Ο προπονητής πίσω απ’ τον Jordan φόρεσε τελικά χρυσό μετάλλιο

Του Γιάννη Φιλέρη

Θα έχετε δει βέβαια στο Last Dance τον Νταγκ Κόλινς. Ο Μάικλ Τζόρνταν λατρεύει ακόμη τον προκάτοχο του Φιλ Τζάκσον, καθώς ήταν ο κόουτς που του έδωσε την μπάλα και ουσιαστικά το… ελεύθερο να κάνει ό,τι θέλει μέσα στο γήπεδο. Το ντοκιμαντέρ περιγράφει και την κόντρα του Κόλινς με τον Τεξ Γουίντερ, που είχε την εμμονή της τριγωνικής επίθεσης. Ο Τζέρι Κράους, ναι μεν σεβόταν τις αποφάσεις του χεντ κόουτς (όταν αποφάσισε να στείλει τον Γουίντερ εκτός πάγκου), όμως φρόντισε να δημιουργήσει ένα δίδυμο, που θα άφηνε εποχή. Δίπλα στον Γουίντερ, έριξε τον Τζάκσον.

Ο Κόλινς, που είχε φτάσει τους Σικάγο Μπουλς μέχρι τους τελικούς της Ανατολής του NBA, διαισθάνθηκε ότι ο ‘εγκέφαλος’ της ομάδας είχε κατά νου την αλλαγή προπονητή. Πράγματι, ο ‘Ζεν Μάστερ’, που είχε προσληφθεί από τους Μπουλς (τον Κράους, δηλαδή) το 1987, έγινε πρώτος προπονητής τον Ιούλιο του 1989. Τα υπόλοιπα είναι ιστορία. Ο Τζάκσον επανέφερε σε πρωταγωνιστικό ρόλο τον Γουίντερ, η triangle offense έγινε το μυστικό της επιτυχίας των Μπουλς (ο Τζόρνταν στην αρχή ήταν ιδιαίτερα επιφυλακτικός, μάλλον… τσινούσε, αλλά στο τέλος την αποδέχθηκε) και μεταφέρθηκε αργότερα και στους Λέικερς, όταν το δίδυμο Τζάκσον-Γουίντερ μετακόμισε στο Λος Άντζελες

Ο Νταγκ Κόλινς με τον Μάικλ Τζόρνταν στους Σικάγο Μπουλς

Ο Κόλινς, βέβαια, δεν έγινε γνωστός στο μπάσκετ επειδή ήταν ο προπονητής των Μπουλς και έπειτα από τις μεγάλες νίκες συνήθιζε να φεύγει τρέχοντας και με υψωμένα τα χέρια από το γήπεδο. Στα νιάτα του ήταν ένας τρομερός γκαρντ (All-American το 1973), φορώντας τη φανέλα του Πανεπιστημίου Ιλινόις και συνέδεσε το όνομά του με την πιο συζητημένη φάση του παγκόσμιου μπάσκετ. Τα τελευταία 3 δευτερόλεπτα του δραματικού τελικού ΗΠΑ-Σοβιετικής Ένωσης, στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1972.

Έχοντας κάνει μια καταπληκτική σεζόν με το Ιλινόις (μ.ο 32.6π!), επιλέχθηκε στην ολυμπιακή ομάδα των ΗΠΑ, που κόουτσαρε ο Χένρι Άιμπα και πήγαινε στο Μόναχο για να υπερασπιστεί το αήττητο των Αμερικανών στη διοργάνωση. Δεν είχαν χάσει ποτέ, ήταν μόνιμοι χρυσοί Ολυμπιονίκες και κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί διαφορετική έκβαση του ολυμπιακού τουρνουά. Κι όμως. Στην ‘Ολίμπια Χάλε’ του Μονάχου συνέβη αυτό που κανείς δεν περίμενε να δει. Αντί για τους Αμερικανούς, νίκησαν οι Σοβιετικοί! Χρειάστηκε, βέβαια, η τελευταία φάση να παιχθεί 3 φορές, για να φτάσουμε στο καλάθι του Αλεξάντερ Μπέλοφ, που διαμόρφωσε το τελικό 51-50.

