Του Δημήτρη Καρύδα
Στα τέλη της δεκαετίας του ’50 και τις αρχές της δεκαετίας του ’60 τότε που το….νεογέννητο Κύπελλο Πρωταθλητριών έκανε τα πρώτα διστακτικά βήματα του ο μπασκετικός χάρτης της Ευρώπης ήταν απόλυτα οριοθετημένος. Οι ομάδες με προέλευση την Ανατολική Ευρώπη και κυρίως την πρώην ενιαία Σοβιετική Ένωση έμοιαζαν ακτύπητες. Μόνο τυχαίο δεν είναι το γεγονός ότι στις πρώτες έξι βερσιόν της διοργάνωσης επικράτησαν και με σχετική άνεση ομάδες από την παλιά ΕΣΣΔ. Τρία τρόπαια κατέληξαν στη Ρίγα, δύο κέρδισε η ΤΣΣΚΑ Μόσχας και άλλο ένα η Ντιναμό Τιφλίδας.
Οι ομάδες εκτός ΕΣΣΔ με πρώτη και καλύτερη τη Ρεάλ Μαδρίτης και αμέσως μετά τους Ιταλικούς συλλόγους βρήκαν τρόπο να ανταγωνιστούν την ατελείωτη παραγωγή ταλέντων του Ρωσικού μπασκετικού εργαστηρίου. Ζήτησαν και πήραν….ενίσχυση από την ‘’πηγή’’ του μπάσκετ, τη χώρα που ανακαλύφθηκε και όπου επίσης το ταλέντο και τα διαθέσιμα εργατικά….χέρια περίσσευαν. Κάπως έτσι οι αθρόες εισαγωγές Αμερικάνων παικτών σε όλη σχεδόν την υπόλοιπη Ευρώπη (με εξαίρεση τα κράτη του Ανατολικού μπλοκ όπου θα χρειαζόταν να περάσουν πολλά χρόνια πριν εμφανιστούν οι πρώτοι Αμερικάνοι) άλλαξαν όλη τη δυναμική. Η υπεροχή των Σοβιετικών όχι μόνο αμφισβητήθηκε αλλά έπαψε να αποτελεί αδιαφιλονίκητο δεδομένο.
Ας δούμε λοιπόν τη λίστα –με χρονολογική σειρά- των 10 Αμερικάνων που κέρδισαν Κύπελλο Πρωταθλητριών σε ένα εύρος που καλύπτει σχεδόν μια δεκαετία: Από το 1963 μέχρι το 1970!
1. Κλίφορντ Λιουκ (2μ.03, Ρεάλ Μαδρίτης, 1964)
Εμβληματικός Αμερικάνος όχι μόνο για την ιστορία της Ρεάλ αλλά συνολικά για το Ισπανικό και το Ευρωπαϊκό μπάσκετ. Απόφοιτος του πανεπιστημίου της Φλόριντα ήρθε στην Ευρώπη αμέσως μετά την αποφοίτηση του και ενώ είχε επιλεγεί στο νούμερο 29 του ντραφτ. Δεν έφυγε ποτέ από τη Μαδρίτη φορώντας τη φανέλα της ‘’Βασίλισσας’’ από το 1962 μέχρι το 1978. Εκτός από τον τίτλο του 1964 κέρδισε πέντε ακόμη φορές το Κύπελλο Πρωταθλητριών και αμέτρητους τίτλους εντός Ισπανίας. Τι τον έκανε διαφορετικό; Δύο στοιχεία. Το πρώτο ήταν ότι με μπόι 2μ.03 και εκπληκτική ικανότητα στο σουτ μπορούσε να παίξει το ίδιο εύκολα κοντά αλλά και μακριά από το καλάθι, κάτι επαναστατικό για εποχές που παίκτες στο ύψος του ήταν αποκλειστικά….σέντερ! Τ δεύτερο ήταν ότι η Ρεάλ είχε βρει το κόλπο να παίζει όχι απλά με δύο Αμερικάνους αλλά με…..τρεις αφού ήταν η πρώτη που πολιτογράφησε παίκτες. Κάπως έτσι ο Λιουκ πήρε Ισπανική υπηκοότητα και έγινε διπλά πολύτιμος!
