμετέχουν», είπε ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας, Φρανσίς Αμίν.
«Οι περισσότερες γυναίκες ντρέπονται να παίξουν ποδόσφαιρο λόγω των απόψεων της κοινωνίας. Αυτό το πλάνο θα δείξει ότι τα κορίτσια μπορούν να παίξουν και θα ενθαρρύνει ακόμα περισσότερα να βγουν και να παίξουν», πρόσθεσε η αρχηγός Λασού, η οποία στάθηκε στην ελπίδα που θα γεννηθεί ξανά: «Κυρίως, θα βοηθήσει τις αδερφές μας που έμειναν εκτός λόγω των προκλήσεων που αντιμετώπισαν. Πλέον, θα αισθανθούν ξανά την ελπίδα όταν δουν τις αδερφές τους να παίζουν». Για όλες τις βασανισμένες γυναικείες ψυχές, η θαυματουργή επίδραση του ποδοσφαίρου μοιάζει ικανή να κάνει τις πληγές να κλείσουν γρηγορότερα…
Πηγή: Το Κουτί της Πανδώρας