Νωρίτερα, ώρες πριν από τον τελικό, ο κόουτς Άιμπα, που είχε κατακτήσει το χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1964 και του 1968, είχε γράψει στον πίνακα, το νούμερο 50. “Τόσους πόντους χρειαζόμαστε για να νικήσουμε τους Ρώσους και να πάρουμε το χρυσό”, εξήγησε στους παίκτες του. Όταν ο Κόλινς πήρε την μπάλα στην προτελευταία φάση του ματς, το σκορ ήταν 49-48 υπέρ των Σοβιετικών, που όχι μόνο αντιστέκονταν στις ΗΠΑ, άλλα έμοιαζαν έτοιμοι να σπάσουν το σερί 63-0 που είχαν οι Αμερικανοί στη διοργάνωση. Κι ενώ το χρονόμετρο έδειχνε 3” πριν από το τέλος, ο Κόλινς ήταν έτοιμος να δώσει τη νίκη στην ομάδα του. Πήγε κατευθείαν στο λέι-απ, αλλά δέχθηκε το πολύ σκληρό μαρκάρισμα του Ζουράπ Σακαντελίτσε. Δεν υπήρχε αμφιβολία. Ήταν φάουλ για 3 βολές. Ο πλέι-μέικερ των ΗΠΑ είχε σωριαστει άσχημα στο παρκέ. Ο Άιμπα πλησίασε να δει πώς είναι ο παίκτης του και είπε στους συνεργάτες: “Αν ο Νταγκ σηκωθεί και μπορεί να περπατήσει, αφήστε τον να σουτάρει τις βολές”. Είχε μεγάλη εμπιστοσύνη στον παίκτη του, που μέχρι τότε είχε 4/4 βολές.

Ο ίδιος ο Κόλινς ανακαλεί τη σκηνή αρκετές φορές κι ας έχουν περάσει 48 χρόνια από τότε: “Άκουσα τη φωνή του προπονητή και αισθάνθηκα αμέσως καλά. Σκέφτηκα ότι έπρεπε να σηκωθώ και να σουτάρω τις βολές, ώστε να μην απογοητεύσω τον προπονητή και την πατρίδα μου. Δεν είχα καμιά πίεση. Ήταν σαν να βρισκόμουν στην αυλή μου, στο Μπέντον του Ιλινόις, και να σουτάρω στο καλάθι. Δεν είχε καμιά διαφορά. Έτσι σκεφτόμουν, κάθε φορά που πήγαινα στη γραμμή του φάουλ”.

Ο Κόλινς ευστόχησε και στις δυο. Έκανε το 50-49, οι Σοβιετικοί έπαιξαν την επαναφορά χωρίς τύχη, το ματς τελείωνε με τους Αμερικανούς να πανηγυρίζουν το χρυσό μετάλλιο. Όμως ο Βλάντιμρ Κοντράσιν, ο ιδιοφυής προπονητής της Σοβιετικής Ένωσης, είχε ζητήσει τάιμ-άουτ. Έπρεπε, λοιπόν, η τελευταία φάση να ξαναπαιχθεί, αφού ο κόουτς της ΕΣΣΔ έδινε οδηγίες στους συμπαίκτες του. Οι Αμερικανοί διαμαρτυρήθηκαν, όμως η απόφαση ήταν δεδομένη.

Στη δεύτερη επαναφορά, που πάλι δεν κατέληξε πουθενά, πάλι υπήρξε… λάθος. Δεν είχε πάει το χρονόμετρο στα 3”. Στον χρόνο, δηλαδή, που είχε γίνει το φάουλ πάνω στον Κόλινς. Η παρέμβαση του Γουίλιαμ Τζόουνς, γενικού γραμματέα της FIBA τότε, αποδείχθηκε καταλυτική. Για τρίτη φορά οι Σοβιετικοί έκαναν επαναφορά. Ο Ιβάν Εντέσκο σημάδεψε σωστά και ο Μπέλοφ, που πήρε την μακρινή πάσα (από την μια άκρη του γηπέδου στην άλλη), έβαλε το καλάθι για το ιστορικό 51-50!