2. Μπομπ Μπέρτζες (2μ.05, Ρεάλ Μαδρίτης 1964)
Τα άρθρα της εποχής μιλάνε για ένα απίστευτο ριμπάουντερ. Σύμφωνα με τα κολεγιακά στατιστικά του στο ΝCAA όπου έπαιξε με το πανεπιστήμιο Μάρσαλ κατέβαζε 15 ριμπάουντς μέσο όρο ανά αγώνα. Παρότι στην Ευρώπη δεν υπήρχε στατιστική μπορούμε να φανταστούμε τι…..έκανε στην ήπειρό μας. Μετά από τη Ρεάλ έπαιξε σε μια άλλη μπασκετική δυναστεία του παρελθόντος, την Ιταλική Καντού.
3. Μπιλ Χάνσον (2μ.05, Ρεάλ Μαδρίτης, 1964)
Η Ρεάλ όχι μόνο ‘’έκλεψε’’ νόμιμα με την παρουσία τριών Αμερικάνων αλλά αυτό της έδωσε το δικαίωμα και την πολυτέλεια να έχει ξένο ρολίστα και….αναπληρωματικό! Ο Μπιλ Χάνσον αποφοίτησε από το πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον, ήρθε στην Ευρώπη, έπαιξε ένα χρόνο στη Ρεάλ και μετά δεν ξαναεμφανίστηκε ποτέ στα….κιτάπια του επαγγελματικού μπάσκετ!
4. Τζιμ Σκοτ (2μ.02, Ρεάλ Μαδρίτης, 1965)
Ο διάδοχος του Χάνσον στην πρωταθλήτρια ομάδα του 1965. Πέραν του ότι ήταν καλός αμυντικός ψηλός για τα δεδομένα της εποχής, πέρασε μάλλον απαρατήρητος αφού σε αρκετούς αγώνες της σεζόν δεν χρησιμοποιήθηκε καν. Παρόλα αυτά στέφθηκε πρωταθλητής Ευρώπης με την ομάδα του 1965.
5. Μπιλ Μπράντλεϊ (1μ.96, Ολίμπια Μιλάνο, 1966)
Οι παλιοί φίλαθλοι της σημερινής Αρμάνι δεν μπορούν να ξεχάσουν για δεκάδες λόγους το πέρασμα του Μπιλ Μπράντλεϊ από την πόλη και την ομάδα. Ένας γκαρντ από άλλο…..πλανήτη, απόφοιτος του Πρίνστον βρέθηκε στο Μιλάνο για να κάνει το μεταπτυχιακό του και τον….ψάρεψε ο Τσέζαρε Ρουμπίνι. Μερικούς μήνες αργότερα οδηγούσε την Ολίμπια στην κατάκτηση του τίτλου στο πρώτο φάιναλ φορ της ιστορίας που μάλιστα έγινε στην Ιταλική πόλη και είχε πάρει μέρος και η χρυσή ομάδα της ΑΕΚ. Σκόρερ, εκρηκτικός και γρήγορος ο Μπράντλεϊ έγινε ο εφιάλτης των Ευρωπαίων γκαρντ για μια χρονιά. Γύρισε στις ΗΠΑ, κέρδισε δύο τίτλους πρωταθλητή στο ΝΒΑ με τους Νικς και θήτευσε για 18 χρόνια στη γερουσία των ΗΠΑ με τους Δημοκρατικούς. Το 2000 έχασε την εσωτερική μάχη για να είναι ο υποψήφιος πρόεδρος των Δημοκρατικών, χρίσμα που πήρε τελικά ο Αλ Γκορ για να χάσει τις εκλογές από τον Μπους. Το ευρωπαϊκό μπάσκετ όμως φιλοξένησε για μια σεζόν ένα παρολίγο υποψήφιο πρόεδρο των ΗΠΑ. Λίγο το έχετε;
6. Σκιπ Θόρεν (2m.08, Ολίμπια Μιλάνο, 1966)
Ο παρτενέρ του Μπράντλεϊ στην πρωταθλήτρια ομάδα του 1966. Σέντερ με φοβερή έφεση στο ριμπάουντ και μεγάλο επιθετικό όπλο του την ανίκητη ‘’ραβέρσα’’. Ήρθε στην Ευρώπη αμέσως μετά την αποφοίτηση του από το πανεπιστήμιο του Ιλινόι και μετά τη σύντομη αλλά θριαμβευτική παραμονή του στο Μιλάνο γύρισε στις ΗΠΑ και έπαιξε άλλες τρεις σεζόν στο ανταγωνιστικό του ΝΒΑ επαγγελματικό πρωτάθλημα του ΑΒΑ.