Αυτήν τη φορά ήταν οι Σοβιετικοί εκείνοι που πανηγύριζαν, ενώ οι Αμερικανοί έφευγαν έξαλλοι για τα αποδυτήρια. Αρνήθηκαν, μάλιστα, να πάρουν τα μετάλλιά τους, τα οποία εξακολουθούν να βρίσκονται στη Λωζάνη, έδρα της ΔΟΕ. Δεν μπορούσαν να χωνέψουν την ήττα, αλλά κυρίως τον τρόπο που ήρθε αυτή. Το σοκ ήταν τεράστιο. Ο Κόλινς, όπως και οι συμπαίκτες του, αλλά κι ο προπονητής Άιμπα σημαδεύτηκαν από τον τελικό του ’72. Η ζωή, βέβαια, συνεχίστηκε για όλους. Και για τον Κόλινς η επόμενη σεζόν (1972-1973) ήταν εξόχως συναρπαστική. Τελείωσε το κολέγιο βάζοντας 30άρες (συνολικά, σε 77 αγώνες είχε μ.ο 29.1π και 5.1ρ) με το Sports Illustrated να του αφιερώνει εξώφυλλο με τίτλο Ο μάγος της περιφέρειας¨¨.

Στο εξώφυλλο του Sports Illustrated το 1973. Είναι ο ‘μάγος της περιφέρειας’

Ο Κόλινς ήταν νο1 του ντραφτ το 1973 και επιλέχθηκε από τους Φιλαντέλφια Σίξερς, στους οποίους πέρασε όλη την επαγγελματική καριέρα του, η οποία σταμάτησε το 1981 λόγω των τραυματισμών του το 1979, που τον ταλαιπώρησαν δυο χρόνια. Πρόλαβε, πάντως, να αγωνιστεί σε 415 ματς του ΝΒΑ, έχοντας 17.9π, 3.2ρ και 3.3ασ. Το 1977 έγινε συμπαίκτης του και ο Τζούλιους Έρβινγκ, που είχε μετακομίσει από το ΑΒΑ και τους Νετς. Ήταν η χρονιά που οι Σίξερς έφτασαν στους τελικούς του πρωταθλήματος και έχασαν από το Πόρτλαντ του Μπιλ Γουόλτον με 0-4. Στον 2ο τελικό είχε σημειώσει 27 πόντους. Είχε δηλαδή την ευτυχία ο Κόλινς να ζήσει από κοντά και τον… πρόδρομο του MJ, τον θρυλικό ‘Ντόκτορ Τζέι’, τον παίκτη που ο Τζόρνταν είχε πρότυπο.

Εντυπωσιακό λέι-απ του Νταγκ Κόλινς σε αγώνα των Σίξερς εναντίον του Κάνσας, από το 1976

Ήταν σπουδαίος γκαρντ ο Κόλινς (4 φορές σε All-Star Game). Αν δεν τραυματιζόταν, σίγουρα θα προλάβαινε το ιστορικό πρωτάθλημα των Σίξερς το 1983, όταν με Έρβινγκ και Μόουζες Μαλόουν (αλλά και Μορίς Τσικς) νίκησαν 4-2 τους Λέικερς του Μάτζικ Τζόνσον, του Καρίμ Αμπντούλ Τζαμπάρ (αλλά και των Κερτ Ράμπις-Μαρκ Λάντσμπεργκερ). Είχε αποσυρθεί το 1981, σε ηλικία 30 ετών. Έναν χρόνο αργότερα, καθόταν στον πάγκο του κολεγίου Πενσιλβάνια, ως συνεργάτης του Μπομπ Γουαϊνάουερ, τον οποίο ακολούθησε στο Αριζόνα Στέιτ.

Το 1986 πήγε στο ΝΒΑ για να κοουτσάρει τους Μπουλς του Τζόρνταν. Με αυτόν προπονητή, το Σικάγο άρχισε να γίνεται σιγά σιγά η ομάδα που αργότερα σάρωσε τους τίτλους αλλά και δημιουργήθηκε ο μύθος του MJ, αφού ο καλύτερος παίκτης όλων των εποχών έδειχνε σταδιακά το απεριόριστο ρεπερτόριό του και ήταν ταυτόχρονα MVP του πρωταθλήματος, καλύτερος αμυντικός και νικητής καρφωμάτων στο All-Star Game. Αποχώρησε τον Ιούλιο του 1989, έπειτα απ’ τον δεύτερο συνεχόμενο αποκλεισμο της ομάδας από τα ‘κακά παιδιά’ των Ντιτρόιτ Πίστονς.

Κατά σύμπτωση, μπορεί και όχι, οι Πίστονς ήταν η επόμενη ομάδα που κοούτσαρε στο ΝΒΑ. Εκεί ανέδειξε το ταλέντο του Γκραντ Χιλ, ενώ στην ιστορία έμεινε η νίκη επί των Μπουλς, γιατί ήταν η πρώτη έπειτα από ένα εντυπωσιακό 19-0 του Σικάγο απέναντι στον ‘αιώνιο αντίπαλό’ του. Αργότερα, ο Κόλινς δούλεψε στους Ουάσιγκτον Γουίζαρντς. Τον είχε προσλάβει ο πρόεδρος (και παίκτης, στο τελευταίο come back της καριέρας του)… Τζόρνταν, που δεν ξέχασε ποτέ την κοινή θητεία τους στο Σικάγο. Κάθισε, επίσης, και στον πάγκο των αγαπημένων του Σίξερς.

Ταυτόχρονα, ξεκίνησε και μια καριέρα σχολιαστή. Ήταν από τους κορυφαίους του χώρου και του απονεμήθηκε το βραβείο Curt Cowdy, το οποίο δίνει το Naismith Hall Of Fame σε ξεχωριστούς δημοσιογράφους και σχολιαστές του μπάσκετ. Η βράβευσή του έγινε το 2009 (την ίδια εβδομάδα έγινε μέλος του HOF, ο Τζόρνταν) και αφορούσε τη δουλειά του στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου, στους οποίους ήταν σχολιαστής των αγώνων μπάσκετ για λογαριασμό του NBC.

Κι εκεί έζησε για λίγο το χαμένο όνειρο του 1972. Στο επιτελείο του Μάικ Σιζέφσκι συμμετείχε και ο γιος του, Κρις Κόλινς. Ο κόουτς Κ δεν έχασε την ευκαιρία. Θέλοντας να εμπνεύσει την αμερικανική ομάδα πριν από τον τελικό με την Ισπανία, κάλεσε τον πατέρα Κόλινς για να μιλήσει στους παίκτες (ανάμεσά τους ο Κόμπε Μπράιαντ και ο Λεμπρόν Τζέιμς). Ήταν μια ιδιαίτερα συναισθηματική ομιλία για τον τρόπο που έχασε το χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο στο Μόναχο. Οι Αμερικανοί μπασκετμπολίστες δεν τον ξέχασαν.

Το 2008 στο Πεκίνο, οι παίκτες της αμερικανικής ομάδας τού φοράνε το χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο

Μόλις ο (τρομερός, αν θυμάστε) τελικός ολοκληρώθηκε κι οι ΗΠΑ κέρδιζαν το χρυσό μετάλλιο, πήγαν προς το μέρος των σχολιαστών για να τον χαιρετήσουν. Μετά την απονομή, τον πήραν… σηκωτό στο βάθρο για να πανηγυρίσει μαζί τους, φορώντας το χρυσό μετάλλιο γύρω από τον λαιμό του. Ένα μετάλλιο, που τόσο πολύ πόθησε στο Μόναχο, όταν ήταν 21 ετών. Κι ένα μετάλλιο, που το 2009, του το έκανε δώρο (στην τελετή του Hall Of Fame) ο γιος του…

Πηγή: Contra