7. Μπομπ ΜακΙντάιρ (1μ.98, Ρεάλ Μαδρίτης, 1967)
Λευκός φόργουορντ με τρομακτική ικανότητα στο σκοράρισμα πλασίωσε τον Λιουκ στις θέσεις 3 και 4 στην πρωταθλήτρια Ρεάλ του 1967. Απόφοιτος του πανεπιστημίου Σεν Τζονς της Νέας Υόρκης, έμεινε μια σεζόν στη Μαδρίτη, γύρισε στις ΗΠΑ και έπαιξε τρεις σεζόν στο ΑΒΑ.
8. Μάιλς Αϊκεν (1μ.98, Ρεάλ Μαδρίτης, 1967)
Σήμερα θα ήταν ένας κλασικός undersized σέντερ αλλά στην εποχή του έφταναν 198 εκατοστά για να κυριαρχήσει στις ρακέτες. Ο τρίτος Αμερικάνος δίπλα σε Λιουκ, ΜακΙντάιρ της πρωταθλήτριας Ευρώπης Ρεάλ του 1967. Γέννημα θρέμμα των Νεουρκέζικων ανοιχτών γηπέδων, αποφοίτησε από το κολέγιο Σεν Μποναβέντσουρ το 1964 και η Ρεάλ τον ‘’ψάρεψε’’ από την Ισπανική Α2 όπου έπαιξε για λογαριασμό της Μπιλμπάο. Έμεινε τρεις σεζόν στη Μαδρίτη, κέρδισε άλλο ένα τίτλο πρωταθλητή Ευρώπης και έκλεισε την καριέρα του στην Ιταλική Φοντές Νάπολι. Το 1975 ανέλαβε προπονητής της εθνικής ομάδας της Μεγάλης Βρετανίας και έμεινε στην Αγγλία δουλεύοντας για πολλά χρόνια ως σχολιαστής αγώνων μπάσκετ και Αμέρικαν φουτμπολ, γράφοντας παράλληλα μερικά πολύ ενδιαφέροντα βιβλία για τον αθλητισμό.
9. Γουέιν Μπράμπεντερ (1μ.92, Ρεάλ Μαδρίτης, 1968)
Όταν ο μυστακοφόρος σούτινγκ γκαρντ με καταγωγή την Ουρουγουάη έφτασε στη Μαδρίτη το 1967 λίγο μετά την αποφοίτηση του από το άσημο πανεπιστήμιο Μινεσότα Μόρις και την επιλογή του στις….εσχατιές του ντραφτ (#145) κανείς δεν μπορούσε να μαντέψει τι θα ακολουθούσε! Ο Μπράμπεντερ αναδείχθηκε σε ένα από τους πιο εμβληματικούς σκόρερ για δύο δεκαετίες στο Ευρωπαϊκό μπάσκετ και από το 1978 μέχρι το 1986 ήταν ο πρώτος σκόρερ στην ιστορία του Κυπέλλου Πρωταθλητριών και ο πρώτος παίκτης που ξεπέρασε τους 3000 πόντους στην ιστορία του θεσμού, επίτευγμα ασύλληπτο με βάση τα δεδομένα μιας εποχής που οι ομάδες δεν έπαιζαν περισσότερα από 12-15 ματς κάθε σεζόν! Παρτενέρ του Λιουκ και μέλος της πρώτης μεγάλης Ευρωπαϊκής Big-3 που συμπληρώθηκε όταν λίγο αργότερα έφτασε στην Ισπανία και ο Γουόλι Ζέρμπιακ. Αν δεν σας έπεισαν όλα αυτά για το πόσο μεγάλος παίκτης ήταν ο Μπράμπεντερ τότε μάλλον σας πείθουν τα τέσσερα πρωταθλητριών που κατέκτησε!
10. Ριτς Τζόουνς (1μ.98, Ινις Βαρέζε, 1970)
Μπορεί η δυναστεία της Βαρέζε στη δεκαετία του ’70 να ταυτίστηκε με τα ονόματα του Μεξικάνου Μανουέλ Ράγκα και του σκόρερ Μπομπ Μορς αλλά ο πρώτος παίκτης με προέλευση τις ΗΠΑ που κέρδισε πρωταθλητριών ήταν άλλος. Ο Ριτς Τζόουνς απόφοιτος του πανεπιστημίου του Μέμφις γέμισε τη ρακέτα των Ιταλών δίπλα στον θρυλικό Ντίνο Μενεγκίν παίζοντας στο 4 και στο 5. Μετά την κατάκτηση του τίτλου του 1970 γύρισε στις ΗΠΑ και έξι χρόνια αργότερα κέρδισε πρωτάθλημα και στο ΑΒΑ, λίγο πριν τη διάλυση του επαγγελματικού πρωταθλήματος.
Πηγή: Nova Sports